Buxhetimi i skemes se sigurimve

shoqerore

1.Buxhetimi i skemes
2.Fondi i Sigurimit teDetyrueshem
Shoqeror

Pergatiti: A.Shtylla MES

 Buxhetimi i skemes se sigurimeve
shoqerore
• Buxheti i skemes se sigurimeve shoqerore eshte
i ndare ne:
a.te ardhura; dhe
b.shpenzime
te cilat administrohen ne Fondin e Sigurimit te
Detyrueshem Shoqeror (Fondi ne vazhdim).
• Buxheti i skemes se sigurimit shoqeror eshte
nje-vjetor dhe shtrihet brenda vitit ushtrimor
buxhetor.
Pergatiti: A.Shtylla MES
 Buxhetimi i skemes se sigurimeve
shoqerore-1
• Buxheti i skemes se sigurimeve shoqerore eshte nje-
vjetor sepse:

a.planifikimi i te ardhurave qe do te grumbullohen ne

Fond nga kontributet eshte i nje-vjetor;
b.ne vitin buxhetor ne vazhdim mund te kete politika
perfitimesh te cilat e shtrijne fuqine juridike ne ate vit, per
rrjedhoje ato ndikojne ne percaktimin e nivelit te te
ardhurave qe duhet te kete Fondi ne ate vit;
c.shpenzimet per perfitime ndryshojne nga viti ne vit (si
rrjedhoje e struktures moshore te popullsise per ate vit),
per rrjedhoje nuk mund te kete planifikim te tyre per disa
vite.

Pergatiti: A.Shtylla MES

 Buxhetimi i skemes se sigurimeve
shoqerore-2
• Buxheti i sigurimeve shoqerore eshte i ndare ne:
a.buxhet lokal dhe rajonal;
b.buxhet administrativ.
• Buxheti lokal dhe rajonal eshte planifikimi qe behet per
nje rreth apo rajon te caktuar lidhur me kompenentet si:
a.te ardhurat qe duhet te realizoje per vitin buxhetor;
b.numrin e perfituesve per cdo lloj perfitimi si dhe
madhesia mesatare e tij;
b.shpenzimet qe do te paguhen per perfituesit ne baze
nje planifikimi lidhur me numrin e perafert te tyre.

Pergatiti: A.Shtylla MES

 Buxhetimi i skemes se sigurimeve
shoqerore-3
• Buxhetimi i te ardhurave dhe shpenzimeve eshte i ndare ne
tre-mujore (dhe me tej keto periudha jane te ndara ne muaj),
dhe ne baze te ketyre periudhave vleresohet si jane realizuar
komponentet e tij
• Buxheti i zyrave rajonale te sigurimeve shoqerore miratohet
nga Drejtoria e Pergjithshme e ISSH ne perputhje me nevojat
dhe buxhetin e pergjithshem.
• Ne buxhetin rajonal permbahet buxheti i agjencive lokale
sigurimeve shoqerore, struktura e te cilit eshte e njejte me
strukturen e buxhetit rajonal.
• Buxheti i aprovuar per agjencite dhe drejtorite rajonale te
sigurimeve shoqerore mund te rregullohet nga Keshilli
Administrativ brenda vitit ushtrimor buxhetor, por me kusht qe
rregullimet ne total te mos kalojne shumat e programuara ne
Fond.

Pergatiti: A.Shtylla MES

 Buxhetimi i skemes se sigurimeve
shoqerore-4
• Pjese e buxhetit, perfshire ketu edhe atij lokal dhe
rajonal eshte, edhe buxheti administrativ, ne te cilin
planifikohen shpenzimet administrative qe kryhen per
menaxhimin e skemes se sigurimeve shoqerore.
• Shpenzimet administrative nuk duhet te tejkalojne 5% te
shpenzimeve totale te skemes se sigurimeve shoqerore
per vitin buxhetor (percaktim ligjor n.67/3).
• Shpenzimet administrative gjithashtu ndahen ne tre-
mujore (dhe me tej ne muaj) dhe shperndahen sipas:
a.agjencive rajonale te sigurimeve shoqerore;
b.drejtorive rajonale te sigurimeve shoqerore;
c.drejtorise se pergjithshme (qendrore) te sigurimeve
shoqerore.

