TEM DIPLOME

TEMA:Sistemi financiar dhe kompanite e sigurimit si

ndermjetes te tij.




PUNOI : Krenar Shkembi



PEDAGOGU UDHEHEQES :Ermela Kripa




Hipoteza dhe metodologjia

Ky studim synon te studioje tregun e kompanive te sigurimit ne Shqiperi. Gjate viteve te fundit ky treg
ka pasur rritje edhe pse vazhdojne ta mbizoterojne sigurimet e detyrushme. Qellimi ketij studimi eshte
te analizoje shkaqet dhe te percaktoje nese rritja me e madhe ka ardhur nga faktoret e kerkeses apo te
ofertes.

Hipoteza e temes eshte:
Faktoret e kerkeses kane patur ndikim me te madh sesa faktoret e
ofertes ne rritjen e primeve te sigurimit dhe te zvillimt te tregut te
sigurimeve

Fillimisht do te meremi me ndarjen e tregut te kompanive te sigurimit ne sigurime te detyrushme dhe
ato vullnetare dhe me pas me faktoret kryesor qe kane ndikim ne kerkesen per prime sigurimi e me
pas me faktoret qe kane ndikim ne oferten per prime sigurimi ne sigurimin vullnetare. Do te analizojme
cdo faktor dhe do shohim kush ka pasur me shume ndikim. Ne fund do bejme nje permbledhje per te
percaktuar se cili grup faktoresh ka patur me ndikim ne tregun e sigurimeve ne vendin tone.







Kapitulli I:
Sistemi financiar dhe kompanite e sigurimit si pjese perberese e tij


Sistemi financiar eshte teresia e tregjeve financiare, teresia e ndermjetesve financiare,
teresia e sherbimeve dhe e institucionev financiare qe bejne te mundur komunikimin e
perhershem dhe te njehershem, pa kufizim kohe, vellimi dhe hapsire, te financave te
familjeve me financat e bizneseve dhe me financat publike. Nje ekonomi e shendetshme
duhet te kete nje sistem financiar I cili leviz fondet nga ata qe kursejne tek ata qe kane
mundesi te mira investimi. Sistemi financiar, i konceptuar si bashkesi e institucioneve, e
tregjeve dhe e instrumenteve financiare eshte pasqyre e zhvillimit ekonomik te nje vendi
si dhe nxitesi kryesor I saj.

Ky sistem financiar funksionon ne baze te ndermjetesve financiar te cilet mund ti
klasifikojme ne kater tipe kryesore: institucionet depozituese ose bankat, kompanite e
investimeve,kompanite e financimit dhe ndermjetesit kontraktual. Perve bankave ne
Shqiperi operojne dhe ndermjetes te tjere financiare te tille si, fondet private te
pensioneve, institucione financiare jobankare te mikrofinances si institucione krediti,
shoqeri te kursim kreditit, kompani lizingu, kompanite e sigurimeve etj. Por ndermjetesi
financiar per te cilin do flasim eshte tregu I kompanive te sigurimit. Ekzistenca e te cilit
kushtezohet nga mundesia e ndodhjes se ngjarjeve katastrofike ne jeten e perditeshme
si aksidente te ndryshme,semundje,vdekje,zjarre etj,te cilat mund te shkaktojne humbje
te medha financiare per ata qe preken nga ato.

