Sumber Pengajaran dan

Pembelajaran Sejarah
(SJHK3073)
Tajuk pembentangan:
Membanding bezakan kelebihan dan keunikan arkib dan pusat sumber

Ahli Kumpulan: Dharrsheni A/P Arumugam

Darshini A/P Jayakumar
Looi Tyng Tyng

Nama Pensyarah: Puan Soudamini A/P Narayanan Nair

Pengenalan
Arkib dan perpustakaan merupakan institusi
maklumat sejarah yang telah menyediakan
pelbagai jenis sumber sejarah dan
perkhidmatan seperti kemudahan rujukan
kepada orang awam, terutamanya para
penyelidik Sejarah, siswa-siswi bermajor
Sejarah. Namun begitu, kedua-dua institusi
maklumat sejarah ini mesti mempunyai
perbezaan dari pelbagai aspek. Apakah
perbezaan antara arkib dan perpustakaan?
 Arkib Negara Perpustakaan Negara
Malaysia (ANM) Malaysia (PNM)

Sebuah agensi di bawah Kementerian

Penerangan, Komunikasi dan Kebudayaan
Agensi yang bertanggungjawab
Malaysia
menyimpan koleksi khazanah ilmu di
peringkat kebangsaan untuk generasi
Tempat menyimpan dokumen2 dan
masa kini dan masa hadapan
bahan2 sejarah yang dianggap penting
Ditubuhkan pada tahun 1966
Ditubuhkan pada 1 Disember 1957
PERSAMAAN ANTARA
ARKIB NEGARA
MALAYSIA DAN
PERPUSTAKAAN
 Kedua-dua institusi ini mempunyai
Memberi kemudahan penyelidikan dan
panduan khusus seperti katalog, indeks
rujukan kepada penyelidik orang awam
dan gambar kepada pengkaji untuk
mengenai sesuatu peristiwa bersejarah
mendapatkan bahan rujukan dengan
negara kita.
mudah

Persamaan antara
Arkib Negara Malaysia
dan Perpustakaan

Kedua-dua institusi ini mempunyai Kedua-dua institusi ini menjalankan

sumber primer (gambar, manuskrip) iaitu aktiviti mengumpul dan menyimpan
bahan yang belum diolah dan juga maklumat dan bahan-bahan rujukan
sumber sekunder (buku cetakan) iaitu sejarah bagi memenuhi matlamat
dokumen yang telah dikaji atau ditafsir. institusi masing-masing.
PERBEZAAN ANTARA ARKIB
NEGARA MALAYSIA DAN
PERPUSTAKAAN
 MAKSUD
Arkib Negara merupakan sebuah Jabatan
Kerajaan yang terletak di bawah
tanggungjawab Kementerian Kebudayaan,
Kesenian Dan Warisan yang berperanan
untuk memelihara dan memulihara bahan-
bahan bersejarah di negara kita.
Perpustakaan ialah sebuah bangunan yang
mengurus dan menyimpan pelbagai koleksi
sumber maklumat serta menyediakan
perkhidmatan. Ia diuruskan oleh perbadanan
awam iaitu kerajaan, institusi mahupun
persendirian.
 VISI
Peneraju transformasi Peneraju Pembangunan
pengurusan rekod dan dan Perkhidmatan
pentadbiran arkib Perpustakaan di
sebagai pusat Malaysia Bertaraf Dunia
peyelidikan negara yang Menjelang Tahun 2020.
cemerlang menjelang
2020.

Arkib Negara Perpustakaan

Malaysia Negara Malaysia
 MISI

Arkib Negara Memperkasa pengurusan rekod dalam sektor awam dan

pentadbiran arkib melalui perkongsian pintar dan penggunaan
Malaysia teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) secara efisien dan
efektif demi kepentingan masyarakat dan negara.