Pergatiti: A.Shtylla MES

 Buxhetimi i skemes se sigurimeve
shoqerore-5
• Shpenzimet administrative ndahen ne:
a.shpenzime operative;
b.shpenzime per investime.
• Ne shpenzimet operative perfshihen shpenzimet per:
a.paga dhe sigurime shoqerore te personelit;
b.materiale dhe furniture;
c.shpenzime per dieta dhe sherbime;
d.shpenzime per koston e transaksioneve financiare
(komisione perkundrejt agjenteve, bankave dhe postes,
ku paguhen kontributet e sigurimeve shoqerore, por
edhe perfitimet nga kjo skeme)

Pergatiti: A.Shtylla MES

 Buxhetimi i skemes se sigurimeve
shoqerore-6
• Percaktimi i shpenzimeve administrative behet
duke patur parasysh shpenzimet faktike te
realizuara ne vitin pararendes, si dhe
parashikimet per shpenzimet qe do te behen ne
vitin ushtrimor buxhetor.
• Shpenzimet per investime perfshijne investime
per:
a.rinovimin e mjeteve dhe pajisjeve me te cilat
veprohet per kryerjen e sherbimeve ne skeme;
b.ndertimin e dhe rikontruksionet e agjencive
dhe drejtorive rajonale te sigurimeve shoqerore.

Pergatiti: A.Shtylla MES

 Funksionimi i buxhetit te skemes se
sigurimeve shoqerore
• Buxheti i skemes se sigurimit te detyrueshem
shoqeror i ndare ne kollonen e te ardhurave dhe
te shpenzimeve te cilat funksionojne ne nje
menyre specifike sipas percaktimeve ligjore dhe
nenligjore lidhur me to.
• Ne kollonen e te ardhurave kemi ndarjen ne keto
dege kryesore:
a.te ardhurat te rregullta;
b.te ardhurat jo te rregullta dhe shtese.

Pergatiti: A.Shtylla MES

 Menyra e funksionimit e kollones se
te ardhurave
• Ne degen e te ardhurave te rregullta perfshihen (neni 66
i ligjit 7703):
a.kontributet nga personat e siguruar;
b.kontributet e punedhenesve te te siguruarve dhe te te
vetepunesuarve;
c.kontributet qe paguhet nga buxheti i shtetit per
personat e siguruar prej tij (perfituesit e: te ardhures nga
papunesia, te ardhures nga barrelindja, pagesave
kalimtare ne skemat shteterore suplementare etj.
personat qe kryejne sherbimin e detyrueshem ushtarak).
d.komisione dhe interesat,per veprimtari shtese jashte
funksionit te percaktuar me ligj per iSSH;

Pergatiti: A.Shtylla MES

 Menyra e funksionimit e kollones se
te ardhurave-1
• Ne degen e te ardhurave jo te rregullta perfshihen:

a.subvencioni i shtetit, nese ka nje te tille ne vitin

ushtrimor buxhetor per perballimin e perfitimeve te
ndryshme qe ofrohen nga skema, skema te tjera qe
administrohen nga ISSH, apo rritjen e tyre;
b.kamatvonesat dhe gjobat, per kontributet e paguara ne
vonese apo jo ne shumen e duhur;
c.kursimet qe rezultojne si rrjedhim i mosrealizimit te
shpenzimeve administrative te skemes;

Pergatiti: A.Shtylla MES

 Menyra e funksionimit e kollones se
te ardhurave-2
d.te ardhura nga donacione dhe grante qe mund te
jepen nga organizata nderkombetare apo institucione te
shteteve te ndryshme me te cilat ISSH mund te kete
protokolle bashkepunimi.
e.te ardhurat per veprimtari shtese;
f.te ardhura per investime te Fondit te Sigurimeve
Shoqerore, te cilat jane te rrjedhura nga investimi qe
mund te jete bere per nje pjese te te ardhurave te
tejkaluara ne fond (investim ne bono thesari).

