DT Bölüm 8 RLC Devreleri

ELEKTRK DEVRELERNE
GR
Blm 8: RLC devrelerin birim basamak ve z zmleri
Hazrlayan: Erturul Eri
Referans kitap:
Electric Circuits,
Nielsson, Riedel
Pearson, Prentence Hall,2007

Gncelleme 5: Aralk 2010
Ekim 2007 Erturul Eri 2
RLC DEVRELER
kinci derece devre
inde en fazla iki self ve/veya kapasite
bulunduran devre
Kayna DC olan devreler incelenecek,
sinsoidal olanlar sonra
Seri veya paralel
kinci derece diferansiyel denklem
kici derece trev var
Birinci derece trev bulunduran iki
denklem, matrisel
PARALEL RLC DEVRESNN ANALZ
MATEMATKSEL
2.derece trevli tek denklem veya 1. derece trevli iki
denklem
Homojen (homogenous) ksmn zm
zel zm (special): kaynak biiminde olan zm
Tam zm= Homogen zm + zel zm
DEVRESEL
z zm (Natural response)
Kaynak:Devre harici; lk koullar: var
Zorlanm zm (Forced response )
kaynak: var (step, basamak); ilk koullar: 0
General solution (Tam, genel zm)
General= z zm + Zorlanm zm
NCELENECEK KNC DERECE
DEVRELER
I
0
+

V
0
_
+
V
0
_
I
0
Paralel RLC

Matematiksel
Homojen m+zel zm
Devresel
z zm+zorlanm zm

Seri RLC
Matematiksel
Homojen m+zel zm
Devresel
z zm+zorlanm zm
Derste incelenecek
rencinin incelemesi beklenir
PARALEL RLC DEVRESNN ZM
MATEMATKSEL-1
I
0
+

V
0
_
LC
t I
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) ( ) (
= + +
1
2
2
1 tane ikinci derece trevli denklem
(kapasite gerilimi veya self akm):
iki tane birinci derece trevli denklem
Durum Denklemleri (state equations)
Dier devre elemanlarnn akm ve gerilimlerini nasl bulabiliriz?
0
1
2
2
= + +
LC
t v
dt
t dv
RC dt
t v d
c c c
) ( ) ( ) (
) (
) (
) (

) (
) (
t I
C
t i
t v
L
C RC
dt
t di
dt
t dv
L
c
L
c
(
(
(
+
(
(
(
(
(

=
(
(
(
(
0
1
0
1
1 1
Yukardaki Herhangibir ikinci derece denkleminden
Yalnzca birini zmek yetermi? Neden?
Bu denklem takm soldaki herhangibirine denk mi? Neden?
MATEMATKSEL-2
I
0
+

V
0
_
Tam zm (General)=
= Homojen zm (Homogenous) + zel zm (particular)
Denklemde kaynaklara kar gelen terimi (0) Denklemi salayan kaynak biiminde fonksiyon
Kaynaklar DC ise zel zmde bir sabit olacak
Kaynaklar sinsoidal ise zel zm de sinsoidal olacak
LC
t I
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) ( ) (
= + +
1
2
2
LC
t I
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) ( ) (
= + +
1
2
2
0
1
2
2
= + +
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) (
Homojen zm, z zm fark?
dt
t dI
C LC
t v
dt
t dv
RC dt
t v d
c c c
) ( ) ( ) ( ) ( 1 1
2
2
= + +
Homojen ve zel zmn toplamnn da zm olduunu nasl grdk?
0
1
2
2
= + +
LC
t v
dt
t dv
RC dt
t v d
c c c
) ( ) ( ) (
dt
t dI
C LC
t v
dt
t dv
RC dt
t v d
c c c
) ( ) ( ) ( ) ( 1 1
2
2
= + +
MATEMATKSEL-3
Tam zm (General)=
= Homojen zm (Homogenous) + zel zm (particular)
Denklemde kaynaklara kar gelen terimi (0) Denklemi salayan kaynak biiminde
fonksiyon Kaynaklar DC ise zel zmde
bir sabit olacak Kaynaklar sinsoidal ise
zel zm de sinsoidal olacak

Homojen zmdeki bilinmeyen A
1
, A
2
katsaylar yukardaki tam zm ifadesinden ilk
koullardan yararlanarak bulunacak. Hesaplanan katsaylarn bulunduu tam zm iin
yaygn kullanlan ifadeler:

= Geici hal, rejim (Homojen) + Srekli hal, rejim (zel zm)
Homojen ve zel zmn toplamnn da zm olduunu nasl grdk?
MATEMATKSEL-4
A
1
ve A
2
katsaylar verilen v
c
(0), i
L
(0) ilk koullar ile hesaplanacak.
dv
c
(0)/dt; di
L
(t)/dt ler v
c
(0), i
L
(0) ilk koullar ile bulunur
V
c
(t) iin tam zm
homojeninkine eit, zel zm 0
0 = ) (t v
zel
0
1
2
2
= + +
LC
t v
dt
t dv
RC dt
t v d
c c c
) ( ) ( ) (
t s t s
zel ojen tam
e A e A t v t v t v
2 1
2 1
+ = + = ) ( ) ( ) (
hom
I
0
+

