Z U L U M T - NUR

Bakara, 17; kavram: 28

NUR-Z ULUM T

Nur; Anlam ve Mhiyeti Kur'an'da Nur Kavram Mutlak Nur, lemleri ve Gnlleri Nurlandran Allah'tr Nurun Kart Karanlklar, Saysz Denecek Kadar oktur Karanlk, Nurun Bulunmamasdr; kisi Bir Arada Barnamaz mann Nuru ve Kfrn Karanlklar Kur'an ve Peygamber Nur ve Mnr (Aydnlatan) dir Nur, Dnya ve Ahirette Tm Hayrlar; Karanlklar da erleri Kapsar Hadis-i eriflerde Nur Kavram Kur'an, nsanlar Zulumttan Nura karr

"Onlarn (mnfklarn) misali, (karanlk gecede) bir ate yakan kimsenin misalidir. O ate yanp da etrafn aydnlatt anda Allah, hemen onlarn nurunu (aydnln) giderir ve onlar zulumt (karanlklar) iinde brakr (artk hi bir eyi) grmezler." (2/Bakara, 17)

Nur; Anlam ve Mhiyeti

"Nur", k, aydnlk, parlaklk; an, eref; eyay ortaya karan ve onun gerekliini gzler tarafndan grnr klan tecell demektir. oulu "envr"dr. Karanln zdd olan nur, salt 'k' kelimesiyle karlanamaz; nk nur daha geni anlamldr. Nur, her trl akl, zihn, madd-manev karanln tam bir zdddr. Nur, bazan sadece fizik anlamda, bazan da esrarl bir remz, bir sembol olarak kalp ile alglanan mecaz anlamda kullanlr. Mecaz olarak kullanldnda niteledii kiiyi, nesneyi yceltir, ona bir kutsiyet kazandrr. Allah, duyular lemini grebilmemiz iin , gnei ve onu gren gz, gz nurunu yaratt gibi, aklla idrak edilebilen ma'kulat lemini grebilmek iin iman ve irfan nuru, onu kavrayabilmek iin de basiret, yani kalp gzn, kalp nurunu da bize ihsan edendir.

Kur'an'da Nur Kavram

"Nur" kelimesi, Kur'an'da 43 yerde geer. Nurlandrc, k saan anlamndaki "mnr", 6 yerde, yine k anlamndaki "ziy" ise 3 yerde ifde edilir. Nur kavram, Kur'n- Kerim'de bazen salt fizik anlamda; ou zaman da kalb - ruh gerekleri ifade etmede mecaz anlamlarda kullanlmaktadr. Kur'an- Kerim, vahyin dnda ve onunla ztlaacak bir biimde ekillenen btn dnce ve sistemleri, "zulumt" (karanlklar) olarak nitelendirmektedir. Bunun karsnda ise ilah vahyin nuruyla aydnlanm tevhid izgisi zerinde uzanan yol bulunmaktadr. Ayetlerde bu yol "nur" olarak nitelenmektedir. Ayetlerdeki kullanm dikkate alndnda, hidayeti ieren ve kurtulua gtren her eyin nur olarak adlandrld grlmektedir.

Kur'an'daki nur ve zulmet kelimeleri, benzetme eklinde ve daha ok iman ve kfr anlamnda kullanlmaktadr. Nur, delillere ulatrmada, faydal yollar elde etmede ve aknl yok etme konusunda en etkili olan eydir. Bu ise, din hususunda imann halidir. Bylece, din konusunda aknlklar gidermede ve menfaatleri temin etmede en mkemmel olan ey, dnyada en gzel eye, yani nura benzetilmitir. Kfrn zulmete benzetilmesi hususundaki hkm de ayndr. nk, girilmesi gereken yoldan sapm olan kimse iin, zulmetten daha byk bir mahrumiyet ve aknlk olamaz. Negatiflikte kfrden daha byk bir ey yoktur. te bylece Allah, onlardan birini dierine tebih etmitir.

Mutlak Nur, lemleri ve Gnlleri Nurlandran Allah'tr

In bakasna borlu olmayan bizatihi mutlak nur, lemleri nurlandran, varl rahmet nuruyla kuatan Allah'tr. "Allah, gklerin ve yerin (tm kinatn) nurudur." (24/Nur, 35) Mutlak nura, hatta o nurun tecelli etmesine (yansmasna) insan tahamml edemeyecei gibi, ayn zamanda onu tmyle kavrayamaz. Nitekim, Hz. Musa, Allah' grmek istediinde, ona, Allah'n nurunun tecelli edecei daa bakmas sylendi ve Musa (a.s.) bu tecelliye bile dayanamayarak kendinden geip bayld (7/A'rf, 143). Ik, grmeyi salamasna ramen, iddetli hale geldiinde, bizzat kendisi grmeye engel olmaktadr. C enab- Hakk'n en ak ve en aydn varlk olmasna ramen grlememesi bununla ilgili kabul edilmitir. Yani O, "zuhurunun iddetinden tr gizlidir." Buradaki "gizli", bizim tarafmzdan grlemez anlamndadr.

