Gajenje jednomjesene mlai

Gajenje mlai arana do mjesec dana starosti rastilita

Priprema ribnjaka za prihvat mlai je nuna za kvalitetan uzgoj
Priprema poinje u jesen prethodne godine, a sastoji se od:
Koenja i uklanjanja vegetacije
Plitkog oranja i tanjiranja dna
Tako obraen ribnjak se tokom zime ostavi suh
Dezinfekcija: U rano proljee se krei na suho negaenim (ivim) greom
150 1500 (najee 500) kg/ha
Ili sa 1500 3000 (najee 2000) kg/ha gaenog krea
Kreenjem se dezinficira tlo i poboljava struktura dna
Koliina krea ovisi o kvaliteti tla (kiselija i vlana tla vea koliina krea)

 Nakon kreenja tlo se ponovo istanjira

Kasnije se upusti voda do visine od nekoliko cm poveava se
dezinfekciona mo krea
Nakon pet dana upusti se voda od 1/2 - 1/3 predviene visine
vodenog stuba
Ako se tada pojave raii (Branchiopoda) odmah nakon punjenja
do 1/3 treba ubaciti aransku mla jer bi raiii mogli pojesti
riblju mla
Voda se uputa kroz pjeano ljunani filter ili kroz mreu
Nakon punjenja vode obavlja se ubrenje razvoj prirodne hrane

 Gnojenje:
izgorjeli stajnjak ili neorgansko ubrivo 1 3 tone po hektaru (ovisi od produktivnosti
ribnjaka, kvalitete vode, itd.)
Kokoije ubrivo 1 2 tone po hektaru
Svinjsko ubrivo 2 tone po hektaru
Prilikom punjenja ribnjak se gnoji sa 30 50% predviene koliine

Gnoj se rasporedi u veim koliinama tamo gdje e biti hranilita i gdje e se

samim tim ribe najvie sakupljati
ubrivo se ravnomjerno rasporedi po pliim dijelovima
Osim organskih mogu se koristiti i neorganska ubriva ili se kombiniraju sa
ogranskim
Nakon ubrenja dolazi do razvoja planktona (Protozoa i Rotatoria) znaajni
u prvih 10 dana ivota

 Nasaivanje larvi se obavlja ovisno od perioda mrijesta

najee u drugoj polovini maja
Nasaivanje po mirnom i sunanom vremenu pri temperaturi
veoj od 17 0C optimalno 22 24 izmeu 10 i 15 sati
Ako se larve do rastilita transportuju u plastinim vreama
neophodno ih je spustiti u vodu rastilita izjednaavanje
temperatura, a tek onda otvoriti vree kako bi izali
Ovisno o kvalitetu ribnjaka i drugih faktora, gustina nasada
mlai je 50 000 1000 000 individua /ha
Ne smije biti pregust (brzina rasta, bolesti)

 Mla arana starosti

1 10 dana se hrani protozoama, rotatorijama i malim
raiima
11 18 dana se hrani malim i srednje velikim raiima i
larvama insekata
19 33 dana velikim raiima i larvama insekata

Sa prihranjivanjem larvi se poinje dan nakon

nasaivanja
Ako je prirodna hrana dobro razvijena sa
prihranjivanjem se poinje nakon 7 10 dana nakon
nasaivanja

 Od 1. do 14. dana hrana se ravnomjerno rasipa na oko 1 m od obale u

vidu traka (razmuena u ribnjakoj vodi)
Od 15. dana hrana se zmijesi kao tijesto napavljeno od branaste
granulacije i stavlja se u vodu na stolove ili tacne bijele ili neke druge
svijetle boje
Hrana se daje svakog dana u vie obroka
Koliina hrane kojom treba hraniti mla najmanjih uzrasnih kategorija
iznosi 5 10 % u odnosu na ihtiomasu pri temperaturi vioj od 20 0C
Pri temperaturama niim od 20 0C, hranu treba smanjiti na na 3 5% u
odnosu na ihtiomasu
Nije lako doi do validnih podataka o ihtiomasi u rastilitu
Tabela

Orijentacioni prikaz podataka je u dat u tabeli za 200 000 jedinki arana

Dani

1.

Koliina hrane

35 g koncentrovane hrane za 1 mj. mla 40 50%

branasta granulacija

Oblik hrane i
veliina (mm)

Veliina
estica
(mm)

Najmanji
broj obroka

Emulzija (bano)

Do 0,1

2.

35 g koncentrovane hrane

Emulzija (bano)

Do 0,1

3.

40 g koncentrovane hrane

Emulzija (bano)

0,1 0,2

4.

