GUSHT 2006 NGJALLJA 1

NGJALLJA
Nr. 8 (163) Viti XV i botimit
2 gushti është vërtet
GUSHT 2006 Çmimi 20 lekë

U kremtua 14-vjetori i Fronëzimit të Kryepiskopit Anastas

një ditë epokale për Kishën
Orthodhokse Autoqefale të
Shqipërisë. Sepse në thelb ai “Përparimi i Kishës Orthodhokse
është më shumë se Fronëzimi
i Kryepiskopit të parë pas
është përparim për mbarë vendin”
persekutimit të egër
shumëvjeçar.
Kjo ditë shënon
ringritjen kanonike
të Kishës sonë, duke
i mbyllur rrugë
si zërave që e quanin atë
“të vdekur” ashtu edhe
manipulimeve nën rrogoz
me komunitetin orthodhoks.
Janë 14 vjet të një rrugëtimi
mes vështirësish, por edhe
të shoqëruar nga suksese aq
të jashtëzakonshme, sa pa frikë
mund t’i quajmë mrekulli
të Perëndisë në këtë tokë
të martirizuar.
Dhe të gjitha këto etapa janë
të shënuara qart dhe fort
nga personaliteti i
jashtëzakonshëm i Kryepiskopit
K isha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë
kremtoi të mërkurën, më 2 gusht, 14-vjetorin e
Fronëzimit të Fortlumturisë së Tij, Kryepiskopit të
“Do të doja të shikonim figurën e krye-
dhjakonit dhe martirit të parë Stefan si një
Anastas, i cili e ka mbajtur Tiranës, Durrësit dhe gjithë Shqipërisë Prof. Dr. pamje që na udhëheq të gjithëve ne, që na
plot përkushtim dhe besim Anastasit dhe në të njëjtën kohë ringritjen kanonike çon drejt një epoke të re që nis qysh nga dita
të patundur tek Perëndia të Kishës Orthodhokse pas regjimit komunist. e sotme. Sot nuk bëhet fjalë për fronëzimin
kryqin e kësaj ngritjeje Në kishën “Ungjillëzimi i Hyjlindëses”, në Tiranë, e Kryepiskopit, por për rithemelimin e kishës
nga gërmadhat. u zhvillua të mërkurën paradite Liturgjia Hyjnore, ku vendore, ngjarje të cilën ne dhe e festojmë,
mori pjesë Sinodi i Shenjtë i Kishës, klerikë dhe laikë, prandaj i jep edhe një ton që është dhe më
Sot mund të themi me plot gojën
besimtarë nga Tirana dhe nga e gjithë Shqipëria. Në festiv dhe që ka lidhje me jetën e mbarë
se që nga koha e krijimit të saj
këtë ditë të veçantë Kryepiskopi Anastas përcolli Kishës.
Kisha jonë nuk ka njohur (Nga përshëndetja e Kryepiskopit Anastas)
kurrë një organizim dhe (Vijon në faqen 2)
zhvillim të tillë dhe nuk ka
pasur dhe luajtur asnjëherë
një rol kaq të spikatur në
shoqërinë shqiptare.
Dhe pashmangshmërisht,
kjo do të sillte dhe sulmet
e goditjet e përsëritura të atyre
që dëshirojnë ta shohin
të pafuqishme dhe
të margjinalizuar,
sipas mentaliteteve dhe
formateve që nuk i përkasin
as kohës që jetojmë dhe
as Evropës, pjesë e të cilës
luftojmë të jemi.
Th. Dh.
2 NGJALLJA GUSHT 2006

Nga përshëndetjet në Liturgjinë Hyjnore të 2 gushtit

Nga Hirësi Ignati Nga Hirësi Joani

Fortlumturi, sot me rastin e përvjetorit Tuaj, kemi bekim të veçantë të
marrim pjesë në Meshën Hyjnore dhe të dëgjojmë fjalën e Perëndisë
me rastin e shenjtorit, dëshmorit dhe kryedhjakonit të parë. Nuk është
pa rëndësi edhe lidhja që ekziston midis ditës së Fronëzimit Tuaj dhe
transferimit të lipsanit të këtij shenjtori të madh dhe të parit martir të
Krishterimit, sepse ka shumë gjëra që lidhen së bashku.
Së pari, sepse ky është i pari që për dëshminë e tij u martirizua; për
mbrojtjen e krishtërimit u vra me gurë.
Por dhe juve Fortlumturi keni
pasur misionin e përhapjes së fjalës
së Perëndisë jashtë Kishës, në
popujt të cilët nuk kishin parë dritën
e Perëndisë, në Afrikë së pari, por
edhe pastaj me atë përvojë erdhët
edhe këtu të ringjallnit këtë kishë
dhe të hapnit zemrat e besimtarëve
që ishin të frikësuara dhe të mby-
llura nga frika e regjimit.
Shën Stefani ishte martiri që
ishte mbushur sipas fjalës së she-
njtë të veprave të apostujve - me
frymën e shenjtë dhe me shumë
fuqi - i frymëzuar nga Shpirti i She-
njtë dhe me fuqinë e tërëshenjtë
erdhët dhe filluat këtë mision…
Ç’është vepra e çudisë sipas fjalës së Perëndisë: Të ngjallet një i
vdekur me urdhër të apostujve, edhe të profetëve, edhe të shenjtorëve.
Por më e madhe është të ngjallen shpirtrat e vdekur… Prandaj janë të
justifikuara fjalët e Patrikut Ekumenik, i cili tha: “Kush do të shikojë
çudira le të shkojë në Shqipëri”.
…Edhe juve fatin e mirë kishit, sepse duke i ngjarë zotit Krisht dhe
shën Shën Stefanit mbi supet tuaja keni ngrënë shumë shpifje dhe shumë
gënjeshtra, por të gjitha i përballuat si Shën Stefani dhe si Zoti Krisht me
zemërgjerësi, me dashuri. Mos u mund nga e keqja - por me të mirën ta
mundësh të keqen. Ky ishte dhe është synimi i misionit Tuaj.
Nuk kemi kohë të thomi dhe më tepër. Nënkuptohet. Nga e pakta
kupton të shumtën. Prandaj i lutemi Zotit t’u mbajë nën këtë hir dhe të
vazhdoni të jini përgjithmonë. T’u japë shëndet dhe jetë të gjatë, që për
shumë vjetë së bashku të kremtojmë këtë përvjetor të shkëlqyer.
Fortlumturi! Dita e Fronëzimit dhe përkujtimi i saj është një festë e të
gjithëve ne, sepse përkujtojmë fillimin e restaurimit të Kishës sonë me
fillimin e demokracisë, që ringjalli të gjithë Kishën tonë... Nuk ka qenë
gjithmonë kështu. As nuk ka qenë në të gjitha kishat në të njëjtën formë.
Tek ne ka qenë realisht bekimi i Zotit. Tek ne dërgoi një njeri që ishte në
gjendje të bënte mrekulli në ringjalljen e Kishës sonë nga gërmadhat.
Për këtë ne duhet ta falenderojmë dhe jo vetëm thjesht siç bëhen falë-
nderimet, por duhet të falënderojmë persona konkretë, sepse Zoti punon
me njerëz konkretë dhe këta njerëz
erdhën tek ne dhe e deshën vendin
tonë, e deshën Kishën tonë dhe e
donin popullin tonë.
Prandaj dhe derdhën gjithçka
këtu. Do të doja që këtë ditë ta falë-
nderonim nga zemra të gjithë ne
Kryepiskopin Anastas, i cili i dha
popullit tonë gjithçka që kishte, dha
gjithë energjitë e tij, gjithë diturinë
e tij, gjithë eksperiencën e tij dhe
gjithçka tjetër që ai kishte mësuar
gjatë jetës së tij e derdhi për ndërti-
min e kësaj Kishe. Pikërisht sepse
e deshi e ndërtoi. Nuk mund të ndër-
tosh diçka n. q. se nuk e do. Shenjë
e dashurisë së madhe është pikë-
risht vepra e tij, sepse vepra, thuhet në Ungjill, njihet nga frutat... Unë
do të thoja që të gjithë ne t’i lutemi Zotit që këtij njeriu t’i japë fuqi, jetë
të gjatë e durim, sepse deti është përsëri i stuhishëm dhe për të drejtuar
anijen e Kishës duam kapitenë të zotë, me mendje të mprehtë dhe me
dashuri të madhe, sepse stuhi të tjetra ngrihen përsëri e që të drejtohet
anija e Kishës nuk është lehtë. Do devotshmëri, do përkushtim, do dhe
mënçuri. Dhe Zoti e kishte pajisur pikërisht timonierin e anijes sonë me
të gjitha këto veti. Prandaj t’i kujtojmë vazhdimisht këto gjëra, sepse
vetëm duke i kujtuar ndizet falenderimi. E vetëm duke pasur falenderimin
në shpirt ndoshta do të jemi në gjendje që të japim një kontribut për
Kishën tonë.
Le t’i lutemi Zotit edhe një herë, që këtij njeriu, që ishte një dhuratë për
Kishën tonë t’i japë jetë të gjatë për të mirën e gjithësecilit nga ne dhe për të
mirën e Kishës sonë dhe për Lavdi të Perëndisë. Per shumë vjet, o Kryezot.

“Përparimi i Kishës Orthodhokse është përparim për mbarë vendin”

(Vijon nga faqja1)
urimin e tij për besimtarët dhe mbarë shqiptarët,
duke theksuar se pas problemeve që kaloi
besimi në Shqipëri në këta 14 vjet shikohet një
prani e ndjeshme e Kishës në zhvillimin e
shoqërisë. “...Ne vazhdojmë me siguri
rrugëtimin tonë dhe Perëndia s’na ka brakti-
sur. Të jemi njerëz entuziastë në Frymë, Shpirti
i Shenjtë le të na rrezatojë në çdo moment e në
çdo komunikim me njerëzit rreth nesh, të jemi të
gatshëm të falim sepse zemërgjerësia dhe falja
janë karakteristika të mbarë orthodhoksëve.
Përparimi i secilit prej nesh do jetë progres për
Kishën dhe për mbarë vendin. Zoti i shpresës
le të na mbushë të gjithë me gëzim dhe paqe...”-
theksoi në fjalën e tij Kryepiskopi.
Në këtë përvjetor përshëndetën edhe Mi-
tropoliti i Beratit, Imzot Ignati, i cili e vuri theksin
në misionarizmin e Kryepiskopit Anastas dhe
shembullin që jep ai për mbarë orthodhoksët.
Ndërsa Mitropoliti i Korçës, Imzot Joani,
shprehu falënderimin e tij për veprën e madhe
të Kishës dhe Kryepiskopit Anastas dhe kon-
tributin e gjithanshëm për zhvillimin e Kishës
dhe mbarë shoqërisë shqiptare.
