Ekoloki faktori

ta je
ekologija?

Ekologija
je
bioloka
znanost
koja
izuava
uzajamne odnose
izmeu ivih bia i
njihove
ivotne
sredine.

 Od kojih
grkih rijei
potie naziv
ekologija?

Oikos dom,
prebivalite, znanje
i Logos nauka,
znanje, spoznaja
Prema tome
ekologija je nauka
o domu, o ivim
biima u
prebivalitu.

 Koji je naunik prvi

uveo termin
ekologija?

Kako dijelimo ekologiju prema

predmetu prouavanja?

Autekologija

Ekologi
ja
Sinekologija

Kako jo moemo podijeliti

ekologiju?

Sa kojim drugim naukama moemo

povezati ekologiju?
Ekologija
Biosistema
tika

Evolucija

Anatom
ija

Genetik
a
Morfolog
ija

Fiziologija

Primjer koji ilustruje meuovisnost

biljaka i ivotinja?

EKOLOKI FAKTORI

 Ekoloki faktori

Ekoloka valenca

Ukupni utjecaji
sredine na iva
bia.

Variranje
djelovanja
ekolokog faktora
unutar kojeg je
mogu ivot neke
vrste .

Intenzitet ekolokog
faktora

minimu
m

pesimum

Ekoloka valenca
optimum
Djelovanje ekolokog faktora

maksim
um

pesimum

 Eurivalentni organizmi

Stenovalentni
organizmi

Mezovalentni
organizmi

Organizmi koji
podnose iroko
variranje nekog
ekolokog faktora.
Ako je
podnoljivost
variranja ekolokog
faktora u uskim
granicama.

Podjela ekolokih faktora

Abiotiki faktori
Klimatski
faktori

Edafski
faktori

Orografski
faktori

Fiziko
hemijski
faktori
sredine

Toplota

Hemijski sastav
tla

Nadmorska
visina

Vlanost

Fizike osobine
tla

Nagib terena

Svjetlost

Vodni reim tla

hemijsko fiziki
procesi koji se
deavaju u
neivoj okolini
organizama

Zrana kretanja

Biotiki faktori
Virogeni

Potiu od virusa

Fitogeni

Potiu od biljaka

Zoogeni

Potiu od ivotinja

 Biotiki faktori
imaju veliki utjecaj
na biocenozu
(ivotnu zajednicu)
i dijele se u dvije
skupine:

intraspecijski
odnosi - utjecaji
unutar populacije
iste vrste
interspecijski
odnosi
podrazumjevaju
meusobne
utjecaje
organizama
razliitih vrsta

Abiotiki faktori

Svjetlost

 Heliofite

Skiofite

Heliofite

Skiofite

 Aktivnost pojedinih ivotinja vezana

je za dan, odnosno no, posebno u
zadovoljavanju potreba ishrane.
S obzirom na njihovu aktivnost tokom
dana i noi ivotinje moemo
podijeliti u 4 skupine: dnevne,
none, sumrane i neutralne ili
indiferentne u odnosu na koliinu
svjetlosti.

 Fototropizam
Fotokineza
Fototaksija

Temperatura

 Rast, razvoj i razmnoavanje

Klimatsko zoniranje, vertikalno
zoniranje

 Termofilni
organizmi
Frigorifilni
organizmi

U odnosu na variranje ovog ekolokog

faktora organizme moemo podijeliti na:

Euritermne
Stenotermne
Mezotermne

Vlanost
Vrlo bitan ekoloki faktor
Unutarnja i vanjska sredina
Apsolutna i relativna vlanost

U odnosu na ovaj ekoloki faktor biljne

organizme moemo podijeliti na:

Hidrofite (rogoz)
Higrofite (puzavi abnjak)
Mezofite (crvena djetelina)
Kserofite (livadski jeam)

Podjela ivotinja, u odnosu na ovaj

ekoloki faktor, na dvije grupe:
Higrofilne

Kserofilne

U odnosu na variranje ovog ekolokog faktora

organizme moemo podijeliti u tri grupe:

Eurihidrine
Stenohidrine
Mezohidrine

Zrani pokreti
vjetrovi pojaavaju
efekte temperature
na organizme
putem poveanja
gubitka toplote
usljed evaporacije,
a takoer mogu
izmijeniti
morfologiju biljaka

Biotiki faktori

INTERAKCIJA

ORGANIZMI A/B

KOMPETICIJA

-/-

PREDATORSTVO

+/-

PARAZITIZAM

+/-

MUTUALIZAM

+/+

EFEKT NA VRSTE
Ova interakcija moe biti tetna
po obje vrste.

Interakcija je korisna za jednu

vrstu, a tetna za drugu vrstu.
Interakcija je korisna za obje
vrste.
Interakcija je korisna za jednu

KOMENSALIZAM

+/0

vrstu, dok na drugu nema

utjecaja.
Jedna vrsta inhibira rast druge

ANTIBIOZA

0/-

djelovanjem proizvoda ivotnih

aktivnosti, a sama ne trpi tetu.

 Kompeticija

 Predatorstvo

Parazitizam

 Mutualizam

Komensalizam

 Antibioza

 1. Kako smo
definisali ekoloke
faktore?

2. ta je ekoloka
valenca?

 3. Kako dijelimo
organizme u
odnosu na
variranje ekolokih
faktora?

4. ta su to
eurivalentni, a ta
stenovalentni
organizmi?

 5. Na koje dvije
skupine smo
podijelili ekoloke
faktore?

6. Nabrojati neke
abiotike ekoloke
faktore?

 7. Nabrojati 3 osnovne grupe

biotikih faktora u odnosu na skupinu
organizama od kojih potiu?