50 g koncentrovane hrane

Emulzija (bano)

0,1 0,2

5.

55 g koncentrovane hrane

Emulzija (bano)

0,1 0,2

6.

60 g koncentrovane hrane

Emulzija (bano)

0,1 0,2

7.

65 g koncentrovane hrane

Emulzija (bano)

0,1 0,2

8.

90 g koncentrovane hrane

Emulzija (bano)

0,2 0,4

9.

115 g koncentrovane hrane

Emulzija (bano)

0,2 0,4

10.

140 g koncentrovane hrane

Emulzija (bano)

0,2 0,4

11.

170 g koncentrovane hrane

Emulzija (bano)

0,4 0,6

12.

220 g koncentrovane hrane

Gua emulzija

0,4 0,6

13.

280 koncentrovane hrane

Gua emulzija

0,4 0,6

14.

340 g koncentrovane hrane

Emulzija tijesto

0,5 - 1

15.

420 g koncentrovane hrane

Tijesto

0,5 1

16
30

Svakodnevno za 20 50% poveavati koliinu hrane

ovisno od konzumiranja i stepena razvoja prirodne hrane

Tijesto

0,5 1,5

 Sedam dana nakon nasada larvi rastilite se dopunjava vodom

postepenim poveavanjem vodenog stuba do potpunog punjenja
Tokom gajenja je potrebno stalno osvjeavati vodu koliko se
vode ispusti toliko se doda nove
Mla se u rastilitu gaji tri do est nedjelja
Konana teina mjesenjaka starosti oko 30 dana sa gustinom
nasada od oko 500 000 individua/ha treba biti oko 1,5 2,5 g
Sa gustinom nasada od 1 000 000 individua/ha treba biti oko 1 g
Gubici u ovoj fazi se kreu 0d 20, pa i do 90% u raastilitima
malih povrina gdje je dolo do prenamnoavanja predatorskih
raia (Tripos cancriformis)
Najei gubici su 30 70%

 Ukoliko se koristi gust nasad nakon

30 dana u rastilitima mla
zaostaje u rastu i dolazi do eeg
uginua izlov
Izlov mreama sitnog oka (4 mm)
alov
Ako je vrijeme toplo izlov ujutro
smanjeni gubici tog dana i dan
ranije se mla ne treba hraniti
Izlovljena mla se prebacuje u
mladinjake gdje se gaji do jedne
godine

 Prilikom izlova mjesenjaka odreuje se njihov broj i to

procjenom na osnovu volumena koji zauzima poznati
broj riba
Za to se koristi cjediljka za aj cjediljka se napuni do
vrha mladim jedinkama i prespe u veu posudu odakle
se jedna po jedna jedinka broji
Ponekad se broji direktno iz cjediljke stres
Nakon to se utvrdi broj jedinki u cjediljki rauna se
srednja vrijednost i mnoi sa brojem cjediljki utvruje
se ukupan broj izlovljenih mjesenjaka i utovarenih u
bazene za transport

 Nakon zavrene proizvodnje jednomjesene mlai

rastilita je najbolje ostaviti suhim do naredne godine, a
ako je neophodno mogu posluiti za jo jedan turnus
gajea biljojedih riba koje se mrijeste mjesec dana
kasnije od arana
Rastilita se ponekad mogu koristiti kao mladinjaci.

Gajenje jednogodinje mali

Gajenje jednogodinje mali u mladinjacima
Uspjenost gajenja ovisi od naina pripreme
mladinjaka
Priprema podrazumijeva da je mladinjak prije nasada
bio suh najmanje 40 60 dana (najbolje tokom itave
zime)
Iz mladinjaka se prvo odstranjuje vegetacija, obradi se
istanjira i zakrei podoga sa 150 2000 kg
hidratisanog krea (ovisno od podloge i vlanosti
terena) najee sa 200 500 kg
Tanjiranje moe i nakon kreenja tako se kre pravilno

 Nakon pripreme mladinjak se do 2/3 puni vodom, a 7

10 dana prije nasaivanja se ubri koliinom 1 3 tone
organskog ubriva / ha (ovisno o tipu podloge i ubriva)
Nakon toga se dopunjava vodom, a potom se dodaje
azotno i fosforno neorgansko ubrivo 50 100 kg / ha
azota i 10 20 kg / ha istog fosfora
Ovako pripremljen objekat je spreman za nasad

 Mladinjaci se nasauju u drugoj polovici juna sa 15 000

100 000 jedinki mjesenjaka / ha (ovisno od poetne
teine mjesenjaka i eljene konane teine
jednogodinjaka)
U dvogodinjem sistemu mladinjaci se nasauju sa
15 000 30 000 jedinki / ha;
u trogodinjem sa 30 000 60 000 (rijetko i do 100 000)
jedinki / ha sa ciljnom masom jednogodinje mlai od
20 do preko 100 g

