Oboljenja parenhima plua

Zapaljenja plua- Pneumonije

Podela prema vrsti uzronika:
Nespecifine
Specifine

Podela na osnovu anatomske lokalizacije:

1. lobarne
2. lobularne
3. intersticijske
 Lobarna (krupozna) pmeumonia
Eksudativno zapaljenje plua koje zahvata veliki deo
plunog tkiva, ceo reanj ili celo pluno krilo.
Uzronici: pneumokok, klebsijela pneumonije,
stafilokok, streptokok...
Kl.slika: poviena telesna temperatura, dispnea, cijanoza,
malaksalost
Lab. nalaz: leukocitoza ; sedimentacija
Patoanatomske promene:
I faza : aktivna hiperemija
II faza : crvena hepatizacija
II faza : siva hepatizacija
IV faza : rezolucija
 Lobarna krupozna pneumonia
RTG slika
Lokalizacija procesa: uglavnom u desnom plunom krilu na nivou srednjeg
ili donjeg plunog polja;
Senka veliine lobusa, otrih granica ( proces je obavijen lobarnom pleurom)
RTG nalaz se menja u skladu sa patoanatomskim promenama:
U fazi I: zadebljala vaskularna ara i diskretno smanjenje prozranosti
U fazi II: homogena senka kroz koju se ne vidi pluni crte, iri se od
medijastinuma ka naborima toraksa i gura medijastinum ka zdravoj strani
Dif. Dg. Lobarna atelektaza-(vue medijastinum)
U fazi III: senka polako gubi homogenost
U fazi IV: nehomogena, mrljasto trakasta senka ( ne razlikuje se od nalaza
kod bronhopneumonije)
Sa potpunim klinikim oporavkom bolesnika RTG nalaz se postupno povlai
ostavljajui jo dugo ( mesec dana) linearne trakaste senke
 Lobarna (krupozna) pmeumonia

RTG slika

Th : visoke doze antibiotika

Lobarna (krupozna) pmeumonia
Lobarna (krupozna) pneumonija
 Bronhopneumonija

Fokalno eksudativno zapaljenje plua. Zapaljenski proces

se na alveole prenosi direktno sa malih disajnih puteva.
Uzronici: streptokok, stafilokok
Kl.slika: telesna temperatura, malaksalost, dispnea,
kaalj, cijanoza
 Bronhopneumonija
RTG slika:
lokalizacija procesa- preteno
srednja i donja pluna polja
obostrano
pahuljaste senke neotrih
granica, promera 1,5- 2 cm,
kroz koje se moe uoiti pluni
crte u poetku, a kasnije se
ove senke intenziviraju i
postaju homogene.
Pluni parenhim je smanjene
transparentnosti- izgled slike
posmatrane kroz mleno staklo
 Bronhopneumonija

Diff. Dg.
-metastatski depoziti ( razlika:
otro ograniene peataste
senke razliitok prenika,
homogene)
-pneumokonioze

Metastatski depoziti

Th: antibiotici, simptomatska Th..

 Atipina pneumonija

Predstavlja zapaljenje plua sa inflamatornom

infiltracijom u intersticijumu plunog tkiva.
Atipina- zbog odstupanja klinikog toka i RTG nalaza
Uzronik: Mycoplasma pneumoniae
Kl. slika: malaksalost, subfebrilnost dispnea i umerena
cijanoza.
Lab.nalaz: eozinofilija
Atipina pneumonija
RTG slika
- u poetku moe izostati, ali je
nakon 2-3 meseca izraena
- najea lokalizacija procesa:
srednje pluno polje desno
- elipsasta senka promera do 10 cm
relativno otrih granica, a intenzitet
senke je takav da se nazire grublja
pluna ara ( nehomogena
senka)
- izmeu senke i medijastinuma
ouvana je transparentnost plua

Th: simptomatska + antibiotici u cilju

prevencije sekundarne bakterijske
infekcije
 Gripozna pneumonija

Uzronik : hemophilus influezae

Kl. slika: obino se na simptome gripa nadoveu znaci
resoiratorne insuficijencije, malaksalost, bolovi u
miiima, kaalj, dispnea, telesna temperatura

