INPUT GEOLOGI & GEOBENCANA DALAM

RANCANGAN PEMBANGUNAN
BEBERAPA CONTOH DARI KAWASAN
TANAH TINGGI DI MALAYSIA

TAJUL ANUAR JAMALUDDIN (PGeol.#820)

Program Geologi
Fakulti Sains & Teknologi
Universiti Kebangsaan Malaysia
Bangi, Selangor
 PENGENALAN
Kepentingan input geologi dan geobahaya sebagai persediaan awal menangani
risiko geobencana oleh pihak perancang, pembuat dasar dan pemaju projek
pembangunan.
Kesedaran awam yang semakin meningkat tentang ancaman geobahaya dan
kejadian geobencana yang semakin banyak meragut nyawa dan kemusnahan harta
benda, terutama berkaitan pembangunan di kawasan berbukit/tanah tinggi.
Keperluan input geologi untuk penilaian geobahaya/geobencana di sesebuah
kawasan amat berbagai sifatnya, bergantung kepada geologi dan keadaan
semulajadi kawasan, dan geologis yang mengkajinya.
Input geologi yang diperlukan juga amat subjektif sifatnya kerana ia sangat
bergantung kepada skala kajian, samada kajian di peringkat daerah, kawasan atau
tapak projek.
 APA ITU
RANCANGAN
PEMBANGUNAN?
Rancangan Pembangunan terdiri
daripada Rancangan Fizikal
Negara, Rancangan Struktur
Negeri, Rancangan Tempatan
Daerah, Rancangan Kawasan
Khas.
Ianya menjadi dokumen rujukan yang
sah untuk rangkakerja perancangan,
menggalakkan pembangunan pihak
berkuasa negeri (PBN).
PERANCANGAN
PEMBANGUNAN PERLUKAN
INPUT MULTI-BIDANG

Environmental Specialist
Geologist
Urban Designer
Economist
Sociologist
Engineer
Architect
Surveyor
Transportation Planners & Engineers
Landscape Architect
Finance
Etc.
 PERINGKAT PERANCANGAN
Rancangan Fizikal Negara (RFN)
suatu pernyataan bertulis yang merumuskan dasar-dasar strategik bagi menentukan arah tuju pemajuan fizikal
dan pemuliharaan bagi seluruh Semenanjung Malaysia. Rancangan Fizikal Negara perlu dijadikan panduan
perancangan fizikal dan dilaksanakan di peringkat persekutuan dan negeri di seluruh Semenanjung Malaysia,
Rancangan Struktur Negeri (RSN)
satu dokumen perancangan fizikal yang mengandungi dasar dan cadangan-cadangan strategik negeri berkenaan
dengan pemajuan dan penggunaan tanah. Ia disediakan oleh Pengarah JPBD Negeri dan diluluskan oleh Jawatankuasa
Perancang Negeri serta perlu dipersetujui oleh Pihak Berkuasa Negeri.

Rancangan Tempatan (RT)

