Professional Documents
Culture Documents
Surelerin Isimleri Ve Anlamlari
Surelerin Isimleri Ve Anlamlari
GR
Kuran- kerimin surelere blnmesi, surelere ayr isimlerin verilmesi, hep vahiyle olmutur. Allah deme isimleri retti (Bakara, 2:31) ayeti eyann isimleri yannda harf isimlerinin, saylarn, gnlerin ve aylarn isimleri yannda sure isimlerinin de Allah tarafndan verildii ve insanlara retildiini ifade eder. Sure isimlerinin verilmesinde bilemediimiz pek ok hikmetleri yannda bizim tespit etmi olduumuz baz hikmetler unlardr: 1. 2. 3. 4. Mevzuuna gre: Bakara suresi gibi, Ana Fikrine gre: Rad, Hud, Yunus suresi gibi, Huruf-u Mukattaa ile balamasna gre: Kf, Nn ve Yasin gibi, lk ayetine gre: Vaka, Tn, Necm, Asr gibi,
Her surenin ismi Kuranda gemektedir; ancak FATHA ENBYA HLS surelerinin isimleri Kuranda isim olarak gemez. M. Ali KAYA 1. FATHA SURES: (Mekkede nzil olmutur ve Besmele ile 7 ayettir.) Fatiha: Amak-Balamak anlamndadr. Kuran- Kerime giri bu sure iledir. badetlerin ba olan namaza da bu sure ile balanr. Dier simleri: 1. mml-Kitap: Kitabn z. 2. mml-Kuran: Kurann z. Tm kitaplar Kuranda, KURAN ise FATHA da toplanmtr. Bundan dolay mml-Kurndr. 3. Kitabl-Fussilet: Tafsilatl kitaplarn z demektir. 4. Sebl-Mesani: 7 ayet olup, her zaman tekrarland iin denilmitir. Yce Allah Kuran da buyurdu: Ey Habibim! Biz Aziman sana Seban minel-Mesani vel-Kuranil Azim olan fatiha suresini inzal buyurduk. (Hicr, 87) 5. Surets Salt: Fatihasz namaz olmaz hadisinden dolay bu isim verilmitir. Bu sure hls ile okununca bir hatim sevab kazandrr. Yani, hls bir Fatiha hatim sevab kazandrr. Bu sure sadece namazlarda okunduu zaman gnde 40 defa okunmu olur. nk bir gnlk namaz 40 rekttr. Bunun 20 rekt farz ve vacip, 20 rekt ise farza tabi olan nafile ve snnet namazlardr. Teravih namaz da 20 rekttr. Bir gnn kazas da 20 rekttr. Levh-i Mahfuza ilk yazlan Fatihann ilk ayeti olan Besmele dir. Peygamberimiz (sav) buyurdular: Fatiha her derde deva; her zehire ifadr. Yine buyurdular: Nefsim kudret elinde olan Allaha yemin ederim ki, Allah ne Tevratta ne Zeburda ne de ncilde misli bulunmayan Fatiha suresini bana indirmitir. Fatiha suresi 113 harf olup, kendisi ile beraber 114 sureye iaret ederek tm Kuran- Kerimi iinde topladna ima ve iaret eder. 1
3 sayarak insanlar inanlarna gre bu kategoride deerlendirir. Sonra yaratl gayesini aklar, Allah, ahireti, nbvveti ispat eder. Bakara nek demektir. Bu surede 6771. ayetlerde 5 (be) defa bakara kelimesi geer. Medeniyete ilk gei iin nce inan lazm, sonra yanl inanlar dzeltmek ve ortadan kaldrmak. Vahet devrinin kutsal inek inanc nein kurban edilmesi, Allah iin kesilmesi medeniyetin balangc olduu iin Medinede ilk inen surede bunlar ehl-i kitap olan Yahudilere hitaben ders verilmitir. Sonra ehl-i kitabn durumu ve Hakka, doru yola nasl dnecekleri aklanm, beyan edilmitir. Haram ve helallerin erhleri bu surede ifadesini bulur. erisinde AYETEL-KRS vardr. (255. ayet) Bu ayette yce Allahn tm azamet sfatlar vardr. Bunun iin her namazn sonunda okunmas peygamberimiz (sav) tarafndan emredilmitir. Bu surede ayrca Yce Allahn azameti ve bykl beyan buyrulmutur. Yce Allah bu surede Medeniyet iin gerekli olan kurallar koyduktan sonra sonunda, man ve badet ile Allaha ball terennm eden dua ayetleri ile tamamlamtr. Bunun iin peygamberimiz (sav) de her gnn sonunda yats namazndan sonra bu dua ayetlerinin okunmasn mmetine vasiyet etmitir. Kim Bakara suresinin son iki ayetini okursa o gece eytandan ve musibetlerden korunmasna kfi gelir buyurmulardr. Yine Her eyin bir zirvesi varr, Kurann zirvesi de Bakara Suresidir buyurarak bakara suresine dikkatleri ekmilerdir.
