Pl a

ton

Bizitza
K. a. 427an Atenasen jaio zen
Entzute handiko familia aristokrata baten kide
Sokrates bere maisua izan zen. Haren heriotza eragin nabaria
izango du bere bizitzan eta pentsamenduan.
Bidaiak egin zituen Egipto eta Megarara. Bertan matematika eta
geometria ikasi zituen.
Bere teoria politikoak martxan jartzeko Sirakusara joan zen hiru
bider, baina bertako agintariekin ez zen ondo moldatu eta ez
zuen bere proiektu politiko gauzatzeko aukerarik izan.
Akademia izeneko eskola sortu zuen Atenasen.
K. a. 347. urtean hil zen.

Platon eta aurretiko filosofoak

Heraklito Zentzumenez ikusten dugun errealitatean etengabeko aldaketan dago

Pitagoras Matematika eta geometriaren garrantzia.
Parmenides Izatearen ezaugarriak erabiliko ditu ideienak zehazteko.
Zentzumenetatik jasotzen dugun informazio ez da fidagarria.
Sokrates Ez zuen onartzen sofisten erlatibismoa eta konbentzionalismo
Kontzeptu unibertsalen garrantzia
Elkarrizketa metodo gisa
Orfismo Arima gorputz batean izatera kondenatuta dago
Bizitza orfikoan bezala, hobestu behar dugu arima gorputza baino.

Testuinguru historikoa

Periklesen heriotza 429 K.a. - Demokraziaren usteltze proz

Demagogoen gobernua Cleon, Hiperbolo, Alcibiades...
Atenas Peloponesoko guda galtzen du Espataren aurka

30 Tiranoen gobernua 404 K.a. - Espartaren aldeko gobern

Demokrazia berreskuratzen da 403 K.a.
Sokratesen epaiketa eta heriotza zigorra 399 K.a.

Platonen obra
Gaztarokoak: (Bertutea)
Sokratesen eragin handia nabaritzen da
Apologia, Kriton,Protagoras
Transiziozkoak:

(Politika)
Sokratesen eragina gutxitzen doa
Idei propiak agertzen hasten dira
Kratilo, Gorgias, Eutidemo

Heldutasunezkoak: (Bere teoriaren idei nagusiak agertzen dira)

Lan ederrenak.
Errepublika, Fedon, Oturuntza, Fedro
Azken urteetakoak: (Kosmologia)
Bere ideiak auzitan jartzen du
Parmenides, Teeteto, Timeo

Helburuak
Helburu etikoa.
Sokratesi jarraituz bertutea ezagutzan oinarritu nahi du. Ongia,
Edertausna eta Justiziaren definitu beharrekoak dira.
Helburu politikoa.
Gobernatzeko modu justua topatu nahi du. Eredu horretan agintariek
jakintsuak izango lirateke. Hau da, politika ere ezagutzan oinarrituko
litzateke.
Helburu epistemologikoa:
Benetako ezagutza izateko kontzeptu iraunkorrak ezinbestekoak dira.

Benetako
errealitatea

Iraunkorra

Ideien mundua

Gauzak ideien kopiak

dira, eta hauek dituzte
eredu
Zentzumenekin
hautematen
dugun
errealitatea

Aldakorra

Mundu sentikorra

Mahaiaren ideia
tabell
e
table
mesa
tebur
u
tablit
sa

Ideien ezaugarriak
Eredu perfektuak dira
Exitentzia erreala eta independiente dute Transzendetala, ez
inmanentea
Pentsamenduaren benetako objetuak dira: definizioaren eta
zientzaren objektuak
Esentziak dira ideia bakoitza bakarra da, betierekoa eta
aldagaitza
Errealitatea bitan banatzen dute Mundu adigarria eta mundu
sentikorra
Gauzak bere izaera hartzen dute ideiak imitatzen edo idei
horietatik parte hartzen.

Ongiar
en
ideia
Kontzeptu
moralen
ideiak
Ideia
matematiko
ak

Gauzakien
ideiak

Ideien arteko
hierarkia