Pastaj, në mjediset e qendrës së re
shpirtërore-arsimore Thavor, që u ble me fondet
e siguruara nga Kryepiskopi Anastas, u shtrua
një drekë me përfaqësuesit e të gjitha mitro-
polive.
Ky festim thekson krenarinë dhe vle-
rësimin për figurën drejtuese të Kishës sonë
me frymën e tij të paqes, mirëkuptimit, të men-
çurisë dhe respektit për çdo qenie njerëzore.
Ai e ka udhëhequr Kishën në kohë paqeje dhe
në kohë trazirash, gjithmonë me mençuri dhe
urtësi, aq sa sot Kisha Orthodhokse është një
faktor i rëndësishëm zhvillimi në jetën shoqërore
të Shqipërisë dhe një institucion i nderuar dhe i
njohur në mbarë botën.
Korresp i “Ngjallja”
GUSHT 2006
Mitropolia KORÇË
Kampingu “Ngjallja e Krishtit”, Voskopojë 2006
Për lavdi të Perëndisë me beki-
min e Mitropolitit të Korçës Hirësi-
së së Tij Joanit, në Mitropolinë e
Shenjtë të Korçës u zhvillua ka-
mpingu rinor “Ngjallja e Krishtit”,
pranë Manastirit të Shën Joan Pro-
dhromit në Voskopojë. Kampingu,
i cili është bërë tashmë një traditë
prej tetë vjetësh, organizohet nga
Zyra Kombëtare e Rinisë në ba-
shkëpunim me Zyrën e Rinisë pra-
në Mitropolisë së Shenjtë Korçë.
Nga data 13 korrik deri në 22
korrik 2006, u zhvillua kampi i
vajzave, me 42 kampiste, pjesa më
e madhe e të cilave merrnin pjesë
për herë të parë. Ndërsa kampi i
djemve u zhvillua nga data 22 deri
në 31 korrik 2006, me 45 kampistë,
të moshës 13 - 16 vjeç.
Në të dy kampet ndihmuan
studentët e Akademisë Teologjike
“Ngjallja e Krishtit” Shën Vlash, si
edhe vajza e djem anëtarë të Grupit
të Rinisë Orthodhokse të Korçës.
Tema qendrore e këtij kampingu
ishte: “Të jetosh me Zotin”. Temat
kryesore, të cilat u zhvilluan ishin
të përqëndruara në paravoli të ma-
rra nga Ungjilli. Gjithashtu për
pjesëmarrësit në kamping u zhvillua
një cikël katekizmi, ku u fol mbi Si-
mbolin e Besimit, kreshmën, shenj-
torët, ikonat, lutjen dhe misteret. Të
dy kampingjet, si i vajzave dhe ai i
djemve, patën një program të pa-
sur me lojra dhe aktivitete te shu-
mta, të larmishme argëtuese, si
edhe ekskursione ne vendet pikto-
Kamp ditor për fëmijët me miq nga SHBA
Ndonëse nuk janë misionarë,
Shqipëria i bashkoi në një mision
të veçantë 13 besimtarë orthodho-
ksë amerikanë, të cilët erdhën nga
shtete të ndryshme të SHBA-së.
Për dy javë rresht qëndruan në ve-
ndin tonë për të drejtuar një kamp
për fëmijët në shkollën shqiptaro-
amerikane “Protagonistët”. Ata i
përkisnin të gjitha moshave dhe
profesioneve, nga 15 deri në 80
vjeç; një ndërthurrje brezash në një
mision të përbashkët. Sigurisht
edhe një përvojë e çmuar për shumë
fëmijë të Kryeqytetit, të cilët përfi-
tuan disa mësime kryesore të besi-
mit orthodhoks, por edhe një komu-
nikim të avancuar për praktikimin
e gjuhës angleze.
NGJALLJA
reske të zonës. U vizituan dhe u
njohën kishat e fshatit, të cilat mba-
rtin vlera të shumta fetare, historike
dhe kulturore e kombëtare. Një
traditë e bukur ishte dhe mbledhja
çdo mbrëmje rreth zjarrit, ku zhvi-
lloheshin biseda të ndryshme.
Në datën 25 korrik, ditën e kre-
mtimit të shën Anës, e cila përket
me ditën e fronëzimit të Mitropolitit
të Korçës, Hirësisë së Tij Joanit,
një gup nga kampi i djemve morën
pjesë në ceremoninë e zhvilluar me
këtë rast. Në datën 26 korrik, të
kremten e Shën e Premtes, në
Manastirin e Shën Joan Pagëzorit
u përgatit një kryq i madh prej druri,
i cili u vendos në rrënojat e kishës
së Shën e Premtes dhe Shën Dhio-
nisit, në fshatin Voskopojë. Kryqi
Çdo ditë në dy javët e para të
muajit gusht, miqtë amerikanë ka-
luan një kohë të këndshme për 4 orë
rresht me fëmijët shqiptarë. Pro-
grami përmbante gjithçka; aktivite-
te edukative, kulturore dhe argëtu-
ese, shëtitje rreth kodrave të liqenit
artificial etj. Natyra e bukur përreth
shkollës “Protagonistët” e bënte
edhe më brilante kohën e këtij ka-
mpi ditor. Orthodhoksët amerika-
në e përqëndruan punën e tyre edhe
në shtëpinë e fëmijëve “Shpresa”,
në Shën Vlash të Durrësit. Në një
ambient të ngrohtë familjar, fëmijët
e kësaj shtëpie përjetuan momente
të paharruara. Një kohë e veçantë
edhe për të rinjtë orthodhoksë të
Kryeqytetit, të cilët i pritën ata në
u nxor nga kisha me një lutje dhe
shoqërohej nga ikona të shumta që
ecnin para tij. Duke u lutur dhe
duke psalur, i gjithë kampi mori
rrugën drejt kishës së Shën e Pre-
mtes, ku të gjithë së bashku ve-
ndosën kryqin në një pikë të duk-
shme përballë rrugës. Ndërsa në
datën 27 korrik Mitropoliti i Korçës
Imzot Joani vizitoi kampingun e
djemve.
Gjithashtu, u zhvillua një ekskur-
sion në fshatin Shipskë, në kishën
e shën Nikollës dhe në fund u bënë
disa pagëzime të të rinjve, të cilët
pasi ndoqën programin e katekizmit
u pagëzuan dhe morën Misteret e
Shenjta të Kishës.
Mihal Sonellari
një darkë në shtëpinë “Bethlehem”,
ku biseduan rreth veprimtarive që
organizohen nga Kisha në Shqipëri
dhe Amerikë, si dhe kënduan e
kërcyen së bashku.
Këto ditë ishin shumë të vlef-
shme edhe për miqtë e ardhur nga
Amerika, të cilët falënderuan ideato-
rët dhe mikpritësit shqiptarë, mes të
cilëve ishte dhe Kryepiskopi Anastas,
i cili u përkujdes për mbarëvajten
e këtij kampi, por edhe për akomo-
dimin dhe përkujdesjen e këtyre
bashkëpunëtorëve të ardhur për të
ndihmuar në kampet që organizon
Kisha jonë.
I.K.
3
Para disa kohësh në “Gazeta
Shqiptare”u botua një njoftim, se
bektashinjtë e Përmetit ishin
kundër që kisha Shën Maria e
Pazarit t’i mbetej Komunitetit
Orthodhoks. Po botojmë pronon-
cimin e Komunitetit Bektashian,
që tregon se si qëndron e vërteta.
KOMUNITETI BEKTASHIAN
GJYSHATA BEKTASHIANE
TEQEJA E ZALLIT
Gjirokastër, 15.07.2006
Drejtuar
Kishës Orthodhokse
Autoqefale të Shqipërisë
Kryepiskopit Anastas
Janullatos
DEKLARATË
Komuniteti Bektashian,
Gjyshata Bektashiane me qe-
ndër në Teqenë e Zallit në Gji-
rokastër, e cila përfshin nën ju-
ridiksionin e saj rrethet e Gjiro-
kastrës, Tepelenës, Delvinës,
Sarandës, Këlcyrës e Përmetit,
ndjek me vëmendje zhvillimet
që ndodhin midis komuniteteve
fetare në Shqipëri, e cila ka pa-
sur dhe do të vazhdojë të ketë
harmoni të plotë midis të gjitha
besimeve tradicionale.
Gjyshata Bektashiane me
qendër në Teqenë e Zallit në
Gjirokastër, e cila ka autoritetin
e plotë ligjor për gjithë veprim-
tarinë e saj, deklaron se ajo ka
qenë dhe do të jetë gjithmonë
përkrah Komunitetit Ortodoks
shqiptar në procesin e kthimit
dhe kompensimit të pronave
dhe konkretisht edhe për kon-
fliktin e qendrës kulturore në
qytetin e Përmetit. Gjyshata
jonë është gjithmonë për zgji-
dhje me mirëkuptim midis pa-
lëve gjithmonë në favor të kul-
teve, të cilat u persekutuan gja-
të regjimit komunist. Kushdo
qoftë që shkruan dhe jep dekla-
rime të paqena, vetëm sa nxit
dhe prish harmoninë ndërfetare
në Shqipëri.
Shpresojmë në mirëkupti-
min dhe bashkëpunimin tonë të
përbashkët, në të mirë të paqes
dhe tolerancës ndërfetare në
Shqipëri.
Sekretar Gjyshata bektashiane
Teqe e Zallit
Zija Basha Baba Besnik Fekushi
4 NGJALLJA
SA BUKUR ËSHTË TË PËRJETOSH NJË MREKULLI
“Lavdi Perëndisë në më të lartat”,
psalën engjëjt, por me të vërtetë kjo
ishte gjithashtu thirrja e vajzave në
kamp për gjithçka të bukur që
kaluan së bashku.
Edhe këtë verë, si çdo verë tjetër
në manastirin e bukur të Shën Joan
Vladimirit filluan kampet verore të
vajzave. Kampi i parë u zhvillua në
datat 10 - 19 korrik dhe përfshinte
vajza nga mosha 11-13 vjeçe. Drej-
tuesit shpirtërorë në këtë kamp ishin
At Gjerasim Çakalli, Znj. Lynette
Hoppe, Z. Nathan Hoppe. Koordi-
natore e përgjithshme e kampeve
Znj. Ana Baba dhe drejtueset e ka-
mpit të parë ishin Znj. Mikea Mar-
ku, Znj. Gabriela Bezhani e Znj. Ana
Kërçyku.
Kampi perbëhej nga 85 kampiste
dhe nga 15 kryetare grupesh. Tema
e sivjetshme e kampeve të vajzave
ishte: “Mos u mund nga e keqja
por munde të keqen me të
mirë” (Rom 12: 21).
