ORESTIJA

Uvod - Razvoj junaka kod Eshila Proirenje pojma hibris-a -Dva uzroka tragike greke: svest o zakonu Nunosti pojaava porodino prokletstvo (nasledni greh) unutranja prinuda postaje - svaka individualna tenja je prestup (hibris); - zaetak Persijanci (Kserks ponavlja Darijev greh?); -Sedmorica protiv Tebe: mit i prokletstvo Labdakida; poslednji deo naslednog niza krivica-kazna;sukob Eteokle-Polinik -prokletstvo i eshilovsko proroanstvo (orue Nunosti) uslovno; /Edipova kletva sinovima/ -Eteoklo: daimon prokletstva patriotizam postaje vlastoljubivost; prvi individualno istaknutiji junak

Trilogija Orestija
Izbor grae: mit o Pelopidima/Atridima - kombinacija sa motivima Trojanskog rata; -idealno slaganje forme trilogije i sadraja- porodinog prokletstva (greh, zloin koji se generacijski prenosi); -Zaplet trilogije: Agamemnon: junaka, pobedioca pristiglog iz Troje, ubija supruga Klitemnestra (kao osvetu za rtvu keri, Ifigenije); Hoefore (rtva na grobu): deceniju Delfima, potom u Atini, gde se po nalogu istoimene boginje podvrgava suenju odabranih graana; pri nereenom glasanju, Atina ga oslobaa (ustanovljujui Areopag); -- Eumenide: - po savetu Apolona, nalazi utoite u Atini, gde se po nalogu istoimene boginje podvrgava suenju odabranih graana; pri nereenom glasanju, Atina ga oslobaa (ustanovljujui Areopag);

- Tri konteksta Orestije: - Politika situacija: Efijaltov demokratski udar (461)i svoenje Areopaga (nadziratelja zakona) na sudsko telo; - Socijalni kontekst: rodovsko-religijske norme (nasledni greh) i demokratski graanski duh (pravna drava) - Tragiki kontekst: zakon Nunosti i afirmacija individue;

 -Tematske inovacije: -Pretekst Trojanskog rata - pokazati Agamemnonov doprinos naslednom grehu (proroanstvo u Aulidi); - Izmena mitskog razreenja: - junaka ne oslobaa bog (Apolon), ve demokratski polis; - Tragiki postupak: - razliita mesta i vremena zbivanja; Agamemnon prolog cele trilogije; - Prolog u Agamemnonu: dvostruka funkcija Straara (informacija o ratu i atmosfera u dvoru Atrida); -Preokret (peripeteia (Agamemnon): lukavstvo Klitemnestre i dvostruki hibris Agamemnona (3. i 4. episodija); preokret (po Aristotelu) elemenat sloenog zapleta;

 - (Kasandrin zaetak unutranje dileme;otvaranje srednjih vrata ubica i rtva;) -Prepoznavanje (anagnorisis) -Hoefore: susret Oresta i Elektre (kovrde kao slutnja i ubeivanje) -elemenat sloenog zapleta(Aristotel) -Junakov unutranji sukob-razvoj individue (Hoefore): dilema Oresta oko ubistva majke;

 - Deus ex machina uslovno (Eumenide): Atinina arbitraa izmeu bogova i ljudi - Natprirodni elementi: Kasandrino proroanstvo (Agamemnon), Klitemnestrin san (Hoefore); - Scenske konvencije: proirenje Dionisovog pozorita;pojava skene kao scenske zgrade (palata Atrida); prisustvo treeg glumca Piladova tri stiha (Hoefore) -Znaenja Orestije - pitanja diktature, morala vladara, zakonitosti i granica vlasti; - junaka ne oslobaa bog (Apolona), ve Atina i demokratsko glasanje: spoj ljudske i boanske pravde u ostvarivanju Nunosti -razvoj individue kroz unutranji sukob: spoznaja (Nunosti) kroz patnju