Perpustakaan Memperkasakan penyampaian sumber maklumat berkualiti

Negara melalui perkhidmatan perpustakaan bagi membentuk masyarakat
berilmu pengetahuan.
Malaysia
 SUMBER

Arkib Negara Perpustakaan

Malaysia Negara Malaysia
mempunyai lebih mempunyai lebih
banyak sumber banyak sumber
pertama kedua berbanding
berbanding dengan dengan sumber
sumber kedua. pertama.

Arkib Negara Perpustakaan Negara

Malaysia Malaysia
 BAHAN

Arkib Negara Malaysia mempunyai bahan yang

berunsurkan bukan fiksyen.

Perpustakaan Negara Malaysia mempunyai

bahan yang berunsurkan fiksyen dan juga bukan
fiksyen.
 Menyediakan suatu
Meningkatkan
koleksi sumber bagi
kecekapan dan
penggunaan generasi
kesedaran penjawat
masa kini dan masa
awam mengenai
depan di peringkat
pengurusan rekod
kebangsaan

Memperolehi bahan Objektif Memudahkan

Objektif
arkib yang bernilai Perpustakaan penggunaan di
kekal disimpan dan Arkib Negara
Negara seluruh negara
dipelihara Malaysia
Malaysia sumber perpustakaan

Mengadakan
Memasyarakatkan
kepimpinan dalam
bahan arkib melalui
perkara yang
program-program
berkaitan dengan
advokasi
perpustakaan
 Menyediakan
Memberi khidmat Menyediakan
kemudahan
nasihat pelbagai jenis
rujukan dan
pengurusan rekod bahan
penyelidikan

Mengesan,
Peranan dan Peranan dan
mengumpul, Tanggungjawab Menyediakan
menyimpan rekod Tanggungjawab perkhidmatan
Arkib Negara Perpustakaan
dan bahan-bahan Negara sumber digital
Malaysia
maklumat Malaysia

Menjalankan Menyebarkan
Mengadakan
program ilmu dan
program galakan
penyelidikan dan maklumat bernilai
membaca
pendokumentasian sejarah
Memberi khidmat nasihat kepada jabatan-jabatan Kerajaan
mengenai pengurusan rekod awam yang sistematik dan
berkesan.

Khidmat nasihat kepakaran berkaitan program pengurusan rekod

meliputi komponen:
Pengendalian surat menyurat
Klasifikasi fail
Penyimpanan dan pemeliharaan fail
Penyediaan jadual pelupusan rekod
Pelupusan rekod
 Memastikan pengetahuan, kefahaman dan kemahiran kepada
kementerian, jabatan, agensi kerajaan bagi membolehkan jabatan
melaksanakan program dan aktiviti pengurusan rekod selaras dengan
undang-undang, peraturan dan piawaian yang ditetapkan.

Memastikan maklumat dan rekod kerajaan dapat diurus dengan baik

dan dimanfaatkan sebagai pemangkin kepada peningkatan sistem
penyampaian perkhidmatan serta sebagai asas kepada akauntabiliti
dan integriti perkhidmatan kerajaan.
Mengesan, mengumpul, menyimpan dan memelihara rekod
dan bahan-bahan maklumat yang mempunyai nilai
kebangsaan dan sejarah sebagai warisan khazanah negara

memelihara bahan-bahan kepunyaan tokoh-tokoh dan orang

perseorangan yang telah memainkan peranan penting di dalam
sejarah negara
Menjalankan program penyelidikan dan pendokumentasian
bagi tujuan memperlengkapkan maklumat mengenai sejarah
tanah air.

Aktiviti uji kaji akan dilakukan terhadap dokumen-dokumen

Bertujuan untuk mengenal pasti dokumen yang bernilai kekal dan boleh
dimusnahkan berdasarkan nilai-nilai rujukan, perundangan dan kebangsaan
Menyediakan kemudahan rujukan dan penyelidikan kepada
jabatan-jabatan Kerajaan dan orang awam

Bahan-bahan rujukan boleh digunakan dan diakses pada bila-bila

masa (tertakluk kepada syarat-syarat di bawah Undang-undang Arkib
Malaysia)

Boleh diaskses secara manual melalui sistem COMPASS dan OFA

Panduan khusus seperti katalog, indeks, gambar dan mikrofilem telah

disediakan oleh Arkib Negara untuk mendapatkan bahan dengan
mudah
 Aktiviti pemuliharaan dan pemeliharaan dokumen akan
dijalankan dalam penjagaan dokumen.