V
0
_
t s t s
ojen
e A e A t v
2 1
2 1
+ = ) (
hom
0
1
2
2
= + +
LC
t v
dt
t dv
RC dt
t v d
c c c
) ( ) ( ) (
dt
t dI
C LC
t v
dt
t dv
RC dt
t v d
c c c
) ( ) ( ) ( ) ( 1 1
2
2
= + +
I(t) Bamsz akm kayna
DC bir kaynak ise trevi (0) olacak
MATEMATKSEL-5
I D D t i
zel
= = ) (
I
0
+

V
0
_
0
1
2
2
= + +
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) (
I(t) Bamsz akm kayna DC bir kaynak ise, zel
zm kaynak biiminde yani bir D sabiti olarak tahmin
edilir.
LC
t I
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) ( ) (
= + +
1
2
2
t s t s
ojen
e A e A t i
2 1
2 1
+ = ) (
hom
I e A e A t i
t i t i t i
t s t s
tam
zel ojen tam
+ + =
+ =
2 1
2 1
) (
) ( ) ( ) (
hom
A
1
ve A
2
katsaylar verilen
v
c
(0), i
L
(0) ilk koullar ile hesaplanacak.
dv
c
(0)/dt; di
L
(t)/dt ler
v
c
(0), i
L
(0) ilk koullar ile bulunur
V
c
(t) nceki slide, i
L
(t) hesabinda (bu slide) arasndaki farklln aklamas?
Srekli rejimde self akmnn I oluunun yorumu?
KARAKTERSTK DENKLEM
KKLER

LC
1
frequency radian Resonant

2RC
1
frekans Neper
- s
- s
kkler tik Karakteris ,
0
0
2
2
2
1
=
=
=
+ =
e
e
o
o
e o o
e o o
2
0
2
0
2 1
s s
Kklere gre 4 Hal olabilir:
1. Kkler reel
2
>
2
0
, Overdamped

2. Kkler komplex elenik
2
<
2
0
, underdamped
3. Kkler katl
2
=
2
0
, critically damped
4. Kkler imajiner =0
0
1
2
2
= + +
LC
t v
dt
t dv
RC dt
t v d
c c c
) ( ) ( ) (
2 2
2 1
2
2 1
1
2
1
2
1
e o o = |
.
|
\
|
=
, ,
s
LC RC RC
s
LC
t I
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) ( ) (
= + +
1
2
2
Bu devrede (denklemde) karakteristik kkler imajiner olabilir mi? Neden?
I A A i
L
+ + =
+
2 1
0 ) (
2 2 1 1
0
A s A s
dt
d
L
+ =
+
) (
L
v
dt
di
c L
) ( ) (
+ +
=
0 0
0
e o >
LC
t I
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) ( ) (
= + +
1
2
2
I e A e A t i
t i t i t i
t s t s
tam
zel ojen tam
+ + =
+ =
2 1
2 1
) (
) ( ) ( ) (
hom
MATEMATKSEL-6 :REEL KKLER
) (
) (
) (

) (
) (
t I C
t i
t v
L
C RC
dt
t di
dt
t dv
L
c
L
c
(
(
(
+
(
(
(
(
(

=
(
(
(
(
0
1
0
1
1 1
V
C
(0
+
)=12V,
i
L
(0
+
)=30 mA
C=0,2 F
L=50 mH
R=200
I=1 A
I
0
+

V
0
_
i
L
(0
-
) = i
L
(0) = i
L
(0
+
) = 30 mA
i
C
= C (dv/dt)
di
L
(0+)/dt = v
c
(0+)/L =240 A/s
s
1
= - 5000r/s
s
2
= - 20000r/s
A
1
= -1,277 A
2
= 0,307
i
L
(t) = -1,277e
-5000t
+ 0,307 e
-20000t
+1 A, t0
v(t) = 319 e
-5000t
- 307 e
-20000t
V, t0
i
R
(t) = 1,59 e
-5000t
- 1,53e-
20000t
A, t0
i
C
(t)= (-0,323e
-5000t
+1,223e
-20000t
) A, t0
= - (1/RC) = 12500
0
= 1/LC = 10000
>
0
LC
t I
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) ( ) (
= + +
1
2
2
I e A e A t i
t i t i t i
t s t s
tam
zel ojen tam
+ + =
+ =
2 1
2 1
) (
) ( ) ( ) (
hom
I A A i
L
+ + =
+
2 1
0 ) (
2 2 1 1
0
A s A s
dt
d
L
+ =
+
) (
L
v
dt
di
c L
) ( ) (
+ +
=
0 0
MATEMATKSEL-7: RNEK REEL KKLER
MATEMATKSEL-8: KKLER KOMPLEKS
LC
t I
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) ( ) (
= + +
1
2
2
A
1
, A
2

elenik kompleks kar!! B
1
, B
2
kompleks kabilir mi?
u u
u
sin cos j e
j
=
I
0
+

V

_
I e A e A t i
t i t i t i
t s t s
tam
zel ojen tam
+ + =
+ =
2 1
2 1
) (
) ( ) ( ) (
hom
( ) ( )
2 1
1 0
2 1
) (
2
) (
1
2 1
2 2
0
2 2
0 2
2 2
0 1
2 2
0
) 0 ( ) 0 ( ) 0 ( ) 0 (
) 0 ( ) 0 (
sin cos

frequency) (damped frekans snm -
factor) (damped faktr snm :