Nëntemat e këtij kampi u morën
po nga kjo letër dhe pikërisht nga
kapitulli 12 i saj, e cila thotë:
“Dashuria të mos jetë me hipo-
krizi: urreni te keqen dhe ngji-
tuni pas së mirës. Duani njëri -
tjetrin me dashuri vëllazërore: në
nderim tregoni kujdes njëri me
tjetrin. Mos u tregoni të përtuar
në zell; jini të zjarrtë në frymë,
shërbejini Perëndisë të gëzuar
në shpresë, të qëndrueshëm në
shtrëngime, këmbëngulës në
lutje; ndihmoni për nevojat e
shenjtorëve, jini mikpritës. Be-
koni ata që ju përndjekin, be-
koni dhe mos mallkoni. Gëzo-
huni me ata që gëzohen, dhe
qani me ata që qajnë. Kini të
njëjtat mendime njëri me tjetrin;
mos lakmoni për lart, por rrini
me të përunjurit; mos e mbani
veten për të mençur. Mos ia
ktheni kërkujt të keqen me të
keqe, kërkoni të bëni të mirën
përpara gjithë njerëzve. Po të
jetë e munduar dhe aq sa varet
nga ju, jetoni në paqe me të
gjithë njerëzit. Mos u hakmerrni
për veten tuaj, o të dashur, por i
jepni vend zemërimit të Perëndi-
së, sepse është shkruar: “Mua
më përket hakmarrja, unë kam
për të shpaguar, - thotë Zoti”.
“Në qoftë se armiku yt, pra, ka
uri, jepi të hajë; në pastë etje,
jepi të pijë; sepse duke bërë
këtë, do të grumbullosh mbi krye
të tij thëngjij të ndezur”. Mos u
mund nga e keqja, por munde të
keqen me të mirë. (Romakët 12:
9-21)
Disa nga vargjet e himnit që
lidheshin me temën ishin:
Mirë gjithmonë, mirë gjithkujt,
kjo është thirrja jonë. Keq ku-
rrë, kurrë askujt është mesazhi
ynë. Zoti kështu thotë nga e ke-
qja mos u mund, munde të keqen
me të mirë, sado të jetë vështirë…
Programi i kampit ishte mjaft i
larmishëm. Ai fillonte me lutjen e
mëngjesit, kohën e qetë, mëngjesin,
pastrimin rreth kampit, punën e
GUSHT 2006
dorës, drekën, kohën e pushimit, Vladimirit. Çdo ditë, jehona e kë-
lojrat e ndryshme, referatin e ditës ngëve të ndryshme të krishtera
i lidhur me temën e kampit. Pastaj mbushte kampin. Zërat e gëzue-
vinte koha e mbrëmjes dhe progra- shëm të shtonin gëzimin e mreku-
mi i mbrëmjes i mbushur me këngë, llisë së lirisë së besimit.
skeçe, poezi, si dhe pasdarka. Ky Falenderime te veçanta i drejtohen
ishte programi i një dite të zakon- Perëndisë për mundësinë e të patu-
shme, por nuk ishin të pakta ditët rit aktivitete të ndryshme dhe për
në kamp kur kishte aktivitete të bekimet e shumta përgjatë tyre dhe
veçanta, si p.sh. lojrat olimpike, Kryepiskopit Anastas që vazhdi-
darka e veçantë, ekskursioni, ecjet misht është i gatshëm për të zhvi-
ne mal, kampionati i volejbollit etj. lluar aktivitete dhe programe të
ndryshme me të rinjtë, duke i inku-
Gjatë ditëve të këtij kampi pati rajuar shumë njerëzit që punojnë
edhe referate në lidhje me temën në këtë drejtim dhe duke bërë për-
e përgjithshme. Folësit u bazuan pjekje të vazhdueshme për të sigu-
tek pasazhi biblik që lidhej me ruar mbështetjen financiare për kë-
temën, duke folur për problematikën to aktivitete. Falenderimi shkon
e shoqërisë sonë dhe ndikimin e edhe drejt atyre njerëzve që kanë
Kishës në zgjidhjen e tyre. Folësat punuar pa u lodhur në mënyrë që
e këtij kampi ishin Mitropoliti i kampet të ishin të sukseshëm, duke
Beratit, Hirësia e Tij Ignati, At futur këtu përpjekjet fizike dhe
Justini, At Andoni, Hierodhjakon mendore, si edhe lutjet e të gjithëve.
Asti, dhe Nathan Hoppe. Ajo që i bën të bukura ditët e
Ashtu si çdo kamp edhe sivjet 11 kampit është larmishmëria dhe
vajza u bënë anëtare të Kishës dashuria e krishterë midis vajzave.
Orthodhokse, duke e marrë pagë-
zimin e tyre në kishën e Shën Joan Ana Kërçyku
Adresat e faqeve në Internet dhe ajo
e E-mailit, të Kishës Orthodhokse Autoqefale
të Shqipërisë, janë:
Internet: www.orthodoxalbania.org
E-mail: orthchal@orthodoxalbania.org
GUSHT 2006
Shën Sofjanoi ka qenë një figurë
e shquar kishtare e monakale e
shekullit XVII dhe fillimit të she-
kullit XVIII.
Për origjinën, kohën e lindjes
dhe zgjedhjen e tij në fronin episko-
pal të Drinupojës (Gjirokastrës së
sotme), pak gjëra dimë. Dihet ve-
tëm që, si episkop gëzonte simpa-
tinë e të gjithëve për kulturën që
kishte, për këshillat e tij të urta dhe
për taktikën që ndiqte.
Jetoi në një epokë të vështirë
për Kishën. Presioni i pushtuesit
osman për islamizimin e vendit qe
i fortë, sidomos në krahinat e epi-
skopatës së tij Zagori, Rrëzë, Lun-
xhëri, Pogon.
Në fillim u përpoq që këtë pre-
sion ta përballonte me mirëkuptim.
Por, duke parë se gjendja bëhej
përditë më kritike dhe e rrezikshme
për krahinat në fjalë, dha dorëhe-
qjen nga episkopata dhe u vendos
në manastirin e Shën Thanasit në
Poliçan, ku filloi një veprimtari të
gjerë për përballimin e islamizimit
në atë krahinë. Atje së pari hapi
një shkollë me synim që - sipas gjeo-
grafit gjerman Filiphson - të përga-
titë kuadro që të mësojnë besimta-
rët e atyre krahinave të qëndrojnë
të fortë në besimin e tyre e të kenë
durim për përballimin e rrezikut të
islamizimit, kurse ai vetë shkonte
fshat më fshat e shtëpi më shtëpi
duke predikuar dhe duke nxitur të
krishterët të qëndrojnë të fortë në
besimin e tyre.
Ja si e vlerësojnë disa nga histo-
rianët veprimtarinë dhe rezultatet
e arritura.
“Veçanërisht përmenden, -
thotë P. Aravantinoi - përpjekjet që
bëri për shpëtimin e besimtarëve
të Kishës gjatë kohës së mëpar-
shme Sofjanoi, episkop i Gjiroka-
strës, i cili dha dorëheqjen nga froni
dhe u bë monak në manastirin e
Shën Thanasit në Poliçan.
Ky njeri i respektuar kontribuoi
së tepërmi në përballimin e lumit
të islamizimit.”
Dhe J. Llambridhi shton: “Mi-
dis murgjve përmendet dhe Sofjanoi,
që ishte episkop i Gjirokastrës. Ky,
si dha dorëheqjen nga froni, u bë
murg në manastirin e Shën Thana-
sit… dhe merrej me mësimin dhe
NGJALLJA 5
Oshënar Sofjanoi
predikimin e fjalës së Perëndisë
nëpër fshatrat e afërta të rrethit të Përlëshorja e Oshënarit T. I
Zagorisë për çdo të diel dhe të kre- I lyer me miron e hierarkisë, u tregove kryeprift i shquar
mte, duke u përpjekur me çdo kusht për të gjithë, o shërbyes fort i hyjshëm i Krishtit, dhe me
që t’i bënte ballë islamizimit të anë të fjalës e të veprave kullote urtësisht popullin e Zotit,
banorëve të këtij rrethi”. o oshënar Sofjano, dhe tani lutju Krishtit gjithnjë, të
Shën Sofjanoi ndërroi jetë në vitin mëshirojë ata që të lumturojnë.
1711. Kjo datë gjendej e gdhendur
mbi një arkë prej druri ku qe ve-
ndosur lipsani i tij. Më vonë, lipsani Shumë nga të krishterët e këtyre Shën Sofjanoi është i pari që
u vendos në një arkë prej argjendi, rretheve vinin në manastirin e Shën ngriti kryqin për përballimin e
të cilën e bëri igumeni i manastirit Thanasit, ku është dhe varri i tij, islamizimit masiv.
të Shën Thanasit të Poliçanit, që t’i shprehnin Shenjtit mirënjo- Kisha e shpalli shenjt dhe be-
Hieromonaku Krisant. hjen e tyre dhe të kërkonin bekimin simtarët e këtyre krahinave e nde-
Emri i Shën Sofjanoit përmendet e tij. Në popull ai njihet si Sofjanoi rojnë përkujtimin i tij më 26 nëntor.
akoma në rrethet ku ai ka vepruar. i Pogonit. Dhimitër Beduli
Fanuri martir, i “Sapodukuri” (27 gusht)
Nuk përfshihet në Agjeologjitë e lashta, kështu që
aq sa dimë për të e kanë burimin nga një ikonë e tij,
që u gjet më 27 gusht (viti nuk dihet), në ishullin grek
të Rodosit, kur po rindërtohej muri rrethues i qytetit.
Për ngritjen e murit u morën gurë nga ndërtesat e
rrënuara. Mes rrënojave u zbulua edhe një kishë e
vjetër. Midis ikonave të saj ndodhej dhe një ikonë e
një të riu ushtarak që mbante në dorën e tij të djathtë
një kryq dhe një qiri.
Mitropolit Nili i Rodosit (1355 -1369) lexoi mbi-
shkrimin “Shën Fanuri”. Përreth ishin pikturuar 12
tortura të tij, madje dhe duke u goditur me gurë në
kokë, duke u fshikulluar ndërsa ishte i shtrirë në tokë,
duke u gërvishtur në trup, duke u djegur me lambadhë,
i lidhur në një çikrik, i hedhur mes bishave, duke u
shtypur me një gur të madh, duke i vendosur thëngjij
të ndezur nëpër duar, që të bënte me sa duket, flijim
tek idhujt që i kishte para tij dhe i hedhur brenda në
furrë. Episkopi u interesua shumë, lundroi deri në
Konstandinopojë, mori leje dhe restauroi kishën.