Pihak Arkib Negara akan membuat pemantuan sama ada dokumen

tersebut rosak atau terjejas

Aktiviti restorasi, aktiviti makmal, aktiviti penyalinan dan aktiviti

jilidan akan dijalankan

Aspek-aspek yang akan dilihat dalam memulihara dokumen:

Jenis kertas yang digunakan
Jenis dakwat yang digunakan
Apa kaedah yang paling sesuai digunakan bagi setiap kertas yang
berbeza
Menyebarkan ilmu dan maklumat bernilai sejarah di kalangan
orang ramai.

Tujuan:
Menanam rasa kecintaan kepada negara dan bangsa Malaysia

Menjalankan tugas-tugas pengembangan dan sebaran maklumat

Sejarah melalui:
Pameran Pameran Watikah Kemerdekaan
Program-program pengkisahan sejarah
Mewujudkan kerjasama dengan lain-lain jabatan dengan kerja-kerja
penyebaran maklumat
 Menyediakan pelbagai jenis bahan yang berunsurkan berunsurkan
fiksyen dan bukan fiksyen.

Bahan fiksyen
o Karya sastera yang diterbitkan daripada rekaan atau imaginasi seseorang
pengarang iaitu cerita rekaan.
o Contoh : Novel, cerpen, dongeng dan cerita rakyat

Bahan bukan fiksyen

o Contoh : Buku-buku falsafah, Kesusasteraan, Sejarah dan Geografi
 Menyediakan perkhidmatan sumber digital menerusi portal
www.pnmdigital.gov.my .

Portal ini mengandungi pelbagai sumber elektronik seperti e-buku,

majalah, dan surat khabar atas talian.

Menyediakan sumber elektronik dari dalam dan luar negara

menerusi pangkalan data yang dilanggan oleh PNM.
 Mengadakan program galakan membaca bagi memastikan hasrat
membudayakan amalan membaca dalam kalangan masyarakat
Malaysia dapat ditingkatkan.

Melaksanakan pelbagai program atau aktiviti galakan membaca

seperti tayangan video, pertandingan dan lain-lain lagi.
 BANDING BEZA
KELEBIHAN
PERPUSTAKAAN NEGARA
MALAYSIA DAN ARKIB
NEGARA MALAYSIA
 Memudahkan
proses untuk
Dapat akses
menimbah ilmu dokumen yang
pengetahuan penting
Dapat Menyediakan
menambahkan tempat membaca
pembendahara yang kondusif
n kata untuk terokai
sejarah Menyebarkan Mudah
seseorang Kelebihan menguruskan
ilmu dan
Kelebihan
maklumat Arkib dokument
Perpustakaan

Memudahkan
Membentuk proses
Menyediakan
disiplin diri mengakses
maklumat dan
murid maklumat sebagai
rujukan rekod yang
tetap
 Dapat menimbah ilmu pengetahuan

Melalui pembacaan di pusat sumber, sudah tentu pengetahuan kita akan

bertambah seperti mengetahui peristiwa semasa yang berlaku di dalam
dan di luar negara.

Perpustakaan kaya dengan pelbagai jenis buku yang dapat membuka minda
seseorang.

Perpustakaan merupakan sebuah institusi maklumat yang tepat bagi

menimba ilmu berkait dengan apa-apa perkara.

Contohnya: Di perpustakaan boleh melihat pelbagai jenis buku yang terdiri

daripada pelbagai jenis dan bahasa disusun secara sistematik.
Membentuk disiplin diri murid
Ini kerana di perpustakaan terdapat pelbagai peraturan.

Antaranya mesti senyap, memulangkan buku dalam tempoh

masanya dan menjaga kebersihan perpustakaan.

