TEHNIKA KOLA PIROT

TEHNOLOGIJE
TRANSPORTA
VOZILO-VOZILO

2011.
 TEHNOLOGIJA TRANSPORTA
VOZILO-VOZILO

U zavisnosti od vida transporta i tovarne jedinice postoje

etiri osnovne vrste prevoza u tehnologiji vozilo vozilo:

Drumsko-eleznika tehnologijaprevoz kompletnih

drumskih vozila ili delova drumskih vozila (prikolice, polu-
prikolice, izmenjivi transportni sudovi) sredstvima
eleznikog saobraaja;
 TEHNOLOGIJA TRANSPORTA
VOZILO-VOZILO

elezniko-drumska tehnologijaprevoz
eleznikih vagona sredstvima drumskog
saobraaja;
Kopneno-reno, pomorska tehnologijaprevoz
drumskih i eleznikih vozila sredstvima renog i
pomorskog saobraaja;
Reno-pomorska tehnologija prevoz sredstava
renog saobraaja (bari) sredstvima pomorskog
saobraaja;
 Uzroci nastanka tehnologija intermodalnog
transporta vozilo-vozilo

1.Zahtev za kompletnom logistikom uslugom od vrata do vrata

(door to door, full packet service), bez promene transportnog
suda, bez oteenja, sa manjim vremenskim gubicima,
jednostavnijim manipulacijama...

2.Bolje iskorienje transportnih sredstava;

3.Smanjenje trokova transporta;
4.Zahtevi za smanjenjem potronje energije;
5.Dugo zadravanje drumskih teretnih vozila u pretovarnim i
distributivnim centrima; na graninim prelazima zbog
carinskih procedura;
 Uzroci nastanka tehnologija intermodalnog
transporta vozilo-vozilo
6.Razni zakonski propisi, ogranienje prevoza drumskih teretnih
vozila preko teritorija pojedinih evropskih zemalja (posebno u
Austriji i vajcarskoj);

7.Sve stroiji zahtevi zatite ivotne sredine;

8.Zakrenost drumskih saobraajnica, posebno na magistralnim

pravcima;

9.Tenja ka poveanju bezbednosti saobraaja;

10.Kvalitet transporta:brzina prevoza, prevoz u loim vremenskim

prilikama, krai transportni putevi, itd.
Drumsko-eleznike tehnologije vozilo vozilo
Za drumsko eleznike tehnologije transporta
vozilo vozilo u razliitim zemljama i regionima
sveta upotrebljavaju se razliiti termini:
Huckepack,
Piggy back(Kanada,SAD)
Ferroutage,
Road Rail transport,
Kengourou(Francuska)
Traffic Combine Rail Route
Ove tehnologije prevoza su najzastupljenije u
Nemakoj, Francuskoj, Italiji i Austriji
 Drumsko-eleznike tehnologije vozilo vozilo

Kombinuju se prednosti brzog, jeftinog,

bezbednog prevoza velikih koliina robe
eleznicom na duim relacijama i brzog i
elastinog drumskog prevoza manjih koliina
robe na kraim relacijama
Drumska vozila imaju funkciju nakupljanja i
distribucije tereta,a glavni prevoz se obavlja
eleznicom
Koriste se kada je proseni preeni put oko 500 m
 Drumsko-eleznike tehnologije vozilo vozilo
PRAENI PREVOZ -prevoz kompletnih drumskih
vozila na specijalnoj eleznikoj blok garnituri
Tehnologija A -pokretne autostrade,

NEPRAENI PREVOZ -prevoz delova drumskih vozila:

Tehnologija B -prevoz prikolica i sedlastih polu-prikolica
eleznikim kolima
Tehnologija C -prevoz izmenjivih transportnih sudova,
Tehnologija D -bimodalne tehnologije (SEMI RAIL polu
voz) -prevoz specijalnih polu-prikolica na posebnim
eleznikim postoljima
pokretne autostrade
prevoz prikolica i sedlastih polu-prikolica
prevoz izmenjivih transportnih sudova
tovarni prostor drumskog vozila
bez asije
bimodalne tehnologije -SEMI RAIL
 Uzroci nastanka razliitih reenja
drumsko-eleznike tehnologije
Uklapanja u svetlosni profil
-elezniki svetlosni profil u Evropi je 4,28 m,a u Americi
4,72 m
-kada se na eleznika plato kola postavi drumsko vozilo
ulazi se u zabranjenu zonu tovarnog profila, a da bi se
to izbeglo deluje se na:
visinu eleznikih kola H1,
visinu drumskog vozila H2,
na obe visine istovremeno H1+H2
Pr.eleznika kola sa depom u koje upadaju tokovi
 Uzroci nastanka razliitih reenja
drumsko-eleznike tehnologije