"Allah, gklerin ve yerin nurudur. O'nun nuru, iinde k bulunan bir kandil yuvas gibidir. Kandil cam iindedir. C am da sanki inci gibi parlayan bir yldzdr. Ne tam douda ne de tam batda olan mbarek bir zeytin aacnn yayla tututurulur. Ya neredeyse ate demeden bile tutuup k verecek kadar saf ve parlaktr. Bu, nur stne nurdur. Allah, dilediini nuruna kavuturur. Allah insanlara misaller verir. Allah, her eyi ok iyi bilendir." (24/Nur, 35) Bu ayet, snrsz olan snrl olan insan idrakine yaknlatrmak iin bir rnektir. Gklerde ve yerlerde bulunan btn varlklar aydnlatan, dilediini nuruyla hidayete erdiren Allah kastedilmektedir. Allah, nurun yaratcs, var edicisidir: "Hamd, gkleri ve yeri yaratan, zulumt ve nuru (karanlklar ve aydnl) var eden Allah'a mahsustur." (6/En'm, 1)

Nur, kendisi grnen ve eyay grnr klan eydir. nsan zihni, nuru bu anlamyla dnr. Nurun yokluu karanlk, grnmezlik ve geilmezliktir. te yandan grnebilirlik olduu ve eya gze grnd zaman, insan, nur (k) vardr der. Allah'a bu temel anlamyla "Nur" denmitir. nsann Allah iin kulland tm kelimeler, fizik armlardan uzak temel anlamlaryladr. Szgelimi, Allah'la ilgili "grme" kelimesini kullandmz zaman, bu, hibir zaman Allah'n insanlar veya baka yaratklar gibi kendisiyle grd gz bulunduu anlamna gelmez. Bu kelime, Allah hakknda mecaz anlamda kullanlmakta olup, ancak zayf akll birisi, iitmenin, grmenin bizim algladmz snrl ve dar anlam dnda mmkn olamayaca yanlgsna der. Yine "nur" kelimesini, kl bir cisimden kan ve atabakaya arpan fizik k anlamnda kullanmak ksa grllk olacaktr. Bu kelime Allah hakknda da ve snrl anlamyla deil; ancak mutlak anlamyla kullanlr. Yani evrende yalnzca O, tezhrn, grnmenin, ortaya kmann gerek ve asl nedenidir. Aksi halde kinatta karanlktan baka hibir ey olmaz. Ik veren ve baka eyleri aydnlatan her ey, n O'ndan alr, hibir eyin kendinden deildir. (1) Allah, nasl deiik isimlerini evrende sergiliyor ve bu isimler tecelli ediyorsa, evrenin btnnde Nur ismiyle de tecelli etmektedir. Evrendeki her varln yanstt nur Allah'n nurudur; veya onun nurundandr.

Allah iin kullanlan "nur" kelimesinden; her eyi kuatan ve aydnlatan, vahyinin ve o vahyin ierdii kurtulu ve gerek i aydnlnn kastedildiini belirten ayetler vardr. "Onlar, azlaryla Allah'n nurunu sndrmek isterler. Kfirler istemese de Allah, nurunu mutlaka tamamlayacaktr." (9/Tevbe, 32; 61/Saf, 8) Buradaki nur, Raslllah'a vahyedilen slam'dr.

Nurun Kart Karanlklar, Saysz Denecek Kadar oktur

Nur'un kart olan "zulmet", aydnlanabilen eyde nur'un, n olmamasdr. Arapa'da zulmet, ayn zamanda "noksanlk" demektir. Zulmet, Kur'an'da kullanld 23 yerin tamamnda oul halde, "zulumt" eklindedir. Bu da, karanln bir k yokluu ve bir iretilik olduunu gsterir. Bundan u anlalr: Nuru kaybetmek veya ona srt dnmek, insan saysz alternatiflerle yz yze getirerek artr, bocalatr ve buhrana mahkm eder. I kaybetmek, kaosa dmektir ve kaos, tek olan k yolunu ok hale getirerek insann tereddtlere ve i aclarna yenik dmesine yol aar. Tevhid, nurdur ve tek yoldur, bocalatmaz; irk okluktur, seim yaplamayacak giriftlikte yollar kavadr, karmaadr. Tevhid, mutluluk ve gven; irk ise bunalm ve huzursuzluktur. Hak, doru tektir; yanl ise saysz denilecek kadar oktur.

Elmall bu konuda yle der: Dnyada ok zulmet (karanlk) vardr. Btn bu karanlklar ortadan kaldracak nur ise, birdir ki, o da Hakk'n nurudur (24/Nur, 35). Herhangi bir konuda Hakk'n nuru bulunmaynca insan her tarafndan saysz karanlklar kaplar. Hakk'n nuru ortaya knca da o karanlklar kalkar. Hakk'n nuru bulunmaynca, yerler ve gkler, bir hi; gndz, gece; gneler, zifi gzler, kr; kulaklar sar olur; kalpler, bin trl hayal ile buhranlar iinde rpnr kalr; aranan bulunmaz; ne aranaca bilinmez; gnllere kuruntular, aclar, azaplar ker; evreyi kuruntular kaplar; cinler, eytanlar, baa toplanr. O zaman insana var olmak bir bela kesilir de, "keke hi hayata gelmeseydim!" diye haykrr, o srada herhangi bir sebepten Hakk'n nuru ortaya kverirse, gkler gler, yldzlar doar, baharlar alr, sevinler sunulur, aclar silinir, skntlar unutulur, gnller ferahlk ve sevinle dolar, var olmann tad duyulur. Bu tad sonsuza dek srdrmek isteyen akll kimseler de, kendini kendine brakmaktan vazgeip Hakk'n nuruna ermek iin onun salam kulpuna yapmaldr.

