BAB 5 : PEMERINTAHAN & PENTADBIRAN

ISLAM ZAMAN KHULAFA AL-RASYIDIN

PENGENALAN MASALAH & PEMERINTAHAN & PERISTIWA

PROSES PENTADBIRAN PERANG
PERLANTIKAN KHALIFAH SAUDARA
KHALIFAH UTHMAN BIN
PERTAMA AFFAN

GELARAN PEMERINTAHAN & PEMERINTAHAN &

KHALIFAH PENTADBIRAN PENTADBIRAN
KHALIFAH UMAR KHALIFAH ALI BIN
AL-KHATTAB ABI TALIB

PERANG JAMAL PERANG SIFFIN PERANG NAHRAWAN

KESIMPULAN
(a) Rasulullah SAW telah meletakkan asas bagi pengurusan & pentadbiran Islam
yang kemudiannya disambung oleh Khulafa al-Rasyidin.
(b) Titik tolak pentadbiran Rasulullah SAW telah bermula sejak Perjanjian Setia
al - Aqabah II iaitu kira setahun sebelum hijrah Rasulullah SAW ke Madinah.

~ Perjanjian tersebut menonjolkan kepentingan program penyebaran dakwah

dengan semua pihak mempunyai matlamat yang satu iaitu sentiasa bersedia
untuk memperjuangkan Islam.
(c) Lantas Rasulullah SAW telah melantik 12 orang ketua @ perwakilan yang
digelar naqib @ naqibah yang menjadi perintis awal dalam pengisian
organisasi pentadbiran & pengurusan Islam.
~ Perlantikan ini bertujuan memelihara ketelusan hubungan & penyusunan
kerja antara anggota masyarakat.
~ Peningkatan seterusnya ternyata apabila Rasulullah SAW berjaya
menggubal Piagam Madinah sebagai teras peraturan hidup masyarakat baru
Madinah yang terdiri daripada golongan Muhajirin & Ansar
serta suku Yahudi.
(d) Rasulullah SAW telah menubuhkan Majlis Syura & memilih sebilangan
sahabat terkanan yang memiliki kepakaran dalam bidang tertentu untuk
menganggotai majlis tersebut.
(e) Wilayah Islam semakin meluas & negara memerlukan jentera pentadbiran
yang lebih sempurna.
~ Baginda telah memilih seorang pegawai yang berwibawa untuk menjadi
amir bagi wilayah tersebut seperti Uthman ibn al - As sebagai Amir Bani
 (f ) Rasulullah SAW telah menggariskan dasar pentadbiran & pengurusan yang
boleh disimpulkan dalam 4 perkara pokok iaitu:
(i) Perasaan taat setia kepada umat Islam menggantikan taat setia kepada
kabilah masing-masing.
(ii)Persaudaraan agama merupakan asas bagi peraturan kemasyarakatan.
(iii)Seorang hakim Muslim, biar apa sekalipun namanya, menggabungkan dalam
satu masa, kuasa dunia & kuasa agama.
(iv)Permesyuratan antara golongan pemerintah & rakyat jelata merupakan cara yang
diutamakan untuk menjamin keseimbangan masyarakat.

KABINET RASULULLAH SAW

Ketua Negara
Muhammad Rasulullah SAW

Menteri: Majlis Perwakilan:

~ Abu Bakar as-Siddiq
~ Umar al-Khattab
Hakim Mahkamah:
~ Abdullah bin Naufal
~ Hamzah bin Abdul Mutalib ~ Jaafar bin Abu Talib
~ Abu Bakar as-Siddiq ~ Usman bin
Affan ~ Abdullah bin bin Masud ~ Ali
bin Abu Talib ~ Huzaifah al-Yaman
~ Abu Zar al-Ghifary ~ Miqdah al-Aswad
~ Bilal bin Rabah ~ Aishah binti Abu
Bakar
Pemerintahan & pentadbiran negara Islam di Madinah.
(g) Zaman Khulafa ar-Rasyidin merupakan sistem pentadbiran & pemerintahan Islam selepas
kewafatan Nabi Muhammad SAW.
(h) KHALIFAH ialah kata tunggal yang berasal dari perkataan Arab yang bermaksud
pengganti manakala KHULAFA ialah kata jamaknya.
(i) Jawatan khalifah (imam) disandang oleh pemimpin Islam selepas kewafatan Nabi
Muhammad SAW & tugas sebagai seorang khalifah adalah untuk menegakkan Islam serta
mentadbir dunia mengikut hukum syariah bagi tujuan mencapai keredaan Allah SWT.
(ii) Jawatan penggantian khalifah pula disebut KHILAFAH iaitu institusi @ jawatan yang
menjalankan urusan pemerintahan & pentadbiran dalam semua bidang untuk
menggantikan Nabi Muhammad SAW.
(iii) 4 orang khalifah yang dilantik selepas kewafatan Nabi Muhammad SAW ialah
Abu Bakar as-Siddiq (orang pertama menerima gelaran khalifah) , Umar al-
Khattab, Uthman bin Affan & Ali bin Abi Talib.
(iv) Kempat-empat pemimpin ini digelar Khulafa al-Rasyidin kerana mereka benar mengikut
cara Nabi Muhammad SAW dalam segala aspek pemerintahan.
(v) 3 gelaran bagi ketua negara Islam:
~ khalifah
~ amirul mukminin (ketua pemerintah orang mukmin & orang yang pertama

menggunakan gelaran ini ialah Umar al-Khattab)