: kompleks Kkler
B B
L
v v v
dt
di
I B I I I
I t e B t e B (t) i
I e A e A (t) i
j s j s
s s
d
c c L L
L L
d
t
d
t
L
t j t j
L
d d
d
d d
e o
e e
e o e o
o e e
o
o e o o e o
o e
o o
e o e o
+ =
= =
=
+ = = =
+ + =
+ + =
= + =
=
= + =
>
+ + +
+

+
1 980 3 0 980 5 1
3 0 5 1 200
0
0 0 0 0
5 1 1 5 0
980 200 980 200
980
10
1
200
2
1
200 200
2 2
2 1
1 1 1 0
2 1
2 1
2 1
2 1
2 2
0
2 2
0
3
0
2 1
+ =
= + =
+ =
= =
=
= + = + =
+ + =
+ + =
= + =
= = =
>
= = = =

+ + +

t Sin e t Cos e t i
B B
L
B B
L
v v v
dt
di
B B I B I
I t e B t e B (t) i
I e A e A t i
j s j s
j s s r
s r
LC
s r
RC
t t
L
d
d
c c L L
d
t
d
t
L
t s t s
tam
d d
, , ) (
, ) , (
) ( ) ( ) ( ) (
, ,
sin cos
) (
;
; /
/ ; /
,
e
e o
e e
e o o e e
o e
e o
o o
Ekim 2007
Erturul Eri
14
MATEMATKSEL-9 RNEK KKLER
KOMPLEKS
I
0
+

V

_
V
C
(0
+
)=0 V,
i
L
(0
+
)=-500 mA
C=0,125 F
L=8 H
R=20K
I=1 A
LC
t I
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) ( ) (
= + +
1
2
2
I e A e A t i
t i t i t i
t s t s
tam
zel ojen tam
+ + =
+ =
2 1
2 1
) (
) ( ) ( ) (
hom
MATEMATKSEL-10: KKLER KATLI
LC
t I
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) ( ) (
= + +
1
2
2
Kkler katl olduunda zme bakarak devre nin yanp yanmayaca (stabil olup olmad) yorumu?
I
0
+

V

_
2 1
2 0
2 1
2 1
2 2
0
0
0 0 0 0
0 0
2
1
D D
L
v
L
v v v
dt
di
I D I I I
I e D te D (t) i
RC
s s
c
c c L L
L L
t t
L
o
o
o e
o o
=
= =
=
+ = = =
+ + =
= = =
=
+ + +
+

) (
) ( ) ( ) ( ) (
) ( ) (
I e A e A t i
t i t i t i
t s t s
tam
zel ojen tam
+ + =
+ =
2 1
2 1
) (
) ( ) ( ) (
hom
MATEMATKSEL-11: RNEK KKLER KATLI
0
= 1/LC = 1000
= - (1/RC) = 1000
=
0
I
0
+

V
0
_
V
C
(0
+
)=0 V,
i
L
(0
+
)=-500 mA
C=0,125 F
L=8 H
R=4K
I=1 A
LC
t I
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) ( ) (
= + +
1
2
2
I e A e A t i
t i t i t i
t s t s
tam
zel ojen tam
+ + =
+ =
2 1
2 1
) (
) ( ) ( ) (
hom
t t
C
t t
R
t t
t t
L
t t
L
te e t i
te e t i
te e t v
e te (t) i
D D D
L
D D
I e D te D (t) i
s s
1000 1000
1000 6 1000
1000 6 1000
1000 1000
1 2 1
2 2
1000
2
1000
1
2 1
2 2
0
125 375 0
37510 375 0
510 1 1500
1 5 1 1500
1500 1000
0
5 1 1 5 0
1000

+ =
+ =
+ =
+ =
= =
= + =
+ + =
= = =
=
, ) (
, ) (
, ) (
,
, ,
o
o e
) (
) (
) (

) (
) (
t I C
t i
t v
L
C RC
dt
t di
dt
t dv
L
c
L
c
(
(
(
+
(
(
(
(
(

=
(
(
(
(
0
1
0
1
1 1
DEVRESEL
Tam zm
(General)=
I
0
+

V
0
_
=z zm (Natural) + Zorlanm zm (Forced)
Kaynak: Devre d; lk koullar: var Kaynak: Devrede; lk koullar=0
0
1
2
2
= + +
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) (
z zm,Homojen zm fark?
lk koullar (0) !!
dt
dI
C LC
t v
dt
t dv
RC dt
t v d
c c c
1 1
2
2
= + +
) ( ) ( ) (
LC
t I
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) ( ) (
= + +
1
2
2
LC
t I
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) ( ) (
= + +
1
2
2
PARALEL RLC DEVRES Z ZM-1
2 2
2 1
2
2 1
1
2
1
2
1
e o o = |
.
|
\
|
=
, ,
s
LC RC RC
s
I
0
+
V
0
_
t s t s
c
e A e A t v
2 1
2 1
+ = ) (
0
1
2
2
= + +
LC
t v
dt
t dv
RC dt
t v d
c c c
) ( ) ( ) (
KARAKTERSTK DENKLEM
KKLER
L=50mH, C=0.2F ve a) R=200, b) R=312.5, c) R=250

