USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

Dr. Alvin Fox

Fjalt kye
Glikoliza Fermentimi Frymmarrja anaerobe Frymmarrja aerobe Fakultativ anaerob Obligativ aerob Obligativ anaerob Anaerob aerotolerant Mikroaerofil Siderofore Mezofile Termofile Psikrofile Koha e gjenerimit Cikli i Krebsit Rruga glioksilate Ubikuinone

Krkesat e baktereve pr rritje

Oksigjeni (ose mungesa e tij) Energjia Materiet ushqyese Temperatura optimale pH optimale

Aerobet obligative
rriten n prani t oksigjenit

nuk bjn fermentim fosforilimi oksidativ

Anaerobet obligative
nuk kan fosforilim oksidativ fermentimi shkatrrohen nga oksigjeni iu mungojn disa enzime superoksid dismutaza O2-+2H+ H2O2 katalaza H2O2 H20 + O2 peroksidaza H2O2 H20 /NAD NADH

Anaerobet aerotolerante
Frymmarrje anaerobe Nuk i shkatrron oksigjeni

Fakultative anaerobe
fermentimi frymmarrje aerobe mbijetojn n prani t oksigjenit

Mikroaerofilet
Rriten n prqndrime t ulta t oksigjenit Shkatrrohen n prqndrime t larta

Temperatura optimale e rritjes

Mezofilet: Temperatura trupore e njeriut * patogjent * oportunt psikrofilet
afr temperaturs s ngrirjes

termofilet
afr temperaturs s vlimit

pH
Shumica rriten n pH neutrale

Disa mund t mbijetojn/rriten edhe n mjedis:

- acidik

- bazik

Krkesat pr ushqim
Karboni Azoti Fosfori Sulfuri Jonet metalike (p.sh. Fe)

Sideroforet (S)
Receptori

Fe 2+/S

Fe 2+/S

Matja e mass s baktereve (t gjalla e t vdekura) n kulturat e lngta

Turbiditeti (turbullimi)

Matja e baktereve t gjalla

Njsit koloni formuese (colony forming units)

Kolonia bakterore

Lakorja e rritjes
Njsit koloni formuese
Log Stacionare

Vdekja

Lag

KOHA

Lakorja e rritjes
Turbiditeti
Stacionare

Log

Autoliza

Lag

KOHA

Koha e gjenerimit
Koha e nevojshme pr dyfishimin e popullacionit t baktereve
shembull 100 baktere jan n kohn 0 Nse koha e gjenerimit sht 2 or pas 8 orsh numri i tyre = 100 x 24

KATABOLIZMI I SHEQERNAVE
Glikoliza
Rruga e Embden Meyerhof Parnasit Shumica e baktereve Po ashtu shtazt dhe bimt

Rrugt tjera t katabolizmit t sheqernave

Rruga pentoz fosfate ( shanti heksoz monofosfat)
krijon NADPH e shpesht te bimt dhe kafsht

Rruga e Entner Doudorofit

Disa shtame bakterore

Glikoliza
NAD NADH

Glukoza
C6

Piruvati
C3

ADP

ATP

Fermentimi
NADH NAD

Piruvati
(C3)

Alkoolet me vargje t shkurta, acidet e ngopura

(C2-C4)

Frymmarrja anaerobe = Glikoliza + Fermentimi

NAD NADH

ATP
NADH NAD

Cikli i Krebsit (komponimet intermediare C4-C6

NAD

Piruvati
(C3)

NADH 3CO2 (C1)

Fosforilimi oksidativ
NADH NAD

O2
ADP

H2O
ATP

Frymmarrja aerobe = Glikoliza + cikli i Krebsit/fosforilimi oksidativ

Piruvati n CO2 NAD n NADH glikoliza cikli i Krebsit

Fosforilimi oksidativ NADH n NAD

ADP n ATP

Fosforilimi oksidativ
shndrron O2 n H20 (oksidativ)
shndrron ADP n ATP (fosforilimi) vargu i transportit t elektroneve

ubikuinonet/ intermediart e citokromeve

Cikli i Krebsit
-CO2

Acetat

C2

Piruvat

+
Citrat

Izocitrat C6

C X
-CO2 NADH

Oksaloacetat C4
Malat Fumarat

-keto glutarat
-CO2 NADH

Sukcinat C

Cikli i Krebsit sheqeri si burim i vetm i karbonit

-CO2

Acetat C2

Piruvat C3 C

Oksalo C4 acetat

Cikli i Krebsit

Citrat C6
-2CO2

BIOSINTEZA Oxalo acetat

+ CO2

DEPONIMI ENERGJIS Acidi aspartik

Piruvat C3 C

Oksaloacetat
C4

Cikli i Krebsit acidet e ngopura si burime t vetme t karbonit

Acetat ENERGJIA

Acidet e ngopura
BIOSITEZA Oksalo acetat Izocitrat

+ Oksalo acetat

Cikli i Krebsit

Citrat

-2CO2

Acidi aspartik
C2 Sukcinat + Glioksalat C2

-2CO2

+ Acetat C4 Malat C4

C6

Ciklet Glioksilat dhe i Krebsit

Izocitrat
Citrat 1 Glioksilat 2 Acetat Fumarat Alfa-keto glutarat Sukcinat

Oksaloacetat
Malat

Cikli i Krebsit
biosintetik deponim i energjis heqja e intermediarve

duhet t kompensohet.
rrug unike enzimatike t kompensimit

sheqernat
acidet e ngopura