Medicinski fakultet Univerziteta

u Sarajevu

Reakcije vezivanja komplementa

Komplement i mehanizmi aktivacije
Studenti:
Ahmedspahi
Arukovi
Ajla
Remzija
Alibegovi Asmir Aslani Amar
Alijevi Adin
Awad Taa
Alispahi Emina Babi Zarina
Arnautovi Alen Bai Lejla
Arukovi Haris
Sarajevo, maj, 2016 g.

Sistem komplementa
Sistem komplementa obuhvata veliki broj
serumskih i membranskih proteina ukljuujui:
- Komponente komplementa (klasinih 9, odnosno 11
komponenti)
- Regulatorne proteine
- Receptore za komplement

Glavni sudionici su C1-C9, B i D.

 Komplement je skup proteina koje mogu da

aktiviraju patogeni (u odsustvu antitijela) i
iji produkti aktivacije dovode do
eliminacije tih patogena (uroena imunost).
Sistem komplementa mogu da aktiviraju i
antitijela koja su vezana za patogene
antigene, pa je komplement vaan
efektorski mehanizam humoralne imunosti
(steena imunost).

 Nomentklatura po redoslijedu kojim su otkrivene,

a ne po redoslijedu u aktivaciji.
Proteini sistema komplementa su u obliku
proenzima koji, da bi ispoljili svoje efekte moraju
prethodno biti aktivirani.

Peptidni fragmenti formirani razgradnjom svake

komponente oznaeni su malim slovima: a i b
a: manji fragment, moe da difunduje
b: vei fragment, vezuje se za povrinu elije
Kada su aktivirani, oznaavaju se crticom iznad
broja.

Meu najvanije efektorske funcije

aktivacije sistema komplementa spadaju:
Liza
Aglutinacija,
Opsonizacija
stanica, bakterija
neutralizacija
mikroorganizama
i virusa
virusa,i hemotaksija
pospjeivanje njihove
fagocitoze

Naini aktivacije sistema komplementa:

Klasiniput
putaktivacije
aktivacijesistema
sistema
Klasini
komplementa
komplementa
1. Zapoinje interakcijom antigena na
elijskoj membrani ili antigena na
elijskim receptorima sa
imunoglobulinima (stvaranjem imunog
kompleksa).
2. Antitijela pretrpe konformacijske
promjene na svojoj molekuli i doe do
eksponiranja mjesta na Fc fragmentu.

C1 komponenta komplemeta se
vee za Fc fragment antitijela. C1
komponenta se sastoji od jedne
jedinice C1q i po dvije podjedinice
C1s i C1r koje se dre na okupu
djelovanjem kalcijevih jona.

Poslije vezivanja podjedinice C1q promijeni se struktura

podjedinice C1r, to posljedino promijeni podjedinicu
C1s, zbog ega C1 podjedinica poprimi enzimsku
aktivnost. Aktivirana C1 komplonenta u daljoj kaskadnoj
amplifikacijskoj reakciji vri proteolizu C4 komponente na
C4a i C4b. Komponentu C2 koja se vee uz C4b C1
takoer razgradi na C2a i C2b, Pri emu se ulomak C2a
vrsto vee za C4b i nastaje kompleks C4b2a koji
predstavlja C3-konverazu.

C3-konvertaza razlae C3 komponentu komplementa na C3a i C3b. Ulomak C3b se

vee za kompleks C4b2a i formira novi kompleks C4b2a3b koji funkcionira kao C5konvertaza. U sljedeim kaskadnim fazama nastavlja se aktivacija ostalih komponenti
komplementa (C5-C9) s ciljem stvaranja tzv. kompleksa koji oteuje membranu.

Alternativni put aktivacije sistema komplementa

Za alternativni put aktivacije komplementa

nije potreban kompleks antigen-antitijelo. Ovaj
put aktivacije zapinje spotanom hidrolizom C3
komponente na C3a i C3b. Za komponentu C3b
koja je vezana za mikroorganizam vezuje se
druga kompoenta komplementa, faktor B.
Enzimatskim djelovanjem faktor D cijepa faktor
B na manji fragment Ba i vei fragment Bb.
Fragment Bb ostaje vezan za C3b i formira
kompleks C3bBb koji fukcionira kao Ckonvertaza alernativnog puta.

