SIA VE

KONDANSATRLER
GRUP
SAYISALCILAR

Giri
Sa

ve Kondansatrler
Bu sunuda sa kavramn ve kondansatrleri
reneceiz.
Sa ve Kondansatrlerden LYS snavnda
soru beklenmektedir.

SIA VE KONDANSATRLER
Sa

letkenlerin yk depolamalarnn ls

Kondansatr

Yk depolamaya yarayan devre eleman

Kondansatrlerin enerjisi

Yk depolamak iin harcanan enerji

kondansatrde birikir.

Kondansatrlerin balanmas

Kondansatrler seri ve paralel balanabilir.

SIA
Elektrometre

+
+
+
+
+
+ + + + +
letken
silindir

+
+
+
+
+
+

+q

+q

+q

Ykleme
kreleri

SIA

letken silindirin yk q
olduunda elektrometre V
potansiyelini gsterir.
Silindirin yk 2q
yapldnda ise
elektrometre 2V
potansiyelini gsterir.
Silindirin yk 3q ya
karldnda ise
elektrometre 3V
potansiyelini gsterir.

q 2q 3q

sabit
V 2V 3V

Ykn potansiyeli oran

sabittir.
Bu sabite iletkenin sas
denir.
C

q
V

SIA
coulomb
Sa birimi
dir.
saniye

Bunun zel ad Faraddr.

Farad ok byk bir birim olduundan ast katlar
kullanlr.

SIA
1 F 10 6 F
1nF 10 9 F
1pF 10

12

SIA
letken Bir Krenin Sas
Ykl bir iletken krenin
potansiyeli

q
V k
r

eitlii ile bulunur.

Bu ifade sa denkleminde
yerine yazlrsa;

q
q
r olur.
C
C
V kq
k
r

r
C
k
letken bir krenin sas
sadece yarapa baldr.

KONDANSATRLER
ki

iletken arasna yaltkan bir ortam

konularak hazrlanan dzenee kondansatr
denir.
Kondansatr yk depolamaya yarar.
letken arasna konulan yaltkan ounlukla;
Boluk, hava, porselen, cam, mika, kat vb.

KONDANSATR ETLER
Kondansatrler

iletken levhalarn ekline

gre adlandrlrlar;
letken levhalar;
dz eklinde ise dzlem
silindir eklinde ise silindirik
kre eklinde ise kresel
kondansatrler olarak adlandrlr.

DZLEM KONDANSATRLER
d

armatr

armatr

yaltkan

letken levhalarn her

birine ARMATR
denir.

DZLEM KONDANSATRLER
Bir dzlem kondansatrn sas

A
C .
d
denklemi ile bulunur.

DZLEM KONDANSATRLER
, yaltkan ortamn elektrik geirgenliidir.
Elektrik geirgenlii yaltkan ortamn elektriksel
kuvvetlere kar gsterdii direncin bir
lsdr. Yaltkan ortamn cinsine baldr.
Boluun elektriksel geirgenlii

o 8,85.10

12

F /m

DZLEM KONDANSATRLER
Boluk

dndaki dier yaltkan maddelerin

elektriksel geirgenlikleri

. o
denklemi ile bulunur.
Burada

ya yaltkan ortamn dielektrik sabiti

denir. Dielektrik sabiti ayrtedici bir zelliktir.
Birimsizdir.

DZLEM KONDANSATRLER

DZLEM KONDANSATRLER
Sabit

sal kondansatrler

Deiken

sal kondansatrler ise

eklinde gsterilir.

eklinde

DZLEM KONDANSATRLER
Kullanlan

levhalarn yzey alanlar genellikle

eittir.
Eer

eit deil ise kk levhann yzey alan

dikkate alnr.

KONDANSATRN ENEJS
Yksz

bir kondansatr yklemek iin

levhalarn birinden dierine elektrik yk
tamak ve bunun iin de i yapmak gerekir.

Yaplan

aktarlr.

bu i kondansatre enerji olarak

KONDANSATRN ENEJS
Buna

gre bir kondansatrn enerjisi;

Yk

Yk potansiyel grafiinde alan

kondansatrn enerjisini verir.

1
qV
2

1
CV 2
2

Po tan siyel

1 q2
E
2C

KONDANSATRLERN
BALANMASI
Birden fazla kondansatrn yapt ii tek
bana yapabilen kondansatrn sasna
edeer sa denir.

KONDANSATRLERN
BALANMASI
1. SER BALAMA

V1

V2

C1

C2

q1

q2

Seri bal kondansatrlerde eit miktarda yk

birikir.

q1 q2 L qtoplam
V V1 V2 L

KONDANSATRLERN
BALANMASI
1. SER BALAMA

Ce

qt

qt
q1 q2

Ce C1 C2
1
1
1

Ce C1 C2

KONDANSATRLERN
BALANMASI
1. SER BALAMA
Salar

C1

ve C2 olan iki kondansatr seri balanmsa edeer sa

C1.C2
Ce
C1 C2
Salar eit n tane kondansatr seri balanmsa edeer sa

C
Ce
n
olur.

KONDANSATRLERN
BALANMASI
1. PARALEL BALAMA

V1
C1

q1

V2

C
2 q
2

Paralel bal kondansatrlerin ular

arasndaki potansiyel farklar eittir.

V V1 V2 L
qtoplam q1 q2 L

KONDANSATRLERN
BALANMASI
1. PARALEL BALAMA

Ce .V C1.V1 C2 .V2 L

Ce

qt

Ce C1 C2 L
Paralel bal kondansatrlerin ular arasndaki
potansiyel farklar eittir.

Paralel bal kondansatrlerin ykleri salar ile

doru orantldr.

rnek 1

rnek 2

rnek 3

rnek 4

rnek 5

rnek 6

rnek 7

rnek 8

rnek 9

rnek 10