~ gelaran imam diberikan kerana ketua negara merupakan ketua dalam soal agama,
pentadbiran serta menjadi tempat rujukan umat & Ibn Khaldun menjelaskan bahawa
penamaan imam ini seperti imam dalam sembahyang dalam ikutan & caranya.Perkataan
 KHALIFAH MEMIMPIN MENGIKUT 3 CARA:

Cara Cara Cara merujuk kepada khalifah terdahulu

perundingan @ perundingan @ kumpulan masyarakat yang berada di
persetujuan oleh khalifah ibu kota.
tanpa ada calon. kepada calon
yang baharu.
Contohnya pemilihan antara Khalifah
Uthman bin Affan & Khalifah Ali bin Abi
Seperti pemilihan Talib.Walaupun pemilihan Ali tidak
ke atas Khalifah Contohnya
dipersetujui oleh Muawiyah &
Abu Bakar pemilihan
penyokong-penyokongnya di Syria serta
as-Siddiq Khalifah Umar
Bani Umaiyah tetapi menurut al-Tabari,
al-Khattab
tiada seorang pun dalam kalangan
penduduk ibu Kota Madinah (yang
menganggotai Majlis Syura termasuk
Talha & al-Zubayr) yang menentang
sewaktu pemilihan itu dibuat. Hal ini
bermakna bahawa pemilihan Ali sebagai
khalifah masih mengikut peraturan asal
Majlis Syura.
BACK
 (1) (2) (3)
Gelaran Memegang 2 Berpandukan al-Quran
kepada bidang kuasa: & as-Sunnah (hadis)
ketua negara (a)Keagamaan dalam melaksanakan
Islam. (b)Keduniaan tanggungjawab.

(7) (6) (5) (4)

SIFAT
KETUA SYARAT SISTEM
T/JAWAB
NEGARA MENJADI KHALIFAH
KHALIFAH
MENGIKUT KHALIFAH
AL-FARABI
 SISTEM KHALIFAH:

(a) Tidak berlandaskan keturunan.

(b) Khalifah tidak boleh tentukan sendiri
penggantinya kerana dipilih oleh suara ramai.
(c) Proses ini ditentukan dalam Majlis Syura.
*Khalifah tidak mempunyai apa keistimewaan
dari segala sudut.

N F O
Permesyuaratan @
I :
perundingan untuk mengambil
keputusan tentang sesuatu
perkara.
MAJLIS SYURA
BACK
 SYARAT MENJADI KHALIFAH:

(a) Islam

(b) Berakal / Lelaki yang merdeka

(bukan hamba)

(c) Berilmu & Beristiqamah

(d) Sihat tubuh badan/ kifayah
(e) Sempurna anggota badan

BACK
 SIFAT KETUA NEGARA MENGIKUT
AL-FARABI:

~ adil ~ menjadi teladan

~ jujur ~ cerdas
~ berbadan kuat ~ kuat daya hafalan
~ bercita tinggi ~ cinta kepada ilmu
~ fasih berbicara ~ baik daya pemahaman

*Kepimpinan ketua negara terletak pada

akhlak & sahsiahnya.
* Ketua negara sebagai guru & pembimbing.
AKRONIM: CHIP
C ~ cerdas
H ~ kuat daya hafalan
I ~ cinta kepada ilmu
P ~ baik daya pemahaman
BACK
 TANGGUNGJAWAB KHALIFAH:

(a) Menguruskan pentadbiran negara & hal

yang berkaitan hukum-hukum agama.
(b) Mengawasi perlaksanaan agama Islam.
~ Keputusan yang diambil khalifah haruslah
berdasarkan Syura(Permesyuaratan)
(c) Menguruskan hal ehwal kewangan negara ,
Berkuasa dalam soal agama & perundangan Islam.
(d) Memungut cukai & zakat.
~ Menguruskan harta Baitulmal mengikut keperluan.
(e) Menyerahkan tugas kepada orang yang beramanah.
(f ) Berpegang teguh kepada syariat.
~ Berperanan menyebarkan ilmu.

BACK
 (1) Nabi Muhammad (2) 4 orang sahabat (3) Namun begitu,
SAW tidak meninggalkan baginda yang dilihat layak Abu Bakar adalah calon
sebarang wasiat tentang memegang jawatan ini. yang paling layak.
penggantinya.