satu dokumen perancangan fizikal yang menterjemahkan dasar dan perancangan strategik rancangan struktur
ke dalam bentuk peta cadangan guna tanah yang lebih terperinci bagi kawasan Pihak Berkuasa Perancangan
Tempatan. Ia di sediakan oleh Pihak Berkuasa Perancangan Tempatan dan diluluskan oleh Jawatankuasa
Perancang Negeri serta dipersetujui oleh Pihak Berkuasa Negeri.
Rancangan Kawasan Khas (RKK)
merupakan satu rancangan tindakan khusus untuk satu-satu kawasan yang telah dikenalpasti oleh Pihak
Berkuasa Negeri / Pihak Berkuasa Perancangan Tempatan. Penyediaan RKK ini adalah bertujuan untuk
memajukan segera, memajukan semula, memperelokkan lagi, untuk memulihara atau juga untuk tujuan
pengurusan sesebuah kawasan.
Laporan Cadangan Pemajuan (LCP)
Adalah satu laporan yang dikehendaki disediakan mengikut peruntukan Seksyen 21A,Akta Perancangan Bandar
dan Desa (Pindaan) 1995, yang perlu dikemukakan bersekali dengan pelan tatatur yang dikemukakan samada
untuk permohonan tukar syarat, pecah sempadan atau mendirikan bangunan di mana yang berkaitan. Ianya
membentangkan asas-asas perancangan, rasional-rasional dan justifikasi yang dapat mengukuhkan kesesuaian
cadangan-cadangan pemajuan. Juga dapat membantu
 KEPERLUAN ASPEK GEOLOGI DI DALAM
PERANCANGAN BANDAR & DESA
Plan Pembangunan
Garispanduan Perancangan
Kawalan Pembangunan (LCP)
 GEOLOGY ASPEK PERUNDANGAN
21A. Laporan cadangan pemajuan
(1) Sebagai tambahan kepada dokumen-dokumen dan pelan-pelan yang dikehendaki
supaya disampaikan di bawah seksyen 21(1) untuk kebenaran merancang, pemohon
hendaklah menyampaikan suatu laporan cadangan pemajuan yang hendaklah
Akta Perancang mengandungi yang berikut:
Bandar & Desa (a) konsep dan justifikasi pemajuan;
1976 (Akta 172) (b) peta lokasi dan pelan tapak;
(c) butir-butir hakmilik tanah dan sekatan ke atas tanah, jika ada;
(d) (i) perihal tanah, termasuklah alam sekitarnya dari segi fizikal topografinya,
lanskapnya, geologinya, konturnya, salirannya, air dan tadahan air dan bentuk-
bentuk semulajadi di atasnya;
(ii) hasil tinjauan pokok-pokok dan semua jenis tumbuh-tumbuhan; dan
(iii) butir-butir bangunan, yang berkemungkinan disentuh oleh pemajuan itu;
(e) analisis guna tanah dan kesannya terhadap tanah yang berdampingan;
(f) pelan-pelan susunatur yang mengandungi butir-butir yang ditentukan dalam seksyen
21(B); dan
(g) apa-apa perkara lain yang ditetapkan oleh pihak berkuasa perancang tempatan.
(2) Pihak berkuasa Negeri boleh, melalui kaedah-kaedah, mengecualikan apa-apa
pemajuan atau kelas, jenis atau kategori pemajuan daripada menyampaikan-
(a) suatu laporan cadangan pemajuan di bawah seksyen-kecil (1); atau
(b) suatu laporan cadangan pemajuan yang mengandungi mana-mana perkara yang
dinyatakan dalam perenggan (a) hingga (g) seksyen-kecil (1).
 KAWALAN PEMBANGUNAN
Setiap permohonan untuk mendapatkan Kebenaran Merancang perlu
disertai dengan:
a) Plan Susunatur Terperinci, dan
b) Laporan Cadangan Pemajuan (LCP).
PBT mempunyai kuasa memproses, meluluskan atau menolak
permohonan Kebenaran Merancang oleh pemohon/pemaju/pemilik projek.
 KEBENARAN MERANCANG

Kebenaran Merancang hendaklah diperolehi daripada Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) sebelum
sesuatu pemajuan dapat dimulakan mengikut seksyen 19. Permohonan mendapatkan Kebenaran
Merancang hendaklah mengikut bentuk dan mengandungi butir-butir, dan disertakan dengan dokumen-
dokumen dan pelan-pelan yang ditetapkan oleh PBT sebagaimana diperuntukan mengikut seksyen 21
(1). Seksyen 21 (3) berkehendakkan supaya jika permohonan melibatkan pendirian bangunan, maka PBT
boleh mengarahkan pemohon mengemukakan butiran-butiran seperti aras tapak bangunan, ketinggian
dan anjak belakang bangunan dan sebagainya.

Siapa yang memberi Kebenaran Merancang? - Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) iaitu Majlis
Bandaraya/Majlis Perbandaran/Majlis Daerah yang memberi kebenaran merancang secara bertulis keatas permohonan
yang dikemukakan oleh pemohon.

Apakah Kegunaan Kebenaran Merancang? - untuk PBT mengawal perancangan dan pembangunan serta
menjadi satu bentuk tanggungjawab terhadap PBT yang meluluskan dan menjalankan kerja-kerja pembangunan.

