Rhod V.

Nuncio

SAYSAY AT SALAYSAY
NG PANTAWANG
PANANAW MULA
PUSONG HANGGANG
IMPERSONASYON
AFL 606 TEORYA AT KRITIKA
Tagapag-ulat: Eve Antonio-Punan

Rhod V. Nuncio

Laughter is the
best Medicine
and Humor is
the spice of
L I F E( Batacan 1966)

Rhod V. Nuncio

Pantawang
Pananaw

(ORAL,
PANITIKAN,
DULA,
TANGHAL, MASS
MEDIA)

(PANLIPUNAN,
PAMPULITIKA AT
PANGEKONOMIYA)

Ang Kritika ay
interpretasyon o
pagbasa
MIDYUM KONTEKSTO
Sa karanasan, teksto,
kultura na inuunawa sa
MANONOOD
perspektiba ng
kamalayan.
KONTENT/ANYO MGA AKTOR
(KUWENTONG BAYAN, (PUSONG, AKTOR,
Ang pantawang
ENTREMES, SAYNETE, KOMEDYANTE,
pananaw ay pagsasanib BODABIL, DRAMA, IMPERSONEYTOR
IMPERSONASYON)
damdamin at isipan, ng
isang taong mulat sa
nangyayari sa lipunan

Rhod V. Nuncio

Ilang Katangian ng Pantawang Pananaw

Isang
Pagbasang
Kritikal

Subjektib
Na
Pagbasag
Sa
Imahe
At
Kawatan

May
Kasaysayan

Intersubjektib

Intertekstuwal
At
Refleksibo

Rhod V. Nuncio

Mga Layunin
Pagsusuri sa gitna ng Pagtawa
Makabuo ng sarbey mula sa mga naitalang

naratibo
1. Pusong mula sa kuwentong bayan
2. entremes at saynete mula sa komedya at
sarswela
3.drama
4. comedy skits mula sa bodabil
5. dula mula sa programang panradyo
6. palabas sa telebisyon na may
impersonasyon

Rhod V. Nuncio

Mula Kwentong Bayan Ang Pusong

Nagsimula pa bago dumating ang mga

Kastila
Ginamit bilang social praxis
Isinalin sa pamamagitan ng pasalita o oral
(F.Lando Jocano)
Si Juan Pusong ( Suan sa Tagalog at Kapampangan,
Juan Usong ( Osong) sa mga Bikolano, Juan Pusong
ng taga-Bisaya at Sulo, Pilandok ng taga Maranao
(Eugenio 1989)
Ayon kay W.H. Scott hindi mahirap balikan ang
kasaysayan ng mga sinaunang Pilipino dahil
lamang itinakda na wasakin ang mga labi ng
kalinangang panulat o pasalita sapagkat sila ay

Rhod V. Nuncio

Mga Kahulugan ng mga titik o unit ng

naratibo
A- bida
B ang Hari o taong binibiro ni Juan
T mga nakatatawang pagbibiro
X tungalin ni A at B
C tagapamagitan
Ct pangogoyo o pagbibiro sa tagapamagitan
Y Pagtakats ng bida
Yt Panloloko o pagbibiro ni A kay B
Z kongklusyon ng kuwento

Rhod V. Nuncio

Kuwento

Rhod V. Nuncio

Ang mensahe at paggamit kay Juan Pusong ay

pagpapakita ng imahe ng kapangyarihan at sa
kagustuhang makaganti sa may Kapangyarihan. Si Pusong
ay isang karakter na masasab nating binuo sa tradisyong
pasabi at gumagamit ng panggagaya o pagpapanggap at
panloloko.Ang mga sinaunang Pilipino ay nagpapatawa at
nagbibiro upang tanungin ang nasa kapangyarihan.