Bilindii zere, her eyin ancak bir doru yn vardr ve Allah'a ancak o ynden gidilir. Buna karlk her eyde btl ynler sonsuzdur. Mesela bir ey yitirdiniz, o bir yerdedir ve ancak oradadr. O anda bu ey iin doru yn budur. Fakat siz bir kez onu bilmiyor ve hele o yeri bildiiniz halde, o orada yoktur diye inanm bulunuyorsanz, oradan baka hangi taraf aklnza gelse, oralar hep btl olan ynlerdir, bulamazsnz. Bu bir eye kar dnyann btn ynleri btl kesilir. Bu ekilde herhangi bir eyde bir hak yne karlk, sonsuz btl ynler vardr. Hakk'n nuru olan marifet dounca bu karanlklardan klr. u halde karanlklar ok, nur birdir. Nur var olmaya, btn karanlklar yok olmaya adaydr. Bir varla, sonsuz yokluk karlk olur. Btn varlklar zerinde idareci olan da ancak Allah Teala'dr. Bunun iin Allah'a iman, Hakk'n nurunun, kukusuz ilmin, mutlak ferahln domaya balamas ve afadr. man ve marifete kar veya muhalif olan yokluk, mitsizlik, kfr, kuku, kuruntu, sapklk, cahillik, eksik bilgi, fasklk, heveslere uyma, terbiyesizlik, nankrlk, ahlakszlk, haddini bilmezlik ve benzerleri hep birer karanlktr. (2) Kur'an'da hep nurun tekil sasyla, kart olan kelimenin oul sasyla bildirilmi olmasyla da anlalr ki doru tektir; yanl ok fazladr. nsan, slam'n doru yolundan bir ktm, her tarafa giden yol yanl yne gtrr. slam'n dorularna inanmayan insan saysnca yanllk vardr. te btn beer ideolojiler, btn izmler bu yanllklarn sonucudur.

Karanlk, Nurun Bulunmamasdr; kisi Bir Arada Barnamaz

In hz, saniyede yz bin kilometredir, diye retilir de karanln hz belirtilmez. In ekildii yere, nnda ayn hzda karanlk bastrr. Mslmanlarn ekildii alanlara nnda imanszlar bastrr. Gnmzde yaayan ateist, anarist, mrik insanlara kfretmeye hakkmz yok. Karanla kfretmektense, nurun kaynan bulup onunla aydnlanp aydnlatmak mslmana yakacaktr. Karanlk insanlara gelince, bizim bo braktmz meydanlar onlar karartarak doldurdular. Evinizde veya bir salonda otururken elektriinizin dmesini (artelini) kapatveren insana sabaha kadar kzp sylenseniz elektriiniz yanmaz. Hi dilini bozmadan kalkp artele basacaksnz. Engel olmak isteyen olursa engeli gidereceksiniz o kadar.

Nurla zulmt, yani aydnlkla karanlk ayn anda yaayamayaca gibi, kfr sistemiyle slam nizam da ayn anda uygulamaya konamaz. Kfirlerin gcnn bykln grerek, "biz mslmanlar, kfirlerin kfrne kar bir ey yapamayz" diyenler bilsinler ki, kocaman bir salonun karanln kck bir ampuln karmaktadr. (3)

mann Nuru ve Kfrn Karanlklar

Gne, gkleri ve yeri aydnlatyor, bu sayede etrafmzdaki eyay gryor, onlarn biimlerini, renklerini, eitlerini renip kendilerinden faydalandmz gibi dalarda, krlarda, llerde geeceimiz yollarn selmet taraflarn, tehlikeli bataklklar veya uurumlar grp duruyoruz. Demek ki, Allah, gnei bize maddiyatmzda faydal ve tehlikeli noktalar gsteren bir nur olarak balamtr. Bunun gibi maneviyat leminde de yine faydal eyleri sezmek, tehlikeli noktalar grmek iin, iman nuru ihsan buyurmutur. Allah'n insana en byk balarndan biri de, gnlnde uyandrd iman gneidir. Bu gnein nuru, sahibinin yzn gzelletirdii gibi, iini de parlatr, btn kt huylardan kurtarr. nk kt huylardan her birinin kfre inen bir yolu vardr. Onun iin imanla bu huy ve davranlar baramaz. Mesela, bakasnn elde ettii nimetin yok olmasn istemekte, yani hasedde Allah'a itiraz manas bulunur. Hasedi yle demi olmaktadr: "Ya Rabbi, bu nimeti bu adama vermemeliydin; nk bu, ona lyk deildir." H, Allah verecei yeri bilememi demek olur ki, bunun kfr olduunda phe yoktur. man nuruyla insan iinden, dndan kuatm byle tehlikeli karanlklar alr. Her taraf nur iinde kalr. Karanlktan ileri gelen kuruntular dalr, hakikatler sezilir, gnllerde emniyet ve ferahlk nurlar doar. Hak'tan gelindii ve yine Hakk'a dnlecei bilinir.

