MENAXHIMI STRATEGJIK I BURIMEVE

NJERZORE

KREU 2: faqe 45-102

SFIDAT N MENAXHIMIN STRATEGJIK T
BURIMEVE NJERZORE

Seadin Xhaferi, PhD. 11

 Faktort kryesor q ndikojn MBNj

Prparimi Demografia
teknologjik dhe diversiteti

MBNj
Strategjik

Globalizimi

Seadin Xhaferi, PhD. 12

 Paraqitja 2-1
shtjet pr integrimin e teknologjive t
reja

Konsiderimi pr adoptimin e teknologjis s re

shtjet strategjike shtjet e BNj strategjike

Ndikimi n produktivitetin
Ndikimi n cilsin e autputit
Ndikimi n kohn/livrimin e
autputit
Kostoja e pajisjeve/teknologjis
Repartet aktuale adekuate
Lejimi i mundsive t reja t
tregut
Zgjerim/ndrtim i nevojshm i fuqis
puntore
Nevoja e strvitjes pr shfrytzimin e
teknologjis s re
Kostoja e punsimit, shrbimit,
strvitjes
Menaxhim efektiv i ndryshimit
Ndikimi n dinamikn e grupit t
puns

Seadin Xhaferi, PhD. 13

 Paraqitja 2-2
Ndikimi i teknologjis n organizata

Krkon ndryshime n shkathtsit dhe

shprehit e puns s t punsuarve

Eliminim i disa pozitave t nivelit t ult

dhe shtresave t menaxhimit

M pak kierarki, m tepr bashkpunim

Seadin Xhaferi, PhD. 14

 Sfidat teknologjike pr MBNj

Tele-udhtimi
Mbikqyrja & vzhgimi i t
punsuarve
e-BNj
Sjellja etike

Seadin Xhaferi, PhD. 15

 Tele-udhtimi

Rritje dramatike n shtje q ndikojn

numrin e amerikanve q
punojn nga shtpia
3.4 milion m 1990
19.6 milion deri n fillim t
2000
suksesin e programeve t
tele-udhtimit
Sistem i qart i matjes s
performancs sht ky
Vendimi se cilve t punsuar
do tiu ofrohet pjesmarrje
Shpenzimet e pajisjeve
Disa menaxher e kan
vshtir t ken raporte
direkte jasht zyrs

Seadin Xhaferi, PhD. 16

 Mbikqyrja dhe vzhgimi i t punsuarve

Mbi 80% e pundhnsve t mdhenj shfrytzojn

teknologjin e vzhgimit, p.sh.,
Shfrytzimi i Internetit
E-mail-it
Skedarve kompjuterik
Posta-me-z
Shfrytzimi i telefonit
Sipas Aktit t privacis s komunikimeve
elektronike (ECPA -The Electronic
Communications Privacy Act), t punsuarit kan
t drejta privacie t kufizuara
Seadin Xhaferi, PhD. 17
 E-BNj

Mundsia e dhnies t llojeve t shrbimeve

transaksionale online:
Paga
Prfitimet e t punsuarve
Planifikimi
Rekrutimi
Trajnimi
Zhvillimi i karriers

Seadin Xhaferi, PhD. 18

 Sjellja etike
Shumica e punve
konsiderohen t jen
sipas-vullnetit
Lvizja kah mbrojtja m e
madhe pr t punsuarit
n lidhje me sjelljen jasht
detyrs
Posedimi i puns
Drejtsi n klauzolat jo-
konkurruese
Seadin Xhaferi, PhD.
Ligji Sarbanes-Oxley i
2002:
Synon eliminimin e
mashtrimit n praktikat
kontabl & menaxherike
duke rritur mbikqyrjen
shtetrore
Prgjegjs m direkt pr
shkeljet i mban
ekzekutivt m t lart
Mbron fishkllyesit
19
 Ndryshimet demografike t fuqis puntore:
mplaqkja e fuqis puntore
Aspektet negative t Aspektet pozitive t
puntorve m t vjetr puntorve m t vjetr
Rezistenca ndaj Si produktiv ose me
ndryshimeve nga puntort e produktiv se puntort
vjetr e rinj
Rritja e kostove t kujdesit Kan besnikri m t
shndetsor pr puntort e madhe ndaj organizats
vjetr s puntort e rinj
Bllokimi i mundsive t Posedojn dituri m t
prparimit pr puntort e rinj gjera t degs dhe rrjete
Kosto m t larta t pagave profesionale
dhe mditjeve pr puntort e
vjetr
Seadin Xhaferi, PhD. 110
 Ndryshimet demografike t fuqis
puntore
Baby Boomers/Zhurmaxhinjt (19451962)
Aktualisht me tepric oferte ne rangun e menaxhimit
t mesm
Sfida e BNj sht t menaxhoj puntort e lart
Baby Busters/Falimentuesit (1963mesi-
1970a)
Shpesh iu ngushtohet rruga e karriers nga Boomers
Shumica kan shkathtsi me krkes t lart; jan
mir dhe do t jen mir
Seadin Xhaferi, PhD. 111
 Ndryshimet demografike t fuqis
puntore
Gjenerata X (fundi 1970afillimi 1980a)
Kan ekspozim t gjat ndaj teknologjis dhe ndryshim
konstant
Krkojn vet-kontroll, pavarsi, rritje personale, kreativitet
Nuk jan t fokusuar n sigurin e puns ose punsim
afatgjat
Gjenerata Y: Jehona Baby Boom (pas 1979)
Nivel i lart i komfortit me teknologjin
Vshtrim global dhe tolerant n jetn
Shum siprmarrs
Kohzgjatje m e shkurtr e interesimit
Zgjedhje pr pun projekti me t prkohshme dhe variabile