1.1Historiku I kompanive te sigurimit
Megjithse ne bote sigurimet kane ekzistuar prej kohesh , polica e pare e sigurimit ne
Shqiperi mendohet te kete qene mbulimi nga zjarri, rreziqet shtese te rezidences se
konsullit austrohungarez ne Shkoder ne vitin 1890 nga nje shoqeri austriake e
sigurimit . Perpara luftes se dyte boterore, veprimtarite e sigurimeve ne vendin tone
e kane kryer shoqerite e sigurimeve angleze si Lloyds-i qe ka vepruar qe me 1900 ,
me filialet e saj ne Durres he Vlore , shoqerite franceze dhe me pas ato italiane.
Me 31 korrik 1991 ne baze te ligjit nr. 7506 u be ndarja e Institutit te Arkave te
Kursimit nga Sigurimet dhe u krijua Instituti i Sigurimeve (INSIG).
Ne vitin 1998 u krijua Komisioni i Mbikqyrjes se Sigurimeve ( KMS ) me misionin e
liberalizimit dhe mbikqyrjes te tregut te sigurimeve , ishte pikerisht ky institucion i cili
ne vitin 1999 licencoi te parat kompani private sigurimesh me kapital 100 % vendas
duke qene nje treg ne zhvillim edhe ecuria e tij u rrit gradualisht . Ne pese vitet e
para te tij ne tregun Shqiptar te sigurimeve operuan pese kompani sigurimi.
Ne kete periudhe ky treg shtriu prezencen edhe aktivitetin e tij edhe jashte territorit
te shqiperise dhe konkretisht e gjejme te perfaqesuar ne disa tregje rajonale si ai i
Kosoves Maqedonise dhe Greqise Ne vitin 2004-2005 kemi nje dyfishim te
kompanive te sigurimit te licensuara si dhe krijimin e kompanive te sigurimit te jetes
.
Grafiku 1:Zhvillim i tregut te sigurimeve ne vite(ne
mln leke)
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
3,755 4,151 4,011 4,542 5,948 7,076 7,877 8,207 8,335 8,949 8,535
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
1.2 Struktura e tregut te sigurimeve
Dekadn e fundit tregu i sigurimeve ka marr nj zhvillim t konsiderueshm me futjen n treg t disa
kompanive t tjera, dhe s fundmi me hyrjen n treg t kompanive t huaja nprmjet blerjes s aksioneve n
kompanit shqiptare. Aktualisht operojn gjithsej 10 kompani sigurimi t ndara n:

Kompani t sigurimit t jets: Origjina e kapitali
SIGAL LIFE Austri
SICRED Vendas
Kompani t sigurimit t jo-jets
SIGAL Austri
SIGMA Austri
ATLANTIK Vendas
INTERSIG Vendas
INTERALBANIAN Austri
ALBSIG Vendas
EUROSIG Vendas
Kompani t sigurimit t jets dhe jo-jets (operon) n t dy kategorit:
INSIG Vendas
ANSIG Vendas
Struktura e tregut te sigurimeve per 2010


Lloji I sigurimit Shuma ne leke

A.Sigurime te detyrushme 3.865.795

B. Sigurimi vullnetare 3.655.825

B1. Sigurimi I jetes 960.046

B2.Sigurim I jo-jetes 7.521.619

B3. Risigurim 53.811

Gjithsej 16.057.096

Per 2013 kjo eshte struktura e tregut dhe te ardhurat qe ky treg ka sjelle. Sic
mund ta shohim qarte vazhdon ende te mbizoterojne sigurimet e
detyrushme.
































Kapitulli II
Sigurimet e detyrueshme dhe ato vullnetare
Sigurimet e detyrushme jan lloje sigurimesh q prcaktohen me ligj nga shteti.
Si t tilla ato jan subjekt i kontrollit t autoriteteve shtetrore. Duke qen t
tilla jan prgjithsisht sigurime masive, ose sigurime nga ngjarje q mund
t shkaktojn probleme t mdha dhe dme t mdha ekonomike dhe
sociale. shkaqet pr t cilat shteti mund t detyroj sigurimin pr objekte apo
ngjarje t caktuara mund t jen:
Dmet e mdha q mund t shkaktohen n raste t ndodhjes s ngjarjeve
Shmangien e konflikteve sociale
Stimulimi i tregut t sigurimeve, nprmjet kanalizimit t fondeve nga
sigurimet e detyrueshme.
Kapitulli II
Sigurimet e detyrueshme ne vite


2.2 Sigurimet vullnetare

Atij pjese te tregu qe do ti bejme pjesen me te madhe te analizes ne kete studim
do te jete ai mbi sigurimet vullnetare. Pavaresisht se tregu i sigurimeve ne
teresi ka shenuar renie, gjate muajit janar eshte vene re nje fenomen pozitiv
qe shqiptaret jane ndergjegjesuar per sigurimin vullnetar. Fatkeqesite
natyrore te tilla, si zjarret dhe permbytjet, i kane shtyre shqiptaret qe te
sigurojne pronat, duke ndikuar ne rritjen e sigurimeve vullnetare.