man nuruyla aydnlanmayan gnller mustariptir. nk oralarda btn kt huylar toplanr ve bunlarn her biri birer diken olur, sahibine rahat yz gstermez. neli f ikencesine atlm gibi daima strap verir. Halbuki uurlu bir imann hkim olduu kalplere fena huylar giremez; Girse bile barnamaz. Ktler, nuru sevmezler; nk nur, bunlarn aybn meydana karr.

Kfrn hkim olduu bedenlerde bu suretle korkun bir karanlk ve kararszlk, bitmez tkenmez bir strap ve znt vardr. Bu haller, cehalet ve kfr

karanlnn bir neticesidir. Bu karanlklar, Allah'tan bir hidayet erimezse, ileriye doru eksilmez, bilakis artar. yle ki, hayatn ar ve strapl dakikalar, daha strapl olan kabir karanlklarna, bu da maher karanlklarna ve cehennem karanlklarna eker, gtrr.

Ruh ise karanlktan holanmaz. Daima nur ister. Bundan dolay, bu fni hayatn snrl karanlklarn amak iin birok masraflara ve klfetlere katlanan insann, bki hayatn sonsuz karanlklar hakknda, bir l gibi hissiz ve ilgisiz kalmas izah edilemez bir gaflet, anlalmaz bir sarholuktur.

M'mine gereken ey, gnlndeki iman nurunu sndrmekten son derece saknmasdr. nk bunun neticesi kalp krldr. m olan bir insann vcudu ne kadar zinde ve salam olursa olsun, devaml bir zindan iinde kald dnlr ve kalbin krlnn daha kt olduu deerlendirilirse, iman nurunun kymeti, kfr karanlklarnn feclii daha iyi anlalabilir. (4) "Gerek u ki, gzler kr olmaz; lkin snelerdeki kalpler kr olur." (22/Hacc, 46)

Dnya, nursuz insanlardan ok ekmitir, hl da ekmektedir. Onlar, ayn zamanda nura tahamml edemeyen k dmandrlar. Kalplerine bir ine ucu kadar aydnln sznts girmeyen bedbahtlar, nefesleriyle Allah'n nurunu sndrmek isterler. Yani Allah'n dinine, kitabna, peygamberine kar kendi btl dzenlerini savunurlar. Allah, nurunu tamamlayacaktr, ama O'nun snneti, deimez yasas, bizim elimizle, mslmanlarn eylemleriyle nurun tamamlanmas ynndedir. Dnyamz karartan karanlk adamlar, slm'n nuru ortaya kar kmaz yok olacak; hak gelince btl zil olacaktr. Kara kardan adam, slm'n nuru ktnda eriyiverecek; Kbe'deki putlarn fetih gn Rasl'n asasnn demesiyle yklverdii gibi.

Gerekten iman bir nurdur. Evet, tabiat ve mahiyeti itibariyle bir nurdur. Kfr ise, zulmtn ta kendisidir. Her eidi ile zulmttr. Ne ekilde olursa olsun kfr, zulmttr. mann nur ile ifade edilmesinden daha derin ve mll bir tbir bulunamaz. M'minin kalbinde iman nuru, ilk olarak parlaynca onunla birlikte btn varl da nura kavuur. O iman nuru ile ruhu safiyete ular, parlar, apaydnlk olur ve evresini aydnlatr. Nur ve k saar etrafna. Eyann hakikatini kef eden, hakiki deerleri ve gerek dnce tarzlarn aa karan parlak bir nur. O nurun aydnlnda m'min her eyi apak grr, l ve deerleri, tasavvur ve eyann mahiyetini hi kartrmadan ayrr. Aya hi kaymadan istikrarl bir halde onlardan almak istediini alr, terk etmek istediini atar. Bunu yaparken gayet rahat, huzur ve gven ierisindedir. M'minin nnde; kinat kanunlarnn yollarn bu nur aar. Onun sayesinde kendi hareketi ile evresinde var olan evrenin hareketi arasnda tam bir mutabakat temin eder. Hibir yere sapmadan, engeller karsnda ylmadan, haddi tecavz etmeden yava yava kendi yolunda hzla ilerler. Yrd yol ftratn yoludur. Ve btn yollar gzleri nnde apak bellidir. Bu tek bir nurdur ve tek bir yola gtrr insan.

