Radiologija

urogenitalnog trakta
 Dijagnostike procedure
CT, NMR, ultrazvuna dijagnostika
Endografske metode:
Urografija
Urocistografija
Uretrografija
 Kontrasna sredstva
(derivati joda)

1. Jonska kontrasna sredstva

U vodenom rastvoru disocira na katjon i anjon
ime se poveava njegovo nepoeljno dejstvo
Diatrizoati, metrizoati, jodamidi, joksaglati...
2. Nejonska kotrasna sredstva
Nakon aplikacije ostaju u molekulskom obliku tj. ne
disociraju u vodi
Bolje se podnose i imaju manje nepoeljnih
dejstava
Skuplji su jonskih kontrasnih sredstava
 Kontraindikacije za preglede sa
intravenkom aplikacijom kontrasnog
sredstva:
Preosetljivost na jod
Bubrena insuficijencija
Poviene vrednosti uree i kreatinina
Rana trudnoa
Tireotoksikoza
Insuficijencija jetre
 Urografija (pijelografija)
Pregled kojim se ispituje kanlani
sitem bubrega i ureteri
Prema nainu aplikacije kontrasnog
sredstva deli se na:
Intravensku (anterogradnu)
Ascedentnu (retrogradnu)
 Priprema za endografsku
proceduru
Testiranje osetljivosti na kontrasno sredstvo (per
os, i.v., intradermalna proba....)
Bez uzimanja masne hrane nekoliko dana pre
pregleda uz maksimalno pranjenje creva
neposredno pred pregled (da bi se izbeglo
superponiranje gasova iz creva sa bubrezima)
Neposredno pre pregleda potrebno je nainiti
natvnu radiografiju abdomena (da bi se otkrili
eventualni bubreni konkrementi, kongenitalne
anomalije...)
 Anterogradna pijelografija
Preko prednjeg trbunog zida pacijanta postavlja
se komresija (pritiskom na ureter preko ilijanih
kostiju spreava se siticanje kontasta iz bubrega
I.v. Aplikacija kontrasnog sredstva
I snimak:
7 min nakon
Procenjuje se stanje bubrenog parenhima
II snimak:
14 min nakon aplikacije kontasta
Procenjuje se ispunjenost kontrasnim
sredstvom bubrega i uretera iznad komresije
 Uklanja se komresija
III snimak:
Nakon 21min od aplikacije kontrasta
Kontrastom se ispunjavaju i delovi uretera
ispod kompresije kao i mokrana beika
IV snimak:
Radi se kod mukaraca nakon mokrenja da
bi se utvrdilo kako se prazni mokrana
beika (kod hipertrofije prostate jedan deo
mokrae zaostaje u mokranoj beici)
 I.V.
pijelografija
(radiogram
nainjen nakon
skidanja
kompresije-
fizioloki nalaz)
 Indikacije za anterogradnu
pijelografiju
1. Kalkulusi
2. Kongenitalne anomalije
3. Tumori bubrega
4. Hidronefroza
5. Tuberkuloza bubrega
 Kalkulusi
(urolitijaza i nefrolitijaza)
Organaski
Na pijelografiji se vide kao defekti u senci
kontrasta
Neorganski
Nide se na nativnom radiogramu kao senke
Na pijelografiji se vide kao defekt u senci
kontrasta jer jod iz kontrasnog sredstva
vri veu apsorpciju X zraka od kalcijuma
 Na prikazanoj
standardnoj
radiografiji
strelicom je
oznaen
neorganski
kalkulus (na i.v.
pijelografiji on bi
se prikazao kao
defekt u senci
kontrasta)
 Kongenitalne anomalije
Anomalije broja (jedan, tri, etri ili
vie bubrega)
Anomalije poloaja (ektpija bubrega)
Anomalije mokranih puteva
Potkoviast bubreg (fuzija bubrega
donjim polovima tako da imaju oblik
potkovice)
 Ektopija desnog
Potkoviast bubreg
bubreg-oba bubrega
(ematski prikaz i prikaz na i.v.
se nalaze sa leve
pijelografiji
strane
 Tumori
Benigni tumori bubrega
Redji su od malognih
Otrih granica, ekspanizvno rastu tako da potiskuju
sabirne kanalie
Maligni tumori bubrega
ei su od benignih
Menjaju morfologiju zahvaenog segmenta, vide se kao
neotro ogranien defekt u senci kontrasta, sabirni
kanalii su isprekidani i skraeni
Tumori mokrane beike
Infiltrativni-rigidan zid beike
Egzofitni- vide se kao defekt u punjenju beike
rastvorom kontrasnog sredstva
 I.v. pijelografija
(defekt u punjenu mokrane beike
kontrastom zbog postojanja tumora)
 Hidronefroza
Retencija mokrae zbog mehanike
prepreke na putu oticanja
Iznad mesta prepreke lumen je
proiren
Najee se javalja kod nefrolitijaze
U zavisnosti od toga na kom nivou je
prepreka, moe biti jednostrana ili
obostrana
 TBC bubrega
Za njeno dijagnostikovanje koristi se
minutna urografija
U bubrenom parenhimu postoje
tuberkulozne kaverne (vide se kao depoi
kontrasta u bubrenom parenhimu)
Tuberkulozne kaverne se ispunjavaju
kontrastom pre ostalih sabirnih kanalia i
tako, po ranijem punjenu kontrasnim
sredstvom, razlikuje se od ciste bubrega
 Retrogradna pijelografija
Izvodi se kada ne postoji mogunost da se
sprovede i.v. pijelografija (npr. kada bubreg ne
izlucuje kontrast) ili u cilju pokretanja konkrementa
u ureteru, ime se olakava njegovo izbacivanje
Kateterom se kroz uretru ulazi u mokranu beiku,
a zatim kroz uretere u bubrenu karlicu gde se
aplikuje kontrasno sredstvo
Vri se pod radioskopskom kontrolom
Kontraindikacije su tumori i zapaljenske promene
kod kojih postoji mogunost diseminacije tokom
same procedure
 Urocistografija
Kontrast se aplikuje kroz uretru, pod
radioskopskom kontrolom
Vre se snimanja u AP, kosim, bonim
poloajima, i ponavlja se snimak nakon
pranjenja beike
Indikacije: ispitivanje refleksa i
funkcijonalne sposobnosti beike,
morfologije beike, kao i postojanje tumora,
kamena, stranog tela, divertikuluma....