Apakah kesan jika pembangunan dijalankan tanpa/tidak memenuhi Kebenaran Merancang? -

suatu kesalahan mandatori dibawah Akta 172. Sabit kesalahan boleh dikenakan denda sehingga RM500,000.00 atau
penjara dua(2) tahun atau kedua-duanya sekali. Denda akan dikenakan sehingga RM5000.00 setiap hari kesalahan
berterusan.
KANDUNGAN PLAN TATA ATUR
KANDUNGAN LCP
 OUTSTANDING ISSUES
Sejauhmana keperluan, kecukupan dan ketepatan maklumat
geologi yang perlu disediakan/dibekalkan kepada perancang?
Tiada suatu garis panduan dan tiada SOP untuk geologis.
Keadaan geologi di sesebuah kawasan berbeza-beza di antara satu sama
lain. Justeru maklumat yang diperlukan juga adalah berbeza.
Kuantiti dan kualiti sesebuah laporan geologi yang disediakan amat
bergantung pula kepada beberapa faktor: pengalaman dan kepakaran
geologis yang terlibat, budget dan masa yang diperuntukkan, kaedah dan
bahan/sumber maklumat dan skala kajian (daerah, kawasan, tempatan,
tapak).
Tahap kompetensi dan kepakaran panel penilai laporan geologi yang
disediakan.
Tahap kesedaran geobahaya/geobencana di kalangan penilai laporan,
perancang dan pihak berkepentingan (pemaju, penguatkuasa, dll).
 INPUT GEOLOGI UNTUK TUJUAN PERANCANGAN
PEMBANGUNAN
Secara umumnya merangkumi maklumat yang berikut:
Geologi rantau,
Geologi tempatan,
Geomorfologi bentuk rupabumi, proses dan sejarahnya,
Jenis bahan bumi dan kelakuan geomekaniknya
Hidrogeologi,
Struktur-struktur major dan lokasi sesar aktif,
Geobahaya/geobencana - gelinciran tanah, banjir lumpur, hakisan, dll.
Khazanah mineral ekonomi/penting,
Khazanah warisan geologi.
Bagaimanapun, kesedia-adaan maklumat-maklumat tersebut amat
bergantung kepada keadaan semulajadi kawasan yang hendak
dibangunkan.
 OBJEKTIF KAJIAN GEOLOGI DALAM PERANCANGAN
PEMBANGUNAN (RTD-RKK)

Membangunkan skop kajian geologi/geobencana dengan

mengambilkira keadaan sedia ada dan isu semasa yang
berlaku di kawasan kajian.
Mengemukakan beberapa contoh pendekatan dan kaedah
kajian serta keperluan bahan/data dalam menyediakan input
geologi dan geobahaya/geobencana dalam kajian rancangan
pembangunan (kawasan tanah tinggi).
Mencadangkan strategi pembangunan dan strategi
pengurangan risiko geobencana berdasarkan dapatan-
dapatan kajian geologi & geobahaya
 OBJEKTIF SEKTORAL