RTG slika:
lokalizacija procesa: kardiofrenini sinus ( ee desno)
izraen crte zavrnog dela hilusa- metliasta senka
naglaenog bronhijalnog stabla
Gripozna pneumonija
 Apsces plua
Inkapsulirana gnojna kolekcija- ograniena upljina nastala
nekrozomi likvefakcijom tkiva- u pluima, koja moe nastati na
prethodno neizmenjenom plunom tkivu ili na terenu atelektaze,
infarkta plua ili pneumonije.
uzronik: najee stafilokok, do tkiva plua dospeva
hematogenim putem, per continuitatem (osteomijelitis rebara,
subfrenini apsces) ili iz spoljanje sredine kod otvorenih preloma
grudnog koa
Klinika slika: zavisi od veliine apscesa i njegove lokalizacije.
Karakteristine su periodine drenae praene iskaljavanjem na
puna usta.

Apsces plua

RTG slika u fazi formiranja

(nedreniran apsces) :
-homogena kruna otro ograniena
senka, nekoliko santimetara u
preniku.
- senka moe biti i elipsastog oblika,
tada je dui prenik postavljen
vertikalno
- ako je lokalizacija apscesa u
duplikaturi pleure dva lobusa, oblik
senke je vretenast
Apsces plua
Kod deliminog dreniranog
apscesa plua vidi se senka
sa horizontalnom gornjom
granicom iznad koje je
polumeseasto
rasvetljenjenje koje potie
od vazduha u dreniranom
delu apscesne upljine.
 Apsces plua

U potpunosti
izdreniran apsces u
pluima se prikazuje
kao prstenasta senka,
odnosno rasvetljenje
sa debelim zidom.
 Gangrena plua
Predstavlja intenzivnu i ekstenzivnu isheminu nekrozu
jednog dela ili celog lobusa sa progresivnim tokom i loom
prognozom.
Nadovezuje se na postojee patoloke promene u pluima:
apsces, infarkt, lobarna pnrumonija, bronhopneumonija,
kavernozna TBC, traumatske mehanike povrede grudnog
koa...
Uzronici: anaerobne bakterije
Klinika slika: febrilnost, dispnea, cijanoza, kaalj, krvav
sputum sa prisutnim deliima plunom parenhima; kod
imunodeficijentnih osoba -teko stanje sa letalnim ishodom
 Gangrena plua
RTG slika
Crte plua je u pojedinim
segmentima potpuno naruen
(nepravilna, potpuno
transparentna polja), a
mestimino se vide senke,
nepravilnog oblika. Polja
rasvetljenja potiu od
patolokih gasova, a polja
zasenenja od konsolidovanog
plunog parenhima.
Emfizem plua

Trajno, destruktivno poveanje vazdunih

prostora distalno od terminalnih
bronhiola.
Alveole se spajaju u vee upljine i
formiraju tzv. emfizemske bule.
-usled stanja poveane vazdunosti, plua
e na RTG-u pokazivati poveanu
transparentnost.
-ukoliko je emfizem prisutan obostrano:
bavast grudni ko, nisko poloena
dijafragma, vertikalno postavljeno srce
( 500 )
Emfizem plua
 Atelektaza
Smanjenje sadraja vazduha u pluima
Moe biti uroena ili fetalna i steena ili akvirovana.
Steena atelektaza-nastaje kada vazduh biva istisnut iz
alveola, pa se naziva i kolaps plua.
Atelektaza potuje anatomske granice plua, to znai da
moe zahvattiti itavo pluno krilo, reanj ili segment.

Slika pokazuje varijante atelektaze

desnog i levog plunog krila

RUL-right upper lobe ( desni gornji reanj)

RML-right middle lobe (desni srednji reanj)
RLL- riht lower lobe (desni donji reanj)
LUL- left upper lobe (levi gornji reanj)
LLL-left lower lobe (levi donji reanj)
 Atelektaza plua
Poznato je 5 oblika steene atelktaze, odn.kolapsa plua:

