Bahagian Hub Halal, JAKIM

PENDAHULUAN
a. Firman Allah: Hai sekalian manusia, makanlah yang halal lagi baik dari apa-apa yang terdapat di bumi dan janganlah kamu mengikut langkahlangkah syaitan kerana sesungguhnya syaitan itu adalah musuh kamu yang nyata bagimu. (alBaqarah: 168)

b. Daripada Abi Abdillah Al-Numan bin Bashir r.a berkata, Rasulullah S.A.W bersabda: Yang halal adalah jelas dan yang haram juga jelas, tetapi di antara keduanya terdapat juga perkara yang belum jelas (syubhah) yang tidak diketahui oleh kebanyakkan orang. (Riwayat: Bukhari dan Muslim).

Bahagian Hub Halal, JAKIM

2

STANDARD YANG DIGUNAKAN

MS 1500:2009 Makanan Halal Pengeluaran, Penyediaan, Pengendalian dan Penyimpanan Garis Panduan Umum (Semakan Kedua). MS 2200:Bahagian 1:2008 Barangan Gunaan Islam Bahagian 1: Kosmetik dan Dandanan Diri Garis Panduan Umum
Bahagian Hub Halal, JAKIM
3

 MS 2400-1:2010 Halalan-Toyyiban Assurance Pipeline Part 1 : Management System Requirements for Transportation of Goods and/or Cargo Chain Services

MS 2400-2:2010 Halalan-Toyyiban Assurance Pipeline Part 2 : Management System Requirements for Warehousing and Related Activities
Bahagian Hub Halal, JAKIM
4

 MS 2400-3:2010 Halalan-Toyyiban Assurance Pipeline Part 3 : Management System Requirements for Retailing
MS 2424:2010 (P) Halal Pharmacuetical Draf standard baru iaitu standard mengenai penggunaan kulit, tulang dan bulu kini telah berada diperingkat akhir sebelum diluluskan.
Bahagian Hub Halal, JAKIM
5

Bahagian Hub Halal, JAKIM

MANUAL PROSEDUR PENSIJILAN HALAL MALAYSIA 2011 (SEMAKAN KEDUA)

Garispanduan bagi pegawai pemeriksa dan

industri makanan dan barangan gunaan yang perlu dipatuhi dalam mendapatkan Siji Halal. Merangkumi proses permohonan, pemeriksaan, pemantauan dan penguatkuasaan bagi memenuhi syaratsyarat pensijilan halal di Malaysia.
Bahagian Hub Halal, JAKIM
7

DOKUMEN RUJUKAN

Manual Prosedur Pensijilan Halal Malaysia (MPPHM)

MS1500:2009 / MS 2200 : 2008

Bahagian Hub Halal, JAKIM

DEFINISI
Makanan Halal
Makanan yang dibenarkan oleh hukum Syarak dan menepati syarat-syarat berikut: Tidak mengandungi mana-mana bahagian atau produk daripada haiwan yang tidak halal kepada orang Islam atau produk daripada haiwan yang tidak disembelih Tidak mengandungi ramuan daripada bahan najis

Bahagian Hub Halal, JAKIM

9

 Selamat dimakan, tidak beracun, tidak memabukkan atau tidak memudaratkan kesihatan Tidak disediakan, diproses atau dikilang menggunakan peralatan yang dicemari bahan-bahan najis Tidak mengandungi mana-mana bahagian atau anggota manusia atau hasilan daripadanya yang tidak dibenarkan oleh hukum Syarak Semasa penyediaan, pemprosesan, pembungkusan, penyimpanan atau pengangkutan, makanan tersebut diasingkan dari makanan lain yang tidak menepati keperluan dalam butiran terdahulu atau bahan-bahan lain yang telah disahkan sebagai najis
Bahagian Hub Halal, JAKIM
10

PROSEDUR PERMOHONAN
Semua permohonan sijil halal akan dibuat melalui permohonan secara on-line melalui sistem e-Halal bagi pemohon yang layak seperti berikut: 1. Pengeluar,Pengilang Produk (manufacturer/ producer) 2. Pengeluar sub-kontrak (sub contract manufacturer) 3.Pengusaha Pembungkusan semula(repacking) 4. Premis Makanan (food premise); 5. Rumah Sembelih (abattoir/slaughter house) 6. Logistik (logistic)