Ishulli i Kretës atëherë ishte nën pushtetin e ve-
nedikasve, të cilët që ta konvertonin tek Romano-ka- netët e para ndërmjetoi për çlirimin e skllevërve duke
tolocizmi, nuk lejonin të hirotoniseshin hierarkët i kërcënuar. Të tretën u paratha se do të shërohe-
orthodhoksë. shin (nga verbëria dhe paraliza që kishin pësuar, sepse
Kështu tre kretas që ktheheshin nga ishulli Kithira, nuk i kishin bërë bindje) vetëm nëse do t’i çlironin
robërit me dokumente që do t’i sillnin në “shtëpinë e
ku kishin gjetur një episkop, i cili i kishte hirotonisur
priftërinj, u kapën në det nga piratët. U shitën në Ro- tij”. Kjo u bë dhe solli çlirimin e tyre, pasi për më
dos, i cili në vitet 1306 - 1522 mbizotërohej nga kalo- tepër i kishin furnizuar me para për kthimin e tyre.
rësit Joanitë (dhe jo nga myslimanët, si e do tradita). Shenjtori nderohet kryesisht në Rodos dhe në
Duke mësuar për çudirat e shumta që bënte Kretë.
shenjtori i “sapodukur” u lutën në kishën e tij të lart- Fanuri, greqisht = i shfaquri ose zbuluesi.
përmendur, duke qarë fatkeqësinë e tyre dhe lutjet e
Atë Justini
tyre u dëgjuan: Zotërinjtë panë martirin tri netë. Dy
6 NGJALLJA
Shën Kozmai mbetet edhe sot mjaft i gjallë
dhe i pranishëm jo vetëm në kremtimet, por edhe
në shpirtin dhe në ndërgjegjen e besimtarëve
në veçanti dhe atë popullore në përgjithësi. E
dëshmon këtë jo vetëm numri i madh i mreku-
llive të shenjtit apo pelegrinazhet dhe kremtimet
e shumta në manastrin kushtuar atij (ndërtuar
me kujdesin e Ali Pashës), por edhe prania e tij
në jetën e përditshme të besimtarëve nëpërmjet
lutjeve që i drejtohen shenjtit, rrëfimit të “bëmave”
e profecive të tij e deri tek emri i bekuar Kozma,
që mbajnë qindra e qindra vetë të të gjitha mo-
shave.
Por, megjithë këto merita të shenjtit, që i kanë
theksuar edhe hierarkët e klerikët e Kishës sonë
që nga krijimi i saj, përsëri kohët e fundit kemi
asistuar në sulme të verbra ndaj kujtimit të tij,
të cilat prekin rëndë besimin dhe ndërgjegjen e
besimtarëve. Mbase, rezultati kryesor i veprës
së tij - ndalimi i islamizimit të të krishterëve ortho-
dhoksë-, nuk mund të kapërdihet dot edhe pas
dy shekujsh nga pasardhësit e atyrë që duke i
marrë jetën e ngritën në lartësitë e shenjtërimit.
Po botojmë me rastin e të kremtes së tij dy
pjesë nga Fortlumturia e Tij Kristofori (Kissi)
dhe teologu i shquar Dhimitër Beduli, ku jepen
vlerësime për këtë figurë të ndrishme të besimit
tonë orthodhoks.
Kometë në kupën e qiellit
Posi një nga kometat, që nga një kohë në
tjetër shfaqen në kupën e qiellit, derdhin dritë
të shkëlqyeshme dhe zhduken shpejt, kështu
prezantohet përpara nesh dhe fytyra e ndri-
tshme e Shën Kozmait.
Ky Shenjt nuk ishte nga ata fetarë e
kallogjerë të paditur e mendjengushtë, që të
ngjitur në letra të vdekura, harrojnë frymën e
vërtetë të besimit fetar. Ai ishte një njeri me
kulturë dhe me horizont mendor të gjerë dhe,
natyrisht, me mendime fetare të larta.
Kjo gjë duket qartë si nga veprat ashtu dhe
nga jetëshkrimi i tij, i shkruar në origjinal prej
një admiruesi të tij. Këto na japin të kuptojmë
se Shën Kozmai ishte njeri me vullnet të fortë
dhe me aktivitet të palodhur. Në ato kohëra të
zorshme të frikës ai, me mundime të mëdha
dhe me rreziqe të patregueshme, shëtiti
anembanë Shqipërinë; derdhi pasurisht dritën
dhe mësimet e tij të çmueshme, dhe u përpoq
që të forconte, të inkurajonte popullin e dëshpë-
ruar. Me anën e këtij aktiviteti mundi ta shpëtojë
dhe ta përmbajë.
Po si ia arriti vallë këtij qëllimi?
Duke përhapur dritën në popull, duke çelur
shkolla gjithkund dhe duke bindur popullin që t’i
mbante këto me çdo therori. Dhe kjo është
merita e tij më e madhe.
Si një njeri me kulturë të e gjerë ai e dinte
që kjo ishte e vetmja udhë për të formuar në
shpirtin e popullit një fetarizmë, jo të dukshme,
po të gjallë, të thjeshtë dhe të çliruar nga
paragjykimet.
Eshtë e vërtetë! Pa dije nuk mund të
ekzistojnë dhe idetë fetare të thjeshta. Padija
është rrënja e shumë ligësive; po më tepër ajo
është nëna e supersticioneve të errëta.-
S’ka dhe s’mund të ketë besim dhe kult fetar
të pastër pa mësim.
Le të hedhim një vështrim të popullin tonë.
Me hidhërim do të vërejmë se është degjeneruar
në një shumicë të tij ideja fetare dhe gjer në
ç’gradë ajo e ka humbur karakterin e saj të lartë
dhe influencën bamirëse. Ajo në vend që të jetë
burim aktiviteti të gjallë, të shfaqur në vepra të
hijshme, ne njerëzillëk, përkundrazi krijon në
shpirtin e tij paralogjizma të rrezikshme.
Për një të paditur Fe domethënë ceremonira,
zakone dhe formalitete. Atij i duket se kur mban
këto, i ka mbaruar të gjitha detyrat fetare. Këto
supersticione, trashëgim i një të shkuare të gjatë,
që kanë pushtuar shpirtin e një shumice të popu-
llit, i përngjajnë Hidrës mitologjike, së cilës, kur
i pritej një kokë, mbinte në vendin e saj një tjetër.
Po është vallë kjo Feja e vërtetë? Janë Fe
supersticionet e paarsyeshme e të errëta?
GUSHT 2006
Shën Kozmai është nde-
ruar gjitmonë jo vetëm nga
të krishterët orthodhoksë, po
nga i gjithë populli në Shqi-
përi të Mesme e të Jugut.
Kisha ku u varros ai ka qenë
gjithmonë vend mrekullish,
ku populli i thjeshtë, edhe
gjatë regjimit ateist, të
krishterë e mysliman, shko-
nin fshehurazi, me besë e me
shpresë për të gjetur shërim
trupor e shpirtëror. Për të
është shkruar gjithashtu
shumë. Kisha jonë orthodho-
kse ka lutjet e saj të veçanta e
jo pak, për këtë shenjt e isa-
postull të ri, që kremtohet më
24 gusht. Këto shërbesa u
përkthyen të plota për herë të
parë nga Kryepiskopi Kris-
tofor Kissi dhe u ribotuan
nga Imzot Fan S. Noli fjalë
për fjalë, pa asnjë ndryshim.
Dh. B.
Kurrë, kurrë! Inteligjenca e Lartë që drejton
gjithësinë e pajisi njeriun me arsye, që është
zbulimi i vërtetë, një shkëndijë e dritës së tij të
amëshuar. Mbi atë dritë, pra, të rrjedhur prej
Atij vetë duhet të bazohet çdo besim.
Fe nuk janë zakonet dhe supersticionet
prapanike, po sjellja e mirë, sinqeriteti dhe nderi
në relacionet dhe shoqi-shoqin. Fe është të bësh
detyrën, t’i shërbesh njëri-tjetrit; Fe sidomos
është të bëhesh theror për të mirën e përgjith-
shme, për atdheun. Këto janë shenjat e thjeshta
dhe të gjalla të fesë, dhe në to na udhëheq ar-
syeja, e ndriçuar nga mësimi.
Ja përse Shën Kozmai punoi për t’i frymë-
zuar popullit këto parime të larta; ja përse ai u
përpoq që të përhapte dritën, të çelte shkolla
Këto parime ai i vërtetoi dhe me shembullin
e tij të bukur dhe sidomos me mbarimin heroik,
duke ofruar jetën e vet si theror në altarin e
idealit që ndiqte.
Urojmë që ajo fytyrë kaq e ndritshme të
qëndrojë gjithnjë e gjallë përpara syve tanë dhe
të na kujtojë gjithmonë karakterin e lartë të Fesë
që është: Humanimi dhe theroria, drita dhe
përparimi.
+Kristofor Kissi
(Kryepiskopi i parë kanonik i Kishës sonë)
GUSHT 2006 NGJALLJA 7

Fjetja e Nënës së Zotit Në lindjen tënde vir-

gjërinë e ruajte, në
K ur i pëlqeu Krishtit Perëndisë sonë të merrte pranë
vetes nënën e Tij, dërgoi një ëngjëll (sipas disave,
bëhet fjalë për Kryeëngjëllin Gabriel ashtu si në ditën fjetjen tënde s’e ha-
e Ungjillëzimit. Supozohet se kjo ngjarje të ketë ndo-
dhur përreth 11 vjet pas ngjalljes së Krishtit, ku e Tërë-
rrove botën, o Hyjli-
shenjta ishte në moshën 59 vjeç), 3 ditë më përpara ndëse. Në jetën e qie-
për t’i dhënë këtë lajm. Kur iu afrua, ëngjëlli i tha
Hirëplotës: “Ja çfarë deklaron yt Bir: Ka ardhur koha llit shkove, o Nënë e
të të marr pranë Vetes Nëna ime. Mos u turbullo nga
ky lajm, por më tepër gëzohu, sepse do të shkosh në Jetës, me lutjet tuaja
jetën e përjetshme.”