Kapitulli III
Faktoret qe ndikojne te kerkesa per tu siguruar
Sigurimi eshte nje kontrate n t ciln parate jane paguar sot ne pritje per nje
kthim ne shume me te madhe per te mbuluar nje te ashtequajtur rrezik ne nje
date te caktuar.
Inflacioni
Nje periudhe infalcioniste sjell normalishte ulje te kerkeses per sigurimet vullnetare perderisa
kemi nje rritje te cmimeve. Te qendrueshme do jene sigurimet e detyrueshme ku sdo te
kete ulje ose ngritje ne kerkese per shkak te inflacionit.
. Rritja e pasurise
Nje rritje e pasurise, rrit nivelin e te ardhurave dhe normalishtet qe ka dhe rritje te bizneseve
ndaj individet jane me te predispozuar te sigurohen per veten dhe per biznesin e tyre.
Situata makroekonomike aktuale
Ne nje situate jo te mire makroekonomike, njerezit jane me te frikesuar per te ndermarre
shume veprime si : investime, zhvillime te ndryshme, dhe per te bere gjera te reja. E
kunderta ndodh kur situata makroekonomike eshte e mire apo pritet te jete e mire. Te
gjithe jane me te prirur per tu zhvilluar, per te investuar, dhe per te ndermarre disa
veprime qe mund te jene edhe me rrezik.



Faktoret qe ndikojne te kerkesa per tu siguruar
Faktore te tjere alternative:
Rritja e nivelit t biznesit n Shqipri
Shtimi i kreditimit dhe aktivitetit bankar
Shtimi i ndrgjegjsimit pr tu siguruar
Ofrimi i produkteve t reja





Kapitulli IV
Faktoret qe ndikojne ne oferten per sigurime

Oferta n ekonomi paraqet kapacitetin total t prodhimeve/shrbimeve q
prodhuesit/shrbyesit n prgjithsi, brenda nj segmenti t tregut apo brenda
nj tregu t tr, jan n gjendje t e ofrojn.
Konkurrenca ne treg




Sic shohim dhe nga tabela nga viti ne vit kompanite e sigurimit jane shtuar po
ashtu dhe produktet qe ato ofrojne dhe sherbimet qe mundesojne. Ky shtim
con ne rritje te ofertes sepse normalisht cmimet e sigurimeve do te bien dhe
keshtu mund te rritet numri i primeve.

Teknologjia
mimet e faktorve t prodhimit (inputet)


2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
3 5 5 9 10 10 10 10 10 11 11
Kapitulli V
Raporti deme/prim problemi kryesor i tregut te sigurimeve
N nj kompani sigurimi, struktura normale e t ardhurave dhe shpenzimeve sht: t
ardhurat nga primet, reduktohen me dmet e paguara dhe me shpenzimet administrative t
kompanis, bashkohen me rezultatin financiar, pr t nxjerr fitimin neto para taksave. E
ngjashme me raportin e marzhit t nj kompanie t zakonshme, raporti dme/prime
prfaqson analogen e kostos s mallrave t shitur pr nj kompani sigurimi, dhe diferenca e
primeve neto me dmet, prfaqson marzhin bruto. Ky marzh i rregulluar me shpenzimet
administrative jep marzhin neto. Kshtu q normalisht, logjika e krkon q raporti dme/prime
t zr peshn m t madhe t shpenzimeve.

