TINGKATAN 4

BAB 5

5.4
MEMAHAMI KANTA
 JENIS-JENIS KANTA

KANTA MENUMPU KANTA MENCAPAH

Sinar cahaya menumpu Sinar cahaya mencapah

merambat selari paksi utama merambat selari dgn paksi utama

Tebal di bahagian tengah kanta Nipis dibahagian tengah kanta

Nipis di bahagian atas & Tebal di bahagian atas &

bawah kanta bawah kanta

Menumpukan Cahaya Mencapah cahaya

 KANTA
KANTA CEMBUNG KANTA CEKUNG
Kanta Cembung menumpukan sinar cahaya Kanta Cekung mencapahkan sinar cahaya
pd satu titik yg selari daripada suatu titik pada paksi
utama di belakang kanta

Sinar F
Paksi
Cahaya Utama O Paksi F O
Selari Utama

f f
Ialah pusat suatu kanta yg dilalui semua sinar cahaya
Pusat Optik, O
tanpa sisihan

Garis Lurus yg melalui pusat optik suatu kanta &

Paksi Utama
menyambung pusat kelengkungan permukaannya
i) Bg kanta cembung ialah titik pd paksi utama di mana sinar
tuju selari menumpu selepas dibiaskan melalui kanta
Titik Fokus, F
ii) Bg kanta cekung ialah titik pd paksi utama di mana sinar tuju
selari mencapah selepas dibiaskan melalui kanta

Panjang Fokus, f Jarak fokus utama, F dari pusat optiknya

 Menentukan Panjang Fokus bg Kanta Cembung

Kanta Skrin
Jarak Objek Imej
Imej Kabur
Jelas
Cembung

Sinar
Selari

Letakkan Kanta cembung di depan skrin

Gerakkan kanta ke hadapan dan kebelakang sehingga imej jelas, songsang

terbentuk pd skrin

Jarak drp tengah kanta ke skrin ialah panjang fokus bagi kanta cembung
 Ketebalan Kanta & Panjang Fokus

Ketebalan Kanta Panjang Fokus

Kanta yg tebal mempunyai panjang fokus yg pendek manakala kanta yg

nipis punyai panjang fokus yg panjang

Membandingkan antara kanta Cembung & Kanta Cekung

Kanta Cembung: panjang fokus Kanta Cekung: Panjang Fokus

positif negatif

Rujuk kpd kanta cekung yg

Panjang fokus, f = -20.0 cm
Panjang fokus, f = +10.0 cm
mempunyai panjang fokus
f 20.0 cm
Rujuk kpd kanta cembung yg
mempunyai panjang fokus
f 10.0 cm.
 Kuasa Kanta

Kuasa P bg suatu kanta ditakrifkan sebagai salingan bagi panjang

fokus dalam unit meter

1
Kuasa Kanta P
f

Unit = per meter (m-1) or the diopter ( D ).

CTH

Jenis Kanta Panjang Fokus f Kuasa, P

1
cembung + 5.0 cm 20D
0.05

1
cekung - 10.0 cm 10D
10.0
 Langkah2 melukis rajah Kanta Cembung

Objek
Imej
2F F O F 2F Paksi Utama

Sinar yg melalui pusat optik, O tidak disisihkan.

Sinar yg selari dgn paksi utama melalui fokus utama F

Sinar yg melalui fokus utama,, F menjadi selari dengan paksi utama

Imej terbentuk di kedudukan titik persilangan sinar-sinar cahaya tersebut

 Langkah2 melukis rajah Kanta Cekung

Objek

2F F O F 2F Paksi
Utama
Imej

Sinar yg melaului pusat optik O tidak disisihkan

Sinar yg selari dgnn paksi utama mencapah dr fokus utama, F

Sinar menuju ke fokus utama, F dan menjadi selari dgn paksi utama

Imej terbentuk di kedudukan titik persilangan sinar-sinar

 Imej terbentuk oleh kanta Cembung bagi objek yg berada
di Infiniti

Sinar Cahaya
daripada
objek F

Imej
v

Jarak imej, v = f songsang

nyata mengecil
 Imej terbentuk oleh kanta Cembung bagi objek yg berada
dihadapan 2f, u > 2f