Kfrn sapklklarna gelince, bir yn eitleri ve ekilleri ile zulmtn ta kendisidir. Nefs arzularn ve ehvetin zulmt. Korkun sapklklarn, kibir ve tuyann, zaaf ve zilletin, riya ve nifakn zulmt. Hrs ve menfaatiliin, phe ve buhranlarn zulmt. Evet, daha saylmayacak ne kadar zulmt. Allah yolunda baka yollara sapld, Allah'tan baka yerlerden telakkiler alnmaya baland, Allah'n nizamndan baka nizamlarla hkmedildii vakit birleen ve gibi byyen zulmt eitleri. nsanolu, birka tane deil; tek bir olan Allah'n nurunu terk ettii zaman, birbiri iine karmam bir tek hakikat nurunu terk ettii vakit, mutlaka bir yn ekil ve renkleri bulunan zulmt bataklna yuvarlanacaktr. Ve Allah'n nurundan baka btn yollar hi phe yok ki, zulmtn / karanln ta kendisidir. (5)

Kur'an ve Peygamber Nur ve Mnr (Aydnlatan) dir

Kur'an- Kerim ve onu tebli eden peygamber; insanlar irkin, putperestliin, cahil hayatn karanlndan kurtarp hidayet aydnlna ulatran bir nurdur. (Bkz. 35/Ftr, 25; 25/Furkan, 61; 33/Ahzb, 46)

Nur, genel adlarndan biri de "Kitab" olan vahyin genel adlarndan biridir. (bkz. 7/A'rf, 157; 64/Tebn, 8; 4/Nis, 17; 6/En'm, 91) Kitapla nur arasnda ok salam bir iliki vardr ve bu iki kavram, hidayet iin temel deerlerdir. (bkz. 5/Mide, 15; 6/En'm, 91; 42/r, 52) Vahiy ve zellikle Kur'an, hem nur, hem de mnr (nurlandran, k saan) olarak nitelendirilmektedir. (3/l-i mran, 184; 35/Ftr, 25) Vahye kar kanlarn sahip olmadklar en nemli deer, "kitab- mnr (nurlandran, aydnlk getiren kitap)dir.

Vahyin teblicisi olan Hz. Peygamber; hid, mjdeci, uyarc, daveti olmann yan sra bir sirc- mnr (aydnlatan, k saan kandil) olarak da anlr. (33/Ahzb, 45-46) lgintir ki, Kur'an bu sirc (kandil) sfatn bir de gne iin kullanr. (25/Furkan, 61; 71/Nuh, 16) Buna dayanarak diyebiliriz ki, madde dnyas iin gnein yeri ne ise, ruh ve mn dnyas iin Raslllah'n yeri odur. Bu anlamda vahiy ve rasl, insanlar karanlklardan aydnla karmak iin gnderilmi ilah ltuflardr. (5/Mide, 16; 14/brahim, 1; 33/Ahzb, 43; 57/Hadd, 3; 65/Talak, 1)

Nur kelimesi, fiil olarak Kur'an'da hi kullanlmaz. Nur, hissedilen k anlamnda gemekle birlikte, daha ok manev k iin kullanlr. Vahiy (A'raf, 157), hidayet, tevfik ve ltuf (24/Nur, 40; 39/Zmer, 22) anlamlarnda zikredilir. ki ayette "nrullah" tabiri geer ki "Allah'n dini, hcceti veya Kur'an" diye tefsir olunur. M'minlerin uhrev nurlar vardr (57/Hadd, 12). Birka ayette nur ve hd kelimeleri birlikte kullanlr (6/En'm, 91; 5/Mide, 44, 46) ki, bu da, nur'un hidayet'ten baka bir ey olduunu gsterir; ama bunlarn ok yakn kavramlar olduuna da iaret eder.

Unutkanl ve gafletiyle kalbini, akln ve duyularn bir gece haline getiren insanda fecrin domas iin Allah, nurunu, yani kitaplarn gnderir. Kitabn ayetleri bir nur hzmeleri halinde gelir ve insann duyular araclyla kalbine ynelir. Eer insan inat etmez ve kalbini aydnlatmak isterse duyularn aar ve kalbindeki karanl giderir. Eer, i gzn ve kulan iyice mhrler, kalbine de kalkmaz bir arlk yerletirirse, nur huzmeleri byle gzlerden ve kulaklardan giremez, kalbe ulaamaz. Bir ta haline gelir byle insanlarn kalbi, hatta talardan daha kesif; nk, talarda da belli oranda nur vardr. Byle insanlarda ise, nurdan eser yoktur. Onlar, yaktklar ateleri, szgelimi, Kur'an'n diliyle "sava ateleri"ni gerek nur sanrlar; cehennemi gerek nur sanrlar; bu atelerin nda gitmeye alrlar; aslnda, karanlkta yol almaktadrlar ve sonunda cehennemin ateine derler.

Duyularn ve kalbini Allah'n nuruna aan insanlarda ise kalp nurlanr; Ay'n, Gne'in, aalarn, ieklerin, tan, topran, otlarn, gklerin ve yerin sat nurlar, yeryznde ve evrende cereyan eden tm olaylarn yanstt nurlar, Kur'an'da kmelenen ayn nurlarla birlikte kalbindeki geceyi gndz yapar ve bu insanda iman meydana gelir. Bu imann nda gider artk o; demek ki, iman da bir nurdur; Yani, nur nuru oluturmakta, nur stne nur meydana gelmektedir. Kukusuz, nurlanan, imann nurunda giden bir insanla, nuru rtmek demek olan kfrde yaran insan bir olmayacaktr. "l iken kendisini dirilttiimiz ve kendisine insanlar arasnda yryebilecei bir nur verdiimiz kimse, karanlklar iinde kalp ondan hi kmayan kimse gibi olur mu?" (6/En'am, 122)