Bahagian Hub Halal, JAKIM

samb
MAIN/JAIN akan menguruskan permohonan bagi kilang-kilang di negeri masing-masing melalui sistem berkenaan. Sistem e-Halal akan mengasingkan permohonan mengikut kedudukan kilang di negeri-negeri secara automatik. Borang permohonan boleh didapati melalui laman web : HYPERLINK "http://www.halal.gov.my"

Bahagian Hub Halal, JAKIM

Bahagian Hub Halal, JAKIM

13

CARA PERMOHONAN

Borang Permohonan online:

www.halal.gov.my

Tel : 03-8315 0200 Fax : 03-8318 7044

Bahagian Hub Halal, JAKIM

14

HALAL CERTIFICATION PROCESS

APPLICATION PROCESS
REGISTER ONLINECREATE ID & PASSWORD RESUBMISSION VERIFY ACCOUNT WITHIN 24 HOUR (1 DAY)

AUDIT PROCESS

APPROVAL PROCESS

FILL IN THE APPLICATION FORM AUDIT PROCESS THE AUDIT WILL BE CONDUCTED WITHIN 30 DAYS AFTER PAYMENT IS RECEIVED

CERTIFICATION PANEL
THE APPLICANT WILL BE NOTIFIED BY AN OFFICIAL LETTER IF FAILED

SUBMISSION OF SUPPORTING DOCUMENT WITHIN 5 WORKING DAYS AFTER THE APPLICATION IS POSTED ONLINE

APPROVED?

NO

SITE INSPECTION

YES HALAL CERTIFICATE WILL BE ISSUED WITHIN 5 WORKING DAYS

ONCE DOCUMENTS ARE RECEIVED, THE ONLINE STATUS WILL BE TURNED INTO PENDING COMPLETE DOCUMENT

CORRECTIVE ACTION

NO DOCUMENT COMPLETED? YES ISSUE THE LETTER OF CHARGES

REPORT PREPARATION

ISSUE HALAL CERTIFICATE & LOGO VALIDITY OF 2 YEARS

MONITORING & ENFORCEMENT

CHARGES MUST BE PAID WITH 14 WORKING DAYS PAYMENT OF CHARGES THE RECEIPT WILL BE ISSUED WITHIN A DAY AFTER PAYMENT IS RECEIVED

Bahagian Hub Halal, JAKIM

APPLICANT PROCEDURE JAKIM PROCEDURE

SKIM PENSIJILAN HALAL MALAYSIA

1

Produk makanan/minuman/makanan tambahan

Premis makanan/Restoran/Dapur hotel/Katering

Barangan gunaan Kosmetik dan dandanan diri Rumah Sembelih Farmaseutikal Logistik
Bahagian Hub Halal, JAKIM
16

Berdaftar dengan Suruhanjaya Syarikat Malaysia (SSM) Mempunyai lesen perniagaan Berkuasa Tempatan(PBT) daripada Pihak

beroperasi sepenuhnya terlebih dahulu sebelum permohonan dibuat; Mengeluar/mengendalikan produk halal sahaja Sumber bahan ramuan,pembekal/sub-kontraktor yang membekalkan bahan-bahan halal atau mempunyai Sijil Pengesahan Halal yang diiktiraf;

Bahagian Hub Halal, JAKIM

samb
daging atau produk berasaskan daging yang diimport hendaklah diperolehi daripada rumah sembelih atau loji pemprosesan yang telah diluluskan oleh Jabatan Perkhidmatan Veterinar dan JAKIM; Bagi permohonan pengilangan kontrak (OEM) hendaklah mematuhi syarat berikut: Kilang hendaklah merupakan pemegang sijil halal Malaysia; Pemohonan hendaklah dibuat bagi semua kilang yang menjalankan kontrak pengilangan; Pengedar hendaklah memohon sijil halal bagi semua kilang yang mengeluarkan produk yang sama;

Bahagian Hub Halal, JAKIM

samb

Bagi restoran berangkai, permohonan hendaklah dibuat bagi semua rangkaian;

