AL-ANDALUS

GAIA

Al-Andalus

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

AL-ANDALUS

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

Al-andaluseko historia-1
Musulmanak,
Iberiar
penintsulara,
711. urtean
etorri ziren.
Tariq eta Musa
musulmanen
buruak ziren.
Musulmanak,
Guadaleteko
borrokan,
bisigodoak
menderatu
zituzten.
Guadaleteko borroka

AL-ANDALUS

Al Andaluseko historia-2

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

Musulmanak , penintsulan 711.urtetik

1492urtera egon ziren. Guztira 800 urte

AL-ANDALUS

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

Al-Andaluseko historia-3

Denboraren marra

AL-ANDALUS

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

Al-Andaluseko historia-4

Hasieran, Al-Andalus Damaskoko

kalifatuaren mende zegoen.Emir batek
gidatzen zuen.
Kordoba lurraldeko hiriburua izan zen.

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

AL-ANDALUS

Al-Andaluseko historia-5
756 urtean Abderraman I.a
emir independente izendatu
zuten.
Emirato independente

Damaskoko Kalifaren aginduak

ez zituen betetzen eta autoritate
erlijiosoa hartu zuen:

929. urtean Abderraman

III.a, kalifa indepente
izendatu zuten.
Garai honi kalifatu
independente deitu zitzaion

AL-ANDALUS

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

Al-Andaluseko historia-6

- 1031n,

kalifatua
erresuma
txikietan edo
taifa
ezberdinetan
banatu zen .
- Kalifaren
boterea ahuldu
zen,
-eta errege
kristauak Al-

Al-Andalus erresuma txikietan

banandu zen

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

AL-ANDALUS

Al-Andaluseko historia-7

1212.urtean,,Tolosako Nabaseeko borroka handia izan zen.

kristauek irabazi

eta almohadeak galdu zuten.

Antso VII.a Nafarroakoak, Al-Nasir zegoen lekurantz jo
zuen, zeramatzan berrehun zaldun nafarrekin. Nafarrek
kateak apurtu zituzten .
Antsok, Nafarroako armarriari jartzeko ,kateak eraman
zituen

AL-ANDALUS

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

Al-Andaluseko historia-8
Islamdarren esku,

bakarrik
Granadako
erreinua geratu
zen

Azkenean, 1492.
urtean,
Errege Katolikoek
Granada konkistatu
zuten.

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

AL-ANDALUS
Ekonomia Teknika eta landare berriak

Ekonomia-1

- Herritar gehienak nekazariak ziren.

- Ureztapena asko garatu zen eta produkto berriak
ereiten hasi ziren (kotoia, arroza, laranjak, larru
ongintza)
Ureztapena
Kotoia

Indigoa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

AL-ANDALUS
Ekonomia Landare berriak

Ekonomia-2
Alberjinia

Arroza

Azukre-kanabera

Orburua

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

AL-ANDALUS
Ekonomia Kalitate handiko eskulangintza

Ekonomia-3

Hirietan kalitate handiko artisautza produktuak lantzen ziren ...

Keramika

Larru ongintza

Bitxigintza

Armak
Zeta

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

AL-ANDALUS
Ekonomia Merkataritza aktiboa

Ekonomia-4

Al-Andalus merkataritza zentro aktiboa izan zen. Lantzen zituzten artisautza

produktuak saltzen zituzten eta morroiak eta urrea erosten zuten. Txanpona
erabiltzen zuten: dinarea eta dirhema.
Kalifaldiko urrezko
dinar-a

Kordobako
zilarrezko dirhema

Kalitate handiko eskulangintza - Eslulanak ala artelanak ?

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

AL-ANDALUS
Gizarte heterogeneoa

gizartea-1

Talde boteretsuena konkistatzaileek eta haren ondorengoek osatzen zuten:

Arabiarrek lur onenak eta gobernuko kargu onenak mantendu zituzten.
Berbereak gehiago ziren baina haien egoera okerragoa zen.

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

AL-ANDALUS
Gizarte heterogeneoa

gizartea-2

Erlijio desberdinak elkar bizi ziren: Mozarabeak(kristauak), Muladiak, Juduak

Muladiak
Mozarabeak
kristau
erlijioarekin
aurrera egin
zuten kristauak

Lehen kristauak
izanik islama
hartu zutenak

Juduak

AL-ANDALUS
Hiriak oso garrantzitsuak ziren
Hiriaren alde garrantzitsuena
medina zen, hemen alkazaba
(jauregia) eta mezkita nagusia
zeuden

airetiko argazkian Kordoba

Hiriak oso garrantzitsuak ziren,

bizitza ekonomikoaren,
sozialaren eta kulturalaren zentro
zirelako

Kristauenak baino hiri

handiagoak ziren:
Kordobak 100.000 biztanle
inguru zituen.

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

gizartea-3

AL-ANDALUS

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

gizartea-4
Familia aberatsaren etxebizitza

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

AL-ANDALUS
Aurreko etxe musulmanak eta gaurkoak berdintsuak dira
Alpujarrak, Granada

gizartea-5

Andaluziako etxe tradizionala, Kordoba

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

AL-ANDALUS
Arkitektura elementuak - Materialak

arkitektura-1

Material txiroekin
eraikitzen zuten

Igeltsua
Marmola

Azulejoa
Egurra

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

AL-ANDALUS
Arkitektura elementuak - Arkuak

arkitektura-2

Elementuak:
ferra-arkuak
Erdi puntukoa

Ferra-arkua

eta

poliobulatuak
; egurrezko
estalki lauak
eta kupulekin
itxitakoak.

Polilobulatua

Ferra-arku
zorrotza

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

AL-ANDALUS

arkitektura-3

Arkitektura elementuak - Apainketa

Geometrikoa

Begetal
a

Kaligrafiko
a

Apainketa

oso ederrak erabiltzen zituzten.

AL-ANDALUS
Arkitektura elementuak - Apainketa

Giro atseginak eta freskoak, urarekiko gustua

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

arkitektura-4

AL-ANDALUS

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

arkitektura-5
Meskita - Eskema orokorra
Otoitz egiteko gela

AL-ANDALUS

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

arkitektura-6
Alhambra
Alhambra, Granada

Alhambrako lehoien patioa, Granada

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

AL-ANDALUS

arkitektura-7

Alhambra
Ubidearen jauregia Generalifen, Granada

Lindarajako begiratokia Alhambran

Alhambrako eskema, Granada

AL-ANDALUS

GEOGRAFIA ETA HISTORIA

2. DBH 6. GAIA

Kultura ondarea
Al-Andalus Erdi Aroko kulturaren gune inportanteena zen.
Jakintsuen artean, Aberroes eta Maimonides azpimarratuko ditugu.

Averroes,
(Kordoba 1126
Marraketx 1198)
filosofo eta
jakintsu
andaluziarra,
lege islamikoaz,
matematikaz eta
medikuntzaz
aditua.

Maimonides
kristauentzat Rab
Moiss Egiptoarra
(Cordoba 1135
Egipto 1204)
medikua, rabinoa
eta Erdi Aroko
judutar teologorik
garrantzitsuena
izan zen.