4 Arz bir semavi sofradr. Semadan inzal etmitir. Nimetlerini de hazine-i rahmetten indiriyor... Ayn ekilde Kuran bir maide-i semaiyedir ki dinin ve imann hkmlerini inzal buyurarak insann kalp, ruh ve aklna iman ve imandan tezahr eden tm maddi ve manevi rzklarn manevi sofralarn amtr. Sure Akitlerinizi yerine getirin diye balar. Szlemelerin salam bir ekilde yaplmasn tm bunlarn temel art sayar. Bunun iin evvela Allaha kar insanln gerei olan hamd ve kr vazifesini yaparak insanln gerei olan ve ezelde verdiimiz kulluk szmzn gereini yapmamz istenmektedir. Emir ve yasaklar dinin koruyuculardr. Cenab- Hak: 1. Namaz emretmi, dini korumutur; 2. kiyi nehy etmi, akl korumutur; 3. Katli yasaklam, can korumutur; 4. Hrszl yasaklam, mal korumutur; 5. Zina yasaklanm, nesli korunmutur. Ulema-i slam bunlara Makasdu - eria Dinin amalar adn vermilerdir. Tm bunlar Maide suresinin bir maide-i Rabbani olarak insanolunun nne konmutur. Bunun iin sa (AS) havarilerin gkten sofra inmesini istemelerine mukabil onlara Allahtan Korkun diye hitap ederek (Maide,112) yce Allahn semadan insanlarn kalp ve ruhlar iin inzal buyurduu ncile kanaat etmeyip midelerini dnerek maddi sofra inmesini istemelerine zldn belirtir.
5 gururu sayesinde nasl dt anlatlmaktadr. Yine surede dnya menfaatleri iin dinini satan ve ilmini halka gsteri iin kullanan limleri ikaz ederek bir nevi tehdit etmektedir.
6 terk ettii halde Kasaba halknn Allaha tvbe etmesi ile Allahn azab zerlerinden kaldrdna dikkati ekerek Allaha dnmelerini, peygamberin ahs ile bal kalmamalar hususunda tahidat yapar. Bunun iin Azab grdkten ve peygamberleri kendilerini terk ettikten sonra, man edip, iman kendilerine fayda veren bir kasaba halk vardr ki, o da Yunus (AS)n kavmidir.3 Yce Allah bu surede kendisini kullarna pek ok delillerle tantr. Firavunun cesedinin denizden karlacan ve gelecek nesillere ibret olacan da bu surede beyan eder.4
Yunus, 98 Yunus, 92 5 Yusuf, 101 6 Bedizzaman Said Nursi, Mektubat, 274 7 Rad, 13
7 Peygamberlerin atas ve Hanif dini, yani Tevhid dini ncs Hz. brahim (AS) ki, Halilullah (Allahn dostu) unvanna layk olan peygamberin adyla anlmtr. Surede Tevhid hakikati en gzel ekilde ifade edilmitir. Yce Allahn isim, sfat ve uunatndan genie bahsedilmitir. Allahn nimetlerinin saylamayacak kadar ok olduu vurgulanm, nimetlerin okluuna dikkat ekilmi, hamd ve krn zerinde durulmutur. Yce Allahn inkr edilmesinin mmkn olmad veciz bir ekilde anlatlm ve tm varlklar buna delil ve ahit gsterilmitir. Sure varlklarn dili ile esrin messire delaleti nevinden Yce Allaha delil olduunu ispat etmitir. brahim (AS)n Rabbim sana nasl hamd ederim ki hamd etme nimetini de bana verdin diye Allaha olan hamdi yapt ifade edilir. Bu sureye brahim Suresi denilmesinin bir hikmeti de budur.