Permohonan bagi dapur berpusat (central kitchen) hendaklah mendapat sijil pengesahan halal sebelum outlet lain memohon sijil pengesahan halal;

Bahagian Hub Halal, JAKIM

i. permohonan yang tidak mempunyai standard rujukan; ii. Syarikat yang mengeluar dan mengedar produk halal dan tidak halal; iii. Produk yang tidak halal; iv. Produk farmaseutikal yang dibuat preskripsi oleh doktor; v. Produk yang memberi implikasi negatif terhadap agama dan sosial (contoh : dadah, rokok, pewarna rambut, kuku)

Bahagian Hub Halal, JAKIM

samb
vi. Baja dan makanan binatang; vii.Pinggan mangkuk dan bekas makanan/minuman; viii. Produk yang menggunakan nama yang sinonim dengan produk tidak halal seperti ham, bak kut teh, bacon, beer, rum, brew, hotdog, siew mai, luncheon dan seumpama dengannya; ix. Produk siap luar negara yang dilabel semula (relabelling) tanpa menjalani apa-apa proses di Malaysia; dan x. Penggunaan jenama yang sama bagi produk halal dan tidak halal.

Bahagian Hub Halal, JAKIM

SIAPA YANG LAYAK MEMOHON?

Pengeluar/Pengilang(manufacturer/Producer)
Pengedar/Penjual (Distributor/Trader) Pengeluar Sub-Kontrak

Pembungkusan semula (Repacking)

Premis Makanan Rumah Sembelih

Logistik
Bahagian Hub Halal, JAKIM
22

SALINAN DOKUMEN DIPERLUKAN

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Sijil Pendaftaran syarikat dari SSM Lesen Perniagaan PBT/surat akuan agensi Penyata kewangan Kad pengenalan penyembelih,checker & penyelia salinan veterinary health certification daripada JPV / surat perakuan daripada JPV (Rumah sembelih) Tauliah penyembelih (rumah sembelih) Kad pengenalan 2 orang pekerja muslim

Bahagian Hub Halal, JAKIM

23

8. Surat perlantikan 2 orang pekerja muslim 9. Senarai produk/jenama 10. Semua produk/menu beserta ramuan 11. Sijil halal ramuan/Spesifikasi produk/MSDS 12. Salinan nota notifikasi/pendaftaran produk yang dikeluarkan oleh BPFK (Kosmetik/Farmasuetikal) 13. Proses dan prosedur pengeluaran 14. Peta lokasi ke kilang/premis 15. Lain-lain dokumen seperti Sijil HACCP, ISO, TQM dan sebagainya (Jika ada) 16. Contoh label/pembungkus

Bahagian Hub Halal, JAKIM

24

PERMOHONAN YANG TIDAK LAYAK

i. Sebarang permohonan yang tidak mempunyai standard rujukan; ii. Syarikat yang mengeluar dan mengedar produk halal dan tidak halal; iii. Produk yang tidak halal; iv. Produk farmaseutikal yang dibuat preskripsi oleh doktor; v. Produk yang memberi implikasi negatif terhadap agama dan sosial (contoh : dadah, rokok, pewarna rambut, kuku)
Bahagian Hub Halal, JAKIM

samb
vi. Baja dan makanan binatang; vii. Pinggan mangkuk dan bekas makanan/minuman; viii. Produk yang menggunakan nama yang sinonim dengan produk tidak halal seperti ham, bak kutteh, bacon, beer, rum, brew, hotdog, siew mai, luncheon dan seumpama dengannya; ix. Produk siap luar negara yang dilabel semula (relabelling) tanpa menjalani apa-apa proses di Malaysia; dan x. Penggunaan jenama yang sama bagi produk halal dan tidak halal.

