POLITECHNIKA LSKA

WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Czyszczenie i konserwacja
stali nierdzewnych w warunkach przemysowych

dr in. Zbigniew Brytan

Politechnika lska w Gliwicach
Instytut Materiaw Inynierskich i Biomedycznych

www.imiib.polsl.pl

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Plan prezentacji
Problemy korozji
Instalacje CIP (Cleaning in Place)
/Przemys spoywczy, farmaceutyczny/
- Rouge nalot tlenkw elaza
Instalacje wodne
/woda wodocigowa, systemy przeciwpoarowe/
- Korozja mikrobiologiczna
Czyszczenie i dezynfekcja

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Stal nierdzewna a korozja

Stainless steel - "Stain-less - Stal nierdzewna stal korodujca mniej
Niewaciwe zrozumienie - stal nierdzenna nie oznacza, e materia
nigdy nie bdzie korodowa ulega korozji zdecydowanie mniej i wolniej
od innych stali
Stal nierdzewna wymaga regularnej konserwacji i czyszczenia
(brak zapisw w warunkach gwarancji)
Jakie metody czyszczenia stosowa i jak czsto
Jakich rodkw nie stosowa
Mona stworzy warunki i je utrzyma, aby stal nierdzewna nie
korodowaa w dugim okresie czasu

Prawidowy dobr wykoczenia powierzchni

wiadomy wybr typu produktu (blachy i ich wykoczenia)
Produkty paskie (rury) zastosowana obrbka cieplna - wyarzenie
Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Wysoka odporno korozyjna

W zastosowaniach przemysowych stale nierdzewne mog ulega korozji
(korozja w roztworach wodnych):
rwnomiernej,
werowej,
Wystpuje jedynie w obecnoci
szczelinowej,
elektrolitu
galwanicznej,
- Wzrost przewodnoci
midzykrystalicznej,
elektrolitu (rozpuszczone sole)
napreniowej,
powoduje przyspieszenie korozji
mikrobiologicznej,
- Warstwa wilgoci te dziaa jak
erozyjnej
elektrolit

Korozja wysokotemperaturowa
Oddziaywanie wysokiej temperatury powoduje
wystpienie wielu charakterystycznych typw korozji
zwizanych z atakiem tlenu, azotu, wgla i siarki.
Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Ochrona stali ju od etap przetwarzania i obrbki

Nie obrabia (spawa, ci, szlifowa stali niestopowych) w

bezporednim ssiedztwie stali nierdzewnych podzia miejsc obrbki
Do czenia stali nierdzewnych stosowa elementy zcze ze stali
nierdzewnych (zastosowanie stali niestopowych, elementw
galwanizowanych wywoa ich korozj)
Do montau i obrbki stali nierdzewnych stosowa dedykowane narzdzia
(dotyczy take rkawic)

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Stal nierdzewna i jej czyszczenie

Do czyszczenia nie stosowa produktw zawierajcych chlorki
Jeeli zawieraj - powierzchni intensywnie spuka woda
Czyszczenie przemysowych posadzek betonowych
Unika kontaktu z detergentami do czyszczenia betonu (zawieraj chlorki)
Zabezpieczy przed kontaktem lub intensywnie zmy powierzchni
Czyszczenie stali moe wymaga uycia szkodliwych chemikaliw
I. Stosowa si do instrukcji bezpieczestwa produktw
(zagroenie zdrowia) i instrukcji jego uycia (moliwa korozja)
II. Nie przekracza dopuszczalnego czasu kontaktu medium ze stal
III. Dokadnie spuka wod
Nie czyci bezporednio na socu lub w zbyt wysokiej temperaturze

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Stal nierdzewna procedura czyszczenia rdzy

Stay brud i zanieczyszczenia spuka czyst wod, przetrze
powierzchni mikk szmatk.
Dla ciszych zabrudze - agodne mydo lub detergent i mikka szczotka
nylonowa.
Po czyszczeniu dokadnie spuka.
Lekka rdza.
Domowe rodki czyszczce do stali nierdzewnej zawierajcej
wglan wapnia lub kwas cytrynowy. Dokadnie spuka wod.
rednie przebarwienia. Czyci 10% roztwr kwasu fosforowego.
Po czyszczeniu neutralizacja kwasu rozcieczonym amoniakiem lub
agodnym detergentem alkalicznym. Dokadnie spuka wod.
Silna rdza. Korzysta z profesjonalnych usugodawcw lub dedykowanych
produktw do wytrawiania i pasywacji stali.
Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Chemiczna obrbka powierzchniowa