Hyjlindësja i priti më gëzim këto fjalë dhe me
çliro shpirtet tona
dëshirën e zjarrtë për të shkuar tek Biri i saj u kthye prej vdekjes.
në Malin e Ullinjve për t’u lutur në qetësi ashtu siç
bënte shpesh. Ndodhi një mrekulli e çuditshme: në ças-
tin kur e Tërëshenjta mbërriti në majën e kodrës, pemët (Përlëshorja)
e mbjella përreth përkulën degët e tyre duke nderuar
e lavdëruar Nënën e gjithë botës. Pasi u lut, ajo u kthye
në shtëpi në malin Sion (sipas shumë autorëve, shën
***
Maria banonte në shtëpinë e shën Joan Teologut, në
Sion). Si u kthye në shtëpi gjithçka u drodh. E gjithë
Zonjën që është e pa-
shtëpia ndriçoi dhe duke lavdëruar Perëndinë thirri fisin fjetur për ndërmjeti-
dhe fqinjët e saj. Rregulloi të gjitha, gjithashtu edhe
shtratin e vdekjes dhe urdhëroi të bëhej gati çka ishte me dhe shpresën tonë
e nevojshme për varrimin. Iu dha lajmin e largimit në
qiell grave që kishin ardhur dhe si provë tregoi degën të patundur për çdo
e palmës që ëngjëlli i kishtë dhënë, si simbol të fitores
së paprishjes.
mbrojtje, varri dhe
Njerëzit e pritën këtë lajm me lot e vajtim duke e vdekja s’e zotëruan
lutur të Tërëshenjtën të mos i linte jetimë, por ajo i
siguroi duke iu thënë se edhe në qiell do të lutej për ta. më të ndritshëm se drita në duart e Birit e Perëndisë dot, se ishte Nëna e Je-
Me këto fjalë gratë ndalën lotët dhe shpejtuan për- së saj, i cili iu shfaq i shoqëruar nga kryeëngjëlli Mikail
gatitjet. Përveç kësaj nëna e Zotit dha tek dy vejusha dhe me fuqitë ëngjëllore. Fjetja e saj ndodhi pa vuajtje
tës dhe përsëri në jetë
që e shoqëronin dy veshjet e saj të vetme. Papritur e ankth ashtu si dhe lindja. Petri, korifeu i apostujve
shtëpia u tund nga një zhurrmë e ngjashme me atë të
e çoi, ai që banoi në
këndoi himnin funebër dhe shoqëruesit ngritën trupin,
rrufesë dhe u mbush me re të cilat sollën apostujt nga dhe me pishtarë e himne shoqëronin kortezhin bashkë gjirin e saj të virgjër.
tërë skajet e tokës. E tërë Kisha ishte e pranishme me shën Joan Teologun, i cili qëndronte në krye e
mistikisht me anë të apostujve për të kremtuar varrimin mbante palmën e lavdisë. I dëgjonin ëngjëjt të cilët
e Nënës së Zotit. Me lot në sy i thanë Hyjlindëses: bashkonin zërin e tyre me atë të njerëzve, e u duk si- (Shkurtorja)
“Nëse do të qëndroje në botë dhe do të jetoje mes kur toka dhe qielli ishin mbushur me lavdërim për
nesh, do të kishim një ngushëllim të madh o Mbre- nder të së Tërëshenjtës. Ajri u pastrua nga ngjitja e
tëreshë; do të ishte si të shihnim Birin tënd e Zotin shpirtit të saj në qiell, toka u shenjtërua nga trupi i saj “...Mbërriti në vend
tonë. Por meqë tani kjo është sipas vullnetit të Tij do dhe shumë të sëmurë u shëruan. Duke mos duruar
të ngjitesh në Qiell, ndërsa ne do të vajtojmë e do të këtë ngjarje, krerët e Judenjve nxitën njerëzit e popullit
ena e zgjedhur shën
qajmë ashtu si tani. Por gëzohemi për gjithë atë që që të shkonin e të rrëzonin trupin e Hyjlindëses. Por Pavli. Iu hodh në këmbë
është ruajtur për ty.” Shën Maria u përgjigj: “O nxënës drejtësia hyjnore e ndërshkoi planin e keq të tyre,
dhe miq të Birit dhe Perëndisë tim, mos e ktheni gë- ndaj të gjithë u verbuan. Njëri prej tyre, prifti Jefo-
të Tërëshenjtës për ta
zimin tim në trishtim, por varroseni trupin tim dhe nias, më i guximshmi, i cili tentoi të prekte shtratin e nderuar dhe i drejtoi
ruajeni në pozicionin që do të shtrihem në shtratin e shenjtë iu prenë të dyja duart nga shpata e zemëri-
vdekjes.” këto fjalë lavdërimi:
mit hyjnor dhe krahët mbetën të varur në shtrat. I
Në këto fjalë mbërriti në vend ena e zgjedhur shën penduar nga ky ndëshkim, Jefonia besoi me gjithë “Gëzohu Nënë e Jetës,
Pavli. Iu hodh në këmbë të Tërëshenjtës për ta nderuar zemër dhe nga fjala e Petrit u shërua e u bë një nga
dhe i drejtoi këto fjalë lavdërimi: “Gëzohu Nënë e Jetës,
qëllimi i predikimit tim,
ndjekësit e tyre. Degën e palmës që iu vu Nënës së
qëllimi i predikimit tim, sepse megjithëse nuk e pashë Zotit ai e vuri mbi sytë e shokëve të tij dhe i shëroi sepse megjithëse nuk e
aspak Krishtin trupërisht, duke të parë ty besoj se po nga verbëria shpirtërore e fizike. Apostujt e varrosën pashë aspak Krishtin
sodit Atë Vetë.” Pasi tha përshëndetjet e fundit, e trupin e shën Marisë në kopshtin e Gjetsemanisë dhe
Tërëshenjta u shtri në shtratin e vdekjes, i drejtoi lutje qëndruan atje për tre ditë ku dhe lutjet e tyre ishin të trupërisht, duke të parë
të nxehta Birit për ruajtjen dhe paqen e botës. Më shoqëruara nga himne ëngjëllore. Por njëri nga ty besoj se po sodit Atë
pas, u dha bekimin apostujve dhe hierarkëve (të cilët
shoqëronin apostujt) e dha shpirtin e saj të bardhë e (Vijon në faqen 8) Vetë.”
8 NGJALLJA
(vijon nga faqja 7)
apostujt (sipas disave Thomai) nuk
ishte me ta në varrim dhe mbërriti
në Gjetsemani ditën e tretë e nuk
mundi të ngushëllohej, që se gjeti
dot për herë të fundit trupin e she-
njtë të Hyjlindëses. Kështu me
pranimin e apostujve të tjerë ven-
dosën të hapnin varrin e të nde-
ronin trupin. Sa u hoq gurri të gjithë
u befasuan, sepse trupi nuk ndo-
dhej më atje dhe pëlhura ishte
bosh. Ishte një dëshmi se Nëna e
Zotit ishte ngjitur në qiell, pra se
ishte ngjallur dhe trupi ishte ba-
shkuar sërisht në qiell me shpirtin,
tek Biri i saj. Maria, “bija e Adamit”,
por që u bë me të vërtetë “Nëna e
Perëndisë” dhe “Nëna e Jetës” du-
ke lindur Atë që është Jeta e vër-
tetë, kalon nëpërmjet vdekjes. Por
vdekja e saj nuk është një humbje,
sepse me ngjalljen e Krishtit, i cili
u dha vullnetarisht tek vdekja për
shpëtimin tonë, dënimi i Adamit u
bë “vdekje jetëdhënëse” dhe burim
i një jete të re. Kështu, varri i Gjet-
semanisë u shfaq si një “dhomë
nusëroreje” ku është kryer dasma
e paprishjes.
Shën Vlash - Fëmijët e kampit
përjetuan ditë të paharruara
Bashkë me stinën e bukur të verës
dhe përfundimin e mësimeve shkollore,
fëmijët pritën me padurim kampin “Ri-
lindja” që organizon çdo vit në këtë
sezon Kisha Orthodhokse. Ky kamp
ndryshe nga vitet e tjera nuk u zhvillua
në manastirin e Zvërnecit, por në ma-
nastirin e Shën Vlashit dhe ishte
përshtatur për moshat 11-14 vjeçare,
duke filluar në datën 26 qershor dhe
përfundoi në 6 korrik. Në të morën
pjesë rreth 130 fëmijë nga i gjithë
vendi.
Temat mbi të cila u zhvillua jeta
shpirtërore e kampit ishin: “Predikimi
në mal” dhe “Lumurimet”. Çdo ditë
zhvilloheshin shërbesat kishtare dhe
temat shpirtërore, të cilat referoheshin
nga katekistë që kishin rolin e drej-
tuesit të grupeve, ose klerikë e teologë
të ftuar në tema të veçanta.
Programi i një dite niste në orën
6.30 me zgjimin dhe shërbesën e
mëngjesores. Më pas bëhej nisja për
në plazh, dreka e koha e pushimit dhe
në orën 16.30 nisnin aktivitetet ar-
gëtuese e sportive. Në 18.30 ishte koha
e “ngrënies së zemrës” (një ëmbëlsirë)
ndërsa në orën 19.00 zhvilloheshin
bisedat shpirtërore, gjatë të cilave fë-
Fjetja e Nënës së Zotit
Shpirti i saj i pastër kur u nda
nga trupi u bashkua me Dritën hy-
jnore dhe trupi si qëndroi për pak
kohë në tokë u ngjall me hirin e
Krishtit të ngjallur. Ky trup shpi-
rtëror u pranua në qiell si tempulli i
Perëndi-Njeriut, si froni i Perë-
ndisë. Prandaj ngjitja e saj në qiell
është shkaku i gëzimit të të gjithë
besimtarëve të cilët kanë marrë
garancinë se në personin e saj e
mijët bënin pyetje për të mësuar edhe
më shumë rreth besimit të krishterë
orthodhoks. Në këtë kamp pati edhe
bekime të veçanta, ndër të cilat vlen të
përmendim pagëzimin e 28 fëmijëve
katikumenë, të cilët u bënë anëtarë të
Kishës duke marrë prej këtij misteri
dhuratën e Shpirtit të Shenjtë.
Gjithashtu, një gëzim i veçantë për
ta ishte takimi me Kryepiskopin
Anastas, i cili kujdeset për mbarëvatjen
e kampeve dhe krijimin e kushteve të
mira në to. Në një drekë me Kryepi-
skopin ata prezantuan një program me
këngë të krishtera dhe recitime, duke e
falenderuar atë për këtë dhuratë të
bukur që iu bën çdo verë. Nga ana e
tij, Kryepiskopi iu premtoi fëmijëve se
edhe në të ardhmen Kisha do të që-
ndrojë gjithmonë pranë tyre, duke iu
kërkuar në të njëjtën kohë të jenë
aktivë në jetën kishtare dhe të gjitha
veprimtaritë që organizon Kisha
Orthodhokse, për të njohur edhe më
shumë Krishtin dhe për të jetuar
brenda miqësisë së krishterë.