Bahagian Hub Halal, JAKIM

TANGGUNGJAWAB PENGURUSAN
Syarat dan keperluan tenaga kerja muslim:
Pengerusi Jawatankuasa Halal Dalaman hendaklah terdiri daripada seorang muslim di peringkat pengurusan. Eksekutif Halal Jawatankuasa Halal Dalaman hendaklah terdiri daripada seorang muslim warganegara Malaysia yang mempunyai latar belakang pendidikan Islam / mempunyai Sijil Eksekutif Halal atau sijil kursus berkaitan pengendalian makanan halal.
Bahagian Hub Halal, JAKIM

Penyelia muslim hendaklah berjawatan tetap, warganegara Malaysia, kompeten tentang sistem pengurusan halal dan bertugas sepanjang masa di bahagian pengendalian/pemprosesan makanan. halal
Pekerja muslim hendaklah berjawatan tetap, wargenegara Malaysia, kompeten tentang sistem pengurusan halal dan bertugas sepanjang masa di bahagian pengendalian/pemprosesan makanan (Kategori: Produk Makanan / Minuman / Makanan Tambahan, Barang Gunaan, Kosmetik dan Dandanan Diri, Farmaseutikal dan Logistik) Pekerja muslim hendaklah berjawatan tetap, kompeten tentang sistem pengurusan halal dan bertugas sepanjang masa di bahagian pengendalian/pemprosesan makanan (Premis Makanan dan Rumah Sembelih) Bahagian Hub Halal, JAKIM
28

Bil

Perkara

Multinasional

Industi Kecil/Desa dan Perusahaan Kecil & Sederhana (PKS)

Pemohon hendaklah melantik penyelia dan seorang Muslim

1)

i.

Pemohon hendaklah mewujudkan : i) Jawatankuasa Halal Dalaman; Terdiri daripada kakitangan tetap sepenuh masa. Anggota minima seramai empat orang yang terdiri : a) Pengerusi; ii. Barang b) Eksekutif Halal Muslim: Gunaan c) Pegawai yang bertanggungjawab dalam membuat keputusan urusan pembelian iii. Kosmetik bahan mentah; dan dan d) Wakil daripada bahagian pengeluaran. Dandanan i) Melantik minima dua (2) orang pekerja Diri Muslim. ii) Sistem Jaminan Halal iv. Farmaseuti Syarikat hendaklah mewujudkan Sistem kal Jaminan Halal. v. Logistik

Produk Makanan / Minuman / Makanan Tambahan

seorang muslim minima pekerja

Bahagian Hub Halal, JAKIM

Bil Perkara 1) Premis

Makanan

Keperluan Utama
Pemohon hendaklah mewujudkan : i) Jawatankuasa Halal Dalaman; Terdiri daripada kakitangan tetap sepenuh masa. Anggota minima seramai empat orang yang terdiri : a) Pengerusi - Peringkat Pengurusan; b) Eksekutif Halal Muslim; c) Pegawai yang bertanggungjawab dalam membuat keputusan urusan pembelian bahan mentah; dan d) Wakil daripada bahagian pengeluaran.

Keperluan Mengikut Kategori

Setiap pemohon hendklah mempunyai pekerja muslim mengikut kategori berikut : a) Dapur Hotel Minima 2 orang pekerja muslim a) Restoran dan Kafetaria/kantin/perkhidmata m sajian makanan Minima 2 orang pekerja muslim dan seorang penyelia Muslim a) Medan selera yang pengurusannya berpusat Minima seorang pekerja muslim di setiap outlet a) Restoran berangkai Minima 2 orang pekerja muslim a) Kiosk Minima seorang pekerja muslim

Bahagian Hub Halal, JAKIM

Bil Perkara
1) Rumah Sembeli h

Kategori Besar dan Sederhana

Kategori kecil

Pemohon hendaklah mewujudkan : Pemohon hedaklah : i) Jawatankuasa Halal Dalaman; i. Melantik minima dua Terdiri daripada kakitangan tetap sepenuh (2) orang masa. Anggota minima seramai empat orang penyembelih muslim; yang terdiri : dan a) Pengerusi - Peringkat Pengurusan; ii. Melantik minima b) Eksekutif/Penyelia Halal Muslim; seorang pemeriksa c) Wakil daripada bahagian Operasi (checker) Halal d) Wakil penyembelih bertauliah Muslim kecuali bagi i. Melantik seorang Eksekutif/Penyelia Halal penyembelihan yang Muslim kurang daripada 500 ii. Melantik minima seorang Pemeriksa ekor sehari. (Checker) Halal Muslim. iii. Melantik minia dua (2) orang penyembelih Muslim. iv. Sistem Jaminan Halal Syarikat hendaklah mewujudkan Sistem Jaminan Halal.

