Sejarah Politik Tanah Melayu

Sehingga Awal Abad ke-20

Perjuangan Yamtuan Antah
&
Perjuangan DatoBahaman

Yamtuan Antah
Nama asal : Yamtuan Antah ibni Almarhum Tuanku Radin
Merupakan Yang Di-Pertuan Besar Negeri Sembilan yang
keenam.
Dilantik sebagai Yamtuan Seri Menanti pada tahun 1875.
Jajahan seri Menanti meliputi daerah Terachi, Ulu Muar,
Gunung Pasir, dan Jempol.
Pada tahun 1874, beliau telah menentang pelantikan
Penolong Residen, iaitu Kapten Tatham di Sungai Ujong
melalui perjanjian dengan DatoKelana kerana tindakan
tersebut akan menggugat kedaulatan bangsa.

Terdapat dua faktor yang menyebabkan perhubungan Yamtuan Antah dengan

DatoKelana menjadi semakin tegang pada tahun 1875, iaitu:
1. Yamtuan Antah enggan mengiktirafkan DatoKelana sebagai pemerintah
Sungai Ujong.
2. DatoKelana mendakwa bahawa daerah Terachi merupakan sebahagian
daripada haknya sedangkan Terachi dan daerah lain seperti Hulu Muar,
Gunung Pasir, dan Jempol merupakan daerah Tanah mengandung yang
ditadbir oleh Yang Dipertuan Seri Menanti.

Perjuangan Yamtuan Antah

C

P.J. Murray, iaitu Residen British di Sg.Ujong telah menghantar tentera dan
juruukur untuk menyiasat kedudukan Terachi.
Yamtuan Antah telah menghantar 200 orang pengikutnya bagi membantah
tindakan mengukur kawasan antara Terachi dengan Kuala Pilah.
Pertikaian antara Yamtuan dengan pihak British akhirnya mencetuskan
peperangan.
Yamtuan Antah+ sokongan DatoSiamang Gagap + Tengku Besar Tampin +
penduduk Rembau, Jelebu,Johol berjaya menawan Paroi (Disember 1875).
DatoKelana + bantuan tentera British (NNS) berjaya menawan semula Paroi
dan mengusir Yamtuan Antah ke Bukit Putus dan seterusnya ke Johor.

 Pada Disember 1875, British berjaya menawan Bukit Putus dan kemudian
menguasai Kuala Jempol dan Terachi.
Pada November 1876, Yamtuan Antah telah menandatangani perjanjian dengan
British di Singapura atas nasihat Maharaja Abu Bakar.
Isi kandungan adalah seperti berikut:

1. Yamtuan Antah diiktiraf sebagai Yamtuan Besar Seri Menanti.

2. Kawasan Johol, Hulu Muar, Jempol, Terachi, Gunung Pasir, dan
Inas diiktirafkan sebagai
Jajahan takluk Seri Menanti.

Dato
Bahaman
o Nama asal Dato Bahaman ialah Abdul Rahman bin
Tuanku Imam Nuh.
o Merupakan Orang Besar yang menentang penjajah
British di Semantan, kawasannya di negeri Pahang,
Tanah Melayu.
o Dianugerahi gelaran Orang Kaya Dato Setia
Perkasa Pahlawan Semantan kegagahan dan
keberanian beliau semasa perang saudara di
Pahang dan Perang Klang di Selangor.
o Beliau dilantik sebagai pembesar Temerloh selepas
kematian Orang Kaya Indera Segara.

Pada Oktober 1888, J.P. Rodger Residen British pertama di Pahang.

Dibantu oleh Hugh Clifford sebagai Penolong Residen.

Pembaharuan telah diperkenalkan oleh J.P. Rodger mengancam

kedudukan dan hak keistimewaan serta mata pencarian sultan dan
pembesar Pahang.

Rodger membahagikan Pahang kepada enam daerah dan diletakkan di

bawah pentadbiran Majistret dan pemungut hasil berketurunan Eropah.

Pemungut hasil ditugaskan memungut cukai dan mengendalikan

pentadbiran daerah di bawah jagaan masing-masing.
Kesannya:
1. Membangkitkan perasaan tidak puas hati sultan dan pembesar
Pahang.
2. Menimbulkan penentangan terhadap kehadiran kuasa British di negeri
Pahang.

 Pelantikan E.A.Wise oleh British

sebagai Pegawai Majistret dan
Pemungut Hasil di daerah
Temerloh ditentang oleh
DatoBahaman.
Dato telah dilarang untuk
mengutip cukai di daerah
kekuasaannya.

Pembinaan balai
polis di Lubuk
Terua tanpa
berunding
terlebih dahalu
telah
memburukkan
Pembinaa
konflik.
Dato Bahaman
n balai
menggangap
polis
Kehilangan
tindakan tersebut
Faktor-faktor
hak
sebagai
Penentangan
pengutipan
menceroboh
Dato
Bahaman
cukai
kawasan serta
Hugh Clifford menggangap
mengancam
DatoBahaman sebagai
penderhaka
kedudukannya.
kerana keenggan beliau mematuhi
Perlucutan
arahan.
gelaran
Sultan Ahmad dipaksa British
melucutkan gelaran DatoSetia Perkasa

PERKEMBANGAN KEBANGKITAN MENENTANG BRITISH

DI PAHANG

PERKEMBANGAN KEBANGKITAN MENENTANG BRITISH

DI PAHANG

Kesan kebangkitan
Pahang

Penentangan rakyat
Pahang terhadap
British berlanjutan
sehingga empat
tahun (1891-1895)

British terpaksa menanggung

hutangyang besar, iaitu
sebanyak 157 000 dolar.
Sultan Ahmad terpaksa
membayar 7200 dolar
setahun kepada British bagi
menjelaskan hutang tersebut.

Rujukan
Lew, M. H., & Candrakanth, V. (2009). Whizz Thru
Sejarah. Shah Alam: Oxford Fajar.
Lisa, Y. S. (2016). Sejarah Politik Tanah Melayu Sehingga
Awal Abad ke- 20. Selangor: Sasbadi Sdn.Bhd.