Rhod V. Nuncio

Mula sa Komedya at Sarswela:

Ang Entremes at Saynete

?+
Komedya
Linambay(Cebu)
Kumidya(Pampanga)
Hadi-hadi (Leyte
Moros-moros (Hiligaynon)

Rhod V. Nuncio

Komedya
Ika-16-18 na/ng
siglo
Mula sa mga
Kastila
Tumatagal ng 2-3
oras
O ilang araw

Sarswela
Ika-20 siglo
Pagtatanghal sa harap ng
hari( fiestas dela zarzuela
Tinawag itong sarswela ng
mga mga dulang may
awitan
-pag-iibigan
-ususero, politiko,
mapaniil na may-ari ng
lupa at mga lalaking
tamad at sugarol

R.IP.(Severino Reyes)
-Atang dela Rama(Dalagang
Bukid)
Grupong pang Teatro

Rhod V. Nuncio

Pamumusong mula sa Saynete o Entremes

Mula sa La India
Elegante Y El Negrito
Amante( F.Balagtas)
A ber, kung siyay
suminta
Ngayong akoy delebita
Pagkat ang aking

Isang dula sa isang

dula
Suelto(Ilokano) isang
maikling awit ng lalaki
at babae na madalas
nakakatawa o may
kapilyuhan na
tinatanghal bilang
intermisyon( Tiongson
1982, Tupas 1974)
Ayon kay Fr. Joaquin
Martinez de Zuniga

Rhod V. Nuncio

Dramang Katatawanan
Nagmula sa Espanya taong ika-19 na siglo
Pinapaksa nito ang mga buhay-buhay, kaugaliang di

kaaya-aya
Ayon kay Jocson di nawawala ang dulang katatawanan
sa kabila ng pagbabago ng komedya at sarswela
Ilan sa mga dulang katatawanan: Yayang (1905) , RIP
( 1902) Sino ba Kayo (1943), Dalawang Hangal ( 1904) . .
.

Rhod V. Nuncio

Ang tawa dito ay pagsasaanyo ng imahe

upang mang-uyam at manlibak sa katauhan ng
mga kolonyalistang Kastila.
Ang kapangyarihan ay naging imahe ng
walang kapangyarihan

Rhod V. Nuncio

Mula sa Bodabil ( vaudeville, 1916)

Ang kasaysayan ng pagdating ng bodabil sa ating bansa ay

masasabing isang kolonyal na pamana na karaniwang
pagbibigay-pugay o pagtangkilik sa anyo ng entertainment na
mula sa Amerika.
ito ay pagtatanghal na binubuo ng musical at comedy skits
at monolog, sayaw at iba pang palabas(CCP Encyclopedia:68)
Benny Mack at Bayani Casimiro,Canuplin, Charlie Chaplin,
Kathy dela Cruz, Eddie Mesa bilang Elvis Presley at Diomedes
Maturan bilang Perry Como

Rhod V. Nuncio

Pagdating ng mga Hapon ipinagbawal ang mga pelikula

na impluensya ng mga Amerikano nagkaroon ng tinatawag
na stage show.
Sa pagitan ng mga palabas ay hnahaluan ng bodabil at
pang-aliw sa manonood at pagpapatawa na may
kasamang pang-uyam tulad ng satire na bumabatikos sa
mga politiko sa panahon ng eleksyon

Rhod V. Nuncio

Dulang Panradyo: Kuwentong Kutsero

Tinipon at isinulat ni Epifanio G. Matute
Isang palatuntunang panradyo
Tinatalakay sa programang ito ang mga
hinaing
Isang halimbawa nito ang Politikong Kasoy
Ipinasara ang programang ito taong 1972, nang
itakda ang Batas Militar

Rhod V. Nuncio

Nilalaman ng Politikang Kasoy:

Alikabok Kawatan Party
Pakinggan ninyo ako, mga
kababayan, hindi mapipigil ang
aking pagkapanalo kahit
kamatayan . . . Kahit na akoy
mamatay tiyak na ibabalik sa lupa
sapagkat di matatanggap sa
Langit at kahit sa impierno!
Kundi man ako maupo. . . Kahit

Rhod V. Nuncio

Ang Palabas na may Impersonasyon

Rhod V. Nuncio

Kahulugan ng
Impersonasyon
Ito ay
panggagaya ng
mukha, katawan,
esensya
pananamit at gawi

Rhod V. Nuncio

Ang pantawang
pananaw ng
impersonasyon ay
nakatutok sa
pagsasanib ng
damdamin at isipan
sa pagtawa at
pisikal
At kognisyon sa
panggagaya
Ang pagsasanib ng
kanyang pisikal at
kognisyon o ng

Rhod V. Nuncio

Ang Impersonasyon Bilang Pagtatanghal

Ang impersonasyon ay parehong pagtatanghal at palabas

Ano ang pagkakaiba ng

PAGTATANGHAL sa PALABAS?