Bahagian Hub Halal, JAKIM

KEPERLUAN LAIN BAGI SEMUA KATEGORI

Semasa penyediaan, pengendalian, pemprosesan, pembungkusan atau pemindahan produk hendaklah dalam keadaan bersih dan tidak mengandungi bahan ramuan yang tidak halal mengikut hukum syarak; Pengangkutan yang digunakan hendaklah untuk produk halal sahaja; Penggunaan berus bulu haiwan tidak dibenarkan; Semua bahan mentah dan produk siap mestilah sekurang kurangnya diletakkan di atas pallet pada jarak 18 cm daripada lantai dan 15 cm daripada dinding;

Bahagian Hub Halal, JAKIM

Setiap bungkusan hendaklah ditanda dengan cara yang mudah dibaca, tahan lama dan dilabelkan dengan maklumat-maklumat mengikut peraturan, akta dan standard berkaitan dengan maklumat berikut:
a. Logo Halal Malaysia beserta standard dan nombor rujukan syarikat. b. Pelabelan dan pengiklanan hendaklah tidak melanggar prinsip-prinsip hukum syarak serta tidak menonjolkan unsur-unsur tidak sopan yang bertentangan dengan hukum syarak. c. Nama produk tidak menggunakan perkataan Halal dan nama-nama berunsurkan keagamaan dan ketuhanan (cth: ubat gigi halal, biskut Al-Quddus).
Bahagian Hub Halal, JAKIM

 Kawasan kilang hendaklah berpagar atau mengadakan mekanisme pengawalan bagi mencegah haiwan memasuki atau berada di dalam kawasan kilang;

Pekerja tidak dibenarkan tinggal di dalam kawasan kilang;

Alat penyembahan tidak dibenarkan berada di kawasan pemprosesan, stor penyimpanan atau manamana kawasan yang boleh mendatangkan pencemaran kepada produk siap dan separa siap;

Bahagian Hub Halal, JAKIM

samb
Kantin pekerja hanya menyediakan makanan halal; Pekerja tidak dibenarkan membawa makanan/minuman yang tidak halal ke dalam kawasan kilang; dan Kilang pengeluar produk halal hendaklah berjauhan daripada pusat penternakan haiwan dan loji kumbahan najis.

Bahagian Hub Halal, JAKIM

KADAR CAJ
Kadar caj berdasarkan premis tanpa mengira jumlah produk yang dikeluarkan. Maklumat penuh kadar caj adalah seperti berikut : DALAM NEGERI

Jadual 1: Kadar Caj Industri (Mengikut kategori)

Kecil (RM) Industri Kecil & Sederhana (IKS) (RM) Multi Nasional (RM)

RM 100

RM 400

RM 700
36

Bahagian Hub Halal, JAKIM

CIRI-CIRI INDUSTRI
Industri Industri kecil Ciri-ciri
- Aset tetap RM500 000 - Pekerja 50 orang eg. Industri

kampung
Industri kecil & Sederhana (IKS) - Nilai jualan tahunan RM25 juta - Pekerja 150 orang

Industri Multi Nasional

- Secara global & mempunyai

rangkaian di beberapa negara - Nilai jualan tahunan RM25 juta -Pekerja 150 orang

Bahagian Hub Halal, JAKIM

37

Jadual 2: Kadar Caj Rumah Sembelih

Premis Kecil (RM)

100

Premis Sederhana (RM)

400

Premis Besar (RM)

700

Bahagian Hub Halal, JAKIM

38

Jadual 3: Kadar Caj Restoran dan Hotel

Restoran (RM)
RM100 Setiap satu unit premis

Hotel (RM)
RM 100 bagi setiap unit dapur (kitchen)

Bahagian Hub Halal, JAKIM

39

SKOP AUDIT/PEMANTAUAN

Audit Dokumen Pemprosesan makanan Peralatan yang digunakan Penyimpanan, penyediaan dan hidangan Kebersihan, sanitasi dan keselamatan makanan Label dan pembungkusan Analisis sampel makanan Keadaan premis dan persekitarannya Pekerja Dan lain-lain berkaitan
Bahagian Hub Halal, JAKIM
40

KEBERSIHAN, SANITASI DAN KESELAMATAN MAKANAN

Mengawal pencemaran daripada udara, tanah, air, makanan haiwan, baja (termasuk baja asli), racun serangga, ubat-ubatan veterinar atau agen-agen lain yang digunakan dalam pengeluaran utama; Mengawasi sumber makanan daripada serangga perosak, tahi, pencemaran mikroorganisma dan pencemaran lain;

Bahagian Hub Halal, JAKIM

41

 Menguruskan sisa buangan secara

berkesan; dan dengan betul.