Wytrawianie zanurzeniowe
Klasycznie kpiele (HNO3+HF) ostatnio te H2SO4+H2O2
Zalety:
Usuwa przebarwienia po spawaniu, zuboon w chrom warstw
wierzchni, wtrcenia niemetaliczne i zanieczyszczenie osadzone na
powierzchni i wbite w powierzchni
Przywraca pierwotn odporno korozyjn stali
Wady: Ubytek masy, wzrost chropowatoci

www.chimimeca.pl

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Chemiczna obrbka powierzchniowa wytrawianie zanurzeniowe

Ujawnia wady materiau, bdy w doborze spoiwa i zastosowanie

zanieczyszczonych narzdzi

rdo:
www.chimimeca.pl

www.chimimeca.pl

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Chemiczna obrbka powierzchniowa

Wytrawianie pasta, natryskowo

Udzia kwasu ogranicza si do cienkiej warstwy pasty trawicej
Brak konwekcji przenoszenia w pacie (wymiana wieego kwasu do
stali i usuwanie z niej produktw korozji zachodzi przez dyfuzj)
Temperatura: Pasta uytkowana w tej samej temperaturze co stal.
W lecie proces przypieszony, w zimie spowolniony
Pasty, rodki do natryskiwania
wikszy udzia kwasu
ni kpiele trawice

www.chimimeca.pl

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

10
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Chemiczna obrbka powierzchniowa

Pasywacja
Z zastosowaniem kwasu azotowego
Brak silnych kwasw (HF, HCl)
nie rozpuszcza tlenkw chromu, przebarwie po spawaniu
Wzmacnia naturaln warstw tlenkw, rozpuszcza wtrcenia
Dostpne w formie pynw
Pasywacja zanurzeniowo lub przez natrysk, obieg medium
Nie wpywa na chropowato mniejsze ryzyko nierwnomiernej
obrbki powierzchni plamy
Doskonae dla powierzchni szlifowanych lub szkiekowanych

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

11
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Chemiczna obrbka powierzchniowa

Dekontaminacja
Usuwanie wtrce i zanieczyszcze powierzchniowych
2-10% roztwory sabych kwasw (kwasu fosforowego, azotowego,
octowego, szczawiowego)
Temperatura 20-90C
Wikszo zwykych procesw czyszczenia CIP w przemyle
spoywczym/farmaceutycznym to dekontaminacja

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

12
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Stal nierdzewna i jej czyszczenie

Czyszczenie zanieczyszcze pochodzcych od stali niestopowej i czstek
elaza.
Do czyszczenia mona zastosowa roztwr kwasu szczawiowego
nanoszony na powierzchni za pomoc mikkiej szmatki.
Pozostawi na powierzchni przez kilka minut (nie trze) w celu
rozpuszczenia zanieczyszcze. Dokadnie spuka wod.
Podczas czyszczenia stali nierdzewnej:
1) NIGDY nie stosowa materiaw silnie ciernych, weny stalowej.
2) NIGDY nie czyci kwasami nieorganicznymi (zwaszcza kwasem solnym
lub wybielaczami), wybielaczami z zawierajcymi podchloryn sodu,
ktre mog spowodowa przebarwienia powierzchni i korozj werow
3) NIGDY nie dopuszcza do kontaktu stali nierdzewnej ze stal
niestopow
Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,
13
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Stal nierdzewna i jej czyszczenie

Czyszczenie manualne

Czyszczenie CIP i COP

Czas; 20%
Mechaniczne oddziaywanie; 25% Czas; 25%
Mechaniczne oddziaywanie; 50%
Temperatura; 15%

Chemiczne oddziaywanie; 25%

Temperatura; 25%

Chemiczne oddziaywanie; 15%

clean in place (CIP)

czyszczenie lokalne
clean out of place (COP)
czyszczenie zewntrzne
Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,
14
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Stal nierdzewna i jej czyszczenie

Woda najwaniejszy skadnik efektywnego procesu czyszczenia

Rozpuszczalnik dla brudu i nonik dla detergentw
W trakcie pierwszego spukania usuwanych jest ok. 90% zanieczyszcze
Kluczowy element kadej procedury czyszczenia

Samo intensywne spukiwanie powierzchni stali wydua jej ywotno

Charakter przepywu
przepyw turbulentny dziaa podobnie
jak roztwr czyszczcy

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

15
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Instalacje CIP Clean in Place

Przemys mleczarski
/warunki podobne dla browarnictwa, przemysu farmaceutycznego/
Wikszo problemw korozji wynika ze stosowanych rodkw
chemicznych lub kombinacji ww. rodkw i przetwarzanych produktw
Uwaga na
rodki do czyszczenia instalacji CIP
rodki do dezynfekcji zawieraj podchloryn wywouje korozj

www.krones.com

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

16
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Instalacje CIP Clean in Place

