Professional Documents
Culture Documents
Gazeta "Ngjallja" Mars 2010
Gazeta "Ngjallja" Mars 2010
NGJALLJA
Nr. 3 (206) Viti XVIII i botimit MARS 2010 Çmimi 20 lekë
Kur populli mban në duar degë dafine dhe i këndon Zotit të Dielën e
Dafinave, ata janë gjykuar së bashku me turmën e Jerusalemit. Sepse
ishin të njëjtët zëra që i thirrën “Hosana” Krishtit dhe disa ditë më
vonë thirrën për Krishtin te Pilati “Kryqëzoje”. Kështu, në liturgjinë
e Kishës jetët e njerëzve vazhdojnë të gjykohen kur ata e përshëndesin
Krishtin me “degët e fitores” dhe hyjnë me Të në ditët e “pësimit të
vullnetshëm”.
HIMNI AKATHIST
N
tuar në zonat rurale të rrethit të Gramshit dhe Li- në përmirësimin e infrastrukturës së dy shkollave të
ë datën 13 shkurt 2010, një
brazhdit projektin “Jetë e shëndetshme për fëmijët”. sipërpërmendura.
grup besimtarësh nga qyteti i
Në kuadër të këtij projekti, Zyra “Diakonia Agapes” Pasi është bërë një vlerësim shumë i mirë i Beratit morën rrugën për në Shën
bashkëpunon me shkolla nëntëvjeçare, duke kontribu- nevojave në bashkëpunim me drejtorët e këtyre Vlash, manastirin e Durrësit ku çdo
uar në përmirësimin e standardeve të mësimdhënies shkollave, është bërë plotësimi i tyre. Kështu janë vit besimtarë dhe besimtare të këtij
dhe kushteve në këto shkolla. siguruar tavolina dhe karrige për sallën e mësuesve, qyteti kremtojnë ditën e shenjtit.
Për të realizuar këtë qëllim, gjatë muajve dhjetor mjete mësimore, harta dhe globe, vazo dhe stola për Besimtarët nuk u zmbrapsën nga
2009 dhe janar 2010 Zyra Diakonia Agapes ka siguruar përmirësimin e ambienteve të shkollës, rafte si dhe koha e keqe; binte shi dhe ishte
për shkollën 9-vjeçare të Xhyrës në rrethin e Librazhdit tituj librash për bibliotekat, kutitë e ndihmës së parë ftohtë, por me kënaqësi bënë udhë-
që mungojnë në pothuajse timin drejt manastirit.
të gjitha shkollat, tabela vizi- Në kishën e Shën Vlashit, nde-
ve me mesazhe të ndryshme zën qirinjtë, dëgjuan fjalët e Perë-
për rëndësinë që ka shënde- ndisë, u lutën dhe më pas vazhduan
ti, mjedisi, higjiena etj. rrugën për në kishën e Shën Pavlit
Mësuesit shprehën mirë- dhe Shën Astit, në qytet dhe më pas
njohje të madhe për ndihmën edhe në kishën e Shën Gjergjit. Në
e dhënë, komuniteti i pri- këtë kishë takuan atë Spiron, i cili
ndërve dhe nxënësve gjitha- sapo kishte zhvilluar shërbesën. Ai
shtu. Ata argumentojnë se u foli për historikun e kishës së Shën
zonat rurale janë lënë në Gjergjit. Gratë besimtare i treguan
harresë dhe se janë të paktë se kishin vizituar kishat pothuajse
ata që kontribuojnë dhe ndih- në të gjithë Shqipërinë, se kishin
qenë në Shkodër, Vlorë, Përmet,
mojnë fëmijët dhe shkollat e
Fier, Durrës, për të njohur nga afër
këtyre zonave.
vendet tona të shenjta.