8 Bu surede deccaln tahribi ve ehl-i imann durumu, fitnelere kar ehl-i imann Allaha snmas gerektii ve tevhid hakikatndan ayrlmamas gerektii konularna rnek verilir. Zlkarneyn ve hz. Musa (as) ile Hzr (as) n kssalar bu surede zikredilir. Ahir zamanda Deccala kar mcadele edecek olan Mehdi ve yardmclarnn durumu surede iari olarak anlatlmakta ve ehl-i mana kurtulu reeteleri verilmektedir. Surede Deccal n fitnelerine kar burhanlar iine almaktadr.
9 Hutbe, misvak, snnet, trnak kesme Hz. brahimin snnetleridir. Misafirperverlik de onun snnetidir. Kendisine 10 suhuf verilmitir. Hz. Lut (AS): Hz. brahim(AS)n yeenidir. Filistin halkna gnderilmitir. Halk sz dinlemedi. Allah tala ve sayha ile helak etti. Lut (AS), Hz. brahim (AS)n yanna gitti. Halilurrahman kasabasna meftundur. Hz. smail (AS): brahim (AS)n, Hz. Hacerden olan oludur. Hz. shaktan yedi yl nce domutur. Sare annemiz Hz. shak dourunca onu kskanm, Hz. brahim (AS)da onu Allahn emriyle Mekkeye brakt. Yce Allah ona zemzemi verdi. Yerleim yeri yapt. Kbeyi bina etti. Yce Allah onu Yemendeki Amalika kavmine gnderdi. 137 yanda vefat etti. Hicr denilen yerde meftundur. Hz. shak (AS): Hz. brahimin hanm Sareden dnyaya gelmitir. am ahalisine peygamber olarak gnderildi. 160 yanda vefat etti. Kudste Hz. brahimin yannda meftundur. Beni srailden gelen peygamberlerin babasdr. Hz. Yakup (AS): shak (AS)n oludur. Lakab sraildir. Bu yzden soyuna srail oullar ad verilir. Kenan iline peygamber olarak gnderildi. Sonra Yusuf (AS)n davetiyle Msra geldi. Vefatnda vasiyeti zerine brahim (AS)n yannda metfundur. Hz. Yusuf (AS): Yakup (AS)n 12 oullarndan biridir. Gzelliinden kendisine Cemilullah denilitir. Yusuf Suresi 111 ayeti ile 111 yllk hayatn anlatm, bu kssa Ahsenl Kasas olmutur. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) kurucusudur. Ayrca baraj ve gletler yapmtr. Hz. Eyp (AS): shak (AS)n neslindendir. Beni sraile gnderilmitir. Sabr kahramandr. 93 yanda Urfada vefat etti. Orada meftundur. Hz. uayb (AS): brahim (AS) neslindendir. Medyen ve Eyke halkna peygamber olmutur. Kavmi l ve tartya riayet etmezdi. ok kuvvetli hatipti. Hatibl Enbiya diye adlandrlrd. 300 yanda Mekkede vefat etmitir. Ve orada meftundur. Hz. Musa (AS): Ulul Azm peygamberdir. Kuranda 136 defa ismi geer. Msrda domutur. mrann oludur. Beni sraili, Firavunun zulmnden kurtard. uayb (AS)n kz Safura ile evlendi. Tur-i Sinada Kelamullaha mlaki oldu. Kendisine Kelimullah denildi ve Tevrat verildi. Hzr (AS) ile stanbulda grm, ondan ilim ve hikmet dersleri almtr. 120 yanda iken Kenanda vefat etti. Hz. Harun (AS): Musa (AS)n byk kardeidir. Beraber peygamberlik yapmlardr. ok beli konuurdu. Hz. Musann veziriydi. 