 Prilikom nasaivanja, radi planiranja gustine nasada i

primjene ihtiolokih i agrotehnikih mjera tokom
proizvodnje, potrebno je to preciznije utvrditi broj
jedinki mlai
Osim gajenja u monkulturi, gajenje jednomjesene
mlai se moe obaviti i u mijeanom nasadu sa starijim
klasama arana kao i u polikulturi sa prateim vrstama
U tim uslovima uzgoja mora se voditi rauna o
specifinosti gajene mlai u ishrani prteih vrsta

 Pri nasaivanju u objekte za gajenje jednogodinje

mlai potrebno je napraviti kratkotrajnu kupku 30 40
sekundi u 2 3% rastvou kuhinjske soli / 100 litara vode
Ako se mla uzgaja u poluintenzivnom sistemu, vano je
u mladinjaku obezbijediti dovoljne koliine prirodne
hrane zooplanktona i faune dna
Obezbjeivanje prirodne hrane se obavlja ubrenjem
tokom itavog perioda gajenja, na svakih 5 15 dana
osim u periodima viih temperatura vode preko 22 0C i
smanjenog sadraja rastvorenog kisika kada ubrenje
moe biti kontraproduktivno

 Doze ubriva i dinamika ubrenja se odreuju na osnovu

rezultata stalne kontrole fizikih, hemijskih i biolokih odlika vode
Prihrana gajene mlai moe se obavljati itaricama na poetku
prekrupljenim zbog veliine zalogaja ili koncentriranim hranama
peletiranim i ekstrudiranim
U periodima kad nije mogue razviti prirodnou hranu u dovoljnoj
mjeri, neophodno je intervenisati dodatnim proteinskim hranama
Dodatna hrana treba sadravati 30 38% (najbolje 34 38%)
proteina
Ovakva hrana treba da ima sposobnost da se u trajanju od 60
minuta ne raspada u vodi i kako bi je mla mogla konzumirati

 Ako ima dovoljna koliina prirodne hrane dodatnu hranu treba

svesti na najmanju mjeru; hrana treba sadravati 25% proteina, ili
hranu ugljinohidratnog sastava sa procentom proteina ispod 20%
Procentualna koliina dodatne hrane u odnosu na izranatu teinu
gajene mlai dnevno iznosi do 6%

Po mjesecima:
jun 0,2 3%
Jul 2 6%
Avgust 3 6%
Septembar 2 4% i
Oktobar 1 2%

 Procjena koliine ribe je

jedan od polaznih
podataka za pravilno
doziranje dodatne hrane u
datom momentu
Procjena se obavlja na
osnovu rezultata probnih
izlova gajene ribe
Probni izlovi mreom
samaricom ili erencem
na hranilitima svakih 7
15 dana

 Prilikom probnog izlova je potrebno izloviti stotinak

jedinki aranske mlai, izmjeriti ih i odrediti njihovu
prosjenu masu
Ukupna ihtiomasa se odreuje mnoenjem nasadnog
broja sa prosjenom teinom i smanjenjem za
procijenjeni procenat uginua
Pri tom se obavlja pregled ribe na parazite, promjene na
tijelu, stanje krga, pregledati unutranje organe: riblji
mjehur, jetra, crijeva, slezena... (disekcija)
Pregledava se i crijevni sadraj sastav hrane

 Hranjenje se obavlja na hranilitima oznaenim plovcima ili

zailjenim pravim koiima (ptice) koji se postavljaju u
liniju hranidbena linija na tvrdoj podlozi
Broj hranilita 5 10 / ha; bolje je imati vei broj hranilita
Najei broj dnevnih obroka: jedan u aprilu, maju,
septembru ili dva u junu, julu i avgustu
Prvo hranjenje ne treba biti prije 9 sati kako bi mla mogla
uzimati prirodnu hranu
Drugo ne nakon 15 sati slaba iskoristivost hrane, naroito
pri veim temperaturama

 Uzimanje hrane se kontrolie 1 2 sata nakon davanja

pomou perforirane lopate
Ako se uoi nepojedena hrana naredni obrok se
smanjuje
Najbolji nain prihranjivanja je pomou automatskih ili
poluautomatskih hranilica
Tako se postie vei prirast sa istom koliinom hrane i za
isto vrijeme
Najbolji nain je korienje aeratora u blizini hranidbenih
mjesta
Ukupna koliina dodatne hrane za period gajenja se