D. A.
I. Z.
4 NGJALLJA MARS 2010
Përmet
Kapet në
Vidhen dy kishat e vjetra orthodhokse të qytetit Korçë një grabitës
kishash
P ersona ende të paidentifikuar
N
kanë grabitur në të gdhirë të
datës 6 mars dy kisha brenda qytetit jë 35-vjeçar nga Zhapokika e
të Përmetit. Ata kanë vjedhur pjesë Tepelenës është vënë në pra-
të ikonostasit dyshekullor në kishën nga në qytetin e Korçës, nën akuzën
e Shën e Premtes (Parashqevisë), si e vjedhjes së gjashtë objekteve të
dhe një pjesë të portës të kishës së kultit. Sipas policisë lokale, Bujar
Shën Nikollës. Kalemi rezulton të jetë autor i vje-
Hajdutët kanë grabitur pjesë dhjeve të disa kishave në Korçë dhe
druri të gdhendura me një mjeshtëri në zonën e Kolonjës, ku është doku-
të lartë nga ikonostasi i kishës së
mentuar se ka kryer vjedhje të pa-
Shën Parashqevisë, që shtrihet bu-
zë përroit që kufizon qytetin e Për- rave nga kasafortat me thyerje dhe
metit nga ana jugore e tij. ka shkatërruar në disa raste edhe
Keqbërësit kanë vjedhur po kë- objekte që ndodheshin në brendësi
shtu edhe pjesë druri të gdhendur të këtyre kishave.
të portës kryesore të kishës së Por krahas vjedhjeve në jug-
Shën Nikollës, që ndodhet në zonën lindje të vendit, Kalemi rezulton të
Kisha e Shën Nikollës, Përmet
e sipërme të qytetit të Përmetit. jetë autor i dy vjedhjeve në kishat e
Policia nisi hetimet, por ende Leusës, gjë që të bën të mendosh tropolinë e Gjirokastrës janë vje- Gjirokastrës dhe në mënyrë të për-
nuk ka zbuluar se kush është autori. për një trafik të organizuar, që sy- dhur e përdhosur dhjetëra objekte
sëritur të vjedhjeve të kishës në
Pak kohë më parë në Përmet u vo- non vlerat më të mira të objekteve orthodhokse dhe fuqia zbuluese e
dhën edhe pjesët e gdhendura të orthodhokse të kultit. policisë ka qenë pothuaj inekzis- Kostan të Delvinës.
ikonostasit, kryevepër e kishës së Gjatë 17 viteve të fundit në Mi- tente. Korresp. i “Ngjallja”
Na shkruajnë besimtarët
dhe dhjetëra gra të tjera deri në fund e quanin E Premtja e Madhe 2 Prill Në mëngjes - Orët e mëdha - Mbrëmësorja e Madhe 8:00
vëlla të dashur më Krishtin. Në mbrëmje - Shërbesa e Epitafit 8:00
Një ditë, i shtyrë edhe nga gojëdhënat që - Dalja e Epitafit 19:30
flasin për vizitën e Apostull Pavlit në zonën tonë, E Shtuna e Madhe 3 Prill Në mëngjes - Mbrëmësorja & Liturgjia e Vasilit të Madh 8:00
e pyes se ç’dinte të më thoshte në lidhje me këtë. Mesnatë - Shërbesa fillon më 22:45
Nuk m’u përgjigj menjëherë, në takimin tjetër, - Ceremonia e Ngjalljes së Krishtit 23:30
kur ai erdhi në Korçë mbas dy javësh, pasi ishte - Liturgjia e Joan Gojartit mbaron rreth orës 02:30
konsultuar me disa shokë historianë dhe arke- E DIELA E PASHKËS 4 Prill Në mbrëmje - Mbrëmësorja e Dashurisë 18:00
ologë në Institutin e Monumenteve të Kulturës,
E Hëna, dita e dytë e 5 Prill Në mëngjes - Mëngjesorja & Liturgjia e Joan Gojartit 8:00
më thotë se ekzistenca e shumë kishave paleo- Pashkës Në mbrëmje - Mbrëmësorja 18:00
10 NGJALLJA MARS 2010
P apa Joasaf shqiptari, ati shpir- edhe psalt i jashtëzakonshëm dhe gëror: 4 E Diel † PASHKA E
tëror i Qelës së Joasafenjve kishte një zë që të ngjallte dërrmim MADHE, NGJALLJA E
“Ky njeri i shenjtë, shqiptar me
(sipas botës Llazar Panariti), lindi ZOTIT JISU KRISHT.