120 yanda Tih sahrasnda vefat etmi, Mrura maarasnda defnedilmitir. Mnafklar Hz. Musa (AS), Hz. Harunun lmnden sorumlu tutmulard. Hz. Yua (AS): Hz. Musadan sonra peygamber olmutur. Filistini fethetmi, devlet kurmu, stanbulu alm ve orada defnedilmitir. Kabri stanbulda Yua tepesindedir. Hz. Davud (AS): Yakub (AS)n oullarndandr. Filistine, Beni sraile peygamber olarak gnderilmitir. Kendisine Zebur isminde bir t kitab verilmitir. eri hkmlerde Musa (AS)n kitabna uyard. Sesi ok gzeldi. Davudi ses tabiri ondan kalmtr. Hazineden cret almaz, demircilik ile geinirdi. Kuds bakent yapt ve 70 yanda ld. Demiri Allahn izni ile bulan ve mucize ile yourarak ekil veren ve insanln hizmetine sunan O dur. Hz. Sleyman (AS): Davud (AS)n oludur. 13 yanda babasnn makamna oturmu ve bilahare kendisine nbvvet verilmitir. Seba melikesi Belks dhil birok hkmdar onun hkimiyetini kabul etmitir. 40 sene hkmdarlk ve peygamberlik yaptktan sonra 60 yanda vefat etmitir. Ku ve hayvan dillerini bilir, cinlere ve rzgra hkmederdi. Yce Allah Onun emrine rzgr vermi ve maiyeti vezir-u vzeras ile iki aylk yolu bir saatte uarak alr devletini denetlerdi. Bununla beraber elinin emeini yer ve sepet rerek geimini salard...
10 Hz. lyas (AS): Beni sraile peygamber olarak gnderilmitir. Kavmi isyan etmi ve onu dinlememitir. O da uzlete ekilmi ve mrn tamamlamtr. Hz. Elyesa (AS): Beni srail onu da dinlememitir. Cenb- Allah onun yardmna Zlkifl (AS)i gndermitir. Bir mddet sonra da Elyesa (as) ahirete irtihal etmitir. Hz. Zlkifl (AS): Elyesa (AS)dan dan sonra peygamber olmu ve Beni sraili hakka davet etmitir. Bitliste medfundur. Hz. Yunus (AS): Ninova ehrinde 33 yl peygamberlik yapm, davetine kulak aslmaynca kavmini terk etmitir. Bunun zerine Allahn hkmyle denize atlan Yunus (AS) bir balk yutmu ve Allahn yardm ile yetiip kurtarmtr. Kurann onuncu suresi 109 ayeti ile Yunus Suresi, onun adna nazil olmutur. Azap hkm verildikten sonra affa urayan kavim onun kavmidir. 100.000 kii bylece kurtulmutur. Hz. Zekeriyya (AS): Sleyman (As)n soyundan Beyt-i Makdise peygamber olarak gnderilmitir. Yahudiler, ona iftira atarak 100 yanda iken onu ehit etmilerdir. Hz. Yahya (AS): Zekeriyya (AS)n oludur. Gen yanda nbvvet verilmitir. Musa (AS)n eriatna davet etmitir. 30 yanda ehit edilmitir. Hz. sa (AS): Ulul Azm peygamberlerdendir. Hz. Meryemden babasz olarak dnyaya gelmitir. Allahn bu mucizesine inanmayan Yahudiler, Hz. Meryeme iftira ettiler. Bunun zerine Hz. Meryem kucandaki Hz. sa ile kt ve Hz. sa kundakta iken Beni sraile konutu. Bunun zerine korkup, ldrmekten vazgetiler. 30 yanda peygamber olmutur. 33 yanda ge ekilmitir. 