FARMAKOLOGIJA RESPIRATORNOG SISTEMA

ANTIASTMATICI
za lijeenje "opstruktivnih bolesti dinih puteva" astma i KOBP
Opstrukcija dinih putova - otean ulazak zraka u donje dine putove i plua. - slaba je opskrba krvi kisikom.

Simptomi bolesti napadi dispnee opstrukcija protoka zraka Sviranje u grudima, kaalj, oteano izdisanje udahnutog zraka Uzroci imunoloki, psiholoki, infektivni Terapija bronhodilatatori antibiotici anksiolitici

TA JE ASTMA?

Hronina upalna bolest disajnih puteva multikauzalne geneze, u ijoj osnovi lei poveana podraljivost disajnih puteva, koja podrazumjeva sloeno djelovanje upalnih stanica i medijatora upale na stanice i tkiva disajnih puteva, to dovodi do njihovog suenja i promjenjljivog ogranienja protoka vazduha, a manifestuje se povratnim napadima kalja, pitanja, stezanja i napetosti u grudnom kou, bolu, naroito nou i/ili rano ujutro (GINA 1995.)

Astma je bolest za koju su znali prije 3500 godina u drevnom Egiptu. O astmi je pisao Hipokrat prije 2500 godina, ali tek prije 50 godina poeo je razvoj efikasne terapija za astmu. Unazad 15 godina dolo se do novih vanih spoznaja o bolesti i mogunostima lijeenja. Danas je mogue astmu lijeiti jako dobro, da oni jedva znaju da su bolesni Astma bez astme.

 Trenutno u svijetu ima oko 300 miliona astmatiara sa stalnom tendecijom porasta broja oboljelih.
Od astme u razvijenim zemljama oboli oko 5% odraslog stanovnitva dok je kod djece taj procenat i do 15%.

 opstrukcija protoka zraka Sviranje u grudima, kaalj, oteano izdisanje udahnutog zraka

Hronini bronhitis
produktivni kaalj, preveliko stvaranje sluzi u dinim putovima i iskaljavanjem vei broj dana najmanje tri mjeseca godinje tijekom dvije godine.

Emfizem plua
stanje trajnog proirenja zranih prostora u pluima udruen sa razaranjem alveola.

Napad astme mogu izazvati zagaen zrak, stres, neke supstance, hladan zrak ili nagla fizika aktivnost. - medijatori upale koji izazivaju alergiju Osobe koje pate od astme obino pate i od raznih drugih oblika alergija .

U astmi sudjeluju stanice imunolokog sistema (mastociti, eozinofili i T-limfociti) Kada se IgE vee na mastocite oslobaanje medijatora upale leukotriena (C4 i D4), prostaglandina, bradikinina, histamina, adenozina histamin suenje bronha Drugi medijatori upale upale bronha, pretjeranog stvaranja sluzi glatki miii bronha zadebljali Poremeaj kontrole ANS na bronhe napad astme moe izazvati stres, naprezanje, kemijski, mehaniki ili farmakoloki iritansi.

Lijeenje akutnog napada astme: - selektivni beta2-adrenergiki agonisti kao bronhodilatatori kratkog djelovanja salbutamol, terbutalin u obliku inhalacije - parasimpatolici ipratropij bromid, oksitropij bromid u obliku inhalacije Prevecija astme:

- selektivni beta2-adrenergiki agonisti dugog djelovanja salmeterol, formoterol i klenbuterol - inhalacijski kortikosteroidi flutikazon, budezonid, beklometazon, mometazon - ksantinski bronhodilatatori teofilin i aminofilin i.v. u St. astm. - antagonisti leukotrienskih receptora montelukast i zarfilukast - stabilizatori mastocita natrijev kromoglikat i nedokromil

Selektivni agonisti beta-2adrenergikih receptora Salbutamol izazva dilataciju bronha bez nepoeljnih KV pojava. Kratkog djelovanja poinje djelovati za 5 minuta, maksimum djelovanja za sat sveukupno djeluje par sati.