shpirtëror. origjinë, por i madh në mendje,
5 E Hënë † E Ndritshme.
në Korçë në vitin 1870, në një fa- Papa Joasafi kishte mbaruar merrej përherë me kopjimin dhe
Dësh. Klaudi, Diodori,
milje tradicionale shumë shpresë- gjimnazin e kohës së tij dhe pati shkrimin e gjërave të rëndësishme.
Viktori, Viktoriani etj.
tare në traditat dhe në besimin rastin të merrej me letrat dhe me I pasuroi shumë dijet e tij me anë 6 E Martë E Ndritshme.
orthodhoks. Babai i tij ishte mje- biblotekën jo vetëm të kalibes së të studimit, gjë për të cilin u lavdë- Eftiqi i Kon/pojës. Osh.
shtër i punimit të drurit dhe punonte tij, por edhe të kishës qendrore të rua në shumë fusha, nuk e harxho- Grigor sinaiti.
në Malin e Shenjtë - në atë kohë skitës së Kafsokalibes e të kalibe- nte më kot kohën e tij në gjëra të 7 E Mërkurë E Ndritshme.
besimtarët shqiptarë e kishin zakon ve të tjera. Ai kopjonte dorëshkri- padobishme, por si një bletë punë- Dësh. Kaliopi, Akilina etj.
të shkonin në Mal të Shenjtë dhe me dhe mbante shënime për histo- tore punonte në mjaltin e virtyteve (Hahen të gjitha.)
të punonin aty për shumë kohë. rinë e vendit. Ndihmoi Evlogjio Ku- me një hijeshi të shenjtë, gjë që u 8 E Enjte E Ndritshme.
Kështu edhe Llazari, shkoi në Ma- rillën të hartojë katalogun e dorë- bë shkak që unë i dobëti të thurja Ap. Agavi, Rufi, Flegonti,
lin e Shenjtë për të ndihmuar të atin. shkrimeve të Skitit. Kjo gjë u bë e vargje lavdëruese dhe himnuese Asingriti nga 70-t.
I pëlqeu jeta e atjeshme dhe qëndroi për këtë njeri të shquar”. 9 E Premte † E Ndritshme.
mundur sajë mirëbesimit që kishin
në Kafsokalivia, në vëllazërinë e Jo- Papa Joasafi ishte edhe një nga Burimi Jetëdhënës.
etërit e skitit në personin e papa
asafenjve, pranë jerontit të atëher- fotografët e parë të Malit të Shenj- (Hahen të gjitha.)
Joasaf shpirtërorit.
shëm, hierodhjakonit Krisostom. të, me një atelie të plotë fotografike 10 E Shtunë † E Ndritshme.
Në vitin 1888 u qeth murg dhe më U bë jeront i kalibes së tij, ishte Dësh. Terenti, Perikliu,
shpresëtar, me shumë virtyte, i bu- për ta përdorur në shërbim të punë-
vonë, u bë hieromonak dhe atë ve të tij, por, përveç kësaj, la edhe Sofokliu, Miltiadhi.
shpirtëror. Pati famën e një ati shpir- të, zëëmbël, i përulur, me sedër, pu-
nëtor, përdëllimtar. një material të rëndësishëm të këtij 11 E Diel † E THOMAIT.
tëror të mirë dhe me dallueshmëri, lloji nga etërit dhe jeta e vëllazërisë Hierod. Antipa. Dësh.
forcoi shpirtërisht jo vetëm vëllezë- U largua nga kjo botë në vitin e Prokesi, Martiniani.
së tij.
rit e skitit së tij, por mjaft murgj të 68-të të jetës së tij. Vdekja e tij më Dh. A. Bendo 17 E Shtunë † Hierod.
tjerë nga shumë skita dhe mana- Simeoni i Persisë. Dësh.
stire të Malit të Shenjtë. Adriani. Makari i Korinthit.