(5) Usaha mengumpul (4) Masalah besar yang

ayat al-Quran dimulakan perlu ditangani oleh
pada zaman pemerintahan Khalifah Abu Bakar
Abu Bakar. selepas pelantikan beliau.
 Tujuan baginda tidak meninggalkan wasiat adalah :
(a) Menyerahkan urusan pemilihan khalifah kepada
masyarakat politik Islam yang bersifat fleksibel.
(b) Menidakkan yang menyatakan bahawa tradisi Arab
Jahiliah yang mengamalkan sistem pemilihan bebas.
*Baginda memberi isyarat umum bahawa khalifah yang
dipilih mestilah dalam kalangan kaum Quraisy yang kuat
& berpengaruh.
*Kebebasan sepenuhnya juga diberi kepada masyarakat
untuk untuk menentukan pemimpin yang
layak memimpin mereka.

BACK
 4 orang sahabat baginda tersebut adalah :
(a) Abu Bakar as-Siddiq (b) Umar bin al-Khattab
(c) Uthman bin Affan (d) Ali bin Abi Talib
3 aliran tentang penjawatan khalifah:
(a) Golongan pertama:
Diwakili penyokong Ali dari Bani Hashim (Bani
Syiah).
(b) Golongan kedua:
Diwakili suku Quraisy & bukan dari Bani Hashim.
(c) Golongan ketiga:
Diwakili golongan Ansar bukan dari
kaum Quraisy.

BACK
 Abu Bakar adalah calon yang paling layak untuk
menggantikan baginda dengan beberapa alasan :
(a) Nabi Muhammad SAW selalu meminta nasihat Abu
Bakar yang mempunyai pandangan jauh mengenai
masalah pentadbiran kerajaan Madinah.
(b) Abu Bakar diberi kepercayaan oleh baginda untuk
mengendalikan urusan haji ke Makkah pada tahun
10 Hijrah (631 Masihi).
(c) Abu Bakar diarah mengimamkan solat pada tahun
11 Hijrah (632 Masihi) sewaktu baginda sedang uzur.
*Umar al-Khattab membaiah Abu Bakar as-Siddiq (di
dalam Saqifah Bani Saidah) diikuti kaum Muhajirin &
Ansar serta Ali bin Abi Talib.
Perakauan sumpah taat setia yang N F O
diberikan kepada seseorang yang telah I :
dilantik sebagai pemimpin.Terdapat
juga baiah yang disertai dengan
nama Allah SWT sebagai
INFO: BAIAH
sokongan.
BACK
 Masalah besar selepas pelantikan beliau sebagai khalifah
pertama dalam pentadbiran Khulafa ar-Rasyidin
tersebut adalah :
(a) Menangani kemunculan golongan ar-Riddah (nabi palsu).
(b) Memerangi golongan yang enggan membayar zakat.
~ Beliau berpendapat bahawa mereka telah mengingkari
satu daripada rukun Islam.
(c) Memerangi golongan murtad iaitu golongan yang
meninggalkan langsung ajaran Islam & kebanyakannya
adalah golongan munafik.
*Abu Bakar berjaya mengatasi masalah tersebut dengan baik &
Madinah kekal sebagai ibu kota seperti pada zaman
pemerintahan Nabi Muhammad SAW .

BACK
Usaha mengumpul ayat-ayat al-Quran dimulakan :
(a) Abu Bakar memulakan usaha pengumpulan ayat-ayat
al-Quran & berharap kitab suci ini kekal terpelihara buat
selama-lamanya.
(b) Kemudiannya dimashafkan dalam bentuk kitab seperti
yang ada pada hari ini.
(c) Usaha ini dijalankan setelah sebilangan besar orang
yang menghafaz al-Quran terbunuh dalam peperangan
melawan orang-orang murtad.

CONTOH AYAT-AYAT
AL-QURAN
BACK
 NAMA: CARA DILANTIK SIFAT:
PERLANTIKAN: SECARA RASMI: ~ Berani
Umar bin al-khattab ~
bin Naufal bin Abdul Cadangan oleh Tabah
Uzzu bin Rabah bin Khalifah Abu Bakar ~ Tegas
Abdullah bin Qartu ketika sedang sakit 13 Ogos 634 ~
bin Kaab & dipersetujui ramai. Masihi @ 22 Berterus-
Jamadilakhir terang
13 Hijrah *Saudagar &
GELARAN YANG DIBERI BAGINDA: BERASAL: KETURUNAN: duta kaum
Al-Faruq Bani Adi Quraisy Quraisy.
Orang yang membezakan yang hak *
dan yang batil. KEWAFATAN UMAR AL-KHATTAB Pemidato:&
~ Wafat ketika berumur 63 tahun
ahli gusti.
setelah
Abu Hafs memerintah selama 10 tahun.
Kegagahannya melindungi umat Islam
daripada kaum Quraisy. ~ Beliau mati ditikam oleh Abu Luluah,
berbangsa Parsi yang beragama Majusi.
Amir al-Mukminin
~Beliau juga dimakamkan berhampiran
Kerana peristiwa pengislamannya.
makam Rasulullah SAW & Abu Bakar.
 * Khalifah Umar sentiasa menggalakkan rakyat bekerja kuat,
berusaha & melarang pilih kasih dalam
pentadbiran.