Pergatiti: A.Shtylla MES

 Menyra e funksionimit e kollones se
te shpenzimeve
• Shpenzimet e buxhetit te skemes se sigurimit te
detyrueshem shoqeror ndahen ne:
a. Shpenzime per perfitime;
b.Shpenzime per administrimin e skemes.
• Ne shpenzimet per perfitime perfshihen shpenzimet per
degen e:
a.sigurimit te te ardhures nga semundjet;
b.sigurimit te te ardhures se barrelindjes;
c.sigurimit te te ardhurave nga aksidentet ne pune dhe
semundjet profesionale;
d.sigurimit te pensioneve (pleqerie, familjare dhe
invaliditeti);
e.sigurimit te te ardhures nga papunesia.
Pergatiti: A.Shtylla MES
 Menyra e funksionimit e kollones se
te shpenzimeve-1
• Ne shpenzimet administrative perfshihen:
a.shpenzimet per administrimin dhe
zhvillimin e strkturave te ISSH;
b.shpenzimet operative dhe
c.shpenzimet qe behen per planifikimin e
fondit rezerve dhe investimin e tij.

Pergatiti: A.Shtylla MES

 Fondi i sigurimit te detyrueshem
shoqeror
• Buxheti i skemes se sigurimeve shoqerore
administrohet dhe menaxhohet ne Fondin e
Sigurimit te Detyrueshem Shoqeror.
• Fondi i Sigurimit te Detyrueshem Shoqeror eshte
i ndare nga buxheti i shtetit dhe administrohet
nga Instituti i Sigurimeve Shoqerore.
• Komponentet perberes te te ardhurave dhe
shpenzimeve te Fondit, jane sipas te njejtave
percaktime te dhena ne buxhetimin e skemes.

Pergatiti: A.Shtylla MES

 Fondi i sigurimit te detyrueshem
shoqeror-1
• Me qellim administrimin me te mire te kontributeve te
derdhura ne skeme, ne ligj eshte percaktuar ndarja e
tyre sipas degeve te sigurimit (shih slide nr.13).

• Dhenia e perfitimeve ne nje dege te caktuar sigurimi

financohet nga llogaria e deges e cila i akordon ato
(shembull per pensionet nga dega e kontributeve te
paguara per pensionet etj).

• Shpenzimet per perfitimin e te ardhures nga papunesia,

buxhetohen vecmas dhe perdoren per perballimin e
ketyre pagesave nga Sherbimi Kombetar i Punesimit
nepermjet zyrave perkatese te punesimit.

Pergatiti: A.Shtylla MES

 Fondi i sigurimit te detyrueshem
shoqeror-2
• Transferimi i fondeve midis degeve te sigurimit shoqeror
nuk eshte i lejueshem, me perjashtim te rasteve kur nje
gje e tille miratohet ne buxhetin vjetor te sigurimeve
shoqerore. Ne keto raste transferimi do te behet ne
perputhje me dispozitat e ligjit dhe rregullave te caktuara
ne Statutin e ISSH.
• Nese do te kete hua te dhena nga nje dege sigurimi ne
nje tjeter, atehere keto do te konsiderohen si kredi me
nje interes prej 3% ne vit ne favor te deges se sigurimit
kredituese.
• Te ardhurat per llogarine e drejtim -administrimit
(shpenzimeve administrative), mbahen nga kontributet
perpara se ato te transferohen ne llogarite e degeve te
sigurimit.

Pergatiti: A.Shtylla MES

 Fondi i sigurimit te detyrueshem
shoqeror-3
• Te ardhurat dhe shpenzimet e sigurimeve shoqerore
pasqyrohen rregullisht dhe do te revizionohen cdo vit
nga komsioni i revizionimit, i ngritur ne perputhje me
statutin e ISSH.
• Komisioni i revizionimit eshte i perbere nga perfaqesues
te Keshillit Administrativ te ISSH per veprimtarine e
Drejtorise se Pergjithshme te ISSH.
• Te ardhurat, shpenzimet dhe gjendja financiare e fondit
te sigurimeve shoqerore auditohen nje here ne pese vjet
nga subjekte te specializuara ne kete fushe. Zgjedhja e
ketyre subjekteve behet sipas procedurave te
parashikuara ne legjislacionin ne fuqi per prokurimet
publike