Dita e fundit e kampit ishte 6 ko-
rriku. Të gjithë fëmijët u larguan nga
kampi me mbresat më të mira për t’u
rikthyer sërish vitin tjetër.
gjithë natyra njerëzore bëhet mbaj-
tëse e Krishtit dhe është thirrur të
banojë me Perëndinë.
Tregohet se gjatë varrimit, apo-
stujt u mblodhën për një drekë vlla-
zërore dhe në vendin e Krishtit vu-
në një copë bukë në formë trekë-
ndëshi. Por në çastin kur thirrën
emrin e Krishtit siç e kishin zakon
dëgjuan nga lart në qiell të Tërë-
shenjtën të thoshte: “Gëzohuni,
Akademia Teologjike “Ngjallja e Krishtit”,
Shën Vlash - Durrës
Njoftim
Nga datat 7 - 8 shtator 2006 zhvi-
llohet konkursi për pranimin e stu-
dentëve të rinj në Akademinë Teo-
logjike “Ngjallja e Krishtit” në
Shën Vlash. Pyetjet e konkursit
janë rreth “Dhiatës së Re” e katër
vëllimeve “Besimi Orthodhoks”.
Kandidatët duhet:
a. Të jenë të pagëzuar në Kishën
Orthodhokse të paktën një vit më
parë.
b. Të jenë pjesëmarrës aktivë në
kishën e zonës së tyre.
c. Të kenë mbaruar shkollën e
mesme katërvjeçare.
d. Të kenë një rekomandim nga
episkopi i dioqezës.
e. T’i nënshtrohen konkursit për
pranim.
Kandidatët duhet të paraqiten për
konkurs në orën 1000 të datës 7
shtator, ndërsa një javë para kon-
GUSHT 2006
Kisha
e Manastirit
Fjetja
e Hyjlindëses,
Zvërnec,
Vlorë
ku çdo
15 gusht
mblidhen mijëra
besimtarë
sepse do të jem me ju deri në ditët
e fundit të jetës.” Me gëzim apostujt
thirrën sëbashku me një zë: “E Tërë-
shenjtë, Nënë e Zotit shpëtona ne!”
Ndaj dhe kjo është origjina e shër-
besës së Ngritjes së të Tërëshenjtës
të kremtuar në manastire pas mba-
rimit të drekës në ditët e festave.
Eleni Krakulli
kurimit duhet të kenë dorëzuar në
sekretarinë e Akademisë doku-
mentet përkatëse:
1. Rekomandimi i episkopit
2. Kërkesë me shkrim
e kandidatit
3. Dëftesa e pjekurisë
4. Çertifikatë personale
5. Çertifikatë pagëzimi
6. Vërtetim mjeko-ligjor
7. Vërtetim i prokurorisë
së rrethit
Për hollësi të mëtejshme të inte-
resuarit mund të kontaktojnë në
numrin e telefonit:
Tel. 0575 222 55 dhe
Tel. 0575 223 97.
Drejtori i Akademisë Teologjike
“Ngjallja e Krishtit”
Episkop Ilia Ketri
GUSHT 2006
Intervista me Hirësi Ilian
Duke qenë se jemi në përfundim
të vitit akademik mund të na tre-
goni diçka rreth mbarëvajtjes së
shkollës?
Vazhdimisht çuditem për zhvilli-min
dhe ecurinë e studentëve në
përgjithësi. Më kanë habitur me
interesin e tyre, me përgjegjësinë
e tyre, për të arritur sa më shumë
qëllimet e shkollës dhe synimet e
tyre personale për të ardhmen. Ata
marrin pjesë jo vetëm në veprim-
tarinë për edukimin e tyre, në më-
simdhënie, por kanë qenë të prani-
shëm në marrjen e vendimeve tona
si drejtori për zhvillimin e shkollës.
Jam përpjekur që të konsultohem
sidomos me ata të vitit të katërt, të
marr edhe opionin e tyre përpara
se të vendoset diçka. Këtë e kemi
filluar që në vitin e parë me peda-
gogët, ku edhe ata marrin pjesë në
vendimet. Kjo nuk do të thotë që
do të bëhet çdo gjë që thonë, por
kështu ata aktivizohen dhe e kup-
tojnë që këtu është Akademia e
tyre.
Edhe unë jam shumë i hapur. Mua
më duket që kjo ndihmon në radhë
të parë në pjekurinë e studentëve
dhe në përgjegjësinë e tyre, sepse
kur njeriu kur nuk merr pjesë në
diskutimin e problemeve atëherë
bëhet indiferent dhe thotë: “Tjetri
e ka përgjegjësinë, tjetri vendos dhe
unë jam pjesëtar pasiv”.
NGJALLJA
Kurdoherë duhet të jemi në kërkim...
Disa momente kryesore nga
veprimtaritë në Akademi.
Mund të përmendim programet që
zhvillojnë studentët: për shembull
festën e Akademisë, për Tre Hie-
rarkët, një festë që bëhet për
Krishtlindje, për Pashkë, për Kre-
shmët e Mëdha. Apo në shkurt, kur
kishim një vizitë nga seminaristët
e Seminarit romano-katolik në
Shkodër, të cilën ua kthyem në 16
maj, që ishte një punë e përbash-
kët. Ata ishin të përgatitur mirë dhe
me bindje në vete për të përcjellë
mesazhin e besimit dhe qëndrimin
e Kishës Orthodhokse etj.
Këtë vit u mor një nismë, duke
prezantuar Akademinë në disa
Mitropoli. Cili ishte qëllimi?
Qëllimi ishte i dyfishtë: së pari për
të përhapur njohuri për Akademinë
në shumë besimtarë të cilët kanë
dëgjuar ose kanë ardhur në Shën
Vlash përpara se të mbylleshin
kishat dhe kanë një kujtim, por nuk
e dinë konkretisht zhvillimet. E
dyta, është edhe përgatitja për vitet
e ardhshme. Duke iu drejtuar edhe
atyre që janë tani maturantë, që
mbarojnë shkollën e mesme dhe
mendojnë për më tej. Ky është
kryesisht qëllimi i përpjekjes. Pro-
grami zhvillohet thjesht. Në thelb
është një dëshmi që bën një stude-
ntë i vitit të katërt ose të tretë, të
cilët kanë treguar përshtypjet e
tyre, se si vendosën të vijnë në këtë
shkollë, cila ka qenë përvoja e tyre
në një nivel shumë personal, për
thellësinë e besimit të tyre dhe kjo
ka qenë shumë e vlefshme dhe për
ata që dëgjojnë. Gjithashtu është
një rast për studentët që të flasin
në publik, duke iu përgjigjur edhe
ndonjë pyetjeje. I veçantë është
edhe një program me power-point
që tregon fotografitë e Akademisë
shumë mirë dhe shumë bukur.
Mua më duket që është edhe një
plus tjetër, shkojmë në fundjavë
dhe kryejmë një meshë episkopale
në një enori. Studentët psalin, ma-
rrin pjesë në meshë dhe në kor.
Djemtë janë prezentë me zostikonë
dhe vajzat me uniformën e tyre, që
i dallojnë si studentë të Akademisë
dhe kanë rast të flasin me enoritë.
Çfarë perspektive ka Akademia
për të ardhmen?
Mua më duket se çdo njeri që do
mendojë për Akademinë duhet të
ketë parasysh që ajo është një insti-
tucion edukativ dhe problemet që
përballon arsimi në Shqipëri i për-
ballon edhe ajo. Kështu, vështirë-
sitë ekonomike që kanë studentët
e tjerë kur përfundojnë shkollën e
mesme i kanë edhe studentët
tanë… Por duhet theksuar që ne
kërkojmë të përgatisim kuadrin e
punëtorëve brenda Kishës, si për
djemtë ashtu edhe për vajzat, dhe
nevojat e Kishës po rriten. Kështu
do rritet pjesëmarrja e të diplo-
muarve brenda Kishës dhe mundë-
sia për t’u punësuar.
9
Cili është roli i atyre që kanë
mbaruar studimet në jetën e
Kishës?
Duhet të kemi njerëz që me të vër-
tetë kanë parasysh interesin e Ki-
shës për menaxhimin efikas për
mbarëvajtjen e saj në përgjithësi
dhe të enorisë. Gjithashtu edhe në
çështjet e katekizmit, në organi-
zimin ose punë me rininë mund të
punojnë duke kërkuar mënyra, me-
toda të reja dhe më efektive. Kur-
doherë duhetë të jemi në kërkim
në zhvillimin e misionit të Kishës
dhe mua më duket që ata që janë
në “front” janë studentët që mba-
rojnë, sepse ata janë afër proble-
meve. Kuptojnë shumë gjëra edhe
në kampingjet, ku të rinjtë më-
sojnë nga studentët dhe anasjelltas.
Kampingu është një nga programet
më të forta që ka organizuar Kisha
jo vetëm në Shqipëri, por edhe në
Amerikë. Aty shikohet ndryshimi
në mentalitetin e tyre për Kishën
dhe besimin.
Ju vini nga Shtetet e Bashkuara,
mund të ndalemi pak në çë-
shtjen e organizimit të Kishës
Orthodhokse Shqiptare atje…
Kisha në Amerikë është e ndarë
në dy dioqeza ose juridiskione. Një
pjesë të cilën unë kam nderin ta
kryesoj ka dy enori, një në Boston
dhe një në Çikago. Kemi si krye-
shpirtërore Patriarkanën Ekume-
nike dhe Patriarkana në Amerikë
(Vijon në faqen 10)
...Duhet theksuar
që ne kërkojmë të
përgatisim kuadrin e
punëtorëve brenda
Kishës, si për djemtë
ashtu edhe për vajzat,
dhe nevojat e Kishës
po rriten. Kështu do
rritet pjesëmarrja e të
diplomuarve brenda
Kishës dhe mundësia
për t’u punësuar.
10
Kurdoherë duhet të jemi në kërkim...
(Vijon nga faqja 9)
ka disa juridiksione që janë nën
mbikëqyrjen e saj. Më e madhja
është e grerkëve, pastaj janë ukrai-
nasit, janë karpathasit (vijnë nga
Rusia, Çekosllovakia) dhe shqip-
tarët.
Një pjesë tjetër e kishave shqiptarë
që janë të bashkuar në një Dioqezë
janë lidhur me Kishën Orthodhokse
në Amerikë dhe funksionojnë më
vete, status që iu është dhënë nga
Patriarkana e Rusisë, e Moskës.
Kryetari i tyre Episkop Nikoni bëri
një vizitë këto ditë në Shqipëri,
sepse prindërit e tij ishin nga këtu.
Ka ndonjë numër të orthodho-
ksëve në Amerikë?