MELUASKAN PEMBENTUKAN PEMBAHAGIAN

WILAYAH MAJLIS PENTADBIRAN
PENTADBIRAN SYURA WILAYAH

PEMBAHARUAN PEMBAHARUAN
PEMBAHARUAN
DALAM DALAM
BIDANG
UNDANG PENTADBIRAN
KEHAKIMAN
PENTADBIRAN KETENTERAAN
TANAH
 (a) Berjaya menakluki
sebuah kawasan
yang luas meliputi
wilayah
Iraq,Syria & Mesir.
(b) Baitulmuqaddis
& Damsyik
dapat dikuasai
oleh
tentera Islam.
(c) Beliau telah membuktikan
keunggulannya dalam
kejayaan meluaskan wilayah
& pemerintahannya juga PETA BAITULMUQADDIS:
dianggap sebagai zaman
keemasan kepada Islam. Baitulmuqaddis atau Jerusalem
F
juga dieja N O
sebagai Baitulmaqdis I :
ialah sebuah kota lama
yang terletak di
Timur Tengah.
BACK INFO: NAMA BAITULMUQADDIS
 (a) Menubuhkan Majlis Syura yang
merupakan lembaga @ majlis
perundangan yang tertinggi.
(b) Majlis Syura bertanggungjawab
menentukan polisi negara dalam
soal pemerintahan dalaman &
hubungan luar.
(c) Semua masalah dalam politik,
keselamatan & sosial akan
dibincangkan dalam Majlis Syura.

MAJLIS SYURA MAJLIS

SYURA AM FO
TERTINGGI (i) Uthman bin Affan (ii) Ali bin Abi Talib
N
I :
(iii) Zaid bin Thabit (iv)Saad Abi Waqas
(v) Abdul Rahman bin Auf
(vi) Muaz bin Jamal I
I
BACK INFO: AHLI MAJLIS SYURA TERTINGGI.
 (a) Madinah dijadikan kota pentadbiran & pusat
pemerintahan Islam
(i) Hijjazdengan
berpusat di Makkah
wilayah lain iaitu: (v) Mesir berpusat di Rustat
(ii) Syria/Syam berpusat di Damsyik (vi) Palestin berpusat di
Jerusalem (iii) Iran berpusat di Basrah (vii)
Jazirah / Mesopotamia (iv) Iraq
berpusat
(b) Beberapa orang di Kufah yang bertugas berpusat
pegawai dilantik di di setiap
Hims wilayah.Jawatan itu ialah:
(i) Seorang wali (gabenor) yang menjadi ketua pentadbir awam & panglima tentera.
(ii ) Seorang setiausaha yang dibantu oleh pegawai-pegawai tertentu.
(iii) Pengarah perbendaharaan (Sahib al-Baitulmal)
(iv) Pemungut cukai (Sahib al-Kharaj) (v) Ketua polis (Sahib al-Andath) (vi) Hakim @ kod
(c) Mereka yang dilantik perlu mengisytiharkan harta masing untuk mengelakkan korupsi &
tidak dibenarkan menunggang kuda serta berpakaian mahal.
(d) Khalifah Umar menetapkan beberapa syarat utama dalam melantik
seseorang calon pentadbir:
(i) Kekuatan fizikal (ii) Memiliki kehebatan (iii) Beramanah
(iv) Bertakwa (v) Merendah diri
(vi)
(e) Khalifah Berilmu
Umar (sebagai ketua badan) memperkenalkan sistem pengawasan
menyeluruh @ al-Riqabah yang bertujuan:
(i) Memberi arahan & panduan (ii) Mencegah daripada melakukan kesilapan
(iii) Mengenakan hukuman kesalahan pentadbiran terhadap pesalah &
individu yang melakukan penyelewengan.
*2 bahagian dalam al-Riqabah:
~pengawasan
rakyat
BACK ~pengawasan pentadbiran
 2 JENIS TANAH YANG DIKUASAI
OLEH TENTERA ISLAM

TANAH TANAH
DHIMMAH SAFAWI

Tanah yang Tanah yang tidak bertuan &

bertuan ditadbir oleh pemegang
ditadbir oleh amanah yang dilantik
pemilik asal. daripada golongan ahli
al-Ayyam(peneroka).

~ Tanah ini tidak boleh dibeli @ dimiliki

oleh sesiapa bagi mengelakkan
perpecahan
~ Tentera @ umat Islam tidak dibenarkan
mengambil tanah di negara jajahan
melainkan pembelian.

