RONDO JAKO ELEMENT KRAJOBRAZU MIASTA Anna Skrkowska, architekt krajobrazu fot.

: Agnieszka ukowska (Agencja Promocji Zieleni) Rondo to wedug Sownika Wspczesnego Jzyka Polskiego "fragment ukadu komunikacyjnego, najczciej w miecie, obszerny plac w ksztacie koa, od ktrego rozchodz si ulice, take skrzyowanie dwu lub wicej ulic przechodzce w jezdni okrn." W duych miastach ronda budowane s w miejscach zbiegu znaczcych arterii: jezdni samochodowych i torw tramwajowych. S wanym elementem sieci komunikacyjnej i jako takie musz zapewnia kierowcom moliwo sprawnego i bezpiecznego przejazdu. Znaczna powierzchnia jak zazwyczaj zajmuje rondo moe jednak zosta wykorzystana jeszcze w inny sposb - obsadzona rolinami, dobrze owietlona, a wic widoczna take o zmierzchu i noc, stanie si w przestrzeni miejskiej elementem dekoracyjnym, przeamujcym brzydot wielkich ulic penych zgieku i spalin. W mniejszych miejscowociach lub na peryferiach duych miast take coraz czciej pojawiaj si ronda. Nie s tak uciliwym elementem krajobrazu jak te z wielkich miast - s mae i ich rola polega gwnie na wymuszaniu na kierowcach zmniejszenia prdkoci (chocia wielu chwali sobie uatwienie, jakie niesie poruszanie si w ruchu okrnym). Bywaj rnie zbudowane: paskie lub wypitrzone, czsto z latarni porodku, czasami z krawnikiem (to ostatnie rozwizanie jest niebezpieczne). Poniewa stanowi element na ktry kady przejedajcy musi zwrci uwag, warto wic potraktowa je jako element dekoracyjny. W wielu miejscowociach ju wida dbao o ronda - wydaje si, e gminy czsto rywalizuj z sob i przecigaj si w pomysach na ich zagospodarowanie. O czym naley pamita przy obsadzaniu ronda. Kade rondo przed obsadzeniem rolinami wymaga indywidualnego potraktowania, bo w kadym przypadku trzeba rozpatrywa lokalizacj ronda i znaczenie, dojazd pojazdw do ronda, dalsz organizacj i natenie ruchu, a take otoczenie ronda, a wic budynki i okoliczn ziele. Ale zawsze warto pamita o poniszych zasadach:

dla kierowcy poruszajcego si po rondzie najwaniejszy jest widok z prawej strony. To co dzieje si po przeciwnej stronie ronda jest wane na rondach maych, na duych za mniej istotne, jeeli kierowcy poruszajcemu si po rondzie moe z lewej strony zagrozi nadjedajcy tramwaj, trzeba zadba, aby roliny na rondzie nie byy wysze ni 70 cm, zwarta ziele rednio wysokich krzeww strzyonych w ywopoty lub o formie naturalnej, moe stanowi na duych rondach zabezpieczenie (rodzaj buforu) dla samochodw jadcych po rondzie lub wjedajcych na nie (samochd wypadajcy z pasa ruchu zostaje zatrzymany przez krzewy nie odbija si od nich, ani nie przejeda si bezwadnoci na przeciwn stron ronda, nie stanowi wic zagroenia dla innych uytkownikw ulic), obsadzenie ronda, po ktrym odbywa si ruch tramwajw musi by takie, aby roliny nie utrudniay ekipom naprawczym dostpu do torw, roliny wybierane do obsadzenia rond powinny znosi ekstremalne warunki: okresowy brak wody, silne nasonecznienie, koncentracj spalin samochodowych, a zim sl. Powinny by te atwe w pielgnacji (dugotrwae przebywanie wrd spalin zagraa zdrowiu pracownikw, zatem lepiej gdy rolinom na rondach nie trzeba powica wiele uwagi), na duych rondach mona sadzi ekspansywne krzewy i uzupenia kompozycje na przykad bylinami, na mniejszych rondach lepiej sadzi roliny niezbyt wysokie i mao ekspansywne albo aranowa piramid: w rodku najwysze, ku brzegom coraz nisze,

zdarza si, e ronda (zwaszcza mae) s z jakich powodw le lub wcale nieowietlone. Warto do obsadze takich miejsc wybiera roliny o jasno-pstrych liciach czy jasnych kwiatach, ktre zabysn w wietle reflektorw samochodowych, a to w por zwrci uwag kierowcy na przeszkod, dobrze jeli roliny sadzone na rondach osaniaj kierowcw przed wiatami pojazdw nadjedajcych z przeciwka (z tego te powodu wygodnie jest, gdy niewielkie ronda s nieco wypitrzone), przy komponowaniu nasadze trzeba te pamita, e rondo, a wic take roliny na nim rosnce, s widoczne nie tylko dla kierowcw, ale te dla pasaerw tramwajw i dla mieszkacw okolicznych budynkw.

Jakie roliny na ronda. Podstaw obsadzania rond powinny by roliny wytrzymae i atwe w uprawie, ktre wiosn mog by uzupeniane rolinami sezonowymi. Krzewy - berberys Thunberga 'Bagatel', berberys Thunberga 'Kobolt' Berberis thunbergii, - piciornik krzewiasty 'Goldfinger' i piciornik krzewiasty 'Tangerine' Potentilla frutcosa, - re okrywowe Rosa sp., - szczodrzeniec pooony Cytisus decumbens, - liwa karowa odmiana poca Prunus pumila var. depressa, - tawua gstokwiatowa Spirea densiflora, - wierzba poca odmiana srebrzysta Salix repens var. argentea, - jaowiec pospolity 'Repanda' Juniperus communis, - jaowiec pocy 'Prince of Wales' Juniperus communis, Tylko na due ronda: - berberys Thunberga 'Green Carpet', berberys Thunberga 'Rose Glowe' Berberis thunbergii - rwnie na ywopoty formowane, - irga byszczca Cotoneaster lucidus - ligustr pospolity Ligustrum vulgare - na ywopoty formowane - porzeczka alpejska Ribes alpinum - na ywopoty formowane - jaowiec sabiski 'Blue Danube' Juniperus sabina (ronie szybko, dobry do wypeniania przestrzeni wewntrz zywopotw otaczajcych rondo) Byliny i trawy - kostrzewa popielata Festuca glauca - czyciec wenisty Stachys byzantina - macierzanka piaskowa Thymus serpyllum - rozchodnik ostry Sedum acre - rozchodnik opatkowaty Sedum spathulifolium - rojnik pajczynowaty Sedum arachnoideum Roliny sezonowe Najpopularniejsze i od lat weryfikowane w obsadzeniach ulicznych s aksamitki, szawie, begonie stale kwitnce, eniszek, kocanki. rdo: http://www.zszp.pl/?id=28&nid=419&lang=1