Fotogrametrija

Prof.Dr-Ing.T.Fiedler

Uvod
Fotogrametrija je znanost i tehnologija pridobivanja podataka o poloaju, veliini i obliku objekata uporabom snimki u analognom ili digitalnom obliku. to je svrha ovog pregleda?

Dobiti openiti uvid u svezi fotogrametrije. Spoznati osnovne elemente i metodologiju mjerenja u fotogrametriji.
2

10/05/99

Fotogrametrija - podjela

. U odnosu na poloaj kamere u prostoru: aero, terestrika, orbitalna, extra-terestrika. U odnosu na poloaj snimke u prostoru: vertikalna, priblino vertikalna, kosa i horizontalna. U odnosu na nain rekonstrukcije modela: Grafika, numerika, analogna i analtika. U odnosu na vrstu snimki: analogna i digitalna. U odnosu na kameru koja se koristi: mjerna i ne-mjerna
3

10/05/99

Klasifikacija u odnosu na poloaj snimke u prostoru:

horizontalna (terestrika)

kosa

vertikalna

priblino vertikalna

Klasifikacija u odnosu na vidni kut objektiva:

300 150
80

Normalno kutna iroko-kutna Super iroko-kutna

Aero- fotogrametrija

Snimke su:

snimljene iz zraka, aviona. vertikalne ili priblino vertikalne. Snimljene s mjernom kamerom. avion,
na

Platforma za snimanje:

propeler ili mlazni dva motora visokokrilac.

10/05/99 6

Aero snimanje

10/05/99

podruje primjene aerosnimki je fotogrametrija i fotointerpretacija. Prijemna u fotogrametriji je usmjerena na produkcija karata i mapa za kartografsku primjenu u razliitim mjerilima od 1:1000 do 1:100.000. Za kartografsku primjenu potrebno je poznavati deformacije kako bi se iste moglo korigirati odnosno eliminirati. Osnovni princip je izradba mapa iz fotografija bez deformacija. Za eliminiranje deformacija neophodno je potrebno poznavati vrstu i tip kamere te visinu leta u momentu ekspozicije.
Glavno

Aero Kamera

mjerna kamera visokokvalitetni objektivi automatska kamera

preklopi ekspozicija

arina duljina
150

mm 300 mm

10/05/99

format snimke
23

cm x 23 cm
9

film - rola

Film za snimanje iz zraka

Poliester baza , Role 120m - 180m x 240 mm, Fino zrno, Osjetljivost - 18/10 DIN - 28/10 DIN, Senzibilizacija:

Pankromatska, infra-pan, infra C/B, infra-color i color.

10/05/99

10

Crno&bijela

Senzibilizacija:

Pankromatska: ona krivulja, Orto- pan Infra- pan

priblina senzibilizacija kao pojaano za zeleno, produena osjetljivost na blisko infracrveno podruje 0,7m do 1.1m.

Normalni postupak negativ positiv.

11

10/05/99

Kolor fotografija
Prave boje 3 sloja nesenzibilizirani plava ortokromatski verde pankromatski rojo negativ positiv diapositiv primjenaarh: arheologija, umarstvo, poljoproivreda, prostorno planiranje

10/05/99 12

Infra-kolor

U osnvi kao I standardni kolor film 3 sloja - senzibilizacija

infra orto pan

I/C zeleno crveno

negativi, diapozitivi primjena

umarstvo, poljoprivreda, okoli, etc.

13

10/05/99

Razlika izmeu karte I fotografije

Karte
Ortogonalna projekcija. Jedinstveno mjerilo. Prikaz terena bez deformacija (slojnice).

Fotografija
Centralna projekcija. Promjenjivop mjerilo. Visinksa razvedenost terena uzrokuje poloajne deformacije.

Prikazani su svi objekti ukljuivo I nevidljivi.

Apstraktna prezentacija.

Preslikani samo vidljivi objekti

Realna prezentacija povrine Zemlje.

Prezentacija je geometrijski ispravna.

Deformirana geometrija snimke Objekti su prividno dislocirani I deformirani zbog geometrijske deformacije snimke. Fotografski se moe izvesti poveanje I smanjenje mjerila. (unutar odreenih granica).