LC
1
frequency radian Resonant

2RC
1
frekans Neper
- s
- s
kkler tik Karakteris ,
0
0
2
2
2
1
=
=
=
+ =
e
e
o
o
e o o
e o o
2
0
2
0
2 1
s s
Kklere gre 4 Hal olabilir:
1. Kkler reel
2
>
2
0
, Overdamped

2. Kkler komplex elenik
2
<
2
0
, underdamped
3. Kkler katl
2
=
2
0
, critically damped
4. Kkler imajiner =0
0
1
2
2
= + +
LC
v
dt
dv
RC dt
v d
PARALEL RLC Z ZM-2:KKLER REEL
t s t s
c
e A e A t v
2 1
2 1
+ = ) (
2 1
0 A A v
c
+ =
+
) (
2 2 1 1
0
A s A s
dt
dv
c
+ =
+
) (
C
i
dt
dv
c c
) ( ) (
+ +
=
0 0
0
0
0 I
R
V
i
c

=
+
) (
0
e o >
(
(
(
(
(

=
(
(
(
(
) (
) (

) (
) (
t i
t v
L
C RC
dt
t di
dt
t dv
L
c
L
c
0
1
1 1
PARALEL RLC Z ZM-3:
RNEK KKLER REEL
V
C
(0
+
)=12V,
i
L
(0
+
)=30 mA
i
L
(0
-
) = i
L
(0) = i
L
(0
+
) = 30 mA
i
C
(0+) = -i
L
(0+) -i
R
(0+) = -90 mA
i
C
= C (dv/dt)
dv
C
(0+)/dt = - 450kV/s,
s
1
= - 5000r/s
s
2
= - 20000r/s
A
1
= -14V, A
2
= 26V
v(t)= (-14e
-5000t
+26e
-20000t
) v, t0
i
R
(t)=(-70e
-5000t
+130e-
20000t
) mA, t0
i
C
(t)= (14e
-5000t
-104e
-20000t
) mA, t0
i
L
(t)=(56e
-5000t
-26e
-20000t
) mA, t0
t s t s
c
e A e A t v
2 1
2 1
+ = ) (
= - (1/RC) = 12500
0
= 1/LC = 10000
>
0
0
1
2
2
= + +
LC
t v
dt
t dv
RC dt
t v d
c c c
) ( ) ( ) (
PARALEL RLC
Z ZM-4: KKLER KOMPLEKS
( ) ( )
2 1
1 0
2 1
2 1
2 1
2 2
0
2 2
0 2
2 2
0 1
2 2
0
) 0 ( ) 0 (
) 0 (
sin cos
) (

frequency) (damped frekans snm -
factor) (damped faktr snm :

: kompleks Kkler
2 1
B B
C
i
dt
dv
B v V
t e B t e B (t) v
e A e A t v
j s j s
s s
d
c c
d
t
d
t
c
t s t s
c
d d
d
e o
e e
e o e o
o e e
o
o e o o e o
o e
o o
+ = =
= =
+ =
+ =
= + =
=
= + =
>
+

t e B t e B (t) v
d
t
d
t
c
e e
o o
sin cos

+ =
2 1
0
1
2
2
= + +
LC
t v
dt
t dv
RC dt
t v d
c c c
) ( ) ( ) (
u u
u
sin cos j e
j
=
Ekim 2007
Erturul Eri
23
PARALEL RLC
Z ZM-5: RNEK KKLER KOMPLEKS
Osilasyon, nlama(ringing)
V(0)=0, I(0)=-500mA
) ( ) (
) ( ) ( ) (
0 0
0 0 0 0
L C
R L C
i i
i i i
=
= + +
0
1
2
2
= + +
LC
t v
dt
t dv
RC dt
t v d
c c c
) ( ) ( ) (
0 t sin , cos , ) ( ) ( ) ( ) (
sin , ) (
) (
) (
cos , sin , ) (
) (
) (
sin ) (
:
) , ( ) ( ) ( ) (
) (
sin cos ) (
/ ,
/
/
> = =
= =
+ =
=
=
= =
=
= =
+ =
= =
+ = + =
~ = =
)
= =
= =

t t e t i t i t i t i
t e t i
R
t v
t i
t e t e t i
dt
t dv
C t i
t e t v
zzmler
B
C
i i
dt
dv
B v
t e B t e B t v
j j s
j j s
s r
s r
LC
s r
RC
t t
L R c L
t
R
c
R
t t
c
c
c
t
c
L c c
c
t t
c
d
d
d
980 102 0 980 5 0
980 204 0
980 5 0 980 102 0
980 4081
4081
5 0 0 0 0
0 0
980 980
980 200
980 200
980 8 979
10
1
200
2
1
200 200
200
200 200
200
2
1
200
2
200
1
2
1
2 2
0
0
3
0
e o
e o
o e e
o e
e
o
t e B t e B (t) v
d
t
d
t
c
e e
o o
sin cos