Seadin Xhaferi, PhD. 112

 Ndryshimet demografike t fuqis
puntore
Orientimi gjinor
Mbi 200 prej 500 pundhnsve t Fortune ofrojn prfitime
t plota pr partnert shtpiak
shtjet e orientimit gjinor mund t ndikojn rezultatin
Handikapt
54 milion amerikan me handikap
Shpesh nuk prfshihen n iniciativat e ndryshueshme
Shume mbikqyrs nuk i kuptojn nevojat e t punsuarve
me handikap
Stereotipet

Seadin Xhaferi, PhD. 113

 Dinamika e re t-punsuar/vend-i-puns

Theksi n menaxhimin e profesionistve

Themelimi i rrugve t ndara t karriers
Teknik/Profesional, Menaxherik/Administrativ
Prdorimi i skuadrave t projektit
Besnikri me e vogl e t punsuarve, m
tepr besnik ndaj vetes
Qndrimi me t punsuarit pr periudha me t
shkurtra; krkon pun m kuptimplot dhe prfshirje
n vendimet e organizats
Seadin Xhaferi, PhD. 114
 Dinamika e re t-punsuar/vend-i-puns

Rritje e efekteve dinamike personale dhe

familjare
M tepr familje me nj-prind, ifte m karriera t
dyfishta, & partner shtpiak
Rritja e marrdhnieve jo-tradicionale t
puns
Fleksibilitet punsimi part-time, konsultues dhe
punsim i prkohshm
Mundsi t autsorsingut dhe siprmarrjes
Seadin Xhaferi, PhD. 115
 Prkatsia etnike

N 2005: M 2025:
Fuqia puntore e Afrikant e Ameriks do t
pakicave etnike paraqesin 14% t popullats
arrin n 28% Nga 12% n 1994
Nga 22% n 1990 Latint do t paraqesin 17%
dhe 18% n 1980 t popullats
Deri 2050: Nga 10% n 1994
Afr 50% e Aziatikt & nga ishujt e
popullats s ShBA Paqsorit do t paraqesin
do t jet jo-e- 8% t popullats
bardh M se dyfishi nga 1994

Seadin Xhaferi, PhD. 116

 Menaxhimi i diversitetit t fuqis puntore
Kuptimi dhe vlersimi i
diversitetit
Kritik pr marketing efektiv
pr grupet etnike dhe
minoritare
Promovuar duke pasur fuqi
puntore t ndryshme n t
gjitha nivelet
Ndihmon n sigurimin se
vendimet e angazhimit dhe
promocionin jan t pa
anshme nga dallimet
personale
Seadin Xhaferi, PhD.
Programet ose iniciativat
e menaxhimit t
diversitetit
Duhet t integrohen me
misionin dhe objektivat e
organizats
In ndihmon vendimmarrsve
ky t identifikojn prfitimet e
diversitetit pr organizatn
Merr vendime kritike pr
implementimin optimal t
kontingjentit t
programeve/iniciativave n
organizat dhe njerzit e saj,
misionin dhe kulturn.
117
 Paraqitja 2-6
Dimensionet individuale t diversitetit

Seadin Xhaferi, PhD. 118

 Menaxhimi strategjik i diversitetit

Prcakton pse diversiteti sht i rndsishm

Artikulon si lidhet diversiteti me misionin dhe objektivat
strategjike
Prkufizon diversitetin dhe prcakton se si do t jen
prpjekjet e prgjithshme t tij
Merr vendim nse duhet q t zgjerohen prpjekje speciale
pr t trhequr fuqi puntore t ndryshme
Vlerson se si t punsuarit ekzistues, konsumatort dhe
prbrsit tjer ndjehen n lidhje me diversitetin
Prcakton i llojeve specifike t iniciativave t diversitetit
q do t ndrmerren