Menilai keadaan topografi dan cerun-cerun Daerah Cameron Highland pada masa
sekarang dan membuat perbandingan dengan keadaan cerun pada masa dahulu (e.g.
dekad 1970an, 1980an) dan kaitannya dengan aktiviti manusia (pembangunan/pertanian)
dan kejadian geobencana (tanah runtuh, banjir lumpur, hakisan, etc.)
Mengkelaskan dan memetakan kecerunan topografi semasa mengikut pengkelasan terain
(KELAS I, II, III & IV) dan melihat perkaitannya dengan litologi, proses dan keadaan
geologi, unit geomorfologi, kejadian geobencana (e.g. tanah runtuh, hakisan, tanah
mendap, banjir/banjir kilat) dan aktiviti manusia (pertempatan, pertanian, dsbnya).
Mengenalpasti kawasan-kawasan cerun yang stabil, atau cerun yang berbahaya/tak
stabil/gagal yang perlu dibaikpulih atau diperkukuhkan, cerun yang tidak sepatutnya
diganggu bagi mengelakkan geobencana tanah runtuh.
Mencadangkan jenis guna tanah atau pembangunan yang sesuai dengan keadaan cerun
semasa dan mengenalpasti kekangan-kekangan fizikal/geologi/geoteknik pada cerun.
SKOP SEKTORAL
Menjalankan analisis kecerunan kawasan kajian (Peta Cerun)
Pemahaman terhadap proses-proses yang bertindak pada cerun, geomorfologi, geologi,
hidrogeologi, dan mekanisma kegagalan, cuaca dan tumbuh-tumbuhan (susceptibility);
Pemahaman terhadap kelakuan tanah runtuh sebelum dan selepas kegagalan, aspek-aspek
yang melibatkan tanah runtuh iaitu ciri-ciri fizikal bahan yang terlibat (seperti jenis
batuan/tanah), kekuatan ricih, tekanan liang, dan mekanisma gelinciran;
Mengenalpasti tanda-tanda ketidakstabilan yang mungkin boleh dipantau (vulnerability)
termasuk pemetaan kawasan berkenaankemungkinan bahaya tanah runtuh dan pertimbangan
kawasan persekitaran bahaya tanah runtuh dan gelinciran (peta risiko);
Pemetaan taburan, saiz, jenis (pengkelasan), geometri, gelinciran (geologi dan geoteknik),
sejarah, keadaan terkini, magnitude dan kekerapan, skala dan lain-lain ciri-ciri fizikal bagi
kawasan tanah runtuh dan gelinciran;
Mencadangkan bentuk pembangunan yang bersesuaian untuk kawasan-kawasan yang
dikenalpasti serta langkah-langkah mitigasi mengurangkan bencana dan impak risiko; dan
Mencadangkan senarai projek-projek yang memerlukan tindakan segera atau quick-wins,
jangka sederhana dan panjang serta perincian kosnya.
PENDEKATAN KAJIAN SEKTORAL (GEOLOGI)