Ka nja variant, njëherë e një kohë
kishte afërsisht 4-5 milionë ortho-
dhoksë. Për shqiptarët nuk ka ndo-
një numër. Para disa viteve ishte
një përafërsisht 100 mijë, por unë
besoj se janë më shumë, mund të
jenë dyfish sot, me shqiptarët që
kanë ardhur me kalimin e kohës.
Sidomos kohët e fundit emigracioni
është rritur shumë dhe përpiqen me
anën e gazetave, me anën e organi-
zimit që bëjnë me rastin e ditës së
Flamurit etj., për të qenë të bashkuar.
Si organizohen ata?
Organizimi i enorive ka pasur një
ndryshim. Më parë kishin një kor,
NGJALLJA
një shoqëri të grave që merrej me
bamirësi, kishte një organizim që
merrej me “shkollën diellore” ose
katekizmin, kishte një përpjekje për
të mbledhur për organizimin ose
për aktivitete për të rinjtë. Me ka-
limin e kohës dhe rënien e eleme-
ntëve shqiptarë emigracioni, të
vjetrit them dhe me të rinjtë që e
kanë marrë përsipër është holluar
ndjenja shqiptare. Prandaj nuk
ekziston ajo lidhje që ishte më parë.
Bëhen në vazhdimësi përpjekje për
organizimin dhe vazhdimin e punës
së katekizmit për të rinjtë, por ka
edhe probleme të tjera. Të kemi pa-
rasysh që fjala është për emigra-
cionin e vjetër ose ata që kanë
lindur në Amerikë. Kishat mund të
jenë në një qytet të madh, në një
lagje të përcaktuar ku kanë banuar
shqiptarët më parë. Me kalimin e
kohës shumë familje janë larguar
dhe tani që një shqiptari i duhet një
mjaft kohë që të shkojë në kishën
shqiptare.
E dyta, ka të bëjë me ardhjen e
shqiptarëve të rinj në emigracion
që e kanë të brishtë marrëdhënien
e tyre me Kishën ose me besimin.
Ata kanë prioritet për të gjetur një
punë për të ushqyer familjen e tyre,
për të siguruar strehimin dhe mirë-
qënien e familjes dhe shumë herë
nuk kanë mundësi që të merren me
organizimin e Kishës ose të sho-
qërisë shqiptare. Me kalimin e
kohës unë besoj se do të kemi një
ndryshim. Shumë shqiptarë në
emigracion kanë edhe problemin e
gjuhës, faktin se edhe kur shkojnë
në një kishë shqiptare dhe nuk
dëgjojnë shqip në predikim, nuk
marrin atë që kërkojnë ose atë që
duhet të marrin. Vetëm kanë mu-
ndësi që të bashkohen me shqiptarë
të tjerë dhe e ka të vështirë për të
thelluar jetën e tyre shpirtërore.
Cilat janë marrëdhëniet e Kishës
me shtetin në SHBA?
Asnjë lloj marrëdhënieje…
Po nga pikëpamja e juridik-
sionit?
Jo vetëm Kisha Orthodhokse por
çdo kishë që ekziston aty, ka të
drejtë që të organizojë sipas ligjit
të shtetit në të cilin gjendet dhe ai i
jep të drejtë të ketë një truall, të
zhvillojë aktivitetet shoqërore, arsi-
more, bamirësi vetë nga famullita-
rët e asaj famullie, d.m.th. nuk ma-
rrin ndonjë ndihmë ose buxhet nga
shteti. Vetëm shteti i jep një njohje
që nuk janë të detyruar të paguajnë
taksë për aktivitetet e tyre. Nuk
paguajnë tatime. Priftërintë pagu-
hen nga famullia, nuk ka asnjë të
ardhur nga shteti.
Por të rikthehemi, si e parashikoj
unë të ardhmen. Mua më duket se
edhe për sa i përket emigracionit
të sotëm, fëmijët e tyre do të
asimilohen në jetën dhe ambjentin
amerikan më shpejt se sa brezat e
mëparshëm. Faktorët që ekzistonin
në atë kohë për të lidhur komuni-
tetin, që të ishin më të bashkuar,
mungojnë sot dhe ka vetëm një
zhvillim nga pikëpamja shoqërore,
por dëshira për t’u aktivizuar nuk
është shumë e theksuar.
Dhe së fundi. A do vazhdojmë t’ju
kemi përsëri në shërbim këtu në
Shqipëri?
Atë e di Perëndia. Unë u thirra për
dy vjet që t’i shëbej Kishës, por
kaloi edhe viti i tretë. Gjithçka është
në duart e Tij.
Intervistoi Isidor Koti
GUSHT 2006
Kalendari
i Liturgjive Hyjnore,
SHTATOR 2006
1 E Premte + Fillimi i Vitit
Kishtar. Simeon Stiliti. Dëshg.
Aspasia, Kleopatra, Efterpi etj.
3 E Diel + 12 MATEUT.
Hierod. Anthimi i Nikomedisë.
Fivia, dhjakone.
5 E Martë + Zaharia dhe Elisa-
beta, prindërit e Joan Pagëzorit.
8 E Premte + # Lindja e
Hyjlindëses Mari. Dësh.
Artemidhori, Seviri etj.
9 E Shtunë + Hyjprindërit
Joakim e Ana. Dësh. Seviriani.
Sinodi III Ekumenik.
10 E Diel + PARA LARTË-
SIMIT TË KRYQIT. Dëshg.
Minodhora, Mitrodhora etj.
14 E Enjte + Lartësimi i
Kryqit të Nderuar (Stavrit).
Sinodi VI Ek. (Kreshmë)
16 E Shtunë + Dëshmg. Efimia.
Dëshg. Melitina. Ludmilla,
mbretëresha e Çekisë.
17 E Diel + PAS LARTËSIMIT
TË KRYQIT. Sofia e vajzat: Besa,
Shpresa, Dashuria.
23 E Shtunë + Zënia e Joan
Pagëzorit. Oshg. Ksanthipi e
Polikseni.
24 E Diel + 1 LLUKAIT.
Thekla, dëshmorja e parë. Osh.
Siluan athoniti.
26 E Martë + Jetëndërrimi i Ap.
dhe Ungj. Joan Theologut.
Gedeoni i Drejtë.
30 E shtunë + Hierod. Grigori,
ndriçues i Armenisë. Dëshg.
Ripsimia, Gajana etj.
NGJALLJA
Organ i Kishës Orthodhokse
Autoqefale të Shqipërisë
Themelues: Kryepiskopi
Anastas
Del nën kujdesin e Këshillit
Botues
Kryeredaktor: Thoma Dhima
Adresa:
Kryepiskopata Orthodhokse,
Rruga e Kavajës, Nr. 151
Tiranë
Tel: (042) 34-117, 35-095.
Fax: 32-109
Shtypur në shtypshkronjën
“Ngjallja”
GUSHT 2006 NGJALLJA 11

SHENJA E KRYQIT DHE LUTJA Patrikana deklarohet mbi një vendim të Papës
ORTHODHOKSE JANË TË AFTA Sinodi i Shenjtë i Patrikanës Ekumenike, këpamja orthodhokse dhe një shtrembërim
TË VRASIN MIKROBET DHE TË u shpreh se veprimi i Papës Benedikti XVI, të konceptit të “Kishave motra”, që është
i cili vendosi të heqë dorë nga titulli i “Patri- zhvilluar midis Kishës së Konstandinopojës
NDRYSHOJNË CILËSITË arkut të Perëndimit”, por ruajti atë të “vika- dhe asaj të Romës.
OPTIKALE TË UJIT rit të Krishtit” dhe të “Sovran pontiv i kishës Sipas Sinodit, nga gjithë titujt e përdorur
universale”, krijon probleme në raportet nga Papa i vetmi që krijonte lidhje me mijë-
– NJË STUDIM midis romanokatolikëve dhe orthodhoksë- vjeçarin e parë të kishës së pandarë, ishte
ve. Kjo në një kohë kur pas pesë vjet ndërpre- pikërisht ai që u suprimua, i “patriarkut të
Moskë 17 mars, Agjencia Interfaks e lajmeve - Shken-
rjeje pritet të fillojë punën komisioni ndërko- Perëndimit”, kur kisha përbëhej nga pesë
cëtarët kanë provuar në mënyrë eksperimentale cilësitë
mbëtar për dialogun midis të dy Kishave. patrikana të barabarta midis tyre (Roma,
e mrekullueshme të veprimit të kryqit dhe të lutjes.
Sinodi sheh tek ky vendim një riafirmim Konstandinopoja, Aleksandria, Antiokia dhe
“Ne kemi vërtetuar se zakoni i vjetër i bërjes së të pretendimeve të Romës për një juridik- Jerusalemi), koncept që mbetet edhe sot
shenjës së Kryqit mbi ushqimet dhe pijet para se sion universal, gjë e papranueshme nga pi- themelor ne ekleziologjinë orthodhokse.
të merren, ka një kuptim të thellë mistik. Në dukje
të parë ka rëndësi nga ana praktike: ushqimi është
Ata që punuan për Kishën tonë
i pastruar në çastin kur bëhet lutja. “Kjo është një
mrekulli e madhe, që ndodh përditë”- thotë fizi-
kantja Angjelina Malakhovskaja, e cituar nga gazeta Atë Petro Nani
“Zhiznj”. Midis shumë klerikëve duke punuar si roje pranë
Malakhovskaja ka studiuar fuqinë e Kryqit në të Kishës Orthodhokse, të parkut të lodrave të fëmijë-
bekimin e Kishës për dhjetë vjet me radhë. Ajo ka cilët i shërbyen me një për- ve.
provuar dhe ka mbajtur shënim një numër të kushtim të madh popullit Ai nuk u tërhoq asnjëhe-
madh eksperimentesh, rezultatet e të cilave janë besimtar dhe dhe njerëzve rë nga misioni i tij i shenjtë,
bërë publike. në përgjithësi, para se re- duke kryer shërbesa fshe-
Ajo ka zbuluar në mënyrë të veçantë aftësitë gjimi i egër ateist të mbyllte hurazi, duke komunikuar me
unike bakteriologjike të ujit, pasi është bekuar me kishat dallohej dhe Atë Pe- besimtarë, duke ndarë fja-
shenjën e kryqit. Studimi ka nxjerrë në dritë së tro Nani. Atë Petroja ishte lën e Zotit së bashku me ta.
fundmi, një aftësi të re të panjohur të Fjalës së Perë- i biri i Jorgjit dhe Kostandi- Këtë e dëshmojnë shumë
ndisë për të transformuar strukturën e ujit, duke nës. Lindi më 25 qeshor të besimtarë, ku ndër ta jam
rritur në mënyrë të ndjeshme dendësinë optike në vitit 1912 nga një familje e edhe unë, duke e njohur atë
hapësirën e shkurtër ultraviolet, shkruan gazeta.
varfër, por shumë shpresë- si para mbylljes së kishave,
Shkencëtarët kanë provuar ndikimin, që ka
tare dhe me një besë të pa- por dhe më pas.