Typowy cykl czyszczenia CIP
Mycie wstpne wod z poprzedniego cyklu CIP, 25C, 10 min.
Mycie zasad 1,5% (NaOH), 75C, 30 min.
Pukanie wod 25-40C, 20 min.
Mycie kwasem 1% HNO3, 65C, 20 min.
Mycie kocowe wie zimn wod do momentu wypukania osadw.
Woda zbierana do kolejnego cyklu CIP

www.krones.com

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

17
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Instalacje CIP Clean in Place

1-2% NaOH - saba zasada

1-2% HNO3 kwas utleniajcy
Stosowane substancje nie s gronie dla wikszoci stali
Proces CIP sam w sobie nie stanowi problemu

Czsto stosuje si take H2SO4+H2O2 dziaa utleniajco

Kwas cytrynowy skuteczny przeciw solom elaza Fe(OH)3

Niebezpieczestwo:
Pozostaoci rodkw czyszczcych lub rodki do dezynfekcji pozostan
w instalacji CIP i kolejno mieszaj si z produktem
Zmieszanie HNO3 z produktami zawierajcymi sole /solanka w
przemyle mleczarskim/
Zbyt dugi czas kontaktu (niezgodny z zaleceniami)
Czynniki konstrukcyjne

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

18
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Instalacje CIP Cleaning in Place

Wpyw chropowatoci powierzchni
Im wiksza chropowato powierzchni, tym wicej substancji
zanieczyszcze moe si do niej przyklei.
Im wiksza chropowato powierzchni, tym trudniej j czyci.
Im wicej zanieczyszcze na powierzchni, tym nisza odporno
korozyjna.
Wymagania dla instalacji CIP
chropowato powierzchni nie wiksza jak Ra 0.8m dla kontaktu z
poywieniem
Zbiorniki procesowe bioreaktory preferencyjnie elektropolerowane
Ra<0.3m
Zbiorniki procesowe , rurocigi, inne komponenty CIP
(brak kontaktu z produktem) Ra 0.4-0.5m bez elektropolerowania

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

19
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Stan powierzani a podatno na czyszczenie

Podatno na czyszczenie rnych powierzchni zanieczyszczenie

barwionym jogurtem i zmycie wod (skumulowane 10 testw)

Zaskakujco dobre wyniki: rczne polerowanie i rutowanie

60

Pozostay barwnik na powierzchni

50
40

80 SiC

320 Al2O3

30
20
10
0

rdo: Surface treatment of stainless steel optimizing the surface while focusing on food hygiene and life-time of the equipment 2007

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

20
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Instalacje CIP Cleaning in Place

Wykonanie instalacji
projekt elementu brak wskich szczelin,
unika paskich den zbiornikw lub obszarw stagnacji medium mog wytrca si osady,
zapewni peny spyw w rurocigach i zbiornikach cakowite
osuszenie
naroa powinny by zaokrglone, unika ktowych naroy,
spoiny na cianach bocznych nie w naronikach
rwnie odpowiednio wygadzone
Szczelina

Spoina w
naroniku

Ostry
naronik

Gadkie
powierzchnie
stykajce si
z produktem

Zaokrglony
naronik

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

21
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Instalacje CIP Cleaning in Place

Rouge Rouging Nalot tlenkw elaza

Na powierzchni stali - warstwa tlenkw i wodorotlenkw elaza (rdza)
Saba forma korozji nie powoduje werw i innych problemw
wpywajcych na ywotno elementw
Gatunki wysokostopowe bardziej odporne
(im >PREN tym mniej korozji) 1.4539, 1.4462, 1.4404, 1.4307
Problem w przemyle farmaceutycznych bardzo czysta woda
Nalot powstaje niezalenie od
wykoczenia powierzchni

www.chimimeca.pl

www.chimimeca.pl

www.chimimeca.pl

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

22
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Instalacje CIP Cleaning in Place

Rouge Rouging Nalot tlenkw elaza

Systemy WFI gorcej wody do wstrzykiwania (>90C)
Najsilniej na styku fazy ciekej i pary (I) ale rwnie w innych miejscach
systemu (zaznaczone na czerwono)
Zbiorniki alkaliczne szczeglnie podatne (grubszy i trudniejszy w
usuwaniu osad)
Moe wystpowa z wodach dejonizowanych (RO, destylowanej, itd.)
W autoklawach do sterylizacji