Pendekatan Kajian melibatkan pengumpulan peta-peta asas berkenaan makluman

topografi, geologi dan bentuk rupabumi/ morfologi kawasan kajian.
Kajian literature ke atas laporan-laporan kejadian tanah runtuh/kegagalan cerun yang
telah berlaku di Cameron Highland sebelum ini.
Ini diukuti dengan pencerapan, pentafsiran dan analisis imej-imen penderiaan jauh
(Fotograf Udara, Imej Satelit, LiDAR dsbya) dan peta-peta asas (e.g. Peta Topografi, Peta
Geologi) serta peta-peta terbitan (e.g. Peta Bahaya dan Risiko Cerun, dll).
Maklumat dan hasil kajian seterusnya diverifikasi/disahkan di lapangan melalui cerapan
lapangan/kerjalapangan di kawasan-kawasan terpilih.
 KEPERLUAN DATA, PENGANALISISAN DAN OUTPUT SEKTORAL
Keperluan Data Analisis Output
Fotograf Udara/Imej Satelit Pentafsiran dan pemetaaan geologi, Keadaan topografi, geologi,
atau LiDAR bersiri (e.g. tahun struktur, lineamen, geobencana tanah geomorfologi, struktur major
1980an, 1990an, 2000an, runtuh, hakisan.
2010an) Pengesanan aktiviti pembangunan,
pertanian, penerokaan hutan,
penarahan bukit, penambakan lembah
dsbnya
Peta Geologi Jenis litologi/batuan, struktur-struktur Maklumat geologi, geologi struktur,
major yang mempengaruhi bentuk jenis batuan dan mendapan-
muka bumi, cerun, saliran dan mendapan sedimen permukaan
lurah/lembah (alluvium, koluvium).
Peta Topograf Analisis gradien/ kecuraman cerun Maklumat topografi, kecuraman
cerun, ketinggian bukit dan nama-
nama geografi untuk lokasi
penting.
Peta Bahaya & Risiko Tanah Pengenalpastian kawasan-kawasan Perancangan pembangunan yang
Runtuh (JMG) cerun berbahaya dan berisiko bermaklumat
Laporan-laporan Geologi/ Inventori dan kemaskini rekod data Maklumat lokasi, jenis, faktor
Geoteknik/ Geoforensik kegagalan cerun di Cameron Highland penyebab dan kaedah mitigasi
Kejadian-Kejadian Tanah kegagalan cerun.
Runtuh/ Banjir Lumpur/ Aliran
Lumpur/ Aliran Debris/
Runtuhan Cerun daripada
 KAJIAN LAPANGAN
Kajian lapangan perlu/penting untuk verifikasi maklumat-maklumat
yang diperolehi daripada kajian dan pentafsiran Fotograf Udara, Imej
Satelit, Peta Geologi, Peta Topografi dan peta-peta terbitan lain yang
diperolehi daripada sumber luar.
Kajian lapangan juga penting untuk persampelan/gambar contoh-
contoh cerun mengikut klasifikasi yang digunakan, contoh-contoh
geobahaya dan geobencana yang berasosiasi dengan cerun sedia ada
dan pembangunan sedia ada.
KAJIAN GEOLOGI UNTUK RTD CAMERON
HIGHLAND
Kajian Geologi di kawasan tanah tinggi yang telah
pesat dibangunkan/diterokai dan yang belum diusik
(terrain tropika semulajadi).
Fokus utama kajian: geobahaya/geobencana di
kawasan tanah tinggi yang telah dimajukan dan yang
belum dimajukan; e.g. tanah runtuh cerun semulajadi
dan cerun buatan manusia; aliran debris, banjir kilat,
banjir lumpur, hakisan.
Bahan dan Kaedah/Pendekatan Kajian : Desk Studies
& Filed Studies
Peta Topografi (JUPEM & Imej IFSAR)
Peta Geologi (sedia ada)
Imej Satelit (Google Earth)
Peta Topografi ditindan ke atas Imej Satelit
Pentafsiran/Pencerapan Manual pada fitur-fitur
rupabumi/geomorfologi.
 KAJIAN LINEAMEN
Lineamen fitur linear pada permukaan bumi;
boleh jadi lineament +ve & lineamen ve.
Lineament -ve lazimnya mewakili satah-satah
lemah pada batuan dasar, berupa sesar, zon ricih,
kekar atau retakan major. Menjadi tempat tumpuan
luluhawa, hakisan & susutan darat (gelinciran
tanah) dan menjadi alur sungai atau lurah.
Lineamen +ve berupa permatang atau rabung
perbukitan.
Kajian lineamen penting dalam pemetaan struktur-
struktur major (struktur lemah) di sesebuah
kawasan.
Kajian dilakukan dengan menggunakan Fotograf
Udara, Imej satelit, LiDAR atau Peta Topografi.
CONTOH PEMETAAN LINEAMEN (IMEJ
SATELIT)
 LINEAMENT STUDY TELUK KUMBAR