12 havariyi seti, ncili onlara retti. Bylece Hz. sadan nce 5594 sene geti. dem (AS)dan 2000 sene sonra Nuh (AS), 2000 sene sonra brahim (AS) tevhid mcadelesi verdi. Bu saylan peygamberler dnda Kuran- Kerimde isimleri geen Hz. zeyir, Lokman ve Zlkarneyn (as) simlerinde kii vardr ki bunlarn nebi mi, veli mi olduklar hususunda ihtilaf vardr. Kuran- Kerimde isimleri geen 28 peygamber dnda peygamberimiz (sav) in bize saylarn haber verdii peygamberlerin adedi 124.000 dir. Bu 124.000 peygamberin 315 adedi kendilerine kitap verilen Rasllerdendirler. Ayrca kendilerine lakap verilen peygamberler unlardr: dem (AS) Sunullah brahim Halilullah Yusuf Cemilullah Musa Kelimullah sa Ruhullah (Kelimetullah) Muhammed Resulullah Hz. sa (as) Peygamberimiz (sav) in mjdecisi olup, ncilde Peygamberimiz (sav) den Reslllah (=Allahn Elisi) olarak bahseder. Kendisi de Allahn elisine mmet olmay Allahtan rica ettiini ve Allahn bu duay kabul ettiini ncilinde bahseder. Ahir zamanda gelerek Mehdiye tabi olup Deccal ldrecei, peygamberimiz (sav) tarafndan sahih bir surete haber verilmitir. Resulullah unvan sadece peygamberimize (sav) has klnmtr. Dierleri Nebiyyullah unvann almlardr.
11 1. Namazn tadil-i erkn ile huu iinde klarlar. 2. Dilleri bo ve lzumsuz szleri konumaz. 3. Zektlarn hakkyla verirler. 4. Haramdan son derece saknrlar ve iffetlerini korurlar. 5. Emanete ve verdikleri sze riayet ederler. 6. Namazlarn asla brakmazlar. Peygamberimiz (sav) Kim bu surenin ilk on ayetinin hkmn yerine getirirse cennete girer buyurdular. Yce Allah ayrca bu surede insan bir damla sudan yarattn ve pek ok harika fiillerini haber vererek ilmini, iradesini ve kudretini gsterir ve salam bir iman ile ancak bu gibi amellerin yaplabileceini beyan eder.
13 Rumlar Yunan soyundan olup, Yunan felsefesi ile hareket eden ve Roma felsefesi ile Hristiyanl mezcetmeye alan bir toplumdur. Mecusi olan Sasanilere kar ehl-i kitabn temsilcileridirler. Rumlar ile Farslar arasnda yaplan bir savata Rumlarn yenilmesini mrikler kendilerinin hakllna sebep gstererek Mslmanlara eziyet etmeye baladlar. Yce Allah Rumlarn galip geleceini bu ayetlerde beyan etti. Ehl-i kitap ile Mslmanlarn ve ehl-i kfr ile mriklerin beraberliini gsterdi. Yce Allah burada Mslmanlara, mriklere kar ehl-i kitap ile beraber hareket edilmesini ders verir. Siyasi ve iktisadi ynden birbirlerini desteklemelidirler. Yine bu surede Yce Allah ehl-i kitaba delillerle ispat ederek teslisi ve irki en gzel ekilde reddetmektedir. Tevhitten sonra imann ikinci rkn olan ahirete iman, ayetlerle ispat edilmekte, bu delillere gz ve akln kapayan llerden saymaktadr. Sen llere katiyen iittiremezsin11 buyurmaktadr. nk Allaha inanan Hrstiyanlarn nbvvet ve hair konusunda pheleri vardr. Bu pheleri izale edilmeden onlara iman telkini fayda vermez. Yce Allah Rum Suresinde bu hakikatleri ders verir.
