PANANALIKSIK SA

WIKANG FILIPINO AT
KULTURANG PILIPINO

BARAYTI NG
WIKA

ISANG PAGTANGHAL NINA

MATTHEW JOSHUA L. SOSITO AT
IMMANUEL JOSHUA B. FALLORINA

PAGBABALIK-ARAL

ANO ANG MGA

BARAYTI ANG
TINALAKAY NATIN?
Dayalek, Indyolek, at Sosyolek

SOSYOLEK

SOSYOLEK
Iba pang Halimbawa:
Pagsasalin ng tradisyunal na tulang pambata na 'Ako ay may lobo' sa
Gay Lingo
Orihinal na Salin

Ako ay may lobo

Lumipad sa langit
Di ko na nakita
Pumutok na pala
Sayang lang ang pera,
Pinambili ng lobo
Sa pagkain sana,
Nabusog pa ako.
Salin sa Gay Lingo

Aketch ai may lobing

Flylalou sa heaven
Witchels ko na nasightness
Jumutok lang pala
Sayang lang ang anda
Pinang buysung ng lobing
Kung lafangertz sana
Nabusog pa aketch

SOSYOLEK
Iba pang Halimbawa:
Jejemon:
Jejemon

Filipino

eOw pFow., Na MiSz pfOu qTah!

Hello po. Na miss kita!

3ow pfoU m3N4 p!poL nUa MiXz

kO pFou k3O nU4n z0bR4.

Hello po mga pipol, miss ko po

kayo ngayon sobra

S4n m4k~y4 q +0

Sana makaya ko to!

SOSYOLEK
Iba pang Halimbawa:
Taglish/Coo
English

Tagalog

Taglish

Could you explain it to

me?

Maaaring ipaunaw
mo sa akin?

Maaaring i-explain mo
sa akin?

Could you shed light

on it for me?

Pakipaliwanag mo sa
akin?

Paki-explain mo sa
akin?

Have you finished your Natapos mo na ba yung

homework?
takdng-araln mo?
Please call the driver.

Pakitawag ang tsuper.

Finished na ba yung
homework mo?
Pak-call ang driver.

ETNOLEK

ETNOLEK

Barayti ng wika mula sa mga salita ng mga etnolonggwistikong

groupo,

Ang salitang etnolek ay nagmula sa pinagsamang etniko at dialek.

Taglay ang mga salitang nagiging bahagi na ng pagkakakilanlan ng

Halimbawa:
isang pangkat-etniko.

Salita

Kahulugan

Vakkul

Gamit ng mga Ivatan na pantakip sa

ulo sa init.

bulanon

Kabilugan ng Buwan/Full moon

kalipay

Tuwa o ligaya

Palangga

Ay mahal o minamahal

ETNOLEK
Halimbawa:

Ang Paggamit ng mga Ibaloy ng SH sa simula, gitna at dulo ng salita:

Salita

Kahulugan

shuwa

dalawa

sadshak

kaligayahan

peshen

hawak

REGISTER

REGISTER

Ito ang barayti ng wika kung saan naiaangkop ng isang nagsasalita

ang uri ng wikang ginagamit niya sa sitwasyon at sa kausap.

Pormal na tono ng pananalita kung ang kausap niya ay isang taong

may mas mataas na katungkulan o nakatatanda. Ito rin ang
nagagamit sa mga pormal na pagdiriwang o pangyayari tulad ng
pagsimba o pagsamba, sa mga seminar o pagpupulong, sa mga
talumpati, sa korte, sa paaralan, at iba pa.

Di Pormal na paraan ng pagsasalita ay nagagamit naman kapag ang

kausap ay mga kaibigan, malapit na kapamilya, mga kaklase, o mga
kasing-edad at ang mataga nang kakilala.

REGISTER
Halimbawa:
Di Pormal
Hindi ako makakasama, wala akong datung.
Pormal
Hindi po ako makakasama dahil wala po akong pera.

PIDGIN AT CREOLE

PIDGIN AT CREOLE
PIDGIN

Ang Pigdin ay umusbong na bagong wika o tinatawag na Ingles na nobodys

native language o katutubong wikang d pag-aari ninuman.

Barayti ng wika na umunlad dahil sa kinakailangan at praktikalidad.

Nangyayari ito sa pakikipagkalakalan ng hindi alam ang wika ng iba.

Madalas mahango sa isang wika ang usapan at ang estruktura naman ay sa

iba ring wika.

CREOLE

Ito ay napaunlad na pidgin o nalingang na.

Hindi na lamang ito ang wika ng pakikipagkalakalan subalit naging wika na

ng isang pamayanang panlipunan.

Mas maraming itong ispiker na katutubo kaysa pidgin.

MAIKLING
PAGSUSULIT

ITO?
HINDI KO KAYO
TATANTANAN!
-MIKE ENRIQUEZ
Idyolek

ITO ANG BARAYTI NG WIKANG

GINAGAMIT NG PARTIKULAR NA
PANGKAT NG MGA TAO MULA SA
ISANG PARTIKULAR NA LUGAR TULAD
NG LALAWIGAN, REHIYON, O BAYAN ?

Dayalek

ANONG BARAYTI
ITO?
BAHAY - ABONG
Dayalek

NG BAWAT
PARTIKULAR NA
GRUPO NG TAO SA
LIPUNAN ?
Sosyolek

BARAYTI NG WIKA NA
UMUNLAD DAHIL SA
KINAKAILANGAN AT
PRAKTIKALIDAD ?

Pidgin

SALITA NG MGA
ETNOLONGGWISTIK
ONG GRUPO ?
Entolek

PINAGMULAN

Pinagyamang Pluma: Komunikasyon at Pananaliksik sa Wikang

Filipino at Kulturang Pilipinio (2016)

http://
akoikawtayopilipino.blogspot.com/2012/03/barayti-at-baryasyon-ng
-wika.html

https://www.scribd.com/doc/212667717/Mga-Barayti-Ng-Wika

At iba pang sources :D

PANANALIKSIK SA
WIKANG FILIPINO AT
KULTURANG PILIPINIO

BARAYTI NG
WIKA

ISANG PAGTANGHAL NINA

MATTHEW JOSHUA L. SOSITO AT
IMMANUEL JOSHUA B. FALLORINA