Rhod V. Nuncio

Ang Pagtatanghal
ay ayon sa
paningin ng
gumawa nito, o
ayon sa pananaw
ng direktor, ktor at
katulong sa
produksyon ng dula

Manood kayo
ng aming
pagtatanghal!

Ang Palabas
naman ay ayon sa
paningin ng
manonood, sa
bumabasa silang
nasa labas ng
produksyon.

Maganda
ang
Palabas!

Rhod V. Nuncio

Ang Elemento ng Pagiging Aktor, Payaso,at Pusong

The more I rehearse, the

more na nakakabilib ako . . .
I had to memorize lines,
think of her speech and
posture, make sure the
tissue or the mole didnt fall
I do more women than men,
of. . .
It is because the Pinay talks.

Rhod V. Nuncio

Ang mga impersoneytor ay manunuri, midyum, payaso, at

pusong sa tema ng pagbasa sa karakter at pagbatikos sa

isyung ginagawaran ng pagsusuri.
Anong gagawin ni Erap kung may batang, seksi, at
magandang babae sa harap niya?
Paano kung matalo sa golf si FVR?
Paano naman kung mapikon si GMA sa mga tanong ng
Press sa kanya?

Rhod V. Nuncio

Ang mga impersoneytor ay midyum din ng pagtatanghal at

palabas sa punto de bista ng kabuuang produksyon ng
dula at ng manonood.Mga aktor sila na namamagitan sa
palabas at manonod upang mabisa ang kabuuan at
konteksto ng pagbatikos.
Paggamit ng Erap jokes
May elemento ito ng kakulangan o kalabisan

Rhod V. Nuncio

Ang impersonasyon ay pagsasabuo ng isang nilalang sa

diskurso at praktika ng panggagaya.

Paano kung selda mayor si Erap, Contestant si Cory sa

Game show, si Cardinal Sin ay Game show Master, Si Nur
ay Tindero sa Palengke?

Rhod V. Nuncio

Ang pinakamahalaga sa lahat, katulad ng isang pusong,

ang mga impersoneytor ay may sinasabi ukol sa
kapangyarihan. Ang lahat ng proseso, teknik, at sahog sa
panggagaya at pagpapatawa ay nauuwi sa kritika.
The expectation of the people is that politicians
will always be funny, more so if we parody
them.Politics and entertainment are one and the
same, and thats the problem --- we cant
distinguish them anymore
-Willie Nepomuceno

Rhod V. Nuncio

Pagbasa sa mga Karakter

Nakasalalay ang impersonasyon sa karakter na
kanilang ginagaya.
Bakit madalas gayahin sila Joseph Estrada, GMA,
Fidel Ramos, Miriam Defensor Santiago . . . .
1. Ang karakter ay may impluensya sa lipunan
2. Palaging nasa pahayagan ang kanilang payo
ay pinakikinggan
3. Nasasangkot sa ibat ibang kaso sa gobyerno
4. Malaki ang naibahagi nila sa kasaysayan ng
politika sa bansa
Ang apat na panuntunang iyo sa impersonasyon
ay naayon sa ginawang pagbasa ng mananaliksik.

Rhod V. Nuncio

PAGLALAGOM:
Tinalakay ang mahabang kasaysayan at tradisyon ng

pagpapatawa na may halong batikos at puna sa

kapangyarihan
Mula pusong hanggang impersonasyon naging mahusay
ang dalumat at praktika ang pantawang pananaw upang
suriin ang isyung politikal
Inihayag din ang kahulugan ng impersonasyon, at
impersoneytor bilang pangunahing tagapagbasa ng isyu,
konteksto at pangyayaring nagaganap sa pamahalaan at
lipunan
At, inilahad ang mga pangunahing karakter na ginagaya,
na siyang mga tauhang tinutuligsa, binabatikos,
pinupuna at pinahihina sa pamamagitan ng
PAGPAPATAWA.