Peraturan ini akan mendisiplinkan diri kita kerana jika ingkar,

mungkin kita akan didenda.

Contohnya : Dilarang membuat bising

: Tidak boleh makan di dalam perpustakaan
 Dapat menambahkan
pembendaharan kata seseorang
Pembacaan bahan-bahan bacaan di perpustakaan akan dapat
menambah pembendaharaan kata kita.

Ini pasti akan membantu kita untuk bertutur dan menulis karangan
dengan lebih baik.

Contohnya: Sebagai guru sejarah, kita akan merujuk buku-buku

yang ditulis oleh ahli sejarawan barat yang ditulis dalam Bahasa
Inggeris. Secara tidak langsung pembendaharan kata kita dalam
bahasa tersebut akan menambah.
 Memudahkan proses mengakses
maklumat sebagai rujukan

Di perpustakaan cara dan prosedur mengakses maklumat adalah

mudah dan ringkas.

Tidak akan membebankan pengguna untuk meminjam buku

sebagai sumber rujukan
PROSES MEMINJAM BUKU DI PUSAT
SUMBER
Menyediakan maklumat dan rekod
yang tetap

Arkib mempunyai maklumat seperti dokumen dan rekod

sebagai bukti.

Sifat-sifat bukti dalam konteks pengurusan maklumat adalah

kekal (tidak boleh dipinda), bernilai, tulen & unik.

Memudahkan pencarian semula rekod.

Memudahkan proses akses dokumen
yang penting
Dokumen-dokumen penting berkait sejarah dengan mudah
diperoleh di Arkib.

Hal ini demikian kerana, Arkib bertanggungjawab atas

pemeliharaan dokumen-dokumen penting kerajaan.

Arkib menyediakan kemudahan-kemudahan online kepada

pengguna untuk mengakses maklumat dengan mudah dan
cepat.
Sistem COMPASS dan Online Finding Aid (OFA)
 Mudah menguruskan dokumen

Arkib juga berkelebihan dalam mengurus dokumen-dokumen

dengan sistematik.

Hal ini demikian kerana, Arkib mempunyai pakar-pakar yang

mahir dalam mengurus dokumen-dokumen.

Dokumen atau rekod yang terdapat di Arkib disimpan dalam

dalam keadaan yang selamat supaya menjaga ketulenan fakta.
Menyebarkan ilmu dan maklumat

Arkib juga menyebarkan ilmu yang mendalam kepada

pengguna.
Kepada pengguna yang minat Sejarah, Arkib adalah sebuah
institusi maklumat yang penuh dengan bahan sejarah.
Maklumat-maklumat atau fakta yang terdapat di Arkib adalah
tepat dan benar.
BANDING BEZA KEUNIKAN
PERPUSTAKAAN NEGARA
MALAYSIA DAN ARKIB
NEGARA MALAYSIA
Sebuah institusi Hiasan perpustakaan adalah ceria dan berwarna-
maklumat yang warni dapat menarik minat orang ramai terutama Keunikan
menarik kanak-kanak untuk mengunjung
Perpustakaan
Lokasi yang
Boleh lihat di kawasan bandar mahupun kawasan
berhampiran pedalaman Arkib biasa dikaitkan dengan sejarah
dengan pengguna Arkib mempunyai Dokumen-dokumen bersejarah dll telah
hubungan yang rapat disimpan di Arkib dan dijadikan sebagai
Pelawat biasa dengan Sejarah tempat rujukan utama kepada para sejarawan
Ibu bapa akan membawa anak-anak pergi ke dan orang awam
mengunjungi perpustakaan untuk meluangkan masa membaca
perpustakaan buku semasa waktu lapang
dalam sekeluarga Mengenai pengurusan rekod awam yang
sistematik dan berkesan kepada jabatan-
Memberi jabatan kerajaan
Menggalakkan Memberi kebenaran kepada pengguna untuk khidmat nasihat Menyediakan latihan dalam pengurusan dan
pengguna untuk meminjam buku pada masa tertentu untuk
membuat rujukan pemeliharaan rekod kerajaan
meminjam buku
Menjalankan aktiviti
mengesan, Rekod dan bahan-bahan maklumat yang
mengumpul, mempunyai nilai kebangsaan dan sejarah
menyimpan, sebagai warisan khazanah negara
memelihara dokumen

