Noli Me Tangere

KABANATA 4-6
Name of Reporters (Hindi capitalize)
9- RUTHERFORD
S.Y 2014-2015

TALASALITAAN
BISIG- BRASO
TINUTUDYO- TINUTUKSO
MATIPUNO- MALAKAS
ULIRAT- MALAY
PARATANG- AKUSASYON
FONDA DE
LALAisang
uri ng

panuluyan sa Maynila

Noli Me Tangere

IKA-APAT NA
KABANATA:

Erehe at
Pilibustero

Naglakad na si Ibarra na hindi batid

ang destinasyon. Nakarating siya
hanggang sa may Liwasan ng
Binundok . Sa maraming taong
pagkakawala niya sa bayan,wala pa
ring
pagbabago
sa
kanyang
dinatnan.
Sa
paggala-gala
ng
kanyang
paningin, naramdaman niyang may
dumantay na kamay sa kanyang
balikat.

Si Tinyente Guevarra,na
sumunod sa kanya upang
paalalahanan
na
magingat
din
sapagkat
nangangamba siyang baka
matulad siya (Ibarra) sa
sinapit ng kanyang ama.
Nakiusap si Ibarra na
isalaysay ng tinyente ang
tungkol
sa
buhay
ng

Sinabi
ni
Ibarra
na
sumulat ang kanyang ama
sa kanya may isang taon
na
ang
nakakalipas.
Nagbilin si Don Rafael
(ama ni Ibarra) na huwag
nitong ikagugulat kung
sakali mang hindi siya
makasulat sapagkat lubha

Ganito
ang
salaysay
ng
tinyente: Si Don Rafael ay
siyang pinakamayaman sa
buong lalawigan. Bagamat
siya ay iginagalang, may ilan
din namang naiinggit.
Ang mga nuno nila ay
kastila. Ang mga kastila
sa
kasawian
ay
gumagawa
ng
nararapat.

mga
dahil
hindi
mga

Ang masasama sa Espanya ay

nakakarating sa Pilipinas. Si
Don Rafael ay maraming mga
kagalit na mga kastila at
pari. Ilang buwan pa lamang
nakakaalis sa Pilpinas si
Ibarra, si Don Rafael at Padre
Damaso ay nagkasira. Diumano, di nangungumpisal si
Don Rafael.

Nabilanggo si Don Rafael

dahil sa pagkakaroon ng mga
lihim
na
kaaway.
Pinagbintangan pa siya ang
pumatay sa isang mangmang
at malupit na artilyerong
naniningil ng buwis ng mga
sasakyan. Pero hindi naman
totoo.
Isang araw may isang grupo
ng mga bata na sinigawan

Pinukol
ng
kanyang
tungkod ng artilyero ang mga
bata.
Isa
ang
sinampal
na
tinamaan
at
nabuwal.
Pinagsisipa
niya
ito.
Napatiyempo
namang
nagdaraan si Don Rafael.
Kinagalitan
niya
ang
artilyero. Pero, ito ay lalong
nagpuyos sa galit at si Don

Sa hindi malamang dahilan,

bigla na lamang sumuraysuray ang artilyero at dahandahang nabuwal. Terible ang
kanyang
pagkakabuwal
sapagkat ang kanyang ulo ay
tumama sa isang tipak na
bato.
Nagduduwal ito at hindi
nagkamalay
hanggang
sa
tuluyang
mapugto
ang

Pinagbintangan
siyang
erehe at pilibustero.Masakit
sa kanya ang ganito sapagkat
iyon
ang
itinuturing
na
pinakamabigat na parusa.
Pero, lalong nadagdagan
ang
dagan
sa
kanyang
dibdib.
Pinaratngan
din
siyang nagbabasa ng mga
ipinagbabawal na aklat (El
Correo
de
Ultramar)
at

isinakdal
sa
salang
pangangamkam ng lupain at
nagbibigay ng tulong sa mga
tulisan.
Gumawa siya (tinyente) ng
paraan para tulungan si Don
Rafael at sumumpang ito ay
marangal na tao. Katunayan,
siya ay kumuha ng isang
abogadong Pilipino na si G.A

artilyero ay nag pamumuo ng

dugo sa ulo nito. Nang
lumaon, ang katwiran ay
nagtagumpay din. Nang si
Don Rafael ay malapit ng
lumaya dahil sa tapos ng
lahat
ang
mga
kasong
ibinintang sa kanya. Ang
sapin-saping kahirapan ng
kalooban na kanyang dinanas
ay
hindi
nakayanan
ng

Sa mismong loob ng bilangguan,

nalagutan ng hininga si Don
Rafael.
Huminto sa pagsasalaysay ang
tinyente.
Inabot
nito
ang
kanyang kamay kay Ibarra at
sinabing si Kapitan Tiyago na
lamang
ang
bahalang
magsalaysay
ng
iba
pang
pangyayari. Nasa tapat sila ng
kuwartel
ng
maghiwalay.

Noli Me Tangere

IKA-LIMANG
KABANATA:

Isang
Bituin sa

Sakay ng kalesa, dumating si

Ibarra sa Fonda de Lala.
Kaagad na nagtuloy si Ibarra
sa kanyang silid at naupo sa
isang silyon.. Sa sinapit ng
ama, gulong-gulo ang isip
nito. Maya-maya ginala niya
ang kanyang paningin sa
kalawakan ng himpapawid.
Mula sa bintana, natanaw niya

ng mga kubyertos at pinggan.