+ =
2 1
PARALEL RLC
Z ZM-6: KKLER KATLI
t t
c
t s t s
c
e D te D (t) v
e A e A t v
o o
+ =
+ =
2 1
2 1
2 1
) (
0
1
2
2
= + +
LC
t v
dt
t dv
RC dt
t v d
c c c
) ( ) ( ) (
2 1
2 1
2 0
2 1
2 1
2 2
0
0
0
0 0 0
0
0 0
2
1
D D
L
v
D D
C
R
v
i i i
dt
dv
D V v v
e D te D (t) v
RC
s s
c
c
R L c
c
c c
t t
c
o
o
o
o e
o o
=
=
(
= =
=
= = =
+ =
= = =
=
+
+ + +
+
+

) (
)
) (
) ( ) ( ) (
) (
) ( ) (
PARALEL RLC
Z ZM-6: RNEK KKLER KATLI
4k
V(0)

= 0, i
L
(0)

= -500 mA
0
1
2
2
= + +
LC
t v
dt
t dv
RC dt
t v d
c c c
) ( ) ( ) (
| |
t t
L R C L
t
R
c R
R
t t
C
c
C
t
c
R L c c
R R c R
c
t t
c
te e t i t i t i t i
te t i
R
t v t v
t i
te e t i
dt
t dv
C t i
te t v
zzmler
D
F C

dt
dv
R v v
D v
e D te D t v
s s
LC
RC
1000 1000
1000
1000 1000
1000 6
6
1
2
1000
2
1000
1
2 1
0 0
500 5 0
1000
500 5 0
10 4
10 4
125 0
5 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0
1000
1000
1
1000
2
1

= =
=
=
=
= =
=
=
=
= =
=
= = = =
= =
+ =
= = =
= = = = =
, ) ( ) ( ) ( ) (
) (
) ( ) (
) (
, ) (
) (
) (
* ) (
*
,
) , ( ) ( ) ( ) ( ) (
) ( ) ( ) ( ) (
) (
) (
;
o
e o e o
t t
c
e D te D (t) v
o o
+ =
2 1
PARALEL RLC DEVRESNN BASAMAK
FONKSYONUNA CEVABI: ZORLANMI ZM
I
0
+
V
0
_
LC
t I
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) ( ) (
= + +
1
2
2
I e A e A t i
t s t s
zr
+ + =
2 1
2 1
) (
lk enerji 0
lk koullar 0
V
C
(0)=0
I
L
(0) =0
PARALEL RLC OVERDAMPED RNEK:
ZORLANMI ZM, KKLER REEL
I(t)= 1 A
lk enerji 0
lk koullar 0
V
C
(0)=0
I
L
(0) =0
0,2 F 50mH
200
0. t A , , ) (
, ,
) (
) (
> + + =
= =
= + =
= + + =
=
=
<
=
= =

1 333 0 333 1
333 0 333 1
0
0
0 0
20000
5000
12500
10000
1
20000 5000
2 1
2 2 1 1
2 1
2
1
0
0
t t
zr
L
L
L
e e t
A A
A s A s
dt
d
A A I I
s
s
LC
o e
o
e
LC
t I
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) ( ) (
= + +
1
2
2
I e A e A t i
t s t s
zr
+ + =
2 1
2 1
) (
PARALEL RLC UNDERDAMPED,
RNEK:ZORLANMI ZM, KKLER
KOMPLEKS
u u
u
sin cos j e
j
=
LC
t I
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) ( ) (
= + +
1
2
2
zelzm t e B t e B t i
t t
L
+ + =

980 980
200
2
200
1
sin cos ) (
0,125
F
8H
20
K
dt
t dv
C t i
R
t v
t i
t v t v t v
dt
t di
L t v
t e t e t i
B B B
L
v v
dt
di
B I B i
zelzm I t e B t e B t i
I e A e A t i
j j s j j s
s r
s r
LC
s r
RC
L
c
R
R
R c L
L
L
t t
L
d
c L L
L
t t
L
t s t s
L
d d
d
) (
) ( ;
) (
) (
) ( ) ( ) (
) (
) (
0 t sin , cos ) (
zmler zorlanmo
,
) ( ) ( ) (
) (
) , ( sin cos ) (
) (
;
/ ,
; / ; /
= =
= = =
> + =
= = = +
= =
=
= = + =
= + + =
+ + =
= = + = + =
~ = =
) = = = =

1 980 204 0 980
204 0
980
200
0
0 0 0 0
1 0 0 0
1 980 980
980 200 980 200
980 8 979
10
1
200
2
1
200 200
2 2 1
1 1
200
2
200
1
2 1
2 1
2 2
0
0
3
0
2 1
e o
e o e o
o e e
o e e o
I(t)= 1 A
lk enerji 0
lk koullar 0
V
C
(0)=0
I
L
(0) =0
PARALEL RLC CRITICALY DAMPED RNEK :
ZORLANMI ZM, KKLER KATLI
LC
t I
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) ( ) (
= + +
1
2
2
I e D te D t i
I e A e A t i
t t
L
t s t s
L
+ + =
+ + =
1000
2
1000
1
2 1
2 1
) (
) (
0,125
F
8H
4
K
dt
t di
C t i
R
t v t v
t i
t v t v
dt
t di
L t v
e te t i
D
L
v v
dt
di
D D i
I e D te D t i
I e A e A t i
s s
LC
RC
C
C
L R
R
c R
L
L
t t
L
c L L
L
t t
L
t s t s
L
) (
) (
) ( ) (
) (
) ( ) (
) (
) (
) (
zmler Zorlanmo
) ( ) ( ) (
) (
) (
) (
;
=
=
=
= = =
+ =
= =
= =
=
= = + =
+ + =
+ + =
= = =
= = = = =