Smanjenja mrtvog tereta

Pr. Izmenjivi transportni sud-nema tokova ni vunog
vozila
Kod uporeivanja tehnologija koristi se odnos G1/G2
G1 -koristan teret
G2 -mrtav teret
 Tehnika baza tehnologija drumsko
eleznikog transporta
drumska vozila,tegljai
specijalizovane,ojaane poluprikolice
specijalna eleznika kola
pretovarne rampe, dizalice
terminali sa uputenim kolosecima i
manipulativnim povrinama
Tovarne jedinice u hucke-pack saobraaju
- Auto vozovi drumskog saobraajado 18 m duine,
- Sedlasta vozila do 15 m duine,
- Izmenjivi transportni sudovi-duine 7-13.6 m

Specijalna eleznika kola u tehnologijama

hucke-pack saobraaja
Kola sa sputenim podom
Kola sa klackalicom
Kola sa depom
Specijalna eleznika kola u tehnologijama
hucke-pack saobraaja
 Neke karakteristike, prednosti i nedostaci
pojedinih drumsko-eleznikih tehnologija
prisustvo vozaa
odnos Duina prosena brzina
G1/G2 (m) pretovara
odvoz-dovoz stalno pretovar

A * HOR 0,69 18 20 min/voz

B * OBA 0,95 15 15 min/prikol.

C * VERT 1,37 6--12 3-5 min/iz.tr.sud

D * HOR 1,38-1,42 13-14 3-5 min/prikol

 Neke karakteristike, prednosti i nedostaci
pojedinih drumsko-eleznikih tehnologija
*U meunarodnom transportu na prevoznom putu
postoji barem jedan granini prelaz, pri emu se
kompletna kompozicija i do 40 jedinica, prema
sporazumu na carini zadrava do 30 minuta ime
se znatno smanjuje zadravanje vozila na prelazu.

*Na relacijama preko 300 km ostvaruju se znaajni

efekti
 Neke karakteristike, prednosti i nedostaci
pojedinih drumsko-eleznikih tehnologija
*Kod tehnologija B i C vozai drumskih vozila su
angaovani samo na odvozu i dovozu dok se kod
tehnologije pokretnih autostrada osoblje vozi u
posebnim -spavaim kolima

*Na duim relacijama ostvaruju se nii trokovi za vozno

osoblje 25 30%

*Utede u varijabilnim trokovima(gorivo, maziva, auto

gume, itd)
 Neke karakteristike, prednosti i nedostaci
pojedinih drumsko-eleznikih tehnologija
*Produava se vek trajanja transportnih sredstava

*eleznica vraa deo prevoza koji je na sebe preduzeo

drumski transport

*Poveava se obrt jer je vreme obrta 1 2 dana, a u

klasinom transportu 5 6 dana

*eleznika kola specijalne konstrukcije su dva puta

skuplja od ostalih teretnih kola
 Neke karakteristike, prednosti i nedostaci
pojedinih drumsko-eleznikih tehnologija

*Pitanje organizacije na oba kraja je problem,

nedostatak i prednost za razliita preduzea. Za
srednja i velika preduzea koja imaju vie filijala to nije
problem, ali za manja moe da bude

*Zatita ivotne sredine

 Bimodalna tehnologija tehnologija D
U Evropi od 1990.
nastala u cilju smanjenja prevoza tzv. mrtvog tereta primenom
specijalnih eleznikih postolja.

Tehnika baza:
+Specijalizovana drumska vozila:
*tegljai
*polu-prikolice, Roadrailer ima tri osovine,tei je od obine
prikolice zbog ojaanja za prevoz eleznicom. Ima hidrauliku za
podizanje vozila i uvlaenje tokova 32 cm iznad ina
+Specijalna eleznika postolja-asije koje se podvlae pod vozila na
spoju dva vozila
+Terminali sa uputenim kolosecima
Drutva za eksploataciju huckepack saobraaja

U evropskim zemljama u kojima funkcionie ovaj vid

transporta, postoje drutva koja koordiniraju rad
izmeu eleznikih uprava i drumskih prevoznika.
Na meunarodnom nivou rad nacionalnih drutava
koordinira Meunarodna unija za eksploataciju
drumsko eleznikog transporta (Union
International RailRouteUIRR).
 elezniko-drumska tehnologija
vozilo vozilo
Ova tehnologija podrazumeva transport
eleznikih teretnih kola vozilima drumskog
saobraaja.
 elezniko-drumska tehnologija
vozilo vozilo
primenjuje se na kraim relacijama (od 5 do 15 km), u
sluaju nedostatka industrijskih koloseka,roba osetljiva na
pretovar,vrlo teka roba,pretovar skup

Ostvaruje se primenom specijalnih drumskih niskopodnih

prikolica transportera, sa veim brojem osovina (min. 4).

*Pretovar se kod korisnika moe vriti:

bez skidanja vagona sa drumskog vozila i
skidanjem vagona na specijalni kolosek
 Nedostaci elezniko-drumske tehnologije vozilo
vozilo

male brzine,
ometanje drumskog saobraaja,
primenjiva samo u ravniarskim predelima,
potrebna su posebna pretovarna postrojenja u
robnim stanicama rampe,
veliki mrtvi teret
 Kopneno-reno pomorske tehnologije
vozilo vozilo
transport drumskih i eleznikih vozila sredstvima
renog ili pomorskog saobraaja

Pretovar je horizontalan, preko rampe na eonoj

ili bonoj strani broda.