Nur, Dnya ve Ahirette Tm Hayrlar; Karanlklar da erleri Kapsar

Karanlklar iinde kalan ve nurdan nasiplerini almadklar gibi, almak da istemeyen ve nurda yryen insanlarn halini bilmeyen ve anlamayanlar, kendilerini gerek nurun aydnlnda yryor zannederler. Oysa onlar zifiri karanlktadr, ama, bilmezler. Dnya hayatnda nura ulamazlarsa, ahirette karanlklar iinde kaldklar zaman, m'minlerin nurundan isteyecekler, onlarn nurlarnda yrmeyi arzu edecekler, fakat kendilerine izin verilmeyecektir. Dnyadayken yaktklar ateler (rnein, fitne atei, sava atei) ahirette cehennem atei olacaktr byleleri iin. "O gn erkek ve kadn m'minleri grrsn ki, nurlar nlerinde ve salarnda kouyor; 'mjdeler size, bugn ilerinde ebed kalmak zere altlarndan rmaklar akan cennetler' ; ite byk kurtulu budur. O gn erkek ve kadn

mnfklar, iman edenlere 'ne olur, durun bir bakn da nurunuzdan alalm' derler. 'Arkanza dnn de arayn nuru' denilir ve aralarna kapal bir sur ekilir ki, orada ii rahmet, beri yandaki d ise azaptr." (57/Hadd, 12-13) (6)

Nur kelimesi, ilim anlamnda da kullanlr. Dolaysyla, cehalete karanlk denir. Allah, bu anlamda da kinatn nurudur. nk hakikat ve hidayetin bilgisi yalnzca O'ndan gelir. O'nun nuruna bavurmadan, dnyada karanlkla cehalet ve neticede ktlk ve erden baka bir ey olmayacaktr.

Allah, insanlarn, irkin ve cehaletin karanlklarndan slam'n aydnlna ulamalarn salamak iin, slam dln sembol olan "zulumt" ve slam'n hidayetinin sembol olan "nur" kelimelerini bir arada, birbirine kyaslanabilecek ekilde bir ok ayet-i kerimede kullanmaktadr. Ayrca, Allah'n dinine tbi olmak, zulumttan (karanlklardan) kp nura ulamak eklinde ifade edilmektedir: " Allah, o kitabda rzasna tbi olanlar selamet yollarna eritirir. Onlar izni ile karanlklardan aydnla karr ve onlar doru yola iletir." (5/Mide, 16)

Baz ayetlerde de nur, ahirette dnyadaki iyi amelleri yznden mkfatlandrlacak kimseler iin bir dl olarak zikredilir. Yani o kimseler, kyamet gnnde onlar btn endielerden syran bir nura sahip olacaklardr. "O gn, m'min erkeklerin ve m'mine kadnlarn nurlarnn nlerinde ve salarnda kotuunu grrsn. Melekler onlara 'bugn sizin mjdeniz, altndan rmaklar akan cennetlerdir'..." (Hadid, 12) "Allah'a ve peygamberlerine iman edenler, ite onlar gerekten doru olanlar ve ehidlerdir. Bunlarn Rableri katnda mkfatlar ve nurlar vardr. " (57/Hadd, 19)

Hadis-i eriflerde Nur Kavram

Hadis-i eriflerde de nur kelimesinin baz vahy gerekleri ifade etmek iin kullanld grlmektedir. Bu kullanm, nitelik olarak Kur'an- Kerim'deki ifadelerle uyum ierisindedir. "Ben size iki ey brakyorum. Onlardan biri, iinde hidyet ve nur bulunan Allah Tel'nn kitabdr. Allah'n kitabndakileri aln ve ona smsk yapn..." (Ahmed bin Hanbel, IV, 367) Yine hadisler, Kur'an ayetlerinin kyamet gn bir nur olarak onlar okuyanlar aydnlatacan haber vermektedir: "Kim Allah Teala'nn kitabndan bir ayet dinlerse, ona kat kat sevap yazlr. Kim de onu okursa o kimse iin o, kyamet gnnde bir nur olacaktr." (Ahmed bin Hanbel, II, 341) Namaz da m'minler iin bir nur olarak zikredilmektedir: "Namaz bir nurdur. Sabr da bir ziydr." (Mslim, Tahret 1) Baka bir hadiste de; "Gecenin karanlnda namaza yryen kimseye, Allah Teala o namaz kyamet gnnde bir nur olarak o kimseye gnderir." (Drimi, Salt 133)

Kyamet gnnde nur, yalnzca m'min kimselere ait olarak srekli var olacaktr. Kfirlerden farkl olarak, nifaklarnn bir cezas olarak mnfklara bir nur verilecek; ancak o, ksa bir sre sonra cehenneme yuvarlanmalaryla snecektir: "...M'min veya mnfk her insana bir nur verilecek, sonra o nurun peine taklacaklar. C ehennem kprsnn zerinde bir takm engeller ve ptrak dikenleri vardr. Bunlar Allah'n dilediklerini tutacaklar, sonra mnfklarn nuru snecek, yalnz m'minler kurtulacak. Onlardan ilk zmre yzleri Bedr gecesinde ay gibi (parlak) yetmi bin kii olarak hesap grmeden kurtulacaklar, sonra onlarn arkasndan gelenler, gkteki yldz nurlar gibi gelip geecekler..." (Mslim, man 84)