Menyimpan bahan-bahan berbahaya Produk hendaklah diproses, dibungkus dan

diedarkan berasaskan amalan sistem GMP dan GHP

Bahagian Hub Halal, JAKIM

42

SYARAT-SYARAT PREMIS MAKANAN

Pengangkutan Stor Penyimpanan Sumber Ramuan

Penyediaan & Pengendalian

Pengendali Makanan

Makanan/Arak Peralatan & Perkakasan

Susun Atur Peralatan & barangan Bahagian Hub Halal, JAKIM

43

SYARAT-SYARAT PEKERJA
Cuci Tangan Rokok Makan Amalkan GHP Perhiasan Pakaian Komited & Tanggungjawab dengan Polisi Halal Penjagaan Kesihatan & Kebersihan, Suntikan Ty2 Bahagian Hub Halal, JAKIM
44

Tempat Khas

Minum

Ubat

Bangunan
Premis luar

Kemudahan Kebersihan

Kualiti Air

KEMUDAHAN TERIMA & SIMPAN PELAN PRODUCT RECALL

GMPs
Rekaan & Pemasangan

ALATAN/ PERKAKASAN KAWALAN PROSES

KAWALAN PEROSAK
Pembetulan

Penyelenggaraan & Langkah Pencegahan Persekitaran Kebersihan Pekerja

Kawalan Formulasi

Pelabelan/ Kod Tarikh

Bahagian Hub Halal, JAKIM

PANEL PENGESAHAN HALAL

Pegawai pemeriksaan akan membuat

laporan da membentangkan kepada Panel Pengesahan Halal.

Panel Pengesahan Halal akan membincang

dan membuat perakuan sama ada premis atau produk tersebut memenuhi piawaian halal yang ditetapkan atau ditolak.
Bahagian Hub Halal, JAKIM

SIJIL PENGESAHAN HALAL MALAYSIA

Bahagian Hub Halal, JAKIM

47

MS 1500 : 2009
Bahagian Hub Halal, JAKIM
48

LOGO HALAL TIDAK SAH

Logo Halal BAHEIS

Logo Halal JAKIM

Bahagian Hub Halal, JAKIM

49

MENGAPA PERLU SIJIL/ LOGO HALAL?

Memberi keyakinan kepada pengguna Kuasa pensijilan bahawa produk yang

dikeluarkan adalah Halal. Menyediakan peluang ekspot Halal ke pasaran global Pensijilan Halal tidak diwajibkan ia memberikan faedah yang kompetitif terhadap syarikat pengeluar produk lain

Bahagian Hub Halal, JAKIM

50

PASARAN MAKANAN HALAL

Dunia telah sedar tentang kepentingan

keselamatan makanan masa kini. Orang Islam mula menyedari tanggungjawab mereka untuk meningkatkan pengeluaran produk halal dalam dan luar negara. Non-muslim kini beralih kepada pasaran makanan halal. Trend tuntutan pengguna terhadap makanan halal meningkat dengan peningkatan populasi umat Islam seluruh dunia.
Bahagian Hub Halal, JAKIM
51

KESIMPULAN
JAKIM sebagai institusi pensijilan halal memain peranan penting dalam menjayakan pengeluaran produk makanan halal. Ia boleh membimbing pihak pengurusan dan pekerja mengenai piawaian halal terutama dalam memberi khidmat perunding dalam penyediaan makanan, ramuan, teknik penyembelihan, latihan dan sebagainya. Semua ini memberi kebaikan kepada kerajaan, umat Islam dan pihak industri. Persijilan halal merupakan marketing tool bagi industri dan informed choice bagi konsumer.
Bahagian Hub Halal, JAKIM
52