1 1000
1000 0
0 0 0 0
1 0 1 0 0
1000
1000
1
1000
2
1
1000 1000
1
2 2
1000
2
1000
1
2 1
2 1
0 0
2 1
o
e o e o
I(t)= 1 A
lk enerji 0
lk koullar 0
V
C
(0)=0
I
L
(0) =0
PARALEL RLC DEVRES N MATEMATKSEL VE
DEVRESEL ZMLERN KARILATIRMASI
Reel kk
C=0,2F
L=50mH
R=200
V
C
(0)=12V
I
L
(0)=30mA
zel
ogen
t t
L
e e t i 1 307 0 277 1
20000 5000
+ + =

hom
, , ) (
LC
t I
LC
t i
dt
t di
RC dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) ( ) (
= + +
1
2
2
t t
L
z
L
L C
e e t i t i
mA i V v t I
20000 5000
026 0 056 0
30 0 12 0 0

= =
= = =
, , ) ( ) (
) ( ; ) ( ; ) (
, , ) (
) ( ; ) (
1 333 0 333 1
0 0 0 0
20000 5000
+ + =
= =
t t
zorlanmo
L
L C
e e t i
i v
Kompleks kk
C=0,125F
L=8H
R=20K
V
C
(0)=0V
I
L
(0)=500mA
1 980 3 0 980 5 1
200 200
+ =

geicihal
t t
L
t Sin e t Cos e t i , , ) (
sin , cos , ) (
) ( ; ) ( ; ) (
t t e t i
t i t v mA t
t t
z
L
c L
980 102 0 980 5 0
0 0 500
200 200
=
= = =
sin , cos ) (
) ( ; ) (
1 980 204 0 980
0 0
200 200
+ =
= =

t e t e t i
t v t
t t
zr
L
c L
katl kk
C=0,125F
L=8H
R=4K
V
C
(0)=0V
I
L
(0)=500mA
1 5 1 1500
1000 1000
+ =
t t
L
e te (t) i ,
t t
z
L
c L
e te t i
t i t v mA t
1000 1000
5 0 500
0 0 500

=
= = =
, ) (
) ( ; ) ( ; ) (
1 1000
0 0
1000 1000
+ =
= =
t t
zr
L
c L
e te t i
t v t
) (
) ( ; ) (
Matematiksel Devresel
FARKLI DREN DEERLERNE
GRE ZMLER
SER RLC DEVRESNN ZM
DEVRESEL-2
Tam zm
(General)=
I
0 +
V
0
_
=z zm (Natural) + Zorlanm zm (Forced)
Kaynak: Devre d; lk koullar: var Kaynak: Devrede; lk koullar=0
dt
dV
L LC
t i
dt
t di
L
R
dt
t i d
L L
L 1
2
2
= + +
) ( ) ( ) (
0
2
2
= + +
LC
t i
dt
t di
L
R
dt
t i d
L L L
) ( ) ( ) (
dt
dV
L LC
t i
dt
t di
L
R
dt
t i d
L L L
1
2
2
= + +
) ( ) ( ) (
z zm,Homojen zm fark?
lk koullar (0) !!
Kapasite gerilimi iinde benzer denklem?
SER RLC DEVRES ZZM
sn / rad
LC
sn / rad
L
R
LC L
R
L
R
s
LC
i
dt
di
L
R
dt
i d
,
1
2
1
2 2
0
0
2
2 1
2
2
=
=
|
.
|
\
|
=
= + +
e
o
2
0
2
2 1 0
2 1 0
2 1 0
2 1
e o e
o e
e e o e
o e
o o
o o
=
+ = =
+ = >
+ = <

d
t t
d
t
d
t
t s t s
e D te D ) t ( i katl kkler damped critically
t sin e B t cos e B ) t ( i kompleks kkler d underdampe
e A e A ) t ( i reel kkler overdamped
(
(
(
(
(

=
(
(
(
(
) t ( v
) t ( i
0
C
L
1 -

L
R
dt
dv
dt
di
c c
1
Bu yapdaki bir devrede karakteristik denklem kkleri imajiner olabilirmi? Ne olursa imajiner kk olabilir?
Byle bir devrenin kararll konusunda genel bir hkme varabilirmiyiz? Nasl? Neden?
SER RLC DEVRESNN
ZZMNE RNEK
sn / rad
LC
sn / rad
L
R
LC L
R
L
R
s
LC
i
dt
di
L
R
dt
i d
,
1
2
1
2 2
0
0
2
2 1
2
2
=
=
|
.
|
\
|
=
= + +
e
o
(
(
(
(
(