Systemy WFI zwykle ze stali 1.4404

A,B,C wymiennik jonitowy, rurocig zimny brak nalotu
Podatne na nalot:
D zbiornik destylacyjny (gorcy) podatny na nalot
E rurocig midzy zbiornikiem destylacyjnym a
zbiornikiem magazynowym
F zbiornik magazynowy
G instalacja rurowa
H zawory spustowe
I obszary skraplania, szczeliny

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

23
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Instalacje CIP Cleaning in Place

Rouge Rouging Nalot tlenkw elaza

Usuwanie kwas cytrynowy
Si kwasu mona zwikszy przez dodatek kwasu fosforowego
Temperatura czyszczenia 70-90C
Czyszczenie moe wymaga kilku godzin
Dedykowane kompozycje kwasw dla instalacji CIP

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

24
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Korozja mikrobiologiczna
Oddziaywanie aktywnoci metabolicznej mikroorganizmow
Na powierzchni koncentracja mikroorganizmw - biofilm
Biofilm wpywa na procesy elektrochemiczne zachodzce na
powierzchni metalu
Produkty przemian metabolicznych wywouj zjawiska korozji
Mikroorganizmy powoduj niszczenie metali
Bakterie tlenowe
Bakterie beztlenowe

bakterie produkujce kwasy APB,

bakterie redukujce siarczany SRB
bakterie denitryfikacyjne,
bakterie redukujce elazo
wiele innych

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

25
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Korozja mikrobiologiczna
Na powierzchni koncentracja bakterii tlenowych
Gruba warstwa ogranicza poziom tlenu pod warstw osadu
tworzc szczelin (bakterie wytwarzaj due iloci tlenku elaza)
Pod powierzchni naroli mno si bakterie beztlenowe SRB
Poczone oddziaywanie bakterii redukujcych elazo (bakterie
tlenowe) i bakterii redukujcych siarczany SRB (beztlenowe)
Brak tlenu - nie zachodzi repasywacja stali,
co powoduje atak korozji werowej, Bona bakterii
szczelinowej
tlenowych

Bakterie
beztlenowe mno
si pod narol

Dua katoda

Dua katoda
Maa anoda
Wer

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

26
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Korozja mikrobiologiczna
Korozja w systemach przeciwpoarowych
woda pobierana z rzeki (1mg/l Cl-)
- woda wodocigowa (25mg/l Cl-)
Awaria po kilku latach eksploatacji
Przyczyna brak dostatecznego
wytrawiania spoin i stagnacja medium
Zbiornik wody (stagnacja medium, wysokie
stenie Fe) nacieki korozyjne

RESEARCH REPORT No VTT-R-01556-08 12.2.2008, Corrosion

of Stainless Steel in Fire Protection Systems

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

27
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Korozja mikrobiologiczna
Woda: podwyszone stenie jonw elaza, (brak siarczanw
aktywny proces)
Brak przepywu medium
Brak sterylizacji
Temperatura 20-35 - najbardziej dogodna dla rozwoju bakterii
Martwa przestrze w rurocigach i zbiornikach
AISI 304L

www.maintworld.com - Micro-organisms Destroyed Stainless Steel

Installation 18.5.2015

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

28
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Korozja mikrobiologiczna - zapobieganie

Spuka i cakowicie osuszy elementy wyposaenia zaraz po
zatrzymaniu pracy instalacji
W miejscach gdzie mog zbiera si i mnoy drobnoustroje
stosowa wysze natenie przepywu,
Filtrowa wod dla usunicia z niej zawiesin, ktre mog
powodowa osady i stanowi schronienie dla bakterii,
Uzdatnia lub sterylizowa wod
Regularnie czyci

Zapobieganie polega na ograniczeniu warunkw, ktre sprzyjaj

powstawaniu korozji szczelinowej i werowej, co spowalnia
narastanie warstwy mikrobiologicznej i pozwala j kontrolowa.
Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,
29
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Korozja mikrobiologiczna
Dezynfekcja wody dla zapobiegania korozji mikrobiologicznej
rodki przeznaczone do dezynfekcji chemicznej
wody pitnej na bazie:
- dwutlenku chloru (ClO2) /wymaga systemu
dozowania/
- dichloroizocyjanuran sodu (NaDCC)
- Inne (podchloryn sodu, wapno chlorowane, )
- Musz by stosowane zgodnie z zaleceniami
producenta
- Zawieraj rne stenia czynnego chloru

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

30
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Korozja mikrobiologiczna
Dezynfekcja wody dla zapobiegania korozji mikrobiologicznej

rodki na bazie podchlorynu sodu najwiksze ryzyko korozji stali

nierdzewnej
(przedawkowanie, bezporedni kontakt
ze stonym roztworem)
dichloroizocyjanuran sodu (NaDCC)
(nisze ryzyko korozji)