1. Kompresioni kolaps ( nagomilavanje vazduha/ krvi /tenosti u

pleuralnom prostoru, tumori, visok poloaj dijafragme- kompresija
plunog tkiva)
2. Opstruktivno-resorptivni kolaps ( opstrukcija, najee
intraluminalna, spreava ulazak vazduha u plua-vazduh se
resorbuje- alveola kolabira)
3. Kolaps usled nedostatka surfaktanta
4. Kontraktilni kolaps (fibroza smanjuje elastinost plua, spreava
irenje alveola)
5. Masovni kolaps- kod povreda grudnog koa ( Crush i blast sindrom,
grudne hirurke intervencije, paraliza dijafragme..)
 Atelektaza plua

Rendgenski znaci atelektaze plua

Direktni:
homogena senka atelektatinog
dela plua
Pomeranje incizura ka
atelektatinom polju plua zbog
samnjenja volumena plua
Indirektni:
suenje celog ili dela hemitoraksa na
strani atelektaze,
Suenje interkostalnih prostora
Privlaenje medijastinuma na stranu
atelektaze, ukljuujui i svetlinu traheje
elevacija preage...
 Atelektaza plua

RTG slika: atelektaza desnog RTG slika: atelektaza desnog srednjeg

gornjeg renja
prikazuje se kao trouglasta senka
gornjeg renja, nadole otro
ograniena malom incizurom, iji
je konveksitet upravljen navie
ka atelektatinom polju.
Renja PA i profilna radiografija.
Prikazuje se kao trouglasta senka intenziteta
mlenog stakla, okrenuta vrhom ka hilusu,
a bazom ka toraksu- jasnije uoljiva na pro-
filnom radiogramu.
 Atelektaza plua

Atelektaza desnog plunog krila

Atelektaza levog plunog krila sa
Prikaz na CT-u
kompenzatornom hiperinflcijom desnog
 Tuberkuloza plua

Uzronik: mycobacterium tuberculosis (Kohov bacil),

prvi kontakt sa uzronikom deava se u najranijem
detinjstvu
( BCG) vakcina
Primarna TBC- nastaje aerogeno- TBC alveolitis

RTG slika:
U srednjim plunim poljima senka
okruglastog oblika, preniika oko 1 -3 cm.
Kroz nju se vidi izraen pluni crte.
To je primarni afekt.
 Primarna tuberkuloza plua
U naredne 4 nedelje TBC
proces limfogeno stie do
regionalnih limfnih vorova.
Tada je mogue videti
diskretne trakaste senke koje se
od primarnog afekta ire ka
hilusu plua. Kada doe do
reakcije u limfnim vorovima
hilusa, prikazae se kao
homogene, krune, otro
ograniene senke porekla
mekih tkiva u hilusu. Tada se
primarna TBC u potpunosti
razvila i nastaje tzv.primarni ili
Gonov kompleks.
 Primarna tuberkuloza plua

Primarni ili Gonov

kompleks:

1. Primarni afekt
2. Tuberkulozni limfangitis
3. Tuberkulozni
limfadenitis
 Primarna tuberkuloza plua
U zavisnisti od odbrambenih sposobnosti organizma, dalji tok
tuberkuloze moe biti dvojak:

1. U sluaju uspenog imunog odgovora na bacil TBC-a:

na mestu primarnog afekta dolazi do formiranja fibroznog oilka sa
prisutnim kacifikacijama uz povlaenje znaka limfangitisa i
limfadenitisa . RTG: ostaje samo senka okruglog oblika na mestu
primarnog afekta.
2. U sluaju smanjene otpornosti organizma i neuspene odbrane:
nastaju komplikacije TBC-a ( re je o komplikacijama ako se razviju
unutar 3 godine od pojave primarne TBC, dok su jo uvek prisutni
radioloki znaci primarne TBC, u suprotnom, radi se o sekundarnoj
TBC).
Komplikacije primarne tuberkuloze

1. Rani infraklavikularni infiltrat

RTG: senka, nekoliko mm u preniku, nehomogena , lokalizovana
ispod klavikule iste ili suprotne strane- rani infiltrat, jer su jo prisutni
rtg znaci primarne TBC.
2. Epituberkuloza
irenje procesa u delove plua ispod pleure (subpleuralno) putem
bronhijalnog sistema
3. Erythema nodosum
proces se hematogeno iri u potkono tkivo i dolazi do formiranja
potkonih voria
4. Tuberkulozni pleuritis
Dolazi do razvoja pleuralnog izliva
 Sekundarna tuberkuloza plua
Egzacerbacija primarnog procesa, javlja se posle vie od 4 godine od
saniranja klinikih simptoma i RTG znakova primarne TBC

Kohov bacil se reaktivira (jer on i dalje perzistira u oiljku od

primarnog afekta) uled znaajnog pada imuniteta ( hronine bolesti,
maligniteti..)

