SISTEM BEKALAN

AIR
 PUNCA BEKALAN AIR
SISTEM BEKALAN AIR
(LOJI AIR)

Paip Perhubungan

Paip perkhidmatan (meter air)

Sistem air tidak terus

Sistem air terus (langsung) (tidak langsung)

Tangki simpanan air

Paip agihan

Sinki dapur, pili Bilik mandi, tandas, pili air

 Sistem Terus/langsung
(direct system)

Berfungsi untuk membekalkan air secara

terus/langsung tanpa melalui tangki simpanan air dari
paip perkhidmatan kekelengkapan perpaipan dalam
rumah khasnya pili dapur dan pili air.
 Sistem Terus/langsung
(direct system)

The direct system supplies water from the mains - therefore no storage tank is required. All taps have high, mains
pressure and provide drinking water. This system is more efficient and economical as water is only heated when
needed.
Sistem Tidak Terus/tidak langsung
Bekalan air dibekalkan dari meter air melalui paip perkhidmatan
ke tangki simpanan air

Tangki simpanan air

Paip agihan
Paip cuci
Paip limpah
Paip perkhidmatan
Paip agihan
Berfungsi membekalkan air ke pelbagai kelengkapan perpaipan
dalam rumah seperti tandas, bilik mandi dan pili paip.
 Sistem Tidak Terus/tidak langsung
(indirect system)

The traditional water system is the indirect system. Cold water is

supplied from the mains to the kitchen tap and to a storage tank in the
loft which feeds the hot-water cylinder
 Sistem air tidak terus/tidak langsung

A= paip bekalan B= meter air C= paip perkhidmatan D= paip perkhidmatan

E= kunci paip F= tangki simpanan air G= tab mandian dan tandas

H= tab sinki cuci tangan I= sinki dapur J= paip agihan K=paip limpah
 KEBAIKAN DAN KELEMAHAN DIRECT DAN INDIRECT
SYSTEM
DIRECT SYSTEM
1.Kurang kerja paip dan tangki penyimpanan yang
lebih kecil, menjadikannya lebih murah untuk
memasang.
2. Air minuman ada di tap sinki
3. Tangki kecil air sejuk boleh diletakkan di
bawah siling.
4. Tiada penyimpanan untuk
memenuhi tempoh permintaan puncak.
5. Risiko pencemaran
dan turun naik tekanan sesalur.
6. Tidak sesuai bagi bangunan-bangunan
tinggi disebabkan tekanan utama
INDIRECT SYSTEM
1.Tangki penyimpanan kapasiti besar menyediakan
rezab air semasa kegagalan bekalan utama.
2. Tekanan
air paip yang dibekalkan dari tangki dikurangkan,
yang meminimumkan
bunyi dan kegunaan pada paip.
3. Kelengkapan yang dibekalkan dengan air dari ta
ngki dihalang daripada
menyebabkan pencemaran air
minuman oleh sifon belakang.
4. Simpanan air untuk memenuhi permintaan
puncak.
5. Kurang risiko kesan buruk oleh saluran air.
6. Boleh digunakan dalam bangunan bertingkat
tinggi.
 FUNGSI PAIP SISTEM BEKALAN AIR
a) Paip Perhubungan
Menghubungkan paip utama dengan meter air.
Biasanya Batang paip di perbuat daripada besi bergalvani (BG)
b) Paip Perkhidmatan
Membekalkan air daripada tangki simpanan
Menghubungkan meter air ke tangki simpanan dan sinki dapur.
Biasanya batang paip di perbuat daripada besi bergalvani (BG)
c) Paip Agihan
Mengagihkan air dari tangki simpanan air kepada kelengkapan
perpaipan di dalam rumah seperti pili-pili sinki cuci, alat
mandian hujan dan tangki simbah.
 FUNGSI PAIP SISTEM BEKALAN AIR
d) Paip Limpah
Menyalurkan limpahan air dari tangki simpanan jika injap
bebola yang mengawal paras air tidak berfungsi.
Disambungkan pada tangki simpanan air dengan jarak kira-
kira 50 mm atas paras air penuh.

e) Paip Cuci
Menyalurkan air kotor keluar dari tangki simpanan air semasa
kerja mencuci tangki.
Paip ini biasanya di pasang pada dasar tangki simpanan air
Sistem Paip Air Dalam Bangunan

1) Sistem Bekalan Air (bersih)

2) Sistem Paip air buangan (kotor)
 Sistem Paip Air Dalaman

2 jenis sistem paip:

Sistem paip air dalaman (bekalan)

sistem paip air sejuk
sistem paip air panas - mekanikal

Sistem paip sanitari (buangan)

 Sistem Paip Air Dalaman

Fungsi Sistem Paip Air Dalaman

Membekal air untuk minum, memasak,
membersih dan mencuci.