Pergatiti: A.Shtylla MES

 Fondi i sigurimit te detyrueshem
shoqeror-4
• Shteti garantin fondin e sigurimeve te
detyrueshme shoqerore ne rast falimentimi, pra
duke garantuar ne kete menyre pagesen e
perfitimeve te personave te perfshire ne skeme.
• Ne keto raste shteti nderhyn duke
subvencionuar me fonde te buxhetit te shtetit
llogarine e shpenzimeve per perfitime.
• Per te shmangur situatat negative ne gjendjen
financiare te skemes se sigurimit te
detyrueshem shoqeror, me ligj eshte percaktuar
krijimi i nje Fond Rezerve.
Pergatiti: A.Shtylla MES
 Fondi Rezerve
• Fondi Rezerve i krijuar nga ISSH duhet te mbuloje te
pakten 3 muaj shpenzime per pensione.
• Rezerva e percaktuar si detyrim ligjor, duhej te krijohej
gjate pese viteve te para te hyrjes ne fuqi te skemes se
re te sigurimeve shoqerore.
• Nese fondi eshte nen nivelin e percaktuar ne ligj per te
garanatuar perfitimet (pra per te garantuar 3 muaj
perfitime), ISSH eshte i detyruar te marre te gjitha masat
e nevojshme per ta vendosur ate ne kuoten e caktuar.
• Fondet e krijuara mbi nivelin percaktues si rezerve jane
pjese e kapitalit rezerve, dhe perdoren ne perputhje me
rregullat e pergjithshme financiare te percktuara ne
rregulloren e ISSH, me nje rrezik minimal qe mund te
pesohet.
Pergatiti: A.Shtylla MES
 Fondi Rezerve-1
• Fondi rezerve administrohet ne nje llogari te vecante nga
Fondi i Sigurimit te Detyrueshem Shoqeror (Fondit).
• Fondi Rezerve eshte i strukturuar sipas Fondit, pra ai ka
nenllogari speciale per rezervat e seciles dege te
sigurimit.
• Tejkalimet ne te ardhurat ne secilen dege, transferohen
ne llogarine e duhur te Fondit Rezerve dhe jane ne
dispozicion te kesaj dege.
• Te ardhurat qe mblidhen nga kamatvonesat, gjobat,
interesat pe investim kapital dhe kredi, konsiderohen si
te ardhura per Fondin Rezerve dhe mblidhen ne
llogarine e pergjithshme per tu perdorur ne perfitim te
ndonje dege te sigurimit ne perputhje me buxhetin dhe
vendimin e Keshillit Adminitrativ.
Pergatiti: A.Shtylla MES
 Fondi Rezerve-2
• Fondi Rezerve investohet ne:
a.perputhje me planin financiar te ISSH;
b.menyre te sigurte dhe me rrezikshmeri
minimale;
c.ne perputhje me dispozitat e
pergjithshme financiare,
sic percaktohet nga legjislacioni dhe statuti
i ISSH.
Pergatiti: A.Shtylla MES
 Fondi Rezerve-3
• Per cdo projekt te vetem duhet investuar
jo me teper se 3% te Fondit Rezerve.
• Fondi Rezerve investohet ne perqindjet e
interesit te tregut dhe te perqindjes se
interesit te kredise afatmesem dhe
afatgjate.
• Fondi Rezerve mund te investohet
gjithashtu se paku 30% ne kontrata
qeveritare ose ne pasuri te patundshme.
Pergatiti: A.Shtylla MES
 Rritja e te ardhurave dhe ulja e
shpenzimeve ne skeme
• Rritja e te ardhurave te Fondit eshte nje problem
teper i rendesishem i skemes se sigurimit te
detyrueshem shoqeror.
• Nese te ardhurat e gumbulluara ne Fond jane te
larta atehere subjektet e skemes:
a.garantojne vazhdimin pageses se perfitimeve
te tyre,
b.mund te marrin pagesa perfitimesh ne nje nivel
te kenaqshem per perballimin e jeteses se tyre.

Pergatiti: A.Shtylla MES

 Rritja e te ardhurave dhe ulja e
shpenzimeve ne skeme-1
• Rritja e te ardhurave ne Fond realizohet
nepermjet:
a.rritjes se numrit te kontribuesve
b.uljes se shpenzimeve te skemes (duke
shmangur rastet abuzive te perfitimit
nepermjet respektimt te kushteve te
percaktuara ne ligj);
c.uljen e perqindjes se kontributit.
Pergatiti: A.Shtylla MES