BACK
 (a) Khalifah Umar ialah khalifah pertama
yang memberi gaji kepada para tentera.
(b) Tentera dibahagi kepada 2 kumpulan :
(i) Tentera tetap (ii) Tentera simpanan
(c) Beliau menubuhkan Diwan al- Jund iaitu
Diwan Ketenteraan yang berfungsi
untuk membanci & merekodkan nama
anggota tentera & membeli pakaian
saragam mereka serta membiayai
pembelian senjata.
(d) Pusat ketenteraan juga ditubuhkan di
bandarutama seperti Madinah,Kufah,
Naosul,Basrah,Fustat,Hims & lain-lain.

BACK
 (a) Hakim yang dilantik
mestilah mempunyai ilmu
yang cukup serta
dihormati oleh masyarakat.
(b) Jabatan kehakiman
dipisahkan dari jabatan-
jabatan lain & mempunyai
mahkamah kadi-kadi khas
untuk menguruskan
perbicaraan & peraturan-
peraturan kehakiman
tertentu.

BACK
MEMPERBAHARUI TARAF MENGGALAKKAN
GOLONGAN HAMBA. KEGIATAN KEILMUAN.

KEMUDAHAN LAIN YANG

DISEDIAKAN.
 (a) Satu perubahan telah
diadakan bagi menjaga
kepentingan sosial,taraf &
kedudukan golongan
hamba dalam masyarakat.
(b) Hanya orang yang terlibat
dalam menentang Islam
akan dijadikan hamba.
(c) Taraf golongan hamba juga
disamakan dengan tuan-
tuannya dalam hal-hal
tertentu.

BACK
 (a) Langkah telah diambil untuk
mengembangkan pelajaran al-
Quran. Guru-guru disediakan
dengan secukupnya & dihantar
ke merata tempat untuk tujuan
ini dengan gaji yang lumayan.
(b) Sekolah telah ditubuhkan di
masjid untuk mengajar
pelajaran al-Quran di wilayah
(c) Umat Islam juga diwajibkan
menghafaz surah tertentu
dalam al-Quran & golongan
yang menghafaz seluruh isi al-
Quran akan diberi ganjaran.

BACK
 (a) Memulakan sistem kalendar Islam
dengan menggunakan tahun Hijrah
yang digunakan sehingga kini.
(b) Menubuhkan penjara di Tanah Arab
& wilayah lain.
(c) Memperkenalkan hukum buang
daerah kepada mereka yang
didapati terlibat dalam minuman
keras.
(d) Membangunkan kota baru seperti
Basrah,Kufah,Fustat & Mausil.
(e) Membina banyak masjid &
membina pejabat Baitulmal.
(f) Pasukan polis diperkenalkan yang
digelar Andath.
(g) Membina jalan raya & jambatan.

BACK
 (a) Baitulmal juga dikenali sebagai institusi perbendaharaan
negara & Khalifah Umar ialah orang pertama yang
menubuhkannya dengan tujuan mengimport harta &
khazanah negara.
(b) Sumber kewangan negara adalah melalui zakat:
(i) zakat Ghanimah (harta rampasan perang)
(ii) fai (harta rampasan tanpa perang)
(iii) jizyah (cukai perlindungan)
(iv) kharaj (cukai tanah)
(v) usyur (cukai
perniagaan) (vi) harta
peninggalan orang mati yang tiada waris
(c) JIZYAH & KHARAJ merupakan cukai yang dikenakan ke
atas orang bukan Islam.

BACK
 (a) Khalifah Umar telah membina tali air &
terusan untuk meningkatkan hasil
pertanian. Contohnya Terusan Amir al-
Mukminin di Mesir & Empangan Abu Musa.
(b) Sistem pungutan cukai juga diubah.Cukai
akan dikenakan mengikut jenis tanaman &
kesuburan tanah, cukai yang
membebankan golongan petani juga
dipertimbangkan semula serta peraturan
yang tidak adil & menyusahkan
dihapuskan.

BACK
 Sbb2 dipilih:
Bukan drpd keluarga
Pencalonan Bani Hasyim
secara wasiat Kesediaan,ketegasa
olh Khalifah n &kesungguhan
Umar Uthman utk mentadbir
negara

PERLANTIKAN
Diredakan olh
Dibaiah pd bln SEBAGAI
Abdul Rahman bin
Zulhijah 23 H KHALIFAH
Auf buat sementara
Ditabalkan mjdi
waktu
Khalifah pd bln
Muharam 24 H
Timbul rasa xpuas hati:
Pihak Ali
Penyokongnya
sendiri
Antara gabenor yg dipecat & digantikan
baru:
Saad bin Abi Waqas mengantikan al- Gabenor yg dilantik
Mughirah bin Shubah di Kufah yg kemudian memerintah di akhir
diganti dgn al-Wahid bin Uqbah pemerintahan Khalifah
Abu Musa al-Asyari diganti dgn Abdullah Umar:
bin Amir di Basrah Sufyan bin Abdul al-Harith
Amru bin al-As diganti dgn Abdullah bin al-Khuzai (Makkah)
Amir Sufyan bin Abdullah al-
Thaqafi (Taif)
Meneruskan dasar Yala bin Munyah (Sana
pemerintahan Khalifah DASAR Yaman)
Umar PEMERINTAHAN Abdullah bin Abi Rabiah
Dirombak kerana KHALIFAH (Jahad)
keadaan masyarakat UTHMAN Al- Mughirah bin Shubah
yg berubah (Kufah)
Memerintah slm Abu Musa al-Asyari
12thn (Basrah)
1)6thn pertama stabil Unair bin Sad (Hims)
2)6thn kedua huru- Perlantikan gabenor: Muawiyah bin Abu Sufian
hara krn berlaku (Damsyik)
Melantik gabenor&pegawai di wilayah
penentangan islam Uthman bin Abi al-As
(Bahrin)
Org yg berpengalaman& pernah
 5.4.1 KHALIFAH UTHMAN MENGHADAPI TENTANGAN

