Spajanje otpornika

Serijski spoj otpornika

R1 A2 R2 A3

V1 V2
A1

Za N jednakih
I1 = I2 = I3 = I IRs = IR1 + IR2
otpornika otpora R:
U = U1 + U2 Rs = R1 + R2 Rs = NR
Paralelni spoj otpornika

A1 R1
I1
A
I2 A2 R2
I

U1 = U2 = U U U U Za N jednakih

R p R1 R2 otpornika otpora R:
I = I 1 + I2 R
1 1 1
Rp
R p R1 R2 N
Primjer 1:
a) Koliki su naponi na otpornicima 3 i 6 na slici?
b) Koja od toaka A i B ima vii potencijal?
c) Koliki je napon meu njima?
Zanemarimo unutarnji otpor izvora.
Rjeenje: I1
3 A 12
R1 = 3
6 4
R2 = 12 I I2 B
R3 = 6
R4 = 4
U = 60 V 60 V
a) I1 U 60 V
= 4 A , U1 = I1R1 = 4 A3 , U1 = 12 V
R1 R2 3 12
U 60 V
I2 = 6 A , U3 = I2R3 = 6 A6 , U3 = 36 V
R3 R4 6 4
b)
A = + - U1 = 60 V 12 V , A = 48 V
A B
B = + - U3 = 60 V 36 V , B = 24 V

c)
U = A - B = 48 V 24 V
U = 24 V
Primjer 2: Ako arulje 1 (220 V i 40 W) i 2 (220V i 100W)
spojimo serijski na napon 220 V, koja e arulja jae svijetliti?
Rjeenje:
U = 60 V
P1 = 40 W
P2 = 100 W
U2 U2
P1 R1
R1 P1
R1 R2
U2
R2
P2

U serijskom spoju aruljama tee ista struja:

P = I2R , P1s P2s

Primjer 3: Struja jakosti 10 A grana se u dvije grane s otporima
2 i 6 . Kolika je jakost struje i snaga u svakoj grani?
Rjeenje:
I1 R1
I = 10 A 1 1 1 R1 R2
I R
R1 = 2 R R1 R2 R1 R2
R2 = 6 I2 R2 2 6 , R = 1,5
R
I1, I2, P1, P2 = ? 2 6

U = IR = 10 A1,5 , U = 15 V
U 15V U 15V
I1 , I1 = 7,5 A I2 , I2 = 2,5 A
R1 2 R2 6
P1 = UI1 = 15 V7,5 A P2 = UI2 = 15 V2,5 A

P1 = 112,5 W P2 = 37,5 W
Zadatak 1: Tri su otpornika spojena u strujni krug prema shemi
na slici. Koliki je napon na svakom otporniku i kolika je jakost
struje kroz svaki od njih? Unutarnji otpor izvora zanemarite.
Rjeenje:
24 V U 24 V
U = 24 V I1
R1 = 50 R 116,7
I1 I2 100
R2 = 100 I1 = 0,206 A
R3 = 200 50 I3 U1 = I1R1 = 0,206 A50
200 U1 = 10,3
R2 R3 100 200
R23 = U 23 = I1R23 = 0,206 A66,7
R2 R3 100 200
U 23 = 13,7 V
R23 = 66,7 U 23 13,7 V
I2 , I2 = 0,137 A
R = R1 + R23 = 50 + 66,7 R2 100
R = 116,7 U 23 13,7 V
I3 , I3 = 0,069 A
R3 200
Zadatak 2: U strujni krug napona 110 V ukljuen je otpornik
otpora 100 i u seriju s njim 5 jednakih arulja. Napon na
otporniku je 50 V. Koliki je otpor jedne arulje?
Rjeenje:
U = 110 V
Ro = 100
N=5
Ro
Uo = 50 V
R = ?

Uo 50 V U 110 V
I R R = Ro + NR
Ro 100 I 0,5 A
R Ro 220 100
R
I = 0,5 A R = 220 N 5
R = 24
Zadatak 3: Vodi se sastoji od triju eljeznih ica koje su
spojene serijski jedna na drugu. Sve ice imaju jednake duljine
od 5 m. Povrina presjeka prve ice je 1,1 mm2, dok su
povrine presjeka drugih dviju ica dva, odnosno tri puta vee
od povrine presjeka prve ice. Krajevi takvog vodia
prikljueni su na napon 11 V.
a) Kolika je jakost struje kroz svaku od ica?
Elektrina otpornost eljeza je 0,1210-6 m.

l = 5 m , S = 1,1 mm2 , U = 11 V , = 0,12 m

l l l U 11 V
R = R1 + R2 + R3 I
S 2S 3S R 1
11 l 11 6 5m
R 0,12 10 m
6 S 6 1,110-6 m 2 I = 11 A

R=1
b) Koliki su naponi na svakoj ici?

U = IR
l 5m
U 1 I 11 A 0,12 10-6 m U1 = 6 V
S 1,110-6 m 2

l U1
U 2 I U2 = 3 V
2S 2

l U1
U 3 I U3 = 2 V
3S 3
Zadatak 4: ica od nikelina dugaka 16 m, poprenog presjeka
0,8 mm2, razrezana je na jednake dijelove koji su zatim spojeni
paralelno. Na koliko je dijelova ica razrezana ako je otpor
paralelno spojenih dijelova ice 0,5 ? Otpornost nikelina je
0,410-6 m.
Rjeenje:
l = 16 m
S = 0,8 mm2 = 0,810-6 m
Rp = 0,5
= 0,410-6 m
l
NR p
NS
N=?
R
Rp R = NRp l 0,4 106 m 16 m
N N
l SR p 0,8 10-6 m 0,5
N l
R N=4
S NS