N LINEAMENTS

4 Apparent Strike
5 max planes / arc
3 at outer circle

2 Trend / Plunge of
Face Normal = 0, 90
1 (directed away from viewer)

No Bias Correction
W 4 3 2 1 1 2 3 4 E

3
34 Planes Plotted
Within 0 and 90
4
Degrees of Viewing
Note that the project site is predominantly Face

dissected by NNE-SSW and NE-SW oriented S

lineaments. In the field these lineaments are found

to be steep major joints or fault planes.
CONTOH PEMETAAN LINEAMENT (PETA TOPOGRAFI)
CONTOH PEMETAAN LINEAMENT (PETA TOPOGRAFI)
 PETA TOPOGRAFI
DAERAH CAMERON
HIGHLAND
 PETA TOPOGRAFI
DAERAH CAMERON
HIGHLAND

N-S LINEAMENTS
PETA TOPOGRAFI DAERAH
CAMERON HIGHLAND

N-S + NW + WNW
LINEAMENTS
 PETA TOPOGRAFI
DAERAH CAMERON
HIGHLAND

N-S + NW + NNW
+ NE
LINEAMENTS
 GEOBAHAYA VS
GEOBENCANA
Geobahaya = Geohazard

Geobencana = Geodisaster
 MENGESAN GEOBAHAYA/GEOBENCANA TANAH
RUNTUH

Tanah runtuh geobahaya paling dominan di kawasan berbukit dan tanah

tinggi
Pemetaan geobahaya tanah runtuh mungkin tidak dapat dilakukan secara
menyeluruh di sesebuah kawasan yang luas dan hutal tebal yang masih
belum diterokai. Oleh itu perlu menggunakan pendekatan remote
sensing
Bahan yang diperlukan
fotograf udara, imej satelit beresolusi tinggi, atau peta topografi.
Pengetahuan dan kemahiran mengenali tanda-tanda geobahaya tanah
runtuh daripada fotograf udara/imej satelit/peta topografi.
MENGENALI TANDA-TANDA TANAH RUNTUH
DARIPADA PETA TOPOGRAFI/IMEJ SATELIT
 MENGESAN TANAH RUNTUH
Slopes subjected to landslippage typically exhibit
hummocks, or very bumpy, uneven topography.
If such slopes are covered by dense brush or trees,
topographic maps of these uneven surfaces may be
inaccurate.
DEBRIS FLOW LOBES
 DEBRIS FLOW LOBES

Debris flows tend to

coalesce along first
and second order
drainage courses
TOPO EXPRESSION OF
ROTATIONAL SLUMPS
 LIMITATION

A landslides arcuate headscarp is

usually its most prominent feature
But, the scarp will degrade with time,
becoming increasingly mollified
This makes old slides harder to
recognize.
But in wet tropical country, contrast in
vegetation cover could sometimes give good
indicator for multiple landslide events.
Topographic Expression of Earthflows
 Earthflows are statistically the most common form of
landslippage
They tend to form in the axes of colluvial-filled
ravines or areas of thick residual soils
One flow tends to pile upon upon another, building
large debris fans
 Diagnostic Topographic Patterns
Use drainage and topographic keys
to recognize anomalous site
characteristics typical of landslides
Divergent contours
Crenulated contours
Arcuate headscarp evacuation areas
Isolated topographic benches
 Topographic Keys to Identify Earthflows
Opposing contours
Headscarp evacuation areas
Necking down at transition between
deflation/inflation zones
10 to 100 years old 100 to 500 years old More than 500 years old

Earthflow features become increasingly mollified with

the passage of time, making them difficult to discern.
Earthflows tend to form coalescing
complexes, with one or two lobes
active at any given time, separated by
long periods of dormancy.
 PROFILES OF COALESCING
EARTHFLOWS

Each successive earthflow tends to

truncate and mask the previous event
TOPOGRAPHIC EXAMPLES OF
EARTHFLOWS
 TOPOGRAPHIC EXPRESSION OF TRANSLATIONAL
BLOCK SLIDES
Extended ridges or
topographic knobs
Convergent drainage
Sharp downslope turns in
contour lines
 Topographic Patterns on Composite
Landslides
Use drainage and
topographic keys to
recognize anomalous site
characteristics typical of
landslides
Extended ridges or isolated
knobs
Sudden turns in hillside
contours
Convergent drainage
CROWLEYS RIDGE TRANSLATIONAL BLOCK SLIDES
The topographic expression of deep-seated bedrock
slides is characterized by Y-shaped tributaries,
anomalous benches and arcuate headscarp
evacuation scars.
PEMETAAN GELINCIRAN TANAH & CERUN
KRITIKAL DI CAMERON HIGHLAND
KUALA TERLA (2/28/2001)
KUALA TERLA
BLUE VALLEY
BLUE VALLEY
KUALA TERLA - TRINGKAP
KUALA TERLA - TRINGKAP
KEA FARM
KEA FARM
BRINCHANG
BRINCHANG
TANAH RATA
TANAH RATA
LEMBAH BERTAM
LEMBAH BERTAM
LEMBAH BERTAM (TIMUR)
LEMBAH BERTAM (TIMUR)
CASE STUDY #1
SITE A - KEA FARM CAMERON
HIGHLAND
Objective:
Geohazards assessment/mapping for Cameron Highland District
Local Planning (2015-2030).
Methods:
Topographic map/Satellite Image (IFSAR) interpretation.
Fieldwork
#1 #2

#1
#2
#3

#3
#3 #1

#2
 CASE STUDY #2
SITE B KEA FARM, CAMERON HIGHLAND
 KEA FARM/BRINCHANG

Poor Hillslope Construction Practices.