3.Membenarka
n sahabat
memiliki tanah
2.Hidup boros di Iraq 5.Membakar
& mengambil
Naskhah al-
wang
Quran
Baitulmal
1. Memihak 4.Memihak kaum
kaum Quraisy & bekas-
keluarga bekas murtad
(nepotisme)

Tentangan
Terhadap Khalifah
Uthman
 Melantik kaum keluarga menjawat
jawatan penting spt Gabenor
Cthnya:jawatan gabenor Mesir yg
dipegang olh Amru bin al-As tlh
digantikan dgn Abdullah bin Sad bin
Abi Saran(saudara angkat Khalifah
Uthman)
Abdullah dituduh tidak adil krn
memberi keistimewaan kpd tentera
khususnya ttra Mesir
Juga dituduh zalim krn memaksa
penduduk membayar cukai & tidak
membahagi-bahagikan harta
rampasan
Semua tuduhan itu tidak benar krn
pada waktu itu Mesir menghadapi
ancaman ttra laut Byzantine & secara
tidak langsung perbelanjaan dlm
ketenteraan menjadi lebih besar
BACK
 Dituduh boros & membelanjakan
wang utk kaum keluarganya,pd
hakikatnya beliau seorang hartawan
& dermawan
Sebelum menjadi khalifah beliau
harus mengisytiharkan harta,oleh itu
beliau menyerahkan hartanya kpd
kaum keluarganya
Hal ini kerana segala kemudahan
telah disediakan
Satu perlima drpd harta rampasan
perang diserahkan kpd Abdullah
adalah utk menampung
perbelanjaan pembinaan tentera
laut Mesir & membayar gaji
pegawai-pegawai kerajaan
Walau bagaimanapun,beliau /
kerajaan pusat berhak menerima
BACK satu per lima drpd harta rampasan
 Dituduh memberi tanah sawafi
(tanah yg x bertuan) kpd para
sahabatnya &ketua-ketua
kabilah
Sebenarnya tanah itu xdiberi
secara percuma tp melalui skim
pertukaran hak milik tanah.
Peserta-peserta yg menyertai
ekspedisi membuka Iraq akan
diberi tanah tp harus
menukarkan dgn tanah yg
dimiliki mereka di Semenanjung
Arab

BACK
 Dituduh memihak kaum
Quraisy krn melantik Said bin
al-As menjadi gabenor Kufah
Said telah mengisytiharkan
tanah di Iraq kepunyaan kaum
Quraisy
Beliau berbuat demikian krn
mahu kaum Quraisy terus
mengendalikan tanah di Iraq
supaya mereka akan terus
dipandang tinggi

BACK
 ~ Dituduh mencemarkan
kesucian al-Quran krn telah
membakar al-Quran

~ Sebenarnya tujuan beliau

adalah utk mewujudkan satu
versi al-Quran sahaja,iaitu
mengikut loghat Quraisy yg
dinamakan Mashaf Uthmani

~ Al Quran yg ditulis dlm

pelbagai loghat dihapuskan
bagi mengelakkan
perselisihan dan salah faham.

~ Perbuatan beliau dianggap

cuba memperluaskan kuasa
di dlm keagamaan.
BACK
5.4.2 PEMBERONTAKAN & PEMBUNUHAN KHALIFAH
UTHMAN
Khalifah Uthman
Berlaku di Kota Kufah di menyingkirkan
bawah pimpinan al-Asytar(x pemberontak-pemberontak
puas hati dgn skim hak milik itu
pertukaran tanah di Iraq kpd Sepuluh org drpd mereka
Said bin al-As,gabenor Kufah dihantarkan ke Syam
Tanah itu dikatakan hak termasuk al-Asytar
kaum mereka yg diperolehi Di Syam,al-Asytar x mdpt
drpd peperangan sejak awl sokongan drpd Muawiyah
lagi. Al-Asytar pulang semula
ke Kufah setelah mdp berita
Pemberontakan bahawa Said berada di
Khalifah Uthman Madinah krn menghadiri
mesyuarat bersama
Faktor utama berlaku Khalifah Uthman ttg isu
pemberontakan Kufah
&penentangan ke atas Said berjaya disekat
Khalifah Uthman adalah masuk ke dlm kota Kufah
bersabit dgn isu tanah- olh para pemberontak
tanah di Iraq yg xdpt Seorang gabenor baru
diselesaikan olh beliau telah dilantik,iaitu Abu Musa
al-Asyari
Pemberontak di Kufah Ketegasan beliau
mendesak beliau menyebabkan beliau
memulangkan semula dibunuh olh para
tanah Sawafi kpd Iraq tp x pemberontak di bawah
diendahkan olh beliau pimpinan al-Asytar slp
Beliau juga didesak rumahnya dikepung slm 40
meletak jawatan tp beliau hari
enggan krn pelantikannya Pegawai peribadinya,Natil
dipersetujui olh Majlis turut terbunuh
Syura Isterinya tercedera
Pembunuha
n Khalifah
Uthman