Salmeterol
dugodjelujui inhalacijski simpatomimetik-bronhodilatarora, samo u obliku inhalacija (inhaler ili diskhaler). poinje djelovati nakon 15 minuta, maksimum za dva i pol sata, ukupno 12 sati.
primjenjuje se svakodnevno, za dugorono dranje dinih puteva otvorenim - kao dodatak inhalacijskim KS za prevenciju napada njegovim dodatkom u terapiju - smanjena doza KS

Ksantini bronhospazmolitiko djelovanje.

teofilin i aminofilin

uglavnom u prevenciji astme u obliku tableta s kontroliranim produenim otputanjem aktivne tvari, za teke oblike intravenske injekcije
Teofilin bronhodilatator Prirodno se nalazi u liu ajevca (Camelia sinensis). Kemijski slian kofeinu, slini uinci Kofein - stimulatot CNS, a slabije djeluje na srce i bronhodilataciju, teofilin slabije djeluje na CNS, ali izvrstan bronhodilatator, poboljava rad srca i pojaava diurezu smanjuje napetost glatkih miia bronhija koi djelovanje enzima fosfodiesteraze koja razgrauje cikliki AMP.

Aminofilin Aminofilin je vodotopiva so teofilina i etilendiamina.

Antagonisti leukotrienskih receptora

Leukotrieni - medijatori upanih i alergijskih reakcija, njihovo oslobaanje izaziva napad astme. Vezuju se za leukotrienske receptore kaskada rekacija vodi u suenje disajnih putava - bronhokonstrikcija napad astme Antagonisti leukotienskih receptora - lijekovi koji se vezuju za cisteinil leukotienske receptore i blokiraju ih
Antagonisti leukotrienskih receptora

montelukast, zafirlukast, pranlukast i ibudilast

Montelukast
selektivni, oralni antagonist LtrR specifino inhibira cisteinil leukotrien CysLT1 R - dolazi do blokade uinka leukotriena i - smanjene osjetljivosti bronha na alegene.

Lijeenje blagog i srednjeg oblika astme, kao dodatna terapija i kao profilaksa Primjena per os 1/d Bronhorelaksans lijeenje bolesnika s aspirinskom astmom i sprjeavanje bronhokonstrikcije u naporu Smanjuje eozinofiliju sputuma Nus. glavobolja i GI smetnje, infekcija gornjih disajnih puteva, alergijske reakcije ukljuujui anafilksu i angioedem

Klinika primjena glukokortikoida u terapiji astme Kod bolesnika kojima je potrebna redovna primjena bronhodilatatora (beklometazon u inhalaciji)

Teki oblici astme (budezonid)

Akutna egzacerbacija astme (hidrokortizon za i.v. Ili prednizolon aza oralnu) Prednizolon kao terapija spasa ako se klinika slika pogora

Kod tekih oblika astme produena terapija prednizolonom oralno kao dodatak steroidima ili bronhodilatatorima (inh)

Lijekovi protiv kalja 1) Produktivni kaalj 2) Nadraajni kaalj

Ekspektoransai Olakavaju iskaljavanje ilavog sekreta Poveavaju koliinu bronhalne sluzi i smanjuju gustinu olakavaju iskaljavanje

Drugi (mukolitici) razgrauju gusti sekret

Inhalacija vodene pare Ekspektorantne soli jodidi, hloridi, acetati aps per os, izluivanje dijelom preko bronhijalne sluznice Kalijum jodid samostalno ili se dodaje sirupima Ekspektorantne droge (Ipekakuane radix) Mukolitici olakavaju iskaljavaje Bromheksin, karboksimetil-cistein, acetil cistein, metil-cistein

Opijatni antitusici Kodein, metadon, morfin, dekstromorfan, folkodin, noskapin Sintetski centralni antitusici Butiramat, fedrilat, klofedanoil, pipazetat Periferni antitusici: Pentoksiverin, prenoksidiazin, benzonatat Sluzava sredstva - korijen bijelog sljeza