Mëshira
18 E Diel † E
“Lum ata që janë të mëshirshëm, sepse ata do të gjejnë mëshirë. MIROPRURËSEVE. Osh.
NGJALLJA (Matheu 5:7) Joani. Efthimi ndriç. i
Organ i Kishës Orthodhokse Finlandës.
Autoqefale të Shqipërisë Të jesh i mëshirshëm, do të thotë të jesh i ngjashëm me
23 E Premte † Dëshm.
Perëndinë, sepse “Zoti është i mëshirshëm dhe zemërbutë, i
Themelues: Gjergj Trofeprurësi. Dësh.
ngadalshëm në zemërim dhe i madh në mirësi”.
Kryepiskopi Anastas Donati, Therini në Butrint.
(Psalmi 103:8) (Vaj e verë)
Del nën kujdesin Dhe Zoti kaloi pranë tij (Moisiut) dhe thirri: “Zoti, Perëndia i 24 E Shtunë † Oshg.
e Këshillit Botues përjetshëm, i mëshirshëm dhe i dhembshur, i ngadalshëm në zemërim, Elisabeta çudibërëse. Hierod.
i pasur në mirësi dhe në besnikëri, që përdor mëshirën për mijëra Valentioni etj.
Kryeredaktor: Thoma Dhima
njerëz, që fal padrejtësinë, shkeljet dhe mëkatin...”. 25 E Diel † E TË PARA-
Adresa: (Eksodi 34:6-7) LIZUARIT. Ap. e Ungj.
Kryepiskopata Orthodhokse, Marku. Eniani i Alek/ndrisë.
Rruga e Kavajës, Nr. 151 ... Doni armiqtë tuaj, bëni të mirë dhe jepni hua pa pasur shpresë
28 E Mërkurë † Gjysmë-
Tiranë për asgjë, dhe shpërblimi juaj do të jetë i madh dhe ju do të jeni bijtë e
pentikostia. 9 dësh. e Kizikës.
Tel: (04) 2234 117, 2235 095. Shumë të Lartit, sepse ai është mirëdashës me mosmirënjohësit dhe Osh. Memnoni. (Vaj, verë e peshk)
Fax: 2232 109 të mbrapshtët. Jini të mëshirshëm, pra, sikurse edhe Ati juaj është i 30 E Premte Ap. Jakovi,
Shtypur mëshirshëm.
në shtypshkronjën “Ngjallja” vëlla i Joan Theologut. Donati
(Lluka 6:35-36) i Evrisë (Sarandë). (Vaj e verë)
MARS 2010 NGJALLJA 11
Egjipt
Fanatikët sulmojnë besimtarët e krishterë
Sulmi që iu bë një kishe kopte të krishterë, Dëshmitarë lokalë thanë se forcat e sigurisë
në provincën veriore të Mersa Matruh, Egjipt, që ishin aty të pranishme nuk arritën dot të për-
shkaktoi 25 të plagosur, duke përfshirë fëmijë mbanin sulmin. Policia përdori gaz lotsjellës dhe
dhe gra. Një turmë prej 3 mijë myslimanësh arrestoi mjaft persona, si myslimanë ashtu edhe
sulmoi besimtarët që ishin mbledhur në lutje në të krishterë. Vetëm në mëngjesin e ditës tjetër,
një ndërtesë ngjitur me kishën lokale. falë përforcimeve të ardhura nga Aleksandria,
Zemërimi i fondamentalistëve u shkaktua për besimtarët koptë arritën të kthehen në shtëpitë
shkak të një lajmi të rremë të përhapur, se të e tyre dhe të dalin prej ngujimit të detyruar.
