Afspraken

Cursus
Uitgeschreven cursus beschikbaar
Powerpoint Toledo zelf afprinten

Organisatie lessen
1e semester : 1u/w (12u)
2e semester : 1u/w (12u)

Inhoud: zie
ECTS-fiche

Examenregeling
Schriftelijk examen in januari (50%) en juni (50%)

Aanwezigheden
Theorie niet verplicht
Labos verplicht

Hoofdstuk 1: basisbegrippen
1. Chemische stoffen
Atomen, moleculen, ionen, isotopen
toepassing: kernsplijting/kernfusie (hfstk 2)
Oefeningen
2. Chemische bindingen
Soorten bindingen
Bruto- en structuurformule
Oefeningen
3. Chemische reacties
Cofficinten aanpassen
Reacties zelf neerschrijven
Oefeningen

Chemische stoffen

Definities
Atoom: bouwsteen van de molecule
Molecule: kleinste deeltje waaruit een stof
bestaat zonder zijn eigenschappen te
verliezen
Ion: elektrisch geladen molecule of atoom
Isotoop: zwaardere of lichtere vorm van
een atoom

kl Re
ei us
ne a
ch
dr t
ui ig
ve
n

Atoom

ELEKTRON
(-)
PROTON
(+)
NEUTRON
(0)

ATOOMKE
RN
6

Molecule H2O

O
7

Molecule

Atomen
Tabel van Mendeljev:
Niet-metalen

Metalen

Atomen

Atomen
Schematische voorstelling van een atoom
A
35
Vb
E
Cl
.
Z
17
E = symbool van het element of atoom
Z = atoomnummer (= aantal protonen)
A = massagetal

A=N+Z

Ionen
Definitie:
Ion = elektrisch geladen atoom
Voorbeelden:
Mg2+,

Al3+,

Cl-,

O2-

Soorten:
Kation
Anion

positief geladen ion (vb. Mg2+)

negatief geladen ion (vb. O2-)

Isotopen
Atomen met zelfde Z, maar verschillende A
Verschillend aantal neutronen in de kern
Dezelfde chemische eigenschappen
Voorbeelden:
35
Cl
17

37
Cl
17

Isotopen
Voorbeeld: waterstofisotopen (
kernfusie/kernsplitsing)

Oefeningen
Bepaal het aantal elementaire deeltjes voor de
volgende elementen:

19
F
9
Stabiel
atoom

218
Rn
86
isotoop

23

16
O2-

Na+
11
katio
n

8
anion

Chemische bindingen

Chemische binding
Voorbeeld H2O

O
17

Chemische binding
Waarom binden atomen?
Stabiliteit!

Wanneer stabiel?
Bij octetstructuur

Wat is octetstructuur?
Op het buitenste energieniveau zitten 8 valentie-elektronen

Wat zijn valentie-elektronen?

De elektronen die zich op het buitenste energieniveau
bevinden

Hoe?
Door e- op te nemen of af te geven van of aan een naburig
atoom

Een chemische binding tussen 2 atomen is de

uitwisseling van elektronen om de

Soorten chemische bindingen

Ionbinding:

M nM

Covalente binding:

nM nM

Metaalbinding:

M-M

Tabel van Mendeljev

Niet-metalen

Metalen

Soorten chemische bindingen

Ionbinding:
M - nM
Bv. NaCl, BaF2, BaO, Li2O,
Covalente binding:
nM - nM

video

Bv. HCl, H2SO4, HNO3, NO2, CO, CH4, C2H5OH,

Metaalbinding:
M-M
Bv. Cu, Na, Fe, Sn, Si, Ge,

Bruto- en structuurformule
Brutoformule

Cl2

CO2

N2

En
ke
l
bi bij
structuurformule nd co
in v
ge ale
n! nt
e

Tabel van Mendeljev

Niet-metalen

Metalen

Bruto- en structuurformule
Brutoformule

En
ke
l
bi bij
n
c
structuurformule din ov
ge ale
n ! nt

CH4

C4H10

CH3COCH3

of

of

Oefeningen
Teken de structuurformule van:
1.
2.

HCl
PBr3

3.

CaCl2

4.

C2H6

Extra5.oefeningen
CH
2

6.

C2H5OH

1. ClO2
2. NH3
3. HF
4. SiO2
5. CBr F

Chemische reacties

Cofficinten aanpassen
Voorbeeld:

H2 + O2 H2O
Altijd cofficienten aanpassen !!

Cofficinten aanpassen

H2SO4 +

C5H12 +

AgNO3 +

Al
O2
Cs

NaN3 + KNO3 +
Na2SiO3 + N2

Al2(SO4)3
CO2 +
Cs2O +

H2

H 2O
Ag2O +

SiO2 K
52SiO3 +

N2

OT van atomen
Enkele regels om de OT van een atoom te bepalen:

OT van H is +1 in alle verbindingen

OT van O is -2 in alle verbindingen
Som OT van atomen in een molecule = 0
Som OT van atomen in een ion = lading ion
OT van atoom in een enkelvoudige stof = 0

Oefeningen op OT
HI
H2CO3
I2
Ca3(PO4)2
Co(ClO)3
H3ClO3
Ni(NO3)3FeCO32-

Chemische reacties opstellen

1. Als je zwavel laat reageren met ijzer ontstaat FeS.

2. Men gebruikt H2-gas om Fe2O3 te ontroesten tot ijzer en
water.
3. Bij de verbranding van aardgas (CH4) ontstaat er water en
CO2.
4. Men bereidt O2-gas door ontbinding van KClO3. Hierbij ontstaat
ook kaliumchloride (KCl).
5. Chloorgas (Cl2) wordt in KBr-oplossing gebubbeld. Er ontsnapt
hieruit broomgas (Br2) en kaliumchloride (KCl).