Beliau meninggal dunia pd 18

Zulhijah 34H ketika berusia 82 thn
Dikebumikan di tanah perkuburan
al-Baqi di Madinah
Dikenali sbg Zu-nurain krn
beristerikan 2 org anak Rasulullah.
Khalifah terakhir
Kanak2 yg mula2 Banyak berkorban utk Nabi Muhammad SAW :
memeluk islam 1)Menggantikan tempat tidur dgn baginda sewaktu
Anak angkat Nabi baginda & Sayidina Abu Bakar berhijrah ke Madinah
Muhammad 2)Turut serta ketika Nabi Muhammad SAW
Seorang yg berani menyebarkan agama islam di Madinah
dlm peperangan
Mempunyai ilmu
pengetahuan yg 5.5.1 Latar Belakang sbb Sayidina Ali
tinggi,jujur,berpandang Khalifah Ali Bin Abi menerima jawatan
an jauh dan pandai Talib khalifah:
berhujah Memenuhi
Dilantik menjadi jawatan khalifah
penulis wahyu & yg wajib
setiausaha kpd Nabi Sebaik memegang dilaksanakan di
Muhammad SAW jawatan khalifah negara islam
Dilantik menjadi Memberhentikan semua Mendapat
Khalifah pd 25 Zulhijah gabenor yg dilantik olh sokongan kuat
35H bersamaan dgn Khalifah Uthman drpd penduduk
23Jun 656M Madinah
Mempunyai pendirian sendiri dlm
aspek pentadbiran negara
Antara pegawai yg dilantik:
Gabenor yg dilantik semasa
a)Di Basrah,Abdullah bin Amir
pemerintahan khalifah Uthman
dgntkn dgn Uthman bin Hunaif
digantikan dgn pegawai2 drpd gabenor
b)Di Kufah,Abu Musa al-
kaum Ansar & pemberontak(penyokong
Asyari dikekalkan
kuatnya)
c)Di Mesir,Abdullah bin Sad
Kebijaksanaan
bin Abi Sarah dgntkn dgn Qais
Muawiyah dlm bin Sad
berkempen spt 5.5.2
Siasah d)Di Syam,Muawiyah dgntkn
menunjukkan baju dgn Sahl bin Hunaf
Khalifah Uthaman Khalifah
yg berlumuran Ali
darah
menuebabkan Mendapat tentangan drpd bekas Gabenor
penduduk Syam Syam(Muawiyah)
menentang khalifah Beliau membuat tuduhan bahawa khalifah Ali
Ali terlibat dlm pembunuhan khalifah Uthman
Peperangan Khalifah Ali juga dikatakan membiarkan
antara Muawiyah & penentang2 khalifah Uthman terus bersda di
khalifah Ali berlaku Madinah
slp berlakunya Melambat2kn hukuman ke atas pemberontak yg
perang Jamal terlibat dlm pembunuhan Khalifah Uthman
BACK
 Berlaku pd 11 Jamadilakhir 36H bersamaan dgn Disember
651M
Tidak sampai sehari,Khalifah Ali mencapai
kemenangan
Berlaku krn:
Org Makkah ingin menjaga kepentingan mrk di Iraq
Bukan kerana hendak membalas dendam atas kematian Kha

