Metabolizam triptofana

Proteini sadre malo triptofana, pa se u organizam

unosi malo ove esencijalne aminokiseline i malo je se
razgrauje.
Metabolizam triptofana ima vie taaka grananja.
Neki od intermedijata katabolizma triptofana su
prekursori za sintezu drugih molekula, ukljuujui
nikotinat, prekursor NAD+ i NADP+, i serotonin,
neurotransmiter u kimenjaka.

 Glavni put razgradnje zapoinje na petolanom

prstenu koji se oksidativno otvara djelovanjem enzima
triptofan-2,3-dioksigenaze.
Triptofan dioksigenaza je inducibilan enzim. Induciraju
ga glukokortikoidi (kortizol) i glukagon.

 Biosinteza serotonina
Hidroksilasijom triptofana, djelovanjem
enzima triptofan hidroksilaze, nastaje 5hidroksitriptofan.
Dekarboksilacijom
5-hidroksitriptofana,
djelovanjem dekarboksilaze aromatskih
kiselina,
nastaje
5-hidroksitriptamin
(serotonin).

Serotonin (5-hidroksi triptamin)

Serotonin je neurotransmiter u CNS.
Uzrokuje kontrakciju glatkih miia arteriola
i bronhija.
Djeluje vazokonstriktorno, a pri zgruavanju
krvi iz trombocita prelazi u plazmu.
Nalazi se u sluzokoi crijeva gdje pobuuje
peristaltiku.

 Aminokiseline se dekarboksilacijom prevode

u biogene amine
Veliki broj neurotransmitera su primarni ili sekundarni
amini, koji jednostavnim putevima nastaju iz aminokiselina.
Poliamini, koji grade komplekse sa DNA, potiu od ornitina,
komponente ciklusa uree.
U biosintetskim putevima ovih spojeva odvija se reakcija
dekarboksilacije aminokiselina, druga reakcija (pored
transaminacije) koja zavisi od piridoksal fosfata (PLP).

 Melatonin
(N-acetil 5-metoksi triptamin)
Nastaje iz serotonina acetiliranjem
amino grupe i metiliranjem hidroksilne
grupe.

Acetiltransferaza potrebna za
sintezu melatonina nalazi se u epifizi i
retini.
Melatonin sudjeluje u regulaciji
cirkadijskog ritma.
Sintetizira se uglavnom u tami.

 Iz tirozina nastaju kateholamini:

dopamin, norepinefrin
(adrenalin)

(noradrenalin)

epinefrin

Nivo kateholamina korelira sa krvnim tlakom.

Neuroloki poremeaj, Parkinsonova bolest, vezan je sa
preniskom proizvodnjom dopamina i lijei se propisivanjem
L-dopa.

Prekomjerna proizvodnja dopamina vezana je sa

psiholokim poremeajima kao to je izofrenija.

 Biosinteza kateholamina

 Biosinteza kateholamina
Tirozin se, djelovanjem tirozin hidroksilaze, prevodi u Dopa.
Tirizozin hidroksilaza je monooksigenaza (oksigenaza mjeovite
funkcije), jer se jedan atom kisika pojavljuje u produktu, a drugi u
H2O. Reducens u reakciji je tetrahidrobiopterin.

Dopa
se,
djelovanjem
dekarboksilaze
aromatskih
aminokiselina (sadri piridoksal fosfat kao prostetsku grupu),
prevodi u dopamin.
Dopamin se, djelovanjem dopamin -hidroksilaze, hidroksilira
u norepinefrin (noradrenalin).
Reducens je askorbat.

Norepinefrin (noradrenalin) se metilira u epinefrin (adrenalin).

Reakciju katalizira feniletanolamin N-metiltransferaza.
Donor metilne grupe je S-adenozilmetionin (adoMet).

 - aminobutirat (GABA)
inhibitorni neurotransmiter
Sintetizira se dekarbokslilacijom glutamata.
Smanjena proizvodnja GABA vezana je za epileptike
napade.
Analozi GABA koriste se u tretmanu epilepsije i
hipertenzije.
Nivoi GABA mogu se poveati administriranjem inhibitora
enzima koji razgrauje GABA GABA aminotransferaze.

 Biosinteza
-aminobutirata

 Histamin
Histamin se sintetizira iz histidina dekarboksilacijom.
Histidin dekarboksilaza je enzim koji kao prostetsku
grupu sadri piridoksal fosfat (PLP).
Histamin je snaan vazodilatator.
Histamin se u velikim koliinama otputa kao dio alergijskog
odgovora.
Histamin stimulira izluivanje HCl u elucu.

 Biosinteza histamina

 Poliamini spermin i spermidin

Spermin i spermidin slue za pakovanje DNA.
Potiu od metionina i ornitina.
Ornitin dekarboksilaza je enzim koji sadri piridoksal
fosfat (PLP).
Djelovanjem ornitin dekarboksilaze iz ornitina nastaje
putrescin.
Ovaj enzim meta je nekoliko snanih inhibitora, koji se
koriste kao farmaceutici.

 Dekarboksilacijom S-Adenozilmetionina djelovanjem Sadenizilmetionin dekarboksilaze (adoMet dekarboksilaza)

nastaje dekarboksilirani S-adenozilmetionin koji je izvor
poliamino grupa.
S-Adenozilmetionin dekarboksilaza kao prostetsku grupu
sadri piridoksal fosfat (PLP).