14
15 Saf kelimsinin ouludur. Saflar anlamna gelir. Saflar ise farkl farkldr. Meleklerin saflar, Allah zikredenlerin saflar, Namaz klanlarn saflar, Cihatta saf tutan Mminler, Ahirette mahlkat saf saf huzur-u lahide hesap verirler. Tm kinat zerrattan seyyarata saf saf Allah zikredip, ordu manevras gibi manevra yaptklar iin bu sureye isim olmutur.
13
Fussilet, 1, 2, 3
16 Ezelden ebede olacak her eyi iine ald, Yce Allah tm isim ve sfatlaryla tantt, Ahireti, peygamberleri ve melekleri tafsilatl anlatt iin, Kuran- Kerime KTABUN FUSSLET denilmitir. Kinat insanda toplayan, aac ekirdekte cem eden Yce Allah, Ya ve kuru her ey Kuranda vardr.srrnca her eyi Kuranda toplamtr. O halde bu muhtasar, tafsilatn kendisidir. Kuran da Kitabun Fussilettir. Btn bu tafsilat ancak Arapa ile ifadesini bulur ki bu sebeple Kuran Arapa nazil olmutur. Yce Allah Kaf- Nun tezghndan tm kinat yarattna gre dier huruf-u mukattaa ile ifade edilen tezghlarda ne gibi srlar ve lemler mevcuttur, ancak Allah bilir. Bilginler demilerdir ki limler drt kitapta, drt kitabn hakikatleri Kuranda, Kuran Fatiha da, Fatiha ise Besmelede, Besmele de bann noktasnda toplanmtr. Bunun iin hz. Ali (ra) buyurdu: lim bir noktadr, cahiller onu oaltmlardr.
17 tanzim etmesinden dolaydr. Rzk ayrdr, servet ayrdr. Rzk taahhd rabbani altndadr. Servet ise almakla elde edilir. Kazanr da yiyemez. Allahn zikrinden yz evirenlere de Yce Allah eytan arkada verir onlar da onu yoldan karrlar. Onlar kendilerini doru yolda sanrlar. Nihayet huzur-u lahiye gelince her ey ortaya kar, ama i iten gemi olur. Bu surede yce Allah ite bu hakikatleri ders verir.
FETH SURES: (Medinede nzil olmutur. 29 ayettir.) Fetih, bir eyi amak, ulamak anlamndadr. Almak, iine girmek ve zaptetmek anlamlar da vardr. Muhammed suresinde cihada memur olduu ifade edilen peygamberin fetihlerinden bahseder. 48.
18 Muhammed, sava suresi idi. Bu sure de fetih suresidir. Mekkenin fethini mjdeler. Peygamberimiz (SAV)n grd Kbeyi ziyaret ve Hac yapmak zere yola klp Hudeybiye anlamas ile hac yaplmadan dnlmesi neticesi Fetih suresi nail olmu, oka giren mminleri mjde ile teselli etmitir. Gerek fethin bu bar anlamas olduu ifade edilmitir. Sheyl bin Amrn yapt bu anlama Mslmanlara her nevi siyasi ve iktisadi ambargo uygulanyordu. Tm maddeleri aleyhte idi. Bu teklifler sahabileri galeyana getirmitir, o derecede ki Hz. mer (RA) der: O gnk hiddetimden aleyhimde ayet nazil olacak diye korktum, sonra bunu affettirmek iin verdiim sadaka ve azat ettiim klenin adedini bilmiyorum. Bir sene de kefaret orucu tutmutur. Yce Allah: Ant olsun ki Allah resulnn grd ryann hak olduunu tasdik etti.16 Ayetiyle peygamberimizi tasdik ederek, Hani rya grmtn! diye itiraz eden sahabeleri tehdit etmitir. Bu Hudeybiye Antlamas Fetih suresinin nazil olmas ile yeni bir dnm noktas olmu ve slama, insanln gnl kaplarn ap, manevi fetihle maddi fetihlere zemin hazrlamtr. Surenin sonunda hilafet srasna gre Hz. Ebu Bekir, Hz. mer, Hz. Osman, Hz. Ali, tabiin ve tebe-i tabiine vg vardr. Hem mucize olarak hilafetlerinden sras ile bahseder.
