Tema:

PARAJA
PARAJA ESHTE DO GJE QE
PERGJITHESISHT PRANOHET NE
BLERJEN E MALLRAVE,
KRYERJEN E SHERBIMEVE APO
SHLYERJEN E BORXHIT

FUNKSIONET E PARASE

I. MJET I KEMBIMI
Kalimi nga ekonomia e mallit
(barter economy) te ekonomia e
parase
Rrit efektivitetin ekonomik
nepermjet specializimit dhe
ndarjesse punes

FUNKSIONET E PARAE

II. NJESI LLOGARITESE

Mat vleren e mallrave dhe
sherbimeve ne ekonomi
Sherben si emerues i vetem i
vleres se gjithe mallrave dhe
sherbimeve duke i bere ato te
bashkemateshme

FUNKSIONET E PARASE
III. REZERVE VLERE

Mjet akumulimi per tu perdorur si

fuqi blerese ne te ardhmen
Mjet i pelqyeshem i rezerves
krahasuar me mjetet e tjera pasi ka
vetine e LIKUIDITETIT

LIKUIDITETI

Shpreh lehtesine dhe shpejtesine me te

cilin nje aktiv mund te shnderohet ne
mjet kembimi ( para )
Shkalla me te cilen nje mjet sjell para
me lehtesi kthyeshmerie dhe te lire nga
rreziku i humbjes se kapitalit quhet
shkalle likuiditeti.
Permasat e likuiditetit:
a)Shpenzimet e transaksionit
b) Rreziku i mimit

FUNKSIONET E PARASE
IV. STANDARD I PAGESAVE TE
ARDHME

Kryerja e pagesave qe jane shtyre

per tu kryer ne te ardhmen (shlyerja
e huase se mare, kontratat e ardhme
etj )

EVOLUCIONI DHE FORMAT E

PARASE
Prirja e kalimit nga lendet e
dobishme te ato me pak te dobishme
dhe me shume luksi
Kalimi nga paraja mall te paraja kredi
(apo perfaqesuese )
Paraja e dekretuar qarkullon me kurs
ligjor te detyrueshem

(Shteti i detyron me ligj shtetasit e vet ta

perdorin katemonedhen e emetuar prej tij

ne funksionin e parase pa te drejten e
kembimit me ar )

FORMAT FIZIKE TE PARASE

1. Monedhat metalike
2. Kartemonedha
[ (Para e prekshme (CASH) ]
3. Paraja llogari
4.Paraja elektronike

OFERTA E PARASE

ESHTE SHUMA E PARAVE NE NJE

EKONOMI E CILA MUND TE
SHKEMBEHET LIRSHEM ME MALLRA
DHE SHERBIME SI DHE TE SHLYEJE
BORXHIN
Baza monetare e nje vendi perfshin
parate ne qarkullim plus rezervat e
bankave tregtare prane bankes
qendrore.

Kriteret e percaktimit te ofertes se

parase
1. Kriteri i transaksionit
2. Kriteri i likuiditetit

AGREGATET MONETAR
(Agregatet monetar ne Shqiperi )
M 1: (percaktimi i ngushte i
a)

b)

c)

ofertes se parase)
Monedhat dhe kartemonedhat ne
qarkullim
Depozitat ne te pare dhe llogarite
rrjedhese
eqet e udhetarit

AGREGATET MONETAR
M 2:(Percaktimi me i gjere i ofertes se
parase )

M 2= M 1 +:

Depozitat
Depozitat
Depozitat
Depozitat

Depozita me afat
me afat 3 mujor ne leke
me afat 6 mujor ne leke
me afat 12 mujor ne leke
me afat 24 mujor ne leke

AGREGATET MONETARE
M 3 (percaktimi i gjere i ofertes se
parase )

M 3= M 2 +:

Depozitat ne valute

PARAJA ESHTE NJE MJET I

RENDESISHEM I EKONOMISE.
DREJTIMI DHE KONTROLLI I
OFERTES SE PARASE SI
OBJEKT I POLITIKES
MONETARE TE NJE VENDI
ESHTE KRITIKE NE ZHVILLIMIN
EKONOMIK TE TIJ.

Faleminderit