=
(
(
(
(
) (
) (

) (
) (
t v
t i
C
L L
R
dt
t dv
dt
t di
c
L
c
L
0
1
1
Self akmna (kapasite gerilimine) ilikin sonuca bakarak, kklerin hakknda ne syleyebilirsiniz?
Ayn sonulara baka hangi diferansiyel denklemle ulalabilir?
Bu devre kararl (stabil) midir ? Neden? Ne olur? Yanar m?
i
L
(0)=0
V
c
(0)=100V
t e t e (t) v
t e i(t)
t e B t e B i(t)
t t
z C
t
z
d
t
d
t
z
9600 17 29 9600 100
9600 1042 0
2800 2800
2800
2 1
sin , cos
sin ,
sin cos

+ =
=
+ = e e
o o
u u
u
sin cos j e
j
=

SER RLC DEVRES ZORLANMI
ZM
rad/s
LC
rad/s
LC L
R
L
R
s
LC
V
LC
v
dt
dv
L
R
dt
v d
0
L
R
,
c c c
1
1
2 2
2
2
2 1
2
2
=
=
|
.
|
\
|
=
= + +
e
o
2
0
2
0
0
0
2 1
e o e
o e
e e o e
o e
o o
o o
=
+ + = =
+ + = >
+ + = <

d
t '
2
t '
1 f
d
t '
2 d
t '
1 f
t s '
2
t s '
1 f
e D te D V v(t) katl kkler damped critically
t sin e B t cos e B V v(t) komplex kkler d underdampe
e A e A V v(t) reel kkler overdamped
V L
t v
t i
C
L L
R
dt
t dv
dt
t di
c
L
c
L
(
(
+
(
(
(
(
(

=
(
(
(
(
0
1
0
1
1
) (
) (

) (
) (
Byle bir devrenin kararll konusunda genel bir hkme varabilirmiyiz? Nasl? Neden?
i
L
(0)=0
V
c
(0)=0
SER RLC DEVRESNN
ZORLANMI ZMNE RNEK
rad/s
LC
rad/s
LC L
R
L
R
s
LC
V
LC
v
dt
dv
L
R
dt
v d
0
L
R
,
c c c
1
1
2 2
2
2
2 1
2
2
=
=
|
.
|
\
|
=
= + +
e
o
V L
t v
t i
C
L L
R
dt
t dv
dt
t di
c
L
c
L
(
(
+
(
(
(
(
(

=
(
(
(
(
0
1
0
1
1
) (
) (

) (
) (
Kapasite gerilimine ilikin sonuca bakarak, kklerin hakknda ne syleyebilirsiniz?
Yukardaki tam zmn, hangi paras zel, hangi paras homojen zmdr?
Yukardaki tam zmn, hangi paras geici hal, hangi paras srekli hal zmdr?
0.1 F
560 100mH
t e t e t v
t e B t e B V t v
t t
zor c
t t
s zor c
9600 14 9600 48 48
9600 9600
2800 2800
2800
2
2800
1
sin cos ) (
0 t sin cos ) (

=
> + + =
i
L
(0)=0
V
c
(0)=0
u u
u
sin cos j e
j
=

SER RLC DEVRESNN ZM
MATEMATKSEL RNEK
rad/s
LC
rad/s
LC L
R
L
R
s
LC
V
LC
v
dt
dv
L
R
dt
v d
0
L
R
,
c c c
1
1
2 2
2
2
2 1
2
2
=
=
|
.
|
\
|
=
= + +
e
o
V L
t v
t i
C
L L
R
dt
t dv
dt
t di
c
L
c
L
(
(
+
(
(
(
(
(

=
(
(
(
(
0
1
0
1
1
) (
) (

) (
) (
Kapasite gerilimine ilikin sonuca bakarak, kklerin hakknda ne syleyebilirsiniz?
Yukardaki tam zmn, hangi paras zel, hangi paras homojen zmdr?
Yukardaki tam zmn, hangi paras geici hal, hangi paras srekli hal zmdr?
0.1 F
560 100mH
t e t e t v
t e B t e B V t v
t t
tam c
t t
s tam c
9600 17 15 9600 52 48
9600 9600
2800 2800
2800
2
2800
1
sin , cos ) (
0 t sin cos ) (

+ + =
> + + =
i
L
(0)=0
V
c
(0)=0
Yukardaki matematiksel tam zm, devresel zm sonularyla karlatrnz.
u u
u
sin cos j e
j
=

SER RLC TAM ZME RNEK
| | 0. t V, ) t sin . t cos ( e ) t ( v
0. t A, ) t sin e . ( ) t ( i
t
c
t
> + =
> =
6000 67 66 6000 50 100

6000 67 1
8000
8000
KNC DERECE NTEGRAL
DEVRES
g
v
C R C R dt
v d
2 2 1 1
2
0
2
1 1
=
Trev alan devre yaplabilir mi? Nasl
KNC DERECE NTEGRAL
DEVRES RNEK
2
0
t v =
V
g
=25mV
PROGRAM IKTILARI
RENM PROGRAMI OLUTURULMASI
?RENM
PROGRAMI?

anket
.
anket
Ders
.
anket
renci
Profili
BLM, PROGRAM
RENC
YEN RENC
yiletirme aralar
DI PAYDALAR
. elem
Ynetim,
idare
Paydalar
RENC, RN
DEVLET, ZEL SEKTR
MEZUNLAR, ALELER
MESLEK OD, NGO
SONU: ULUSAL/ULUSLARARASI
AKREDTASYON