Cerun di potong terlalu tinggi. Kerja-kerja tanah tidak disertai dengan langkah
kawalan hakisan dan tanah runtuh yang sewajarnya.
 A relict of a large-scale landslide system;
with several smaller landslide units.
Typical hummocky topography
An ideal arcuate head scarp
Accumulated colluvial deposit at foot slope
Reactivation of old landslide scar.
 Colluvial deposit old landslide debris (chaotic mixture of boulders and
soils).
 Recent landslide due to reactivation of an old landslide
 LIMITASI/MASALAH KAJIAN
Imej satelit beresolusi rendah, tutupan awan, tidak updated.
Peta Topografi bersela kontour besar (20m), tidak dapat
mempamerkan keadaan topografi/geomorfologi sebenar.
Aktiviti pembangunan/pertanian telah banyak mengubah-suai
rupabumi asal, mengaburi maklumat geomorfologi asal.
Tiada peruntukan (masa & kewangan) untuk verifikasi lapangan.
KRITERIA PEMBENTUKAN PELAN STRATEGI 88

PEMBANGUNAN
Jenis Cerun (Potongan/Tambakan/Semulajadi)
Geometri Cerun (sudut/ketinggian)
Geologi (Struktur/Litologi/Luluhawa/etc.)
Geomorfologi (bentuk rupa bumi & topografi)
Sejarah cerun (proses, kegagalan lama, hakisan, etc.)
Aktiviti manusia/gangguan atau ubahsuaian pada cerun
Tutupan tumbuh-tumbuhan
Jenis gunatanah (pertanian, bangunan, jalanraya, hutan
simpan, etc.)
Saliran (hidrogeologi/hidrologi)
Tanda-tanda ketakstabilan( e.g. parut gelinciran tanah lama,
rekahan tegangan, etc.)
Jenis & Saiz kegagalan/tanah runtuh

Rancangan Tempatan Daerah Cameron Highlands 2030

 89

STRATEGI & TINDAKAN

Strategi Tindakan Agensi
Perancangan Pelaksanaan Pelaksana
1. Mengawal pembangunan Tiada pembangunan pada cerun berbahaya sangat tinggi. OSC
di kawasan cerun berbahaya Menerapkan unsur Pengurusan Risiko Bencana Tanah
Runtuh dalam setiap Rancangan Pembangunan
2. Ubahsuai jenis guna e,g, pertanian untuk cerun berbahaya tinggi; MDCH
tanah mengikut darjah perumaham/perbandaran untuk cerun berbahaya rendah- Jabatan
bahaya/risiko cerun. sederhana. Pertanian
3. Pembangunan berimpak Pembangunan mengikut kontor semulajadi, minima pemotongan J/K OSC
rendah (Low Impact cerun,
Development) Rekabentuk dan susun atur bangunan mengikut daya tampung
cerun
4. Amalan pembinaan yang Minimakan pemotongan/penambakan cerun MDCH/JKR/JMG
baik di kawasan cerun Pembangunan mengikut kontor semulajadi semaksimum mungkin
Sistem saliran (permukaan dan sub-permukaan) yang
secukupnya.
Minimakan penebangan pokok/penggondolan bukit
Rekabentuk dan kaedah kejuruteraan geologi/geoteknik yang
bersesuaan dan terbaik untuk penstabilan cerun.
Rancangan Tempatan Daerah Cameron Highlands 2030
 90

STRATEGI & TINDAKAN

Strategi Tindakan Agensi

Perancangan Pelaksanaan Pelaksana
5. Penyelengaraan Penyelengaraan berkala pada cerun-cerun buatan Pemilik Cerun
cerun Pemeriksaan lebih kerap pada cerun yang berisiko
6. Pemantauan dan Pemantauan semasa pembinaan dan selepas JKR/JMG
Penilaian Semula pembinaan cerun.
(review) Menilai semula kestabilan cerun-cerun buatan sedia
ada.
7. Pendidikan dan Kempen kesedaran awam pada semua peringkat MDCH/JKR/JMG
kesedaran awam. masyarakat, pembuat dasar, perancang, pemaju, dan
pemimpin.
Tentukan objektif kempen kesedaran awam
Kenalpasti golongan sasaran (targeted audiences)
Sediakan bahan penyampaian
Sebarkan maklumat & bahan penyampaian

Rancangan Tempatan Daerah Cameron Highlands 2030

 92

PROJEK-PROJEK STRATEGIK
Jangka
Jangka Jangka
Sederhan
Projek Pendek Panjang
a
Projek Quick
Win 2016- 2021- 2026-
2020 2025 2030