Objek
IMej

2F F F 2F

u v

Jarak imej, f < v < 2f songsang

nyata mengecil
Imej terbentuk oleh kanta Cembung bagi objek yg berada
pd 2f, u = 2f

Objek

2F F F 2F Imej

u v

Jarak imej, v = 2f songsang

nyata Sama saiz dgn objek

Imej terbentuk oleh kanta Cembung bagi objek diantara
F dan 2f, f<u<2f

Objekt

2F F F 2F
Imej

u v

Jarak Imej, v > 2f songsang

nyata diperbesarkan
 Imej terbentuk oleh kanta Cembung bagi objek di
F, u = f

Objek
O
F F

Ke infiniti

Jarak imej, v di infiniti tegak

maya diperbesarkan
 Imej terbentuk oleh kanta Cembung bagi objek di
Antara f dan kanta, u <f

Image

Object
F F
u

Jarak imej, v > f tegak

maya diperbesarkan
 Imej yg terbentuk oleh kanta cekung
Imej yg terbentuk oleh kanta cekung

Ciri2 imej yg terbentuk pada kanta cekung tidak dipengaruhi oleh lekasi
objek

Objek

O F Imej

IMEJ YG TERBENTUK PADA KANTA CEKUNG SELALUNYA

Diantara objek Lebih kecil drp

maya tegak
& kanta saiz objek
 Pembesaran Linear, m

Pembesaran linear ialah nisbah saiz imej terhadap saiz objek

Objek

ho
I
2F O F F 2F
hI

u v

Tinggi imej, hI
Pembesaran Linear, m =
Tinggi objek, hO

Jarak imej, v
Pembesaran Linear, m =
Jarak objek, u
 Persamaan melibatkan kanta

Persamaan kanta menunjukkan hubungan antara jarak objek, u, jarak

imej, v & panjang fokus kanta, f

1 1 1

u v f
Dimana u = jarak objek
v = jarak imej
f = panjang fokus

Boleh digunakan utk kanta cembung & kanta cekung

Bila gunakan persamaan kanta, utk kanta cembung, panjang fokus, f

diambil nilai positif

Bila gunakan persamaan kanta, utk kanta cekung, panjang fokus, f

diambil nilai negatif
 Understanding Lenses

ANALISIS GRAFIK UTK KANTA CEMBUNG

Graph of v against u Graph of uv against (u + v)

v uv
v=u

S (2f, 2f)
gradient = f

o u o (u + v)
Graph of v against m Graph of u against l/m
v u

gradient = f
gradient = f
f f
l
o m o m
Understanding Lenses

ALAT OPTIK

Kanta Pembesar Cermin Mata

kamera
 Understanding Lenses

Ocular Lens
The Compound Microscope (Eyepiece)
Body Tube

Revolving Arm
Nosepiece
Objectives

Stage
Stage Clips
Coarse
Diaphragm
Adjustment Knob
Light Source Fine
Adjustment Knob

Base
 Understanding Lenses

The Compound Microscope

eyepiece
construction
ray
objective
f0 I fe I1
object 2
f0
h1
h2
u > f0
D=25cm
Bagaimana Mikroskop Berfungsi

Objek diletakkan diantara f0 dan 2f0 dihadapan kanta objektif

Imej pertama menjadi objek untuk kanta mata

Base
Imej pertama yg terbentuk kurang drp fe di depan kanta mata jadi imej akhir yg
terbentuk ialah maya, diperbesarkan & pd jarak 25cm drp kanta mata
 Telesko pAstronomi

Kanta mata Kanta objektif

(cembung)

Light

Tiub teleskop

Sinar pembinaan
objektif Kanta mata

Imej akhir
Pd infiniti