 Ako se koristi peletirana hrana utroak je 1,5 2,6 kg

(uglavnom 1,8 2,2 kg)
Ekstrudirana hrana 1 1,8 kg (uglavnom 1,3 1,6 kg)
Promjer peleta u odnosu na masu gajenog
jednogodinjeg
Masaarana
arana (g)
Promjer peleta
(mm)

1 10

10 50

50 200

 Gubici pri gajenju mlai arana od mjesenjaka do

godinjaka su najee 20 40% (deava se i preko
50%)
Nakon zavrene proizvodnje odgojena jednogodinja
mla se izlovljava mrea alov
Po izlvou mla se sortira i nasauje u objekte za gajenje
ili u zimovnike , a viak se prodaje

Gajenje dvogodinjeg arana

Obavlja se u veim objektima
Ciljevi gajenja mogu biti:
Dobijanje konzumne veliine od preko 1,2 kg od mlai krupnije
od 100 g; konzumna veliina se dobije nasadom 2 000 3 000
ind/ha
Dobijanje dvogodinje ribe za nasad u trogodinjem pogonu
teine 250 do preko 100 grama; planirana veliina se dobije
nasadom od 3 000 10 000 ind/ha

 Prije nasada priprema objekta: Prezimljavaje na suhom;

Zakreavanje i ubrenje
Nakon prezimljavanja i obrade dna obavlja se zakreavanje
150 2000 kg/ha (najee 200 500 kg/ha), a onda
tanjiranje i uputanje vode do maksimuma
Nakon punjenja 7 10 dana prije nasaivanja jednogodinjom
mlai obavlja se ubrenje sa oko 50% planirane koliine,
kasnije u vie navrata svakih 5 15 dana
Doze ubriva ovise o nizu faktora, a najee 1 3 t/ha
organskog ubriva (stajnjak); odnosno 70 100 kg KAN a i
30 50 kg superfosfata / ha

 Nasaivanje jednogodinjom mlau u periodu od kraja februara

druge polovice aprila (bolje je ranije)
Nasad moe biti u monokulturi, ali i u polikulturi sa drugim
vrstama
Ako je mladinjak obrastao sitnim makrofitama nasadiemo
imla bijelog amura
Ako je dobro razvijen fitoplankton dodaemo bijelog tolstolobika,
a ako je dobro razvijen zooplankton dodajemo sivog tolstolobika
Ukoliko elimo u polikulturi imati linjaka onda je, obzirom da
linjak sporo prirasta potrebno iz polikulture izbaciti grabeljivce

 Procenat zastupljenosti prateih vrsta u ukupnom nasadu i broj

jedinki ovisi o koliini raspoloive hrane
U najboljim uslovima ne bi trebalo prelaziti 20% ukupno nasaenih
jedinki
Gajena dvogodinja mla se prihranjuje dodatnom hranom na slian
nain kao i kod gajenja jednogodinje mlai, s tim da hrana treba
sadravati neto manje proteina
Procentualna koliina doatne hrane u odnosu na izraunatu teinu
gajene mlai dnevno se kree oko 5%
Po mjesecima: april 0,1 0,3%; maj 0,2 0,5%; jun - 0,5 3%;
jul - 2 5%; avgust - 3 5%; septembar - 2 4%; oktobar - 1
2%;

 Koliina hrane koja se daje u dnevnom obroku odreuje se na

osnovu probnih mjerenja, procjene broja jedinki u objektu, svojstava
vode, itd.
Probno mjerenje izlovi se 100 jedinki i na osnovu njihovog prosjeka
i procjene broja jedinki dobijemo podatak o ihtiomasi riba kao i o
prirasti za proteklih 15 dana
Pored punog sistema postoji itav niza razliitih varijanti gajenja
mlai
Postoje ribnjaci sa mrijestilitem i mladinjakom, ali bez rastilita
Prednosti ovakvog naina su u tome to larve iz mrijestilita odmah
prelaze u mladinjake pri emu se izbjegava izlov u vrijeme kada su
larve vrlo osjetljive

 Nedostaci su u tome to je teko odrediti taan nasad

mlai u mladinjacima, ali se moe odrediti preciznim
probnim izlovom
Mrijestilita ponekad slua i kao rastilita tako da mla u
njima ostaje 8 14 dana, azatim se prebacuje u
mladinjak
Mladinjaci mogu posluiti za tzv. divlji mrijest
U velike mladinjake se stavi po pet garnitura matica /
ha
Uspjeh moe biti dobar ali se ne zna taan broj mlai i
ne mogu se dobro planirati mjere gazdovanja