Seadin Xhaferi, PhD. 119

 Lexim 2.1 (Kirkman et al.)
Pes sfidat pr suksesin e skuadrave virtuale

Skuadrat virtuale:
Grupe t njerzve t cilt punojn n mnyr t pavarur me
qllim t njjt npr hapsir, koh dhe kufijt e
organizats, t cilt shfrytzojn teknologjin pr t
komunikuar dhe bashkpunuar
Llojet e skuadrave virtuale
Skuadrat virtuale globale
Skuadrat e formuara pr realizimin e ndonj projekti specifik
Skuadrat me shume funksione
Sfida: Njohja e pengesave t skuadrave q jan
edhe virtuale dhe shum funksionale
Seadin Xhaferi, PhD. 120
 Lexim 2.1
Pes sfidat pr suksesin e skuadrave virtuale

Ndrtimi i besimit brenda skuadrave virtuale

Maksimizimi i fitimit t procesit dhe minimizimi i
humbjeve t procesit nga skuadrat virtuale
Tejkalimi i ndjenjave t izolimit dhe anashkalimit
n lidhje me punn n skuadra virtuale
Balancimi i shkathtsive teknike dhe
ndrpersonale midis antarve t skuadrave
virtuale
Vlersimi dhe njohja e performancs s skuadrave
virtuale

Seadin Xhaferi, PhD. 121

 Lexim 2.2 (Starkman)
Ndikimi i Ligjit t Sarbanes-Oxley
Mbrojtja e re e fishkllyesve
Asnj kompani publike nuk mund t diskriminoj t
punsuarit pr ndonj veprim ligjor
Ndalohet trysnia ndaj t punsuarve pr shkak t
ndonj veprimi ligjor t br pr t ndihmuar n
lidhje me ndodhjen e ndonj shkeljeje t supozuar
Nse DOL- (Department of Labor) prcakton se ka
ndodhur shkelje, pundhnsit mund ti urdhrohet
ta merr prsri t punsuarin dhe t paguaj
dmshprblim
Seadin Xhaferi, PhD. 122
 Lexim 2.2
Ndikimi i Ligjit t Sarbanes-Oxley
Ligji ndikon n mnyr drastike programet e
kompensimit t zyrtarve
Shtesat e drejtorve penalizohen sipas Ligjit
Huat personale t drejtorve rregullohen sipas Ligjit
(SEC Securities and Exchange Commission) mund t heq
ose t eliminoj prkohsisht pagesat e drejtorve dhe
ekzekutivve
Firmat kontabilitetit publik jan t ndaluara nga kompania e
revizionit nse drejtor i lart i firms ka qen i punsuar dhe
pa marr pjes n revizionin e vitit t kaluar t firms
Avokatt kan rregulla t reja t prgjegjsis profesionale

Seadin Xhaferi, PhD. 123

 Lexim 2.2
Ndikimi i Ligjit t Sarbanes-Oxley
Ligji krkon politika dhe procedura t reja t
punsimit
Duhet t themelohen procedurat pr pranimin dhe
menaxhimin e ankesave pr mashtrim t korporats
Politikat e shtesave t programit t kompensimit dhe planet
e opsioneve t aksioneve duhet t llogaritin n parimet e
reja t penalizimit
Strategjit e punsimit dhe rekrutimit dhe kontrollet e t s
kaluars do t duhet t modifikohen pr t shmangur
punsimin e drejtorve punsimi i t cilve sht i ndaluar
sipas Ligjit
Trajnimi krkon implementimin e duhur t t gjitha
obligimeve t Ligjit
Seadin Xhaferi, PhD. 124
 Lexim 2.3 (J. Schramm)
Knaqsia e t punsuarve
Ndikimi potencial i Ndrrimi i bazs
ndryshimeve demografike industriale n sektor t
Plakja e popullats rrit theksin shrbimeve dhe kujdesit
n prfitimet e kujdesit shndetsor
shndetsor, pensionimin dhe
sigurin e puns Trend m t gjer
Grat arrij pjesmarrje m t ekonomik dhe politik
madhe t kualifikimeve ndikojn knaqsin n
profesionale pun
Mungesat e shkathtsive t Kostot e kujdesit shndetsor
ardhshme mund t shkaktojn Siguria e vendit t puns
q vendet e industrializuara t
Pensionet
garojn pr imigrant t
shkatht

Seadin Xhaferi, PhD. 125

 Lexim 2.3
Knaqsia e t punsuarve
Dy grupet e problemeve:
Ato q varen nga pozita financiare e kompanis
Prfitimet
Pagat
Siguria e vendit t puns
Ato me m pak kosto pr zbatim nprmjet
ndryshimit t praktikave, proceseve dhe kulturs
Komunikimi me menaxhmentin
Balanca pun/jet
Raporti i t punsuarit me mbikqyrsin direkt
Zhvillimi i karriers

Seadin Xhaferi, PhD. 126