Inne metody dezynfekcji:

- Ozonowanie (nieszkodliwe dla stali)
- promieniowanie ultrafioletowe
-

W systemach przeciw poarniczych

wtaczanie do instalacji N2

C korozja pocztkowe stadium

CC- zmiana koloru powierzchni w wyniku korozji
G- pcherzyki gazu wydzielaj si z metalu
M wytrcanie si metalu, ciemne osady w zlewce
P korozja werowa
R Rdza na powierzchni prbek

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

31
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Dezynfekcja - dziaanie bakteriobjcze

Odrbny proces, niezaleny od czyszczenia

rodki odkaajce (rozpuszczalne w wodzie, rodki powierzchniowo
czynne lub zawieraj ich dodatek)

1. Produkty nieorganiczne zawierajce chlor zwykle podchloryn wapnia

lub sodu
skuteczne w wysokim steniu
materia organiczna moe zmniejszy dziaanie
temperatura i pH moe wpywa na skuteczno
stosunkowo odporne na twardo wody
nie pozostawiaj adnych warstw na powierzchni,
ale jeeli niedokadnie wypukane mog pozostawi zapachu lub
smaku
dobre dziaanie bakteriobjcze przeciwko wielu mikroorganizmom;
mog powodowa korozj stali nierdzewnej jeeli nie bd
dostatecznie wypukane
minimalne wymagane stenie - 50 ppm (mg/l).
Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,
32
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Dezynfekcja - dziaanie bakteriobjcze

2. Produkty organiczne zawierajce chlor chloramina-T,
kwas di- lub tri-chloroizocyjanurowy

wolniejsze dziaanie bakteriobjcze ni podchloryny

podobne ograniczenia i cechy jak dla podchlorynw
stosunkowo sabo dranice dla skry
wzgldnie nie powoduj korozji stali nierdzewnej
minimalne wymagane stenie - 200 ppm (mg/l)

Tabletki NaDCC
dichloroizocyjanuran sodu
Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,
33
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Dezynfekcja - dziaanie bakteriobjcze

3. Jodofory roztwory wodne jodu, jodku sodu lub potasu i rnych
substancji organicznych.
szybkie dziaanie bakteriobjcze w kwanym zakresie pH
w zimnej i / lub twardej wodzie
mniejszy wpyw materii organicznej ni dla podchlorynw
nietoksyczne w zwykych steniach
nie dranice dla skry
kolor roztworu (ty, bursztynowy) proporcjonalny do stenia
nie powoduj plam, przebarwie
wzgldnie nie powoduj korozji stali nierdzewnej
minimalne wymagane stenie - 12,5 ppm (mg/l)

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

34
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Dezynfekcja - dziaanie bakteriobjcze

4. Czwartorzdowe zwizki amoniowe zoone di- lub tri-metylo lub
butylo- zwizki organiczne zawierajce chlorek amonu.

stopie rozcieczenia zazwyczaj okrela dziaanie bakteriobjcze

bardzo selektywne niszczenie rnych typw organizmw
mog tworzy niepodan warstw biofilmu na powierzchni
nie dranice dla skry
bez smaku lub zapachu w zwykych roztworach
niekompatybilne z mydem i niektrymi detergentami
nie powoduj korozji stali nierdzewnej
minimalne wymagane stenie - 200 ppm (mg/l)

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

35
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Podsumowanie
Niewaciwa konserwacja lub jej brak moe zmniejszy odporno
korozyjn i wywoa zjawiska korozji
Informacje o sposobie czyszczenia, stosowanych rodkach, cyklicznej
inspekcji powinny by zawarte w warunkach gwarancji
Prawidowy dobr gatunku, wykoczenia powierzchni, stanu dostawy
Prawidowa obrbka, przetwarzania, wykonawstwo, monta instalacji
Dla wody stojcej cykliczne wymuszenie obiegu, stosowanie rodkw do
dezynfekcji wody
Stosowanie si do instrukcji producenta rodkw chemicznych

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

36
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Dzikuj za uwag

dr in. Zbigniew Brytan

zbigniew.brytan@polsl.pl
Tel: (0048) 32 237 12 76
Politechnika lska w Gliwicach
Instytut Materiaw Inynierskich i Biomedycznych

www.imiib.polsl.pl

Z. Brytan, Czyszczenie i konserwacja stali nierdzewnych w warunkach przemysowych,

37
Midzynarodowe Targi Poznaskie, 08.06.2016, Pozna