A
B
/
V
E

U
L
U
S
A
L

Y
E
T
E
R
L
K
L
E
R

AB/ULUASAL
M
E
Z
U
N

R
E
N
C

ktlar iin veri top ve deerlendirme
ALAN
YETERLLKLE
R
BLG
Knowledge

BECER
Skills

KSEL
/
MESLEK

YETKN
LKLER
Competence
s
DI PAYDA GEREKSNMLER
ORYANTASYON
ORYANTASYON
PROGRAM IKTILARI
P
R
O
G
R
A
M

I
K
T
I
L
A
R
I
P
R
O
G
R
A
M

I
K
T
I
L
A
R
I

A
L
A
N

y
E
T
E
R
L
K
L
E
R

BLOOMS TAXONOMY
ANDERSON AND KRATHWOHL (2001)
http://www.learningandteaching.info/learning/bloomtax.htm
!!Listening !!
43
TRKYE YKSEKRETM ULUSAL YETERLKLER EREVES (TYUY)
TYUY
DZEY
BLG
- Kuramsal
- Uygulamal
BECERLER
- Kavramsal/Bilisel
- Uygulamal
KSEL VE MESLEK YETKNLKLER
Bamsz alabilme
ve Sorumluluk
Alabilme Yetkinlii
renme
Yetkinlii
letiim ve Sosyal
Yetkinlik
Alana zg ve
Mesleki Yetkinlik
6
LSANS
_____

EQF-LLL:
6. Dzey
_____

QF-EHEA:
1. Dzey
- Ortaretimd
e kazanlan
yeterliklere
dayal olarak
alanndaki
gncel
bilgileri
ieren ders
kitaplar,
uygulama
ara
gereleri ve
dier bilimsel
kaynaklarla
desteklenen
ileri
dzeydeki
kuramsal ve
uygulamal
bilgilere sahip
olmak
- Alannda edindii
ileri dzeydeki
kuramsal ve
uygulamal bilgileri
kullanabilmek,

- Alanndaki kavram
ve dnceleri
bilimsel yntemlerle
inceleyebilmek,
verileri
yorumlayabilmek ve
deerlendirebilmek,
sorunlar
tanmlayabilmek,
analiz edebilmek,
kantlara ve
aratrmalara dayal
zm nerileri
gelitirebilmek.
- Uygulamada
karlalan ve
ngrlemeyen
karmak sorunlar
zmek iin bireysel
ve ekip yesi olarak
sorumluluk alabilmek,

- Sorumluluu altnda
alanlarn mesleki
geliimine ynelik
etkinlikleri
planlayabilmek ve
ynetebilmek
- Edindii bilgi
ve becerileri
eletirel bir
yaklamla
deerlendirebil
mek, renme
gereksinimlerin
i
belirleyebilmek
ve renmesini
ynlendirebilm
ek.
- Alanyla ilgili konularda
ilgili kii ve kurumlar
bilgilendirebilmek;
dncelerini ve
sorunlara ilikin zm
nerilerini yazl ve
szl olarak
aktarabilmek,
- Dncelerini ve
sorunlara ilikin zm
nerilerini nicel ve nitel
verilerle destekleyerek
uzman olan ve olmayan
kiilerle paylaabilmek,
- Bir yabanc dili
kullanarak alanndaki
bilgileri izleyebilmek ve
meslektalar ile iletiim
kurabilmek (European
Language Portfolio
Global Scale, Level B1)
- Alannn gerektirdii
dzeyde bilgisayar
yazlm ile birlikte
biliim ve iletiim
teknolojilerini
kullanabilmek
(European Computer
Driving Licence,
Advanced Level).
- Alan ile ilgili
verilerin
toplanmas,
yorumlanmas,
duyurulmas ve
uygulanmas
aamalarnda
toplumsal, bilimsel
ve etik deerlere
sahip olmak,
- Sosyal haklarn
evrenselliine
deer veren, sosyal
adalet bilincini
kazanm, kalite
ynetimi ve
sreleri ile evre
koruma ve i
gvenlii
konularnda yeterli
bilince sahip
olmak.
ULUSAL LSANS YETERLLKLER EREVES
BLOOMS TAXONOMY
DEVRE TEORS DERSNN
RENM IKTILARI
Dersi tamamlayan renciler
devre teorisinin akm, gerilim, g, Kirofun
aksiyomlar, edeer devreler gibi temel
kavramlarn renecekler,
evre Akmlar ve Dm Gerilimleri ynemleriyle
resistif devreleri zebilecekler,
lineer 1. ve 2. derece elektrik devreleri,
matematiksel olarak cebirsel ve diferansiyel
denklemler yardmyla t-domeninde zebilecekler,
labaratuvarda, teori/uygulama ilikisini gzlecekler
Erturul Eri 44 Devre Teorisi lk Ders

DT Bölüm 8 RLC Devreleri

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

DT Bölüm 8 RLC Devreleri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ELEKTRK DEVRELERNE

Ekim 2007 Erturul Eri 35

Ekim 2007 Erturul Eri 37

Ekim 2007 Erturul Eri 38

6000 67 66 6000 50 100

You might also like