Vezani C3b na
povrini
mikroorganizama

Djelovanjem C konvertaze dodatno se cijepa

C3, stvarajui mnogo novih molekua C3b.
Neke od tih molekula se veu za
mikroorganizam, a neke se naknadno veu za
C3bBb pa nastaje kompleks C3bBb3b koji
funkcioira kao C5-konvertaza alternativog
puta. Dalji koraci aktivacije komplementa su
isti kao kod klasinog puta.

Lektinski put aktivacije sistema komplementa

Lektinski put zapoinje vezivanjem serumske bjelanevine

nazvane lektin koji vezuje manozu (MBL) za terminalne
rezidue manoze i drugih eera prisutnih na povrini
mnogih mikroorganizama. Poslije vezanja MBL za povrinu
mikroorganizma aktiviraju se dvije serin proteaze vezane
za MBL: MASP1 i MASP2 koje vre razgradnju komponenti
C4 i C2 istim mehanizmom kao u klasinom putu.

Bioloki efekti aktivacije

komplementa

Regulatorni mehanizmi aktivacije komplementa

Da bi se izbjeglo tetno djelovanje

medijatora upale na vlastite stanice,
u ovjekovom organizmu djeluju
molekule koje reguliu bioloku
aktivnost komplementskog sistema.
One se zovu regulacijski proteini
sistema komplementa, a djeluju kao
solubilni (plazmatski) i kao
membranski proteini.

Regulatorni mehanizmi aktivacije komplementa

MEMBRANSKI PROTEINI
Faktor koji ubrzava raspad (DAF)

MJERENJE NIVOA KOMPLEMENTA U

SERUMU

Nivoi komponenti komplementa

se najee utvruju mjerenjem
anti-komponenta-antitijela
metodama radijalne difuzije ili
nefelometrije.

Hemolitiki
komplement
ukupnog
seruma

Postoji automatizovan postupak; redukcija

individualnih komponenti za 50% i vie u
odnosu na postojee normale; postoje metode
na gelu ali slue samo kao semikvantitativne
skrining procedure
Testiranje
Postupak fundamentalne istraivake
pojedinih
laboratorije; posebna panja obraa se na
komponenti
obradu uzoraka; postoje razvijene metode
komplementa trijae na gelu
Imunohemijsk C1q, ako se fiksira za rastvorljive imune
i testovi
komplekse, pogreno pokazuju male
Radijalna
prstenove; C3, C4 i faktor B u fragmentima
imunodifuzija (kod bolesnika in vitro) ponekad pokazuju
pogreno velike prstenove; najmanje taan i
najmanje reproducibilan meu
imunohemijskim testovima

Elektroimunote
st

Manje osjetljiv prema stvaranju kompleksa i

fragmentaciji individualnih proteina nego radijalna
imunodifuzija; daleko tanija i lake
ponovljiva(reproducibilnija) metoda na gelu
Imunonefelometri Neosjetljiv u odnosu na fragmentaciju C3, C4 i faktor
jski test
B; postoji automatizovani postupak; visoko precizna i
reproducibilna metoda
Radioimuna
Korisna za mjerenje niskih koncentracija proteina kao
proba
to su properdin i faktor D
Procesna
Realtivno neosjetljiva metoda; moe se koristiti za
aktivacija
kvantitativno odreivanje u cirkulaciji konverzionih
komplementa
proizvoda C3, C4 i B
in vivo;
Imunoelektrofor
eza
Ukrtena
Metoda je osjetljiva i moe biti kvantitativna
imunoelektrofor
eza
Imunoelektrofor Nije kvantitativna
eza sa

C1q
C1r
C1s
C4
C2
C3
C5
C6
C7
C8
C1
inhibitor
C3b
inhibitor

SLE, hipogamaglobulinemije, nefritis

Oboljenje bubrega, SLE, rekurentne infekcije,
reumatoidna bolest
SLE
SLE
Artralgija, SLE, nefritis, prijemivost prema
infekcijama
Rekurentne infekcije piogenim bakterijama
SLE, rekurentne infekcije, rekurentna infekcija
gonokokama
Rekurentna infekcija gonokokama i
meningokokama, Raynaud-ov sindrom
Rekurentna infekcija gonokokama i
meningokokama, Raynaud-ov sindrom
Rekurentna gonokokna i meningokokna infekcija,
SLE
Nasljedni angioedem
Infekcije u vie povrata, rekurentne infekcije
piogenim bakterijama

Hvala na
panji!