krishterët kishin filluar të ndërtonin një vend të Në momentin e sulmit në shtëpinë e krishterë
ri adhurimi. të lutjes, ndodheshin katër priftërinj, një dhjakon premte gjatë lutjeve duke nxitur ndezjen e
Një grup mysliman fanatikësh - beduinë dhe dhe 400 besimtarë. Të krishterët thanë se gjakrave dhe në egërsimin e myslimanëve. Ai
salafi ishin mbledhur për të gjuajtur me gurë ndërtesa që po ndërtohet është një azil pleqsh theksoi detyrën e luftës kundër “armiqve” të
një shesh ndërtimi që ata besonin se ishte një dhe tha se ishin të tmerruar nga sulmi më i fundit. Islamit dhe tha “se nuk tolerojmë praninë e
vend kulti në ndërtim. Imami lokal Shaikh Khamees ndërhyri ditën e krishterë në zonën tonë”.
Greqi
Enciklikë e Sinodit të Shenjtë të Kishës së Greqisë me shkak krizën ekonomike
Sinodi i Shenjtë i Kishës së Gre- bazë. Orthodhoksët me këto gjëra e nuk ndien ngrohtësi në moshën e asketizmin e të kënaqurit me pak.
qisë i dërgoi grigjës besimtare të duruan dhe përballuan të gjitha vë- tretë; janë e shumë e shumë të tjerë. Dhe të krishterët duhet të jetojnë
saj një enciklikë, duke marrë shkas shtirësitë e së shkuarës dhe dolën Në këtë mënyrë, sa nga ne ka- me thjeshtësi. Por për fat të keq
nga problemet e mprehta të krizës fitimtarë në çaste të ndryshme kri- në të mira materiale të mjaftueshme, në shoqëri hiperkonsumi nuk përje-
ekonomike. Kjo enciklikë, që do të tike, sikundër do të fitojmë edhe në duhet t’i ndajnë me vëllezërit në tohet asketizmi, që është baza e
lexohet të Dielën e Pestë të Kre- këtë moment krize… Krishtin që vuajnë. Si mund ta jetës së krishterë, e kur themi aske-
shmës së Madhe, ka si qëllim për- 2. Në këtë periudhë, duhet të ndiejë dikush Perëndinë si Atë, kur tizëm, me këtë nënkuptojmë përdo-
ballimin e drejtë të krizës shoqërore zhvillohet në një shkallë të gjerë da- nuk e shikon si vëlla të afërmin e rimin e mirë të të mirave materiale,
dhe ekonomike, situatë që ka kri- shuria për njëri-tjetrin, filantropia, tij? Etërit e Kishës në predikimet e që janë të domosdoshme për jetën
juar probleme shtesë dhe ka shka- ndihma ndaj vëllezërve në nevojë. tyre, në raste të ngjashme me këto dhe jo grumbullimin e pamasë dhe
ktuar dhimbje në popull. Askush nuk mund të thotë se nuk i që po kalojmë sot, i qortonin me hiperkonsumin e tyre.