Sekundarna TBC se moe manifestovati na pluima,

osteoartikularnom sistemu, urogenitalnom sistemu itd.

Na pluima se javljaju hematogeni i bronhogeni oblici

Najnepovoljniji hematogeni oblik je milijarna TBC.
 Sekundarna tuberkuloza plua
Milijarna tuberkuloza

RTG: itava plua su prekrivena senkama veliine zrna prosa uz prisutne znake
uveanih limfnih vorova u hilusima
Diff.dg. Pneumokonioze, sarkoidoza
Sekundarna tuberkuloza
Kaverne
Ako se TBC proces i iri, tako da se
formiraju kaverne, one se javljaju
u obliku tercijarne ili fibrokazeozne
ftize.

U fazi formiranja, one se na RTG-u

prikazuju kao homogene, krune ,
otro ograniene senke, promera
nekoliko mm, do nekoliko cm.
Lokalizovane su najee na
apeksima plua. Mogu biti ispunjene
detritusom, krvlju.

Nakon drenae prikazuju se kao

cistina rasvetljenja debelog zida bez
vidljivog plunog crtea.
 Tumori plua

Primarni
Sekundarni

Primarni tumori:
Benigni
Maligni
 Tumori plua

Benigni tumori plua:

Ne ugroavaju direktno ivot pacijenta, ali zbog svoje lokalizacije
mogu prouzrokovati odreene probleme. Prvi znak: atelektaza

Fibromi
Adenomi
Hondromi
Lejomiomi
Angiomi
Hamartomi..
Fibrom
 Maligni tumori plua

Primarni
1. porekla bronhijalnog stabla (90 %)
2. porekla plunog parenhima (10 %)
1-karcinomi
2-sarkomi

Sekundarni- metastatski
 Karcinomi plua

1-centralno lokalizovani
(nalaze se u velikim vazdunim putevima i ispoljavaju znacima atelektaze)
2-periferno lokalizovani
( vide se kao nehomogene senke od ije se periferije ka okolini pruaju zrakasti
izdanci)

esto su prisutne metastaze u limfnim vorovima iste ili suprotne strane,

kao i pleuralni izliv
Najei su planocelularni karcinom i adenokarcinom

Dg: radioloka dijagnostika + biopsija (uzima se bronhoskopski)

Th: hirurka, zrana i hemioterapija
Karcinomi plua
 Sekundarni- metastatski
tumori plua
Predstavljaju metastatske depozite
primarnih tumora
Tumorske elije se ire hematogenim
putem iz:
-dojke,
-titaste lezde,
-genitalija,
-GIT-a,
-kosti
RTG: Solitarne ili multiple okruglaste/
peataste, otro ograniene senke,
razliite veliine (od nekoliko mm do
nekoliko cm u preniku). Senke su
nehomogene i u njima se nalazi tkivo
primarnog tumora.
 Oboljenja pleure
- Pleuralni izliv -

Predstavlja nakupljanje tenosti izmeu dva lista pleure

(transudat ili eksudat).
Najmanja na RTG-u vidljiva koliina tenosti je 150 ml.
U poetnoj fazi: tenost se nakuplja u kostofreninom sinusu
( pod dejstvom sile zemljine tee), zbog ega sinusni uglovi
postaju tupi i neotri.
U fazi razvijenog izliva: na RTG-u se uoava homogena senka
kroz koju se vidi pluni crte i koja se penje uz lateralni
torakalni zid, ja se lateralna kontura nalazi na viem nivou od
medijalne i ija je gornja granica konkavna
(Elis- Demoazovljeva linija)
Srce je potisnuto na suprotnu stranu.
 Pleuralni izliv

Unilateralni Bilateralni