Techniczne odmiany elaza

Odmiany
alotropowe
elaza
Odmiany alotropowe elaza

a (d)

g
Wykresy wystpowania odmian elaza w zalenoci
od cinienia i temperatury

e
Ukad rwnowagi Fe - C
 Ukad elazo-wgiel
1600 C+d
d
1400
d+g C C + Fe3CI
1200
C+g
g
1000 g+
ledeburyt +
Temperatura oC

g+a g+ ledeburyt +
Fe3CII Fe3CI+Fe3CII
800 Fe3CII
a
600

perlit ledeburyt
400 perlit
perlit +ledeburyt przemieniony
+Fe3CII przemieniony Fe3CI+Fe3CII+Fe3CIII
200 +Fe3CIII
+Fe3CIII +Fe3CII+Fe3CIII
0 Fe3C
0 1 2 3 4 5 6 7

Zawarto wgla %C
 Ukad
rwnowagi
Fe - C
cztery
podstawowe
fazy

ciecz

austenit Fe-g

ferryt Fe-a

cementyt Fe3C
 Ukad
rwnowagi
Fe - C
dwie
podstawowe
przemiany
Eutektyczna
ciecz
ledeburyt
Eutektoidalna
Austenit
Perlit
Ledeburyt
Ledeburyt
przemieniony
 Przemiany: eutektyczna i eutektoidalna
eutektyczna eutektoidalnana
ledeburyt ledeburyt przemieniony
727oC
1148oC austenit
perlit
C

a+Fe3C
g Fe3C Fe3C
(perlit)
 4,3%C
Ukad Fe-C; stop eutektyczny (4,3%C)
1600

C
1400
Fe3C
1200 przemiana
g ledeburyt eutektyczna
1000

ledeburyt+Fe3CII
800 przemiana
a eutektoidalna
600 ledeburyt przemieniony
+Fe3CII
400

200
ledeburyt przemieniony
+Fe3CII+Fe3CIII
0
0 1 2 3 4 5 6 7
Ukad Fe-C; stop nadeutektyczny ok.
6%C
6%C
1600

C
1400

1200 przemiana C+Fe3CI

g eutektyczna ledeburyt +Fe3CI
1000
ledeburyt
800 przemiana Fe3CI+ Fe3CII
a eutektoidalna Fe3CI+ Fe3CII ledeburyt
600 przemieniony

400
ledeburyt przemieniony
200
+ Fe3CI+ Fe3CII+Fe3CIII

0 Fe3C
0 1 2 3 4 5 6 7
 Ukad Fe-C;
2,3%C
stop podeutektyczny (2,3%C)
1600

1400
C

1200 C+g przemiana

g g+ledeburyt eutektyczna
1000

g+ ledeburyt + Fe3CII
800
przemiana
a
ledeburyt przemieniony eutektoidalna
600
+ perlit + Fe3CII

400
ledeburyt przemieniony +
200 perlit + Fe3CII+Fe3CIII
Fe3C
0
0 1 2 3 4 5 6 7
 Ukad Fe-C; stal nadeutoktoidalna (1,5%C)
1,5%C

1600

C
1400

C+g
1200 przemiana
g eutektyczna
1000
g+ Fe3CII
a800 przemiana
eutektoidalna
600 perlit + Fe3CII

400
perlit + Fe3CII+Fe3CIII
200
Fe3C
0
0 1 2 3 4 5 6 7
Ukad Fe-C; stal
nadeutoktoidalna
(1,5%C)
Ukad Fe-C; stal podeutoktoidalna (0,3%C)
reakcja perytektyczna
Ukad Fe-C; stal podeutoktoidalna (0,3%C)
reakcja perytektyczna

L+g
 g

a+g

Ukad Fe-C; a
stal
poddeutokto-
idalna
(0,3%C)
Ukad Fe-C; stal ferrytyczna (0,1%C)
Ukad Fe-C; stal ferrytyczna (0,1%C)

a
 Nowe terminy

Ukad elazo-wgiel: ferryt, austenit, cementyt,

perlit, ledeburyt, ledeburyt przemieniony.
 Pytania

1. Jakie znasz odmiany alotropowe elaza i od czego

zale?
2. Jakie znasz podstawowe skadniki strukturalne
wystpujce w ukadzie elazo-wgiel?
3. Jak przebiegaj przemiany podczas chodzenia
stopw elaza z wglem zawierajcych: 0,1,
0,4, 0,7, 1,5, 2,5, 4,3 i 5%C?