Nur kavram, yaratlla ilgili olarak melekler iin kullanlan fizik tesi bir anlam da ifade etmektedir. Allah, melekleri nurdan yaratmtr. "Melekler nurdan yaratld. C inler ise, dumanl alevden yaratldlar." (Mslim, Zhd 10)

Kur'an, nsanlar Zulumttan Nura karr

"Elif, Lm, R. Bu Kur'an, yle bir Kitaptr ki, insanlar Rablerinin izniyle zulumattan nura, hereye galip ve hamde layk olan Allah'n yoluna karmak iin onu sana indirdik." (14/brahim, 1) "O (Kur'an) sizi zulumattan nura karmak iin apak ayetler olarak kuluna (Peygamber'e) indirilmitir." (39/Zmer, 39) "O bir peygamber gnderdi; Allah'n aklayc ayetlerini sizlere okuyor ki iman edip salih amel ileyerek zulumattan nura kasnz." (65/Talak, 11)

Kur'an'n niin gnderildiini aklayan birok ayetten bazlar bunlar. Buna gre Kitabn inzal amacnn u esaslar zerine kurulduu sylenebilir:

Ayetlere gre eytann egemenlii altna giren herhangi bir durum zulumat (karanlklar) olarak vasflandrlmaktadr.

Rasuller bu zulumattan nura k gerekletirmek (dnm-deiim) iin seilmi-lerdir. Kitap ve ayetler bu ihrac (k)n salanmas iin gnderilmilerdir.

3- Bu k, Allah'n izniyle Kur'an ve salih amelle, yani aba ile gerekleecektir. "Zulumattan nura karmak iin" ifadesi bu Kitabn niin gnderildiini en veciz bir ekilde aklamaktadr. Kur'an'a gre, aslolan toplumun karanlklardan aydnla kmasdr. Faziletli toplumun ina edilmesidir. Bu arada fertler de bu mcadele esnasnda yetiip ahlak faziletlerle donanacaklardr.

Zulumat, karanlklar demektir. Zulm kelimesi de ayn kkten gelmektedir. Dolaysyla Nur kaynandan gelen aydnl kendine veya bakalarna engelleyip karanlklar tercih, bir zulmdr ayn zamanda. O yzden "Allah'n indirdii ile hkmetmeyenler, zlimlerin ta kendileridir." (5/Mide, 45). Nur, tek olduu halde; karanlklar, yanllarn says kadar oktur. Allah, yeryzn madd k kayna gneten mahrum yaratmad, bir an olsun mahlukatn ksz brakmad gibi; gnlmz ve yolumuzu aydnlatan nur'dan da bizi mahrum brakmam, eli ve Kitap gndermitir.

Karanlk, ftr deil; rzdir. Karanlklar, k kaynayla irtibatn kesilmesi olduundan zlim insann nur dmanlnn neticesi oluturduu zindanlardr. Zindan; ktan, nurdan uzak yaansn diye insann kendi eliyle rd duvarlardr. Ahiretteki cezann sebebi, dnya hayatn kendine ve bakalarna zindan etmektir. nsan, asr- saadetteki insan mutlu eden kurallar deil de; zindan, zindanlar tercih ediyorsa, kendisi bilir. Ama, bakalarna zindan hayat yaatmaya kimsenin hakk yoktur. Saadet asr insannn saadetine benzer bir mutluluu, burada balayp orada bitmeyen mutluluu, insana ok gren tautlartar tarafndan bina edilmitir zindanlar. "Allah, m'minlerin dostudur, onlar karanlklardan nura (aydnla) karr. nkr edenlere gelince, onlarn dostlar da tuttur. O, onlar nurdan (aydnlktan) alp karanla gtrr." (2/Bakara, 257) Zlim insan, a kar gzlerini kapatm, karanlklar iinde yaamay tercih etmi, Allah'n "gzleri vardr, onlarla (grlmesi gerekeni) grmezler" (7/A'rf, 179) dedii krl semi, kendine de yazk (zulm) etmi insandr. Zlimlerin en bykleri olan tutlar ise, gren gze dman olan, bakalarn da krle zorlayan k (nur) dman vahilerdir.

Karanlklar, korkuyu meydana karr. Bu korku, yanl bir korkudur. Allah korkusu, yani takva deil; vehimlerden oluan korkudur; fobidir, a kalmaktan, insanlardan... ksacas korkulmamas gerekenlerden korkmaktr. Karanlklar, eytanlarn faaliyetleri iin uygun bir ortam oluturur. Karanlklar, insann nn ve ilerisini (istikbalini) grmesine engeldir. Yolda ne gibi tehlikelerin olduunu grp bilemez karanlklarn insan. In yardmn reddettiinden, nurla, gz nuruyla grerek iini yapamaz; yapp ettiklerini ancak el yordamyla yapar, krebe gibi tuttuunu yakalar. Fili de tuttuu yeriyle tanr ve tantr.