Keunikan Arkib
Menjalankan program
Bagi tujuan memperlengkapkan maklumat
penyelidikan dan
sejarah tanah air.
pendokumentasian
 BANDING BEZA SUMBANGAN
ARKIB NEGARA MALAYSIA DAN
PERPUSTAKAAN DALAM PDP
MATA PELAJARAN SEJARAH
Satu tempat yang boleh
dilawati oleh murid-
murid semasa lawatan
sambil belajar Sebagai sumber
rujukan

Buku terbitan Arkib

Negara Malaysia
dijadikan bahan bacaan
dan rujukan tambahan
Kelebihan Proses Pdp akan
Kelebihan
Perpustakaan berjalan secara
Rakaman yang dikumpul Arkib Negara
Negara berkesan dan
boleh dijadikan sumber Malaysia menarik
Sejarah & bahan bantu
Malaysia
mengajar (BBM)

Dokumen-dokumen, Menggalakkan
rekod-rekod dan bahan- pelajar untuk
bahan yang disimpan di membaca buku-buku
ANM boleh dijadikan Sejarah
rujukan utama
 ANM sebagai salah satu tempat yang boleh dilawati oleh murid-
murid semasa lawatan sambil belajar
Membangkitkan minat pelajar untuk mempelajari mata pelajaran
Sejarah

Mengetahui cara pengurusan dalam memelihara dan penyimpanan

rekod-rekod besejarah dan penting di ANM

Melihat dan mengetahui secara langsung tentang sesuatu peristiwa

sejarah yang berlaku di negara kita dengan berpandukan sumber atau
bahan bukti yang menyokong peristiwa sejarah tersebut

Sikap cinta kepada bangsa dan negara serta patriotik akan disemai
dalam diri seseorang murid
 Buku terbitan Arkib Negara Malaysia dijadikan bahan bacaan
dan rujukan tambahan kepada guru Sejarah.

Contoh buku terbitan ANM: Jalur Gemilang, Mat Kilau Pahlawan

Pahang

Melalui pembacaan buku terbitan ANM, guru Sejarah akan

bertambah kualiti, dapat menimba dan menguasai ilmu pengetahuan
terhadap Sejarah tempatan dan seterusnya meningkatkan
keberkesanan PdP Sejarah di sekolah rendah

Prestasi akademik dan tahap penguasaan kefahaman murid-murid

dalam mata pelajaran Sejarah akan meningkatkan
 Rakaman yang dikumpul oleh pihak ANM boleh dijadikan
sumber Sejarah dan digunakan oleh guru sebagai bahan bantu
mengajar (BBM) untuk menarik perhatian murid-murid semasa
PdP Sejarah.

Rakaman dalam bentuk audio dan video yang mempunyai kaitan

dengan tajuk-tajuk dalam buku teks Sejarah Sekolah Rendah boleh
digunakan oleh guru

Murid-murid yang mempunyai gaya pembelajaran secara auditori

atau visual dapat belajar dan menerap ilmu pengetahuan Sejarah
semasa PdP Sejarah dengan berkesan
 Dokumen-dokumen, rekod-rekod dan bahan-bahan yang
disimpan di ANM boleh dijadikan rujukan utama dan bukti yang
dapat membantu murid-murid lebih memahami sesuatu
peristiwa Sejarah.

Contohnya: Apabila guru Sejarah mengajar mengenai peristiwa

kemerdekaan Tanah Melayu pada 31 August 1957, guru boleh
menunjukkan gambar kepada anak muridnya
 Sebagai sumber rujukan
Perpustakaan membekalkan buku-buku sejarah yang dapat
menjadikan rujukan kepada murid dalam mata pelajaran sejarah.