1. Inventori Cerun Sedia-ada di

kawasan pentadbiran MDCH
2. Penilaian/Analisis Risiko Cerun
3. Mitigasi Cerun (Pemilihan
Kaedah Mitigasi Cerun &
Perlaksanaannya)
4. Penilaian Semula &
Pemantauan.
5. Kempen Kesedaran Awam &
Penguatkuasaan
Peraturan/Akta/Garis Panduan

Rancangan Tempatan Daerah Cameron Highlands 2030

 93

Contoh Amalan Pembangunan Yang Baik Di Kawasan Cerun.

Rancangan Tempatan Daerah Cameron Highlands 2030
 94

Contoh Amalan Pembangunan Yang Tidak Baik Di

Kawasan Cerun

Rancangan Tempatan Daerah Cameron Highlands 2030

 KESIMPULAN
Keperluan input geologi yang menjurus kepada risiko geobencana menjadi
keutamaan dalam rancangan pembangunan.
Bentuk maklumat yang perlu disampaikan begantung kepada skala
pemetaan/kajian. RTD bersifat rantau, RKK bersifat kawasan setempat, dan LCP
bersifat tapak projek.
Dalam keterbatasan budjet, masa dan sumber (resources), penggunaan imej
satelit Google Earth amat membantu dalam pentafsiran geologi dan pemetaan
geobahaya/geobencana tanah runtuh di Malaysia.
Kajian lapangan tetap diperlukan untuk verifikasi maklumat yang diperolehi
daripada tafsiran2/kajian atas meja.
Penguasaan teknologi maklumat, infografik (GIS) dan satelit amat membantu
geologis..bukan geologis membantu GIS/Geomatic Engineers..tetapi pakar
GIS/Geomatic membantu geologis dalam mencerap fitur & proses geologi dalam
pemetaan geobahaya/geobencana.
 SYOR
Databes geobencana yang lebih baik dan lengkap diperlukan di seluruh
Negara, tterutama di kawasn2 yang telah digazetkan sebagai kawasan
pembangunan di masa hadapan.
Budget dan masa yang realistik diperlukan untuk penghasilan maklumat
yang lebih tepat dan memuaskan.
Geology & GIS & Geomatics suatu gabungan yang tidak boleh dipisahkan
apabila berbicara mengenai rancangan pembangunan.
Perlaksanaan pelan strategic perlu dikuti dengan pemantauan,
penguatkuasaan dan penyelenggaraan.
 PROJECT SCOPE/
CARTA ALIR DEFINITION
PENGURUSAN RISIKO 99

TANAH RUNTUH (LRM) LAPORAN CADANGAN PEMAJUAN OWNER/

untuk Rancangan DEVELOPER

Pembangunan No
LOKASI
TAK PERLU L.R.M Zon Berisiko @
Tidak?
Yes
PROSES PERMOHONAN
LAKUKAN L.R.M.
Oleh Practitioner

PERLUKAN HAZARDS ASSESSMENT

GARIS & IDENTIFICATION
PANDUAN
RISK ANALYSIS &
RISK ASSESSMENT

Yes No
DETAILED DESIGN TOLERABLE ? MODIFY PROJECT

Yes No
PREPARE RISK Yes
TREATMENT OPTIONS MANAGEABLE

IMPLEMENTATION
 THE WAY FORWARD
1.Geologists Involvement
The involvement of geologists in the planning process should be stepped-up to ensure the
accuracy of the geological information and investigation and that these are consequently
interpreted accurately and incorporated in site planning.
2. Committment from Stakeholders
All stakeholders should give full commitment towards geological aspects in the
development process (planning, design, construction and maintenance)
Local planning authorities, developers, contractor etc. must adhere to the principle of
development based on the precautionary approach and hazard-free development.
3. Professional Ethics
Compliance to the planning guidelines and standards in order to uphold the professionalism
4. Capacity Building
More geologists at local (authority) level during site investigation
Competency of the all professionals involved in development be improved through training
and re-training.
5. Public Awareness
The public and all stakeholders to be more aware on the impact of geo-disasters around
them and the importance of commitment towards Disaster Risk Reduction