Brodovi najee imaju 3 palube i prelazak sa

jedne na drugu palubu moe biti uz pomo rampi
Ro-Ro tehnologija (Rollon Rolloff) ili liftova-
LoLo tehnologija (Lift on Lift off).
 Ro-ro brodovi
Ovi brodovi imaju rampu za utovar i istovar
Primena ro-ro brodova uglavnom se vezuje za
krae relacije i znatno su manjeg kapaciteta.
Meutim, zbog fleksibilnosti i vee brzine, esto se
koriste.
 Ro-ro/lo-lo brodovi
Ro-ro/lo-lo brodovi omoguavaju utovar
korienjem rampe u tehnologiji roll-on/roll-off ili
korienjem lifta u tehnologiji lift-on/lift-off.
Ro-ro/lo-lo brodovi imaju dupli trup.
Imaju ro-ro komponentu u formi vrata na krmi.
Poto su opremljeni on-board kranom omoguen
je pretovar u lukama bez krana za pretovar brod-
obala.
 Kategorije Ro-Ro saobraaja
Prevoz kompletnih drumskih vozila sa vozaem i
eleznikih kola,esto u kombinaciji sa prevozom
automobila i putnika najee u prevozu preko moreuza i
u priobalnom prevozu(npr. Laman)

Prevoz prikolica i polu-prikolica, bez vunog vozila i

vozaa, u kombinaciji sa prevozom kontejnera u meovitim
Ro-Ro brodovima primena na podruju Sredozemlja,
Baltikog i Severnog mora
Prevoz kontejnerizovane ili nekontejnerizovane robe
utovarene na specijalne prikolice sa sputenim podom
pokretni nosai-trejleri, na dugim relacijama pomorskog
saobraaja
 Karakteristike Ro-ro tehnologije
Prednosti:
-prevoz svih vrsta roba
-nema investicija u posebne terminale i opremu,za
manipulisanje potrebna saobraajnica i parking
-brz pretovar
-manji rizik od oteenja robe
Nedostaci:
-slabije korienje tovarnog prostora(prostor ispod,
iznad i izmeu vozila)
 Reno-pomorska tehnologija
-prevoz sredstava renog saobraaja (bari) sredstvima
pomorskog saobraaja;
Bara je deo skladinog brodskog prostora koji se moe
odvojiti od broda i predstavljati reno plovilo
Postoje 4 tehnologije: LASH
SEA-BEE
BACAT
FIDER
Tehnologije se prvenstveno primenjuju na podruju
Severne Amerike, biveg Sovjetskog Saveza i u
Zapadnoj Evropi.
 LASH sistem
Lighters Aboard Ship-brodiima ukrcan brod
Ovaj sistem ine:
-matini brod nosa, sa irokom krmom i dizalicom koji
moe da nosi 60 bari
-bare nosivosti 375 t
-portalne dizalice nosivosti 500 t
 SEA-BEE sistem
Ovaj sistem ine:
-brod nosa sa tri palube, nosi 38 bari,
-bare nosivosti 850 t,
-lift na krmi, nosivosti 2 000 t
Utovar i istovar se mogu odvijati daleko od dokova
pomorskih luka na sidritu
 BACAT sistem
Ovaj sistem ine:
-BACAT brod katamaran, kapacitet 10 BACAT ili 5 LASH
bari sa dve plovne komore
-BACAT bara nosivosti 150 t
-Posebne dizalice sa platformom preko koje se bara
sputa u tunel

Slian lash sistemu ali je prilagoen kanalskom sistemu

(Engleska Holandija, Belgija, Nemaka)
 FIDER sistem
Primenjuje se izmeu malih i velikih luka za sabirno-
distributivni transport.
Brodovi imaju mali gaz(3-6 m) i ravnu palubu.

Postoje:
-FIDER/LASH brodovi nosivosti oko 12 bari
-FIDER/RO-RO brodovi, 22 polu-prikolice
-FIDER/kontejnerski brodovi, sa oko 50-120 kontejnera
 Karakteristike tehnologije transporta
bari
Prednosti:
- mogunost korienja vodnih puteva
- bri pretovar u odnosu na ostale tehnologije
- za sve vrste tereta i sve pojavne oblike
-nezavisnost od luka i lukih procedura i ogranienja
-krae zadravanje brodova u lukama- bri obrt,
-utede u lukim trokovima,
-manja opasnost od kraa, oteenja i drugih rizika,
Nedostaci:
- velika investiciona ulaganja u tehniku bazu ovog sistema
- veliki mrtav teret(bara)
- Nepovoljne vremenske prilike oteavaju manipulisanje sa
barama