Yang terkorban:
Talhah
Az-Zubayr
Saidatina Aishah(isteri Nabi Muhammad) telah
ditawan
5.6.1 600 000 dirham diperolehi drpd perbendaharaan Basrah
Dibahagi sama rata kpd ttranya
Perang Khalifah Ali melantik:
Jamal 1)Abdullah sbg Gabenor Basrah
2)Qais bin Sad sbg Gabenor Mesir
BACK 3)Zyad bin Abihi sbg pegawai dlm Jabatan Kharaj (cukai
perlindungan)
Berlaku pd 37H slp rundingan damai
antara Khalifah Ali dan Muawiyah gagal
Jahr bin Abdullah al- Bajali tlh dihantar
utk berunding dgm Muawiyah di Syam
(gagal krn Muawiyah msh dgn
pendiriannya bhw Khalifah Ali terlibat dlm
pembunuhan Khalifah Uthman)
Rundingan kedua juga gagal apabila
Muawiyah menghantar utusannya
berunding dgn Khalifah Ali(mrk bersedia
berperang bg mempertahankan wilayah
mrk drpd ancaman ttra Syam)
Muawiyah menyedari kelemahan
ttranya & cuba berunding dgn
Khalifah Ali( atas cadangan Amru bin
al-As)
Rundingan diadakan dgn muslihat
utk memecah belahkan ttra Ali &
usahanya berjaya apabila ttranya
berpecah:
1)Ada yg menentang utk berdamai
2)Ada yg menyokong berdamai
khalifah Ali dibantu olh:
a)Kaum Ansar
b)Al- Qurra
c)Ttra lain termasuk golongan yg
pernah murtad
Bersatu menentang Muawiyah
5.6.2 perang
siffin
Bilangan ttra Khalifah Ali 150
000 org
Ttra Muawiyah 70 000 org
Mereka berkhemah di Lembah
Siffin slm 3bln & berlaku 90 hari
pertempuran kecil serta bbrp
rundingan
Gagal apabila berlaku satu
Majlis Tahkim
(persidangan timbang Majlis tahkim menemui jln buntu & gagal atas
tara) diadakan sbb:
Khalifah Ali 1)Syarat2 yg dikenakan olh org Muawiyah
menghantar Abu Musa xdipersetujui olh segelongan kaum al-Qura
al-Asyari pimpinan Urwah bin Udaiyyah al-Tmimi(mrka
Muawiyah membantah dan pergi ke Harura dan kmdiaan
menghantar Amru bin digelar Khawarij)
al-As 2)Kaum Khawarij menimbulkan huru-hara
Rundingan &menyebabkan majlis ini ditunda kpd bln
berlansung pd Syaban 38Hyg berlansung di Adhruh
37Hbertempat di Dumat 3)Ketidakpuasan hati olh org Ali apabila
al-Jandal Muawiyah mendesak Abu Musa al-Asyari
melucutkan jawatannya tp Amru tlh
memutarbelitkan cerita dgn menyatakan bhwa
Khalifah Ali tlh dilucutkan jawatannya
BACK 4)Ini menyebabkan Majlis Tahkim xmencapai
persetujuan walaupun golongan ini bersetuju
pd awlnya tp mrka menentang akhirnya krn:
 Golongan Khawarij:
Berlaku antara: Xpuas hati dgn kptsn Majlis Tahkim
Ttra Khawarij & Mengambil kptsn utk klr drpd barisan ttra Khalifah
ttra Khalifah Ali Ali & pergi ke Harura
Mrk melantik Abdullah bin Wahab ar-Rasibi mjdi
Khalifah pertama bg kaum Khawarij pd 10 Syawal
37H krn mereka ggl utk meminta Khalifah Ali
membatalkan rancangan damai dgn Muawiyah
5.6.3 PERANG NAHRAWAN
imej Khalifah Ali
terjejas krn
membunuh kaum
Khawarij yg Khalifah Ali ggl memujuk 4 000 org bersama
beragama islam kaum Khawarij Abdullah bin Wahab
Sepanjang 38H menyerahkan pembunuh tlh menuju ke
berlaku 4 Abdullah &berbaik semula Nahrawan slp mdgr
pemberontakan dgnnya ura-ura bhw Khalifah
kaum khawarij di Berlaku perang Nahrawan Ali ingin mbtlkn niat
kwsn pd Safar 38H utk berdamai dgn
Daskarah,Jarjoriy Banyak ttra Khawarij Muawiyah
a,Qantarah terbunuh krn Khalifah Ali Dlm perjalanan mrk
&Shahrazur tp mempunyai byk ttra tlh membunuh
dpt dihapuskan Abdullah bin
Muawiyah
mengambil
peluang
meluaskan Kaum Khawarij
negeri2 mengadakan pakatan
taklukannya spt utk membunuh
Hijaz,Yaman, musuhnya iaitu: Khalifah Ali
&Mesir i.Khalifah Ali terbunuh pd hari
ii.Muawiyah Jumaat 17 Ramadan
iii.Amru bin al-As 40H
Pembunuhan Ketika berusia
dilakukan serentak pd 62thn
mlm 17 Ramadan 40H Memerintah slm
BACK Hanya Khalifah Ali 5thn(kedudukan ttra
berjaya di bunuh olh Ibn islam dlm keadaan
Muljam kacau bilau
Akibat perang
Siffin umat islam tlh
berpecah &muncul
mazhab2 baharu
 KESIMPULANNYA
Pemerintahan Khulafah ar Rasyidin Sahabat Nabi Muhammad SAW
Abu Bakar as Siddiq
Umar al Khattab
Uthman bin Affan
Ali bin Abi Talib

Zaman kegemilangan Khulafa ar Rasyidin

Pemerintahan Khalifah Umar al Khattab

Melaksanakan banyak pembaharuan dalam pentadbiran
BACK