16
19
20
Kamer Suresi, 1 Hadid, 25 20 Demiri indirdik ayetinin izah iin baknz. Bedizzaman, Lemalar, Y.A.N. (1998) s.341
21 Hadid suresi Medinede nazil olmas, medeniyetin Medineden sonra tm dnyaya demirle yaylmasna iarettir. Bylece Rahman olan Allahn rahmeti demiri insana hem savata, hem barta ihsan eylemitir. Karl ise tesbih, tahmid ve tehlildir. Allah bunu fazl ile dilediine verir.
21 22
Mmtahine, 10 Saff, 4.
22
23 24
Munafikun, 1 Teabn, 9
23 Talak: Kadn boamak demektir. slamda eyin akas da gerektir: Nikh, Talak, Kle azat etmek. Bu surede talak ve onun hkmleri vardr. Buna gre kadn hemen boamak mmkn deildir. 1) Geim artlar denenecek 2) ddet beklenecek 3) Kar-koca sakin kafa ile boanacak 4) talak belli mddetlerde verilecek 5) Hay ve edep lleri korunacak25 Her eyin en gzeli KURAN VE SNNETTE vardr. Medeni olmak isteyen slam medeniyetine sarlmaldr.
Kalem: Yaz ve ilim aletidir. Sure, Kaleme yemin ederek27 ile balar. Yce Allah Nuna, kaleme ve onun yazd ilme yemin ederek onlar kudsiletiriyor, kutsallatryor. Nn iine mrekkep konan hokkaya benzetilir. Peygamberimiz (SAV) buyurdu: Yce Allah ilk olarak kalemi yaratt, ona her eyi yazmasn emretti Burada yle bir nkte var: Yce Allah evvela esiri yaratt. Esiri ise atom cevherine inklap ettirdi. Yedi kat lemleri esir ile, madde alemlerini de atom cevheri ile yaratt. Bu yaztan her nevi ilim ortaya kt. Bu yaz, yce Allaha o derece kolaydr ki, birisinin 29
25 26
24 harf ile ciltlerce eser yazmas gibi basittir. Yce Allah da esir ve atomdan kinatlar ayn suhulette yazar Kalem suresi ile buna ima ve iaret eder. lmin temeli ve vastas kalem olduuna iaret eder. Alak suresinde: Kalemle reten de Allahtr buyurur. retim vastas kalem olduunu bildirir. Surede ayrca: 1. Cahillerin peygambere mecnun dediini ifade ediyor. 2. Peygamberin gzel ahlakndan 3. Toplumda nasl davranlmas gerektiini belirtiyor. Netice: Kalemin cehalete at sava vyor.
28 *
Hac-47. ayet Bu satrlar yazarken nbeti renci Yeni Asya gazetesi ile ieri girdi. Hlbuki gazetenin geldii saat deildi. Datcs da yoktu. Bir vesile ile okula gelmiti. (29 Kasm 1995 M. Ali Kaya)
25 Peygamberimiz (SAV) in, Resuls-Sakaleyn yani cinlerin ve tm insanlarn peygamberi olduu vurgulanyor.
Mddessir, 17
26 Tabii ki tm bunlar ahirete hazrlk iin olduundan bir mana ifade ediyorlar. Yoksa manasz ve anlamsz olduu iin Yazklar olsun o gn inkr edenlere diye inkrclar 10 ayetle tehdit eder. Bir sonraki Nebe suresinde de Ahireti ispat eder.
27 yapanlara mahsustur. Her ne kadar drst lp, tartmak muamelat ile ilgili ise de, drstlk ve doruluk itikadi bir mesele olduundan Mekkede nazil olmutur. Haram-helal duygusu ancak itikat ile salanr. Ahirete iman, ahlak, drstlk ve faziletin kaynadr. Sure bunlar ders verir.