“Si barinj të popullit të Perëndi- njeh, janë pranë nesh dhe i takojmë rreptësinë më të madhe ata që pa- 4. Përgjegjësia për krizën eko-
së, shikojmë këto plagë shoqërore ata çdo ditë. Është gruaja e ve që pu- suroheshin në kurriz të popullit, por nomike u takon edhe atyre që ad-
dhe dëgjojmë shqetësimin e madh non nëpër shtëpira për të rritur fë- edhe i këshillonin me forcë të ndih- ministrojnë gjërat publike, kur nuk
të njerëzve tanë të afërm. Përditë mijët e saj, është babai i papunë që monin njerëzit e tjerë të varfër… japin drejtimin e saktë, kur nuk
në mitropolitë tonë dhe nëpër famu- vuan meqë nuk mund t’u përgjigjet 3. Pasionet e epshit, lavdidash- mbarështojnë gjërat siç duhet, kur
lli vijnë njerëz të munduar, të plago- nevojave të familjes së tij, është i jes, paradashjes dhe pasurimit janë nuk janë rezultativë në mbledhjen
sur, të dëshpëruar dhe kërkojnë mbë- sëmuri që nuk ka trajtimin e duhur ato që i çojnë njerëzit në kriza eko- e taksave dhe në përdorimin e saktë
shtetje nga Kisha, të cilën e konside- mjekësor dhe që s’mund të blejë dot nomike. Lakmia pas gjërave mate- të tyre, kur nuk flasin të vërtetën, kur
rojnë si Nënën e tyre shpirtërore. medikamentet e duhura. Është stu- riale, prirja për kënaqësi, hiperkon- nuk respektojnë njerëzit që u kanë
1. Kisha, sikundër bën gjithmo- denti që nuk mund të arrijë dot të kry- sumi, janë shkaqet që lindin krizat besuar dhe nuk marrin masa me një
në, u drejton të gjithëve fjalën e saj ejë studimet, siç do të donte; është ekonomike. Natyrisht është e rë- ndjesi të lartë drejtësie. Përgjegjë-
shpresëdhënëse dhe ngushëlluese, i diplomuari që nuk mund të gjejë ndësishme që çdo njeri të jetojë në sia e tyre është e madhe, sepse siç na
veçanërisht në këtë moment ku çdo punë në profesionin e tij dhe t’i mënyrë dinjitoze, nga ana e të thotë Shën Vasili i Madh, “të këqijat
njeri vuan dhe ka dhimbje. Krishti, ofrojë shoqërisë; është pensionisti mirave materiale, por të gjitha kanë e qeveritarëve, kthehen në fatkeqë-
kur u shkonte pranë njerëzve të vu- që privohet nga të domosdoshmet caqet e tyre. Jeta kishtare lidhet me si për ata që qeverisen”.
ajtur, gjëja e parë që u thoshte ishte
“bir, ki guxim”, “bijë, ki guxim” dhe Pakistan
u kërkonte të kishin besim në Perë-
ndinë. Guximi dhe optimizmi, shpre- Digjet i gjallë një i krishterë që nuk pranoi të ndryshojë besimin
sa dhe besimi janë forca të domos- Shoferi i një familjeje të pasur në Ravalpindi të sekutim ndaj të krishterëve të Pakistanit (1.6 për qind
doshme në jetën tonë. Kur të gjitha Pakistanit u dogj i gjallë nga një grup fanatikësh mysli- e popullsisë) e mbështet edhe shteti, pasoi edhe keq-
gjërat duken të errëta, ka shpresë. manë, pasi nuk pranoi të ndryshojë besimin e krishterë. trajtimi e përdhunimi në sytë e fëmijëve të mitur i gruas
Njeriu që beson në Perëndinë, nuk
Prej kohësh atij i bënin presione nga punëdhënësi i tij së viktimës nga ana e policëve të kazermës lokale, ku
ka kurrfarë frike, madje nuk ka
për t’u konvertuar në islam, por kishte refuzuar. Kjo kishte vajtur për të denoncuar vrasjen e të shoqit.
frikë as vdekjen. Besimi, guximi,
solli edhe veprimet e dhunshme kundër tij e deri tek Dhuna ndaj të krishterëve në Pakistan është në
shpresa, optimizmi, kuptimi i jetës,
pasuria shpirtërore dhe ajo njerëzo- akti makabër. rendin e ditës me heshtjen aprovuese të autoriteteve
re duhet të jenë mbështetja jonë Sikur të mos mjaftonte kjo, si dëshmi që këtë per- shtetërore, policore e gjyqësore.
12 NGJALLJA MARS 2010
Çaste
nga veprimtaritë
e
Zyrës së Katekizmit
të
Kryepiskopatës