Dinig din niya ang tugtugin
ng orkestra.
Kung nagmasid lamang ng
husto sa bahay na iyon si
Ibarra, makikita niya kung
sinu-sino ang naroroon. May
isang magandang binibini na
nababalot ng manipis na
habi, may suot na diyamante
at ginto.

Ang mga umpukan naman ng

mga Kastila, Pilipino, pari,
intsik, militar ay nakatuon
lahat sa kagandahan ni
Maria Clara. Giliw na giliw
silang nakatingin sa dalaga,
maliban sa isang batang
Pransiskano na payat at
putlain. Iba ang kanyang
nadarama.

samantalang si Donya Victoria

ay matiyagang inaayos ang
buhok ng dalagang
hinahangaan ng lahat.
Dahil sa pagal ang isip at
katawan ni Ibarra sa paglalim
ng gabi, madali siyang
nakatulog at nagising
kinabukasan. Ang tanging
hindi inabot ng antok ay ang
batang Pransiskano.

Noli Me Tangere

IKA-ANIM NG
KABANATA:

Si
Kapitan

Ang katangian ni Kapitan Tiago ay

itinuturing hulog ng langit. Siya ay
pandak, di kaputian at may bilugang
mukha. Siya ay tinatayang nasa pagitan
ng 35 taong gulang. Maitim ang buhok, at
kung hinde lamang nanabako at
ngumanganga, maituturing na sya ay
magandang lalaki.
Siya ang pinakamayaman sa binundok
dahil sa marami siyang negosyo at iba
pang klase ng ari-arian. Tanyag din sya sa
Pampanga at Laguna bilang asendero,
hindi kataka-taka na parang lubong

Dahil sa sya ay mayaman, siya ay isang

impluwensiyadong tao. Siya ay
malakas sa mga taong nasa gobeyerno
at halos kaibigan nya lahat ng mga
prayle. Ang turing niya sa sarili ay
isang tunay na kastila at hindi pilipino.
Kasundo nya ang diyos dahil nagagawa
niyang bilhin ang kabalanan.
Katunayan, sya ay nagpapamisa at nag
papadasal tungkol sa kanyang sarili.
Ipinalalagay ng balana na siya ay
nakapagtatamo ng kalangitan.

Iisipin na lamang na nasa kanyang silid

ang lahat ng mga santo at santong
sinasmba katulad nina sta. lucia, san
pascual bailon, san antonio de padua,
san francisco de asis, san antonio
abad, san miquel, sto. Domingo,
hesukristo at ang banal na mag-anak.
Para kay Kapitan Tiago kahit na ano ang
itakda an mga kastila, yaon ay karapatdapat at kapuri-puri. Dahil sa kanyang
pagpupula sa mga pilipino, sya ay
naglilingkod bilang gobernadocillo.

Basta opisyal, sinusunod nya. Anumang

reglamento o patakaran ay kanyang
sinusonod. Sipsip din sya sa mga taong
nasa poder. Basta may okasyon na
katulad ng kapanganakan at
kapistahan, lagi sya myroong handog
na regalo.
Si Kapitan Tiago ay tanging ng isang
kuripot na mangangalakal ng asukal sa
malabon. Dahil sa kakuriputan ng ama,
siya ay hindi pinag aral. Naging
katulong at tinuruan sya ng isang
paring dominiko.

Nang mamatay ang pari at ama nito,

siyay mag isang nangalakal. Nakilala
nya si pia alba na isang magandang
dalagang taga Santa Cruz. Natulong
sila sa pag hahanap-buhay hangang sa
yumaman ng husto at nakilala sa alta
sosyedad.
Ang pag bili nila ng lupain sa San Diego
ang naging daan upang maging
kaututang dila roon ang kura na si
padre damaso. Naging kaibigan din nila
ang pinakamayaman sa boung san
diego- si Don Rafael Ibarra, ang ama ni

dahil sa anim na taon ng pagsasama

sina tiyago at pia at hnidi nagkaroon
ng anak kahit na kung saan-saan sila
namanata.
Dahil dito ipinayo ni Padre Damaso na
sa oabando sila pumunta kina san
pascal baylon at sta clara at sa
nuestra sr de salambaw.
Parang dininig ang dasal ni pia, siya ay
nag lihi, gayunman nagiging
masakitin si pia nang siya ay
magdalangtao. Pag kapanganak niya

Si Padre Damaso ang nag anak sa

binyag at ang anak in pia ay
pinangalanang Maria Clara bilang
pag bibigay karangalan sa dalawang
pintakasi sa obando, kay Tiya Isabel,
pinsan ni kapitan tiyago, ang
natokang mag-aruga kay maria.
Lumaki sya sa pag mamahal na
inukol ni Tiya Isabel, kanyang ama at
mga prayle.
Katorse anyos si Maria, nang siya'y
ipinasok sa Beaterio de Sta. Catalina.

Siyay nag paalam kay Padre Damaso

at sa kanyang kaibigan at
kababatang si Crisostomo Ibarra, pag
kapasok ni Maria sa kumbento, si
Ibarra naman ay nag punta na ng
europa upang mag aral.
Gayunman, nagkasundo sina Don
Rafael at Kapitan Tiago na maski
nagkalayo ang kanilang mga anak.
Pagdating ng tamang panahon silang
dalawa (Maria at Crisostomo) ay pagiisahing dibdib. Ito ay sa kanilang