Dnya her ayn 21inden 21ine bir burtan bir dierine geer. Peygamberimiz (SAV): Dnya kz ve balk zerindedir30 buyurmas ile mesele tavazzuh eder. Yani her ay dnya bir bur zerindedir ve gne etrafnda dnmektedir buyurarak asrlar sonra anlalacak bir hakikati sahabelerine haber verir. Sure her eyin LEVH- MAHFUZDA sabit olduunu ifade ile hitama erer. Bylece kader kalemine ve kader meselesine iaret eder. Her burcun bir tabiat ve yeryzne tesiri farkl farkl olduu iin farkl mevsimler ve tabiatlar vcuda gelir... Sure bu nevi hikmetleri ders verip, nazar ona evirir.
28 Tesbih, Sbhane Rabbiyel-Azim ve Sbhane Rabbiyel-Ala diyerek Yce Allah vmek, namaz klmak demektir. Allah yceltip nefsini hakir grmek, secde etmektir. Tevazuunun, alak gnllln ve kulluun zirvesine ulaarak acz ve fakrn gstermektir. tikad, lmi muamelata dntrmektir. Niyet, uur ve ihls ile huu ve huzur ile namaz klmak ve onun eserlerini tefekkr ile mtalaa etmektir. Taklidi deil, Tahkiki imana sahip olmak, namazn rk ve secdelerinde Allah zikretmektir. uurlu ekilde namaz klan bu srra mazhar olacana iarettir.
29 4. stanbul.31 Sure, ehrin, ana vatann nemini dile getirir. Nitekim peygamberimiz (sav) Ey Mekke, Allahn emri olmasayd senden ayrlmaz ve hicret etmezdim buyurmulardr. ehirde oturmann kymetini takdir edip, nimetlerinden istifade etmek gerektiini bizlere hatrlatyor.
Belde-i Tayyibe Yemende Melike Belksn bakenti idi. Sonra slamn bakenti stanbul oldu. Belde-i Tayyibe Cifren stanbul oldu. Akemseddin bunu stanbulun fethine yorumlad.
30 bo kaldnz zaman hemen onu hayrl ilerle doldur. Dinlenmek istediin zaman badete, Kuran okumaya ve Allahn ayetlerini tefekkre ynel. Btn amacn ve gayretin de Rabbine rabet iinde gesin buyurur.
31
32 Yce Allah bu surede; Alay eden, lakap takan, mal toplayp ymay ve onlar soymay adet edinen, malnn kendisini kurtaracan sananlarn cehenneme gireceklerini ifade eder. Veyl Cehennemde bir vadinin addr. Hutame de cehennemde bir derenin addr.
33 Bu son nazil olan suredir. Bundan sonra fetih ve nusretin devam edeceine iarettir.
34 Nas; insanlar demektir. Be defa Nas lafz geer. Nas lafz insan cumhur-u Nasa uymaya arr. Cumhur-u Nas Allahn himayesindedir. erler czidir. nsanlardan erirler ve erli gruplar da czidirler. Cumhur ise inayet-i ilahi ile hfza mazhardr. yle ise cumhur-u Nasa muhalefet hatay- azimdir. Nasn Rabbi, Nasn Meliki, Nasn lah Allahtr. yle ise vesveseden, erlerden ve eytanlardan Allaha snmakla kurtulabiliriz. timai hayatta da Cumhur-u Nasa uymakla insan selamet bulabilir. Peygamberimiz (SAV) muavvizateyn okumadan uyumazd. Her gece uyumadan nce hls ile Fatiha ile beraber okurdu. Kuran Hamd ile balar. Nas ile sona erer. Yine Hamde geer. Bu ban, sonun birlemesidir. Kurann insanlara hitab ettiini, insann en nemli vazifesinin Allah bilip, ona hamd ile kran olmasnn ifadesidir. Mminin silahnn da abdestle beraber Euzbillahimineeytanirracim olduunu gsterir. Yine insann en byk dostu, yardmcs, onu her nevi kemale ve gerek insanla karan KURAN olduunu aka isbat eder.