Het observeren van kinderen

“Goede geneeskunde wordt niet bedreven

door tientallen laboratoriumonderzoeken,
maar door een gerichte anamnese en
degelijk klinisch onderzoek, synoniem van
goede observatie door de
verpleegkundige.”
 Wat is observeren?

• Observeren = zien
waarnemen
leren kennen

ALLE ZINTUIGEN
KENNIS EN INZICHT
 Doel van de observatie
• Verzamelen gegevens
• Rapportage

 Stellen diagnose en behandeling

 Observatie: het gedrag
• Spelen

• Lachen

• Huilen

• Heimwee

• Regressie

• Nagelbijten
 Observatie: lichaamshouding en
beweging
• Houding
– Normaal: feërhouding

– Afwijking: hypotone houding

hypertone houding
 Observatie: lichaamshouding en
beweging
• Beweging
– Convulsies
– Breath holding spells
– Salaamkramp
– Verlammingen
– Abnormale beweeglijkheid
– Hyperkinesie, ADHD, ADD
– Tics
– Wiegen
– Hoofdbonzen
Observatie: zintuiglijke functies
• De ogen:
– Tranende ogen
– Etterende ogen
– Pijn
– Gezichtsvermogen
Observatie: zintuiglijke functies

• Het gehoor:
– Doofheid
– Slechthorendheid
– Stand van de oortjes
 Observatie: voeding en
vochtopneming

• Normaal: naar behoefte

• Anorexie
• Braken
• Dehydratatie
 Observatie: de spraak

• Normaal
• Spraakstoornissen:
– “slecht spreken voor de leeftijd”
– stotteren
 Observatie: parameters
• Temperatuur
– Normaal
– Ondertemperatuur
– Subfebriele temperatuur
– Koorts

– Koortsstuipen
 Observatie: parameters
• Hartslag:
– Normaal: afhankelijk leeftijd

– Afwijkingen: geneesmiddelen
infectie
emoties
activiteit
 Observatie: parameters
• Ademhaling
– Normaal: afhankelijk leeftijd
– Afwijkingen: frequentie idem hartslag
dyspneu
stridor
tirage
neusvleugelen
kreunen
piepen
snurken
open mond ademhaling
 Observatie: de huid
• Kleur

• Aspect

• Turgor
Café-au-lait vlek
Petechiën
Varicella
 Observatie: gewicht, lengte,
schedelomtrek
• Normale waarden: 1° jaar !!!

• Sterke gewichtstoename:
– Oedeem
– Hartafwijking
– Corticoïden
• Afwijkingen lengte
• Afwijkingen SO:
– Macrocefalie
– Microcefalie
– Anencefalie
macrocefalie
anencefalie
 Observatie: urine en faeces
• Urine
– Normaal: pasgeborene
helder
kleur
geur
diurese: zuigeling

– Abnormaal: oligurie
anurie
polyurie
hematurie
proteïnurie
pyurie
donkere urine
typische geur
 Observatie: urine en faeces
• Faeces
– Normaal: meconium
overgangsstoelgang
afhankelijk voeding

– Afwijkingen: diarree
abnormale geur en kleur
bloed / slijm
wormpjes
 Observatie: het bewustzijn
• Somnolentie

• Absence

• Sufheid

• Coma
 Observatie: de slaap
• Normale behoefte
– Pasgeborene: slapen en eten
– 6 maanden: VM en NM wat wakker
– 1 – 2 jaar:VM en NM slapen
– 3 – 4 jaar: middagdutje
– 4 – 5 jaar: geen middagdutje
– Schoolkind: 10 – 12 uur slaap
– Puber: 8 – 10 uur
– Student: ???
 Observatie: de slaap
• Moeilijk inslapen
– Pijn, honger, ziek, natte luier, lawaai, fel licht,
luizen, wormpjes, angst, …

• Nachtmerries
– Vanaf 2 jaar
– Toename vanaf 6 jaar
 Observatie: de slaap
• Tips:
– Slaap respecteren van de baby !!!
– Slaap respecteren van de peuter/ kleuter !!!
– Niet abnormaal lang ophouden ‘s avonds
– Vermijd drukke spelletjes
– Inslapen in eigen bed
– Kort slaapritueel
– Geen slaap- of kalmeermiddelen