Pojedini elementi

izgledaju pomaknuti u odnosu na pravi poloaj I veliinu. Ovisi o generalizaciji.

U pravilu je potrebno precrtavnanje pri

promjeni mjerila.

Uzduni prekop p = 644 m

Aerofotogrametrijski let

30 %

Popreni preklop q = 30 %
Uzduni preklop p=60%

Plan aerofotogrametrijskog leta

Visina leta

Zi

Zo Zr

a i r hi b r

Kontrola plana leta

Provjera zadanih parametara leta u smislu kontrole mjerila snimanja I poprenog preklopa izvrenog snimanja:

- Promjena mjerila na pojedinanoj snimci

- Popreni preklop izmeu nizova.

Monokularna restitucija

Mjerilo snimke

a c

snimak a b

karta ZR A

1/M = 1/(AB:ab)

1 / M = n a / N A = c / ZR

Ht

Mjerilo snimke

1 M =

na NA 1 = M ZR c

Slini trokuti :

Para altura media del terreno :

1 = M

c (ZA - Ht)

Calculada por comparacion :

1 1111
E M

ab AB

Mjerenje duina I povrina na fotografiji.

Raunanje duina

L = long * M

long = sumarna duljina mjerena razmjernikom na fotogafiji. M = Modlu mjerila.

Poloajna pogreka uslijed visinskih razlika

n a1 o r a2 c

H N A2 R R A1

ravnina projekcije

Poloajna pogreka uslijed visinskih razlika

Prema Thalesovom teoremu: r r = R R

Slinost trokuta (A2 A1 A) (A2 N O) R = R daje: r r = H Z r = Z H H Z

Analogna fotogafija

Monokularna restitucija Postupak

Programska podrka

Raster format

Prednosti

1- Niska cijena sklopovke I programske podrke 2- Niska cijena koritenja 3- Brzina rada

Mane
1- Uporaba samo za raven terene. 2- Nije mogua visinska izmjera. 3- Ogranienost interpretacije. 4- Izravna ovisnost izmeu rezolucije skaniranja I kapaciteta procesiranja. 5- Ograniena onost izmjere..

Stereoskopska izmjera

Presjek Naprijed - Topografja

C
H

a X,Y da ia db

ib

Base

A(X,Y,H)
10/05/99

B(X,Y,H)
29

Presjek Naprijed - Fotogrametrija

px = L + R

X c Base

10/05/99

(R)

30

Stereoskopsko Gledanje

Kako se vidi 3-D?

Dva senzora (oi) + centar za vid u mozgu, Ona baza ~62 mm, Najmanji kut raspoznavanja = 12 Razdvajanje slika za kut > 72, Snimke iz zraka:

velika baza - stotinjak metara, neprirodno promatranje, naizgle deformacieja u visinskom smislu, mogunost vrlo velika tonost mjerenja visina.

Eyes Base ~ 62 mm

10/05/99

> 12
paralaks

31

k
Y f

Zato je interesantno poznavati koordinate glavne toke na terenu.

Stereopar

PC

Unutarnja orijentacija

Aero-snimka

Konstanta kamere
Glavna toka

Relativna orijentacija

Relativna orijentacija

Relativna orijentacija

Apsolutna orijentacija
(X,Y,Z)4

Horizontiranje modela

(X,Y,Z)3

Z Y

(X,Y,Z)1

(X,Y,Z)2

Apsolutna orijentacija
(X,Y,Z)4

Horizontacija modela

(X,Y,Z)3

Z Y

(X,Y,Z)1

(X,Y,Z)2

Stereo-restitucija

Aplikacijska Programska podrka

Apsolutna orijentacija
(X,Y,Z)4 (X,Y,Z)3

Z Y

Mjerilo modela
(X,Y,Z)1

(X,Y,Z)2

Prednosti

1- Omoguena visinska izmjera 2- Relativno niska cijena rada 3- Brzina 4. Tonost

Mane

1- U predjelima s vegetacijom treba izvrsiti dopune drugim metodama mjerenja (terenski radovi). 2- Relativno visoka poetna ulaganja.