Melalui buku-buku rujukan yang terdapat di perpustakaan, murid

dapat menguasai sesuatu topik yang diajar oleh guru dengan
mudah.

Contohnya, guru sejarah membawa anak muridnya perpustakaan di

sekolah dan mengajar tentang Zaman Prasejarah. Murid boleh
merujuk buku-buku rujukan yang terdapat di perpustakaan selepas
aktiviti PdP dan lebih memahami apa yang diajar oleh guru.
Proses PdP akan berjalan secara
berkesan dan menarik
Bagi mengajar dengan efektif, guru sejarah boleh membawa murid-murid
ke perpustakaan.

Hal ini demikian kerana, guru boleh menayangkan tayangan video yang
berkaitan dengan pengajarannya di bilik media yang disediakan oleh pihak
perpustakaan dan mengadakan aktiviti-aktiviti yang menarik di situ

Maka, murid tidak akan berasa bosan semasa belajar matapelajaran

sejarah dan dapat tumpukan perhatian.

Contohnya, guru boleh menayangkan tayangan video tentang

Parameswara sebagai set induksif sebelum mengajar topik Kerajaan
Melayu Melaka.
 Menggalakkan pelajar untuk
membaca buku-buku Sejarah
Perpustakaan telah memberi peluang kepada murid-murid
untuk meminjam dan membaca buku-buku sejarah

Perpustakaan yang penuh dengan keratan akhbar, jurnal, buku

cerita yang mempunyai kaitan dengan Sejarah membolehkan
murid-murid untuk membaca buku di situ.
 KESIMPULAN

Pada akhir kata, kedua-dua institusi maklumat ini banyak

menyumbang kepada warga pendidik bagi melahirkan
generasi yang kaya dengan ilmu pengetahuan.

Perpustakaan Negara Malaysia dan Arkib Negara

Malaysia merupakan institusi maklumat yang berbeza dari
segi peranan, fungsi, kelebihan, sumbangan dan banyak
lagi.

Setiap institusi maklumat mempunyai kelebihan dan

keunikan yang tersendiri yang membezakannya dengan
institusi maklumat yang lain.
Sebagai guru Sejarah, kita perlulah memanfaatkan
perkhidmatan yang diberi oleh kedua-kedua institusi
maklumat Sejarah ini dengan sebaik mungkin.

Hal ini demikian kerana Perpustakaan dan Arkib

merupakan sebagai pusat sejarah yang dapat
membekalkan bahan-bahan rujukan sejarah kepada
orang ramai

Kita tidak dapat menafikan bahawa hubungan

antara perpustakaan dan Arkib berkait rapat dengan
Sejarah negara kita.

Oleh itu, guru perlu menanamkan sikap suka

mengunjungi perpustakaan dan arkib agar
kebaikan-kebaikannya itu dapat kita perolehi.
 RUJUKAN

Arkib Negara Malaysia Pusat Sumber & Penyelidikan Negara. (2009, Jun 9).
Didapatkan dari Laman Web Rasmi Kementerian Penerangan, Komunikasi dan
Kebudayaan: http://www2.arkib.gov.my/color_biru/caw_peranan.html

Khidmat Konsultansi. (t.t). Didapatkan dari Portal Rasmi Arkib Negara Malaysia:
http://www.arkib.gov.my/web/guest/khidmat-konsultansi

Noorzahidah Mohd Zain, Tatiana A. Denisova, Ahmad Faisal Abdul Hamid. (2013). Arkib
Negara Malaysia (ANM): Sejarah penubuhan dan cabaran masa kini. Jurnal Al-
Muqaddimah Bil 1 (1), 44-58.

Syed Ismail Syed Mustapa; Pushpavalli A. Rengasamey & Meor Aris Meor Hamzah. (2016).
Sejarah Lisan dan Pendokumentasian. Kuala Lumpur: Sasbadi Sdn. Bhd.