Lutja e Zotit dhe shenja orthodhokse e Kryqit që
lëkundur ndaj Orthodho- Ai ishte gjithmonë i butë,
bëhet mbi bakterie pathogjene. Janë marrë epru-
ksisë dhe Kishës. njëjtin emër, deri në vitin i dashur, i gatshëm për të
veta uji nga rezervuarë të ndryshëm, liqene, lu-
Mbasi kreu shkollën ele- 1947. Më pas transferohet celebruar shërbesat e ki-
menj, burime për t’u bërë kërkimet në bazë të ndry-
mentare ai vendosi të the- në Manastirin e Shën Joan shës në kohën e perseku-
shimeve të pësuara tek ato. Të gjitha kishin brenda
llohet në shkencën e teolo- Vladimirit deri në vitin 1952. timit. Ai kryente shërbesat
stafilokokun e artë, një bacil kolon. U provua se nëse
gjisë duke studiuar në Ru- Një manastir i cili mbetet si në shtëpinë e tij, por edhe
thuhet Lutja e Zotit dhe nëse bëhet shenja e kryqit
mani, rreth viteve 1933-1937, një fanar ndriçues i historisë në familje të ndryshme të
mbi ato, numri i bakterieve do të pakësohet shtatë,
ku më pas dorëzohet prift. dhe Orthodhoksisë për besimtarëve, ku mjaft fami-
dhjetë, njëqind ose mijëra herë.
Në fillim ai shërbeu në shumë shekuj pranë qytetit lje kujtojnë me respekt figu-
Këto eksperimente u bënë në një mënyrë të tillë,
Maqellarë të Dibrës dhe në të Elbasanit. Një vend i rën e tij.
që përjashtojnë ndikimin e sugjestionimit mendor.
vazhdim, rreth vitit 1940, shenjtë për shumë besim- Fjeti në Elbasan, më 5
Lutja u tha prej njerëzve që besojnë dhe prej njerëz-
caktohet prift në kishën e tarë sepse një shenjtor ka qershor të vitit 1979.
ve që nuk besojnë dhe numri i bakterieve u ul në
Shën Nikollës në Shelcan të shenjtëruar këtë vend dhe Zoti të prehi shpirtin e
të dyja rastet, edhe pse eksperimenti u krye në
ambiente të ndryshme. Elbasanit, një kishë e cila shenjtëron të gjithë sa i afro- tij në paqe, atje ku prehen
Shkencëtarët kanë provuar gjithashtu veprimin ruan një trashëgimi të pasur hen me besë Zotit në mana- të drejtët.
bamirës që lutja dhe shenja e kryqit ka mbi njerë- për vlerat që mbart në fu- stir, një shenjtor që konside- Për të mundësuar shkri-
zit. Të gjithë pjesëmarrësit në test e kanë presionin shën e fesë, duke qenë një rohet mbrojtës i qytetit. min e shkurtër mbi jetën e
e gjakut të tyre të stabilizuar dhe treguesit e gjakut dëshmitare e gjallë e saj, Mbas vitit 1952, deri në Atë Petro Nanit dhanë ndih-
janë përmirësuar. E parë më mirë, këto indekse ndry- por edhe e historisë, e artit vitin 1966, transferohet në mesën e tyre e reja e Atë
shonin sipas nevojave të të sëmurëve: njerëz që dhe arkitekturës. Shumë Durrës, ku shërben në ki- Petros, znj. Shpresa, si dhe
vuanin prej tensionit të ulët, u rritej presioni i gja- besimtarë të këtij fshati shën e qytetit të Durrësit së Atë Stavri Çipi i cili mori
kut, kurse atyre që vuanin prej tensionit të lartë, kujtojnë me respekt figurën bashku me At Erazmin, një kontakte me nipin e tij, z.
ky presion iu ulej. e tij, sepse ai shërbeu aty prift tjetër i nderuar për Andronik Popa, banues në
Gjithashtu u vu re se nëse shenja e kryqit bëhet deri në vitin 1946. këtë qytet. Me mbylljen e Elbasan, i cili ofroi të dhëna
në mënyrën jo të saktë, duke bashkuar tre gishtat Më pas caktohet në ki- kishave ai punon si rro- mbi jetën e Atë Petro
jo sipas shenjës së kryqit orthodhoks - rezultati shën e Shën Nikollës në El- baqepës e më pas Atë Pe- Nanit.
ishte më i dobët ose mungonte fare në këtë rast. basan, në lagjen me të tro rikthehet në Elbasan, Mihal Kostoli, Durrës
12 NGJALLJA GUSHT 2006

Qendra e re
shpirtërore-
arsimore
“Thavor”
priti
kampin
“Rilindja”
Për herë të parë kampi “Rilindja”
me studentët orthodhoksë u zhvi-
llua në qendrën e re shpirtërore-
arsimore “Thavor”, në Tiranë. Rreth
60 të rinj kishin ardhur nga të gjitha
dioqezat e vendit për të përjetuar
një eksperiencë të re në kohën e
pushimeve, me qëllimin unik për
rritje shpirtërore në një shoqëri të
krishterë. Sigurisht, nuk do të mun-
gonin edhe aktivitetet e tjera
kulturore e edukative, eskursionet
dhe vizitat në qendra shpirtërore.
Çdo ditë e kampit niste dhe për-
fundonte me lutje e kohë meditimi,
me Shërbesën e Mëngjesit, Mbrë-
mësoren, Pasdarkën dhe në ditë të
veçanta me Liturgji Hyjnore. Gjatë
kohës së kreshmëve të gushtit, që
përkon edhe me të kremten e Fje-
tjes së Shën Marisë, çdo ditë ka-
mpistët kryenin shërbesën e Para-
klisit në nderim të Tërëshenjtës.
Mëngjesi vijonte me kohën e
studimit biblik. Të ndarë në grupe
të veçanta, kampistët diskutonin
rreth apostullit dhe Ungjillit të ditës.
Biseda shpirtërore fokusohej në
temën e kampit “Lumërimet”, gjatë
së cilës katekistët, teologët dhe
klerikët e ftuar për të referuar dis-
kutonin me të rinjtë rreth predikimit
të Krishtit në mal. Kjo bisedë zhvi-
llohej pasditeve dhe shumë të rinj
u interesuan përmes pyetjeve rreth
çështjeve të ndryshme të besimit.
Por jeta shpirtërore e kampit zbu-
kurohej edhe me këngët e krishtera
që i këndonin të gjithë me shumë
harmoni në kohën e ngrënies së
ushqimit.
Siç është bërë traditë, edhe këtë
vit u zhvilluan kampionatet e lojë-
rave argëtuese, të cilat e bënë edhe
më të bukur kohën e pushimit. Një
vizitë në katedralen e re që po ndë-
rtohet në qendër të kryeqytetit dhe
eskursioni në malin e Dajtit ishin
mbresa të paharruara për të gjithë
pjesëmarrësit.
Ditën e fundit të kampit ishte
rezervuar edhe një surprizë: “Fest
Thavor 2006”, një festival që do të
improvizohej në një skenë të thje-
shtë në të cilën të gjithë kampistët,
të përfaqësuar në grupet e tyre,
konkuruan me këngë e skeçe të kri-
juara vetë. Jo pak të talentuar ishin
edhe drejtuesit e grupeve, të cilët
përmes një këngë përcollën atmo-
sferën e gëzuar të kampit. Çmimin
e parë të festivalit e fitoi grupi
“Paqebërësit”, duke marrë në
shenjë kujtimi nga ky kamp ikonën
e të Tërëshenjtës.
Pikërisht atë mbrëmje i ftuar në
kamp ishte edhe Kryepiskopi
Anastas, i cili ndau me të rinjtë një
kohë të veçantë, duke iu rikthyer
edhe njëherë viteve të tij të rinisë,
kur me shumë zell e përkushtim
merrte pjesë në kampet e Kishës.
Por këtë herë në rolin e Hierarkut
të lartë ai përcolli tek të rinjtë
frymën e dashurisë dhe të besimit
të krishterë orthodhoks. Kryepi-
skopi iu tregoi të rinjve histori të
veçanta nga koha kur mori vendi-
min për t’i shërbyer Kishës si klerik
dhe misionar. Gjithashtu, ai shprehu
besimin se Kisha Orthodhokse Auto-
qefale e Shqipërisë do vazhdojë të
nxjerrë një brez të ri klerikësh, të
denjë për t’i shërbyer Perëndisë
dhe popullit të Tij.
Në 7 gusht, në ambjentet e qe-
ndrës “Thavor” u krye edhe Litur-
gjia Hyjnore, pikërisht ditën kur 46
vjet më parë Kryepiskopi u dorëzua
në dhjak. Shumë të rinj para se të
largoheshin, i shprehën Kryepisko-
pit Anastas falenderimet për
kontributin e tij edhe për këtë kamp,
nga i cili u larguan me përshtypjet
më të mira. K.

Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë duke vazhduar përkujdesjen e saj për arsimimin e rinisë, me bekimin dhe kujdesin e
përditshëm të Fortlumturisë së Tij, Kryepiskopit të Tiranës dhe të gjithë Shqipërisë Anastasit, njofton vendimin për të filluar funksionimin,
nga vjeshta që vijon, në Mesopotam:
SHKOLLË E MESME PROFESIONALE
Shkolla e Mesme profesionale do të funksionojë në një godinë Mësimdhënia përfshin përveç mësimeve teorike, ushtrim praktik
bashkëkohore, pronë e Kishës Orthodhokse, që është pajisur në mënyrë dhe laboratore në ambiente të përshtatura dhe nga specialistë të
të posaçme. Mësimet në këtë shkollë do të zgjasin tre vjet dhe me përgatitur.
dëftesën e studimeve nxënësit do të kenë mundësinë të punësohen Qendra jonë arsimore do të kujdeset edhe për transportin e
në sektorin e ndërtimit ose të vazhdojnë studimet në Institute analoge nxënësve nga dhe prej shkollës.
të përgatitjes profesionale.
Për më shumë informacion komunikoni:
Specialitetet që kemi vendosur për të filluar sivjet dhe në bazë të Tel. +355 846 4266; +355 846 3227
kërkesave për regjistrim do të jenë: fax. +355846 3773;
1- Specialist për rrjete kompjuterike cel. +355693089345
2- Instalime elektrike në godina
3- Instalime hidraulike dhe sisteme ngrohjeje Adresa:
4- Instalime kondicionimi dhe klimatizimi Pranë Kishës “Apostujt Pavli dhe Petro”, Mesopotam