DIPLOMACIA PUBLIKE

II
Ass.Prof.Dr.Bekim Baliqi
Politika e Jashtme dhe Diplomacia
 Politika e Jashtme është përmbledhje e
veprimeve politike që rregullojnë
marrëdhëniet dhe ndërveprimet e një
shteti me shtetet apo organizatat e tjera
në botë.
 Politika e Jashtme mbron interesat
nacionale, sigurinë kombëtare, favoret
ekonomike dhe kulturore si dhe qëllimet
ideologjike e politike.
 Diplomacia si pjesë përbërëse e P. J. dhe
si mjet, instrument efektiv i saj.
 Diplomacia dhe format e saj.
 Diplomacia dypalëshe (bilaterale)
 Diplomacia shumëpalëshe
(multilaterale)
 Diplomacia jozyrtare, e
pazakonshme, telekomunikuese apo
thjeshte Diplomacia Publike.
 Diplomacia bilaterale
 Diplomacia bilaterale nënkupton komunikimin mes dy
palëve- dy shteteve përmes përfaqësuesve zyrtar te
tyre.
 „Sistemi Francez i diplomacise“ Harold Nicolson 1954.
 Karakteristikat e këtij sistemi janë:Misionet
diplomatike, fshehtësitë diplomatike, Protokolli dhe
Profesionalizmi.
 Diplomacia Sekrete- mban sekret informatat dhe
është e lidhur edhe me spiunazh.
 Shndërrimi i diplomacisë në profesion qoj në:
Rekrutimin e kontrolluar
Ekspertizen dhe Trajnimin e duhur
Rangimin e caktuar
Pagesën e rregulltë
 Profesionalizmi në diplomaci çon edhe në krijimin e
trupit diplomatik
 Diplomacia si Profesion
 N. Makiavelli, H.Groti, Abraham de
Vikeforti si themelues teorik te
diplomacise.
 Shndërrimi i diplomacisë në
profesion qoj në:
Rekrutimin e kontrolluar
Ekspertizen dhe Trajnimin e duhur
Rangimin e caktuar
Pagesën e rregulltë
 Profesionalizmi në diplomaci çon
edhe në krijimin e trupit diplomatik
 Trupi diplomatik
 E njohur edhe si corps diplomatique, si
p.sh.targat e veturave me CD.
 Trupi diplomatik është bashkësia e diplomatëve
që përfaqësojnë shtete të ndryshme në të njejtën
kryeqytet dhe i cili funksionon mbi bazën e
rregullave të caktuara.
 Zëdhënesi apo Dekani i trupit diplomatik është
zakonisht doajeni i asaj bashkësie pra
amabasadori më i vjetër dhe me më shumë
përvojë ne ate vend.
 Protokolli është rregulli procedurave të
diplomacisë
 Mobiliteti i stafit diplomatik, arsyeja t´i
shmangen lokalizmit ose tendences qe te mos
influencohen se tepermi nga vendi ku sherbejne.
 Diplomacia multilaterale
 Rritja e numrit të shteteve, integrimet
rajonale si p.sh BE.
 Teknologjitë e reja ne komunikim dhe
lëvizje (p.sh shuttle diplomacy)
 Krijimi i Organizatave Ndërkombëtare
(qeveritare dhe joqeveritare) sidomos pas
L. 1 B.
 Kanalet e reja diplomatike, format e
ndyshme të komunikimit etj.
 Diplomacia zhvillohet mes më shumë
aktorëve në arenën ndërkombëtare.
 Kompleksiteti i sistemit ndërkombëtar
ndikon ne raportet mes shteteve dhe
mënyrën se si ato veprojnë ndërmjet
veti.
 Lidhja e Kombeve e me vone Kombet e
Bashkuara si dhe shume Organizata
regjionale hapin horizonte te reja ne P.J
dhe diplomaci.
 Qasje te ndryshme për çështje të
ndryshme, p.sh aspektet ekonomike,
bërthamore kërkojnë reagim adekuat.
 Konventa e Vjenës mbi Marrëdhëniet
Diplomatike, 1961
 Kodifikimi i rregullave dhe unifikimi i sjelljeve
diplomatike është bere përmes ligjit te
diplomacisë qe mbrohet nga e drejta
ndërkombëtare dhe njihet si KVMD.
 Arsyet ishin te shumta, si legale ashtu edhe
politike.
 Rregullimi i privilegjeve, obligimeve dhe
imunitetit te stafit diplomatik ne vendin nikoqir.
 Hyri ne fuqi tre vjet me vone, dhe u ratifikua nga
shumica e shteteve.
 Pason edhe Konventa e Vjenës mbi Marrëdhënie
Konsullore me 1963.
 Sipas KVMD diplomateve iu sigurohet
levizja e lire (p.sh BRSS kufizonte
diplomatet vec 50 km rreth Moskes!)
 Transportimi i lire i arkivës dhe
dukumenteve (Bagazhi diplomatik.)
 Informatat dhe komunikimi i lire.
 Imunitet respektivisht
pacenushmeria ligjore ne shtetin
nikoqir.
 Funksionet e misioneve diplomatike
sipas KVMD.
Artikulli 3:
1. Funksionet e misioneve diplomatike, ndër tjerash, janë:
a) Të përfaqësojë shtetin që e ka dërguar në shtetin që e
ka pranuar
b) Të mbrojë interesat e shtetit që e ka dërguar në shtetin
që e ka pranuar si dhe shtetasit e vet, në përputhje me
të drejtën nëdrkombëtare
c) Të negociojë me qeverinë e shtetit që e ka pranuar
d) Të përcaktoj me të gjitha mjetet ligjore kushtet dhe
zhvillimin si dhe ti raportojë shtetit që e ka dërguar
e) Të promovojë marrëdhënie miqësore midis shtetit që e
ka dërguar dhe shtetit që e ka pranuar dhe zhvillimin e
marrëdhënieve ekonomike, kulturore e shkencore
 Detyrat e diplomatëve
 Përfaqësimi diplomatik- si prezantimi ne
publik dhe ne mediat e vendit, promovimi i
politikes se shtetit amë.
 Misionet diplomatike ose ambasadat kanë
rendësi për prestigjin e vendit.
 Kultivimi i miqësisë qoftë në sferën politike
apo komerciale-ekonomike.
 Negocimi, bërja qartë e synimeve, mbledhja
e informatave dhe lobimi.
 Ndikim i ambasadorëve, diplomatëve dhe
stafit diplomatik në Diplomacinë Publike dhe
në Diplomacinë Kulturore.
 Bibliografia
 Kissinger, Henry: Diplomacia,
Shtepia Botuese Laert, Tiranë, 1999
 G.R. Beridge, M.K. Soper, T.G. Ote:
Teorija Diplomatike. Prej Makiavelit
te Kisinxheri, Dukagjini, Peje, 2007
 Karen A Mingst: Bazat e
marrëdhënieve ndërkombëtare,
AIIS, Tiranë, 2008
 G.R. Berridge: Diplomacy. Theory
and Practice, Palgrave, 2002