Aydn insan, mnevver insan, cahiliyye karanlklarn reddedip, bir ad da "Nur" olan Allah'n Kitabyla nurlanp bakalarn aydnlatmaya alan insandr. Kur'an'la ba kopmu insan, aydn deil; olsa olsa kara karanlklarn kapkara adamdr. Kur'an'sz hayat, karanlklarn nuru boduu vahi bir hayattr, zindan hayatdr, krlerin hayatdr. "Kim benim zikrimden (Kur(an'dan) yz evirirse phesiz onun skntl bir hayat olacak ve biz onu, kyamet gn kr olarak haredeceiz. O: 'Rabbim! Beni niin kr olarak harettin? Oysa ben, hakikaten grr idim!' der. (Allah) buyurur ki: te byle. nk sana ayetlerimiz geldi; ama sen onlar

unuttun. Bugn de ayn ekilde sen unutuluyorsun. Doru yoldan sapan ve Rabbinin ayetlerine inanmayan ite byle cezalandrrz. Ahiret azab, elbette daha iddetli ve daha sreklidir." (20/Th, 124-127)

Mevddi, Tefhim'l Kur'an, c. 3, s. 547 Elmall Hamdi Yazr, Hak Dini Kur'an Dili, c. 2, s. 174-175 Mahmut Topta, ifa Tefsiri, c. 1, s. 509 Ali Osman Tatlsu, Esm'l-Hsna erhi, s. 246 Seyyid Kutub, Fi Zlali'l-Kur'an, c. 2, s. 49 Ali nal, Kur'an'da Temel Kavramlar, s. 42

Nur - Zulmet Konusunda Ayet-i Kerimeler

Allah'n Nurunun Misali: Nur, 35. Allah, M'minleri Karanlktan Nura karr: Bakara, 257, Maide, 16; En'am, 1; Nur, 35; Hadid, 26; Talak, 11. Kur'an Nurdur: Nisa, 174; ura, 52; Teabn, 8. Tevrat Nurdur: Al-i mran, 3-4; Maide, 44; En'am, 154; sra, 2. ncil Nurdur: Al-i mran, 3-4; Maide, 46. Kafirler, Allah'n Nurunu Sndrmek ster: Tevbe, 32-33; Yunus, 82; Hacc, 15; Saf, 8-9. Nurla Zulmet Bir Olmaz: Ra'd, 16. Allah, Gklerin ve Yerin Nurudur: Nur, 35. Kyamet Gn M'minlerin Nuru: Hadid, 12-13; Tahrim, 8. Allah, Nurunu Tamamlar: Tevbe, 32-33; Yunus, 82; Hacc, 15; ura, 24; Saf, 8-9.

Konuyla lgili Geni Bilgi Alnabilecek Kaynaklar

Hak Dini Kuran Dili, Elmal Hamdi Yazr, Azim Y. c. 2, s. 174-176 Hadislerle Kuran Tefsiri, bni Kesir, ar Y. c. 2, s. 197-200 c. 3, s. 1027-1029 Tefsir-i Kebir (Mefatihu'l-Gayb), Fahreddin Razi, Aka Y. c. 2, s. 57-60, c. 5, s. 432-435 Fi Zlali'l Kur'an, Seyyid Kutub, Hikmet Y. c. 1, s. 92; 2, s. 49-50 Tefhiml Kur'an, Mevdudi, nsan Y. c. 1, s. 55, 202, c. 3, s. 488 K. Kerim ifa Tefsiri, Mahmut Topta, C anta Y. c. 1, s. 508-509 Min Vahyi'l-Kur'an, M. Hseyin Fadlullah, Akademi Y. c. 1, s. 81-83; c. 5, s. 35-36 Bakara Suresi Yorumu, Haluk Nurbaki, Damla Y. 143 slam Ansiklopedisi, amil Y. c. 5, s. 121-124 Kur'an'da Temel Kavramlar, Ali nal, Krkambar Y. s. 40-43 slami Terimler Szl Hasan Akay, aret Y. s. 366-367 Tasavvuf Terimleri Szl, Sleyman Uluda, Marifet Y. s. 413-414, 592 Kitabu't-Tarifat, Seyit erif C rcani, Bahar Y. s. 241, 147 Sosyal Bilgiler Ansiklopedisi, Risale Y. c. 3, s. 122-126 Kur'an'da uluhiyyet, Suad Yldrm, Kayhan Y. s. 274-280 Esma'l-Hsna erhi, Ali Osman Tatlsu, Yamur Y. s.243-246 Esma'l-Hsna erhi, M. Necati Bursal, Erhan Y. s. 306-311 Esmai Hsna, Metin Yurdagr, Marifet Y. s. 242-244 Esma'l-Hsna, Afifddin Sleyman et-Tilmisani, nsan Y. s. 168 Ktb-i Sitte Muhtasar, brahim C anan, Aka Y. c. 10, s. 287

Hazr ve ynetim panelli siteler Dzenleme Ve Tasarm Webhizmetlerim

st