Pr tregun shqiptar t sigurimeve kto raporte, luhaten ndjeshm nga kufijt optimal. Kshtu
raporti dme/prime neto sht n rreth 25%, madje sht n rnie t ndjeshme krahasuar me
nj vit m par. Pra raporti sht rreth gjysmn e minimumit t pranueshm q duhet t jet.
Shkaqet e prkeqsimit t mtejshm t raportit jan rritja e primeve n vler, ndrkoh q
dmet kan qndruar n po ato nivele pak a shum. Duke qen se tregu mbahet nga
sigurimet e detyrueshme motorike, rritja e tarifave t primeve t tyre ka uar direkt n
prkeqsimin e raportit.

Raporti deme/prim problemi kryesor i tregut te sigurimeve
Arsyet kryesore t nj niveli t till t ult t dmeve lidhen me problematikat q has
tregu n raportimin, paraqitjen dhe ekzekutimin e dmeve t ndodhura. Kshtu nj nga
problemet sht sepse dmet vlersohen nga vet kompanit e sigurimeve dhe kjo
on n konflikte t shpeshta kompani-klient.




Pagesa e demeve nga shoqerite e sigurimit ne vite (ne mln leke)
Vitet 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Sigurimi
detyrueshem
1096 857 863 991 874 933 1058 1462 1242 1706 1867
Sigurimi
vullnetar
211 181 364 296 419 638 676 828 973 1254 1212
Konkluzione / Perfundimi
Pas gjithe analizimit qe i beme tregut kuptuam qe kompanite e sigurimit edhe
pse jane nje pjese e rendesishme e sistemi financiare dhe kane paraqitur deri
diku nje stabilitet te kenaqshem dhe nje rritje te mire ato prape nuk jane ne
nivelet e duhura.
Dominojne sigurimet e detyrushme per 2 arsye:
opinion publik nuk eshte I informuar aq sa duhet per avantazhet qe sjelle
sigurimi I jetes shtepise ose pasurise
per arsye se kompanite e sigurimit jo gjithmone jane treguar korrekte ne
shlyerjen e demeve
Faktoret e kerkeses:
Inflacioni- ka sjelle ulje te kerkeses
Rritja pasuris- ka sjelle rritje te kerkeses
Situata makroekonomike,rritja e bizneseve,shtimi i ndergjejsimit rritje te
kerkeses

Konkluzione / perfundime
Persa i perket faktorve te ofertes sipas mendimit tim nuk eshte se kompanite e
sigurimit kane bere shume pune nga ana e tyre per ti ofruar cdo individi ate qe kerkon
dhe si e kerkon.
Konkurrenca- rrit oferten
Teknologjia- rrit oferten
Cmimi i faktorve te prodhimit rrit kerkesen nese cmimet jane te ulta

Gjithsesi pervec ketyre faktorve ai qe ngelet me problematiku ne tregun tone vazhdon
te jete mos pagimi i demeve edhe pse kemi pasur rritje te primeve. Tregu vazhdon te
kete nivelin me te ulet te pagimit te demeve ne rajon . Kompanite shqiptare akoma
nuk e kane kuptuar se demi eshte ai qe vlersohet nga klientet duke rritur keshtu
shkallen e besimit te tyre ne keto kompani dhe nje sherbim i mire dhe i shpejte ne
deme eshte ajo qe diferencon kompanite nga njera tjetra

Konkluzione /perfundime


Nga sa pame me larte vume re se kemi goxha rritje ne tregun e
sigurimeve por ato qe kane ndikuar nuk kane qene absolutisht faktoret
e ofertes apo cka ka ofruar kompania, kerkesa dhe nevoja per tu
siguruar ka bere qe ky treg te kete kete zhvillim qe ka sot. Rritja
ekonomike apo rritja e nivelit te bizneseve apo ndergjejsimi I njerezve
per te siguruar jeten dhe pasurin jane faktoret e kerkeses qe kane
ndikuar ne kete treg


Faleminderit