Air dari paip awam disalurkan ke tangki simpanan

dan diagihkan kepada setiap pepasangan atau
peralatan dalam bangunan.
 Sistem Paip Air Dalaman

Tingkat atas bilik

air
Besen basuh
tangan

Tingkat bawah
bilik air
meter dapur

Paip awam

Bangunan 2 tingkat
Sistem Paip Air Dalaman
 Sistem Paip Air Dalaman
Saluran air minum diambil terus dari paip
awam (tidak melalui tangki)

Air untuk mencuci diambil dari tangki

simpanan melalui paip agihan

Penggunaan air untuk hawa dingin, sistem

air panas, kebakaran dan lain-lain mestilah
mempunyai tangki yang berasingan (feeder
tank)
 Sistem Paip Air Dalaman

Perlu menggunakan pam jika tekanan air dalam

paip awam tidak mencukupi

Rekabentuk perlu mendapat kelulusan Pihak

Berkuasa Air Negeri

Bahan-bahan hendaklah diluluskan oleh PBA

dan Sirim

Pemasangan perlu dibuat oleh tukang paip

berlesen
 Sistem Paip Air Dalaman
Antara barang-barang yang digunakan
dalam kerja pemasangan SPAD:
Tangki simpanan
Paip
Meter
Penyambung-penyambung
Injap-injap & pepasangan
Seperti injap penahan, injap bebola
 Sistem Paip Air Dalaman
Paip servis

Tingkat atas bilik

Paip masuk air
Besen basuh
(sistem graviti) tangan

Paip
perhubungan Tingkat bawah
bilik
miter dapur air

Paip awam

Bekalan ke Bangunan 2 tingkat

 Sistem Paip Air Dalaman

Tingkat atas bilik Paip agihan

air
Besen basuh
tangan

Tingkat bawah bilik

air
dapur

Paip awam

Paip agihan dari tangki kepada pepasang

 Sistem Paip Air Dalaman

Tingkat atas bilik

air
Besen basuh
tangan

Tingkat bawah bilik

air
meter dapur

Paip awam

Lukisan skematik 2D Sistem Paip Air

Dalaman untuk Rumah Kediaman 2 tingkat
 Sistem Paip Air Dalaman

Tangki simpanan:

Kapasiti sekurang-kurangnya penggunaan sehari

Untuk penggunaan air semasa ketiadaan bekalan
Mengurangkan kadar aliran maksima dalam paip awam
Mengurangkan tekanan tinggi dalam SPAD bangunan
 Sistem Paip Air Dalaman

Tangki simpanan:
Komponen-komponen tangki:
Paip masuk
Paip keluar
Paip limpah/amaran
(saiz paip limpah > saiz paip masuk)
Paip cuci
Penutup tangki
Tangki simpanan
 Tangki Simpanan ( < 4,500 liter)

Injap bebola

75mm 50mm Paip limpah /

Injap paip amaran
penahan

Paip
masuk Paip keluar

Injap penahan
Paip cuci
Tangki Simpanan ( > 4,500 liter)
Paip masuk
Paras amaran
Paras limpah
50mm
Paras air 50mm
Paip amaran

Paip limpah

Kedudukan discharge point

paip limpah / amaran hendaklah
di tempat yang boleh kelihatan
 Sistem Paip Air Dalaman
Tangki simpanan
kehendak-kehendak tangki simpanan
* kedap air
* diselanggara sewajarnya
* dilindungi dari corrosion (hakisan)

penutup tangki simpanan

* kalis habuk dan nyamuk
* kedap udara
* kedudukan yang sesuai untuk
diperiksa/dibersihkan
 Sistem Paip Air Dalaman
Tangki simpanan

Ketinggian melebihi 2m, perlu disediakan

tangga di dalam dan luar tangki dari jenis
aluminium atau keluli tahan karat.

Penyokong (reinforcement member) dalam

tangki jenis panel hendaklah dari jenis keluli
tahan karat (stainless steel).
 Sistem Paip Air Dalaman
Tangki simpanan tangki panel FRP
 Sistem Paip Air Dalaman
Kapasiti tangki simpanan
Types of building Minimum nominal Storage capacity
Dwelling houses (rural) 450 litres (100 gallons)
Dwelling houses and flats (urban) 680 litres (150 gallons)
Multi-storey flats with high level 140 litres (30 gallons)
bulk storage cistern
Low cost housing (approved by 450 litres (100 gallons)
Government)
Hostels 180 litres (40 gallons) per resident
Day School 30 litres (6.5 gallons) per head per
session
Boarding School 180 litres (40 gallons) per resident
Others one days supply or as decided by the
State Director
Nota: kapasiti tersebut berdasarkan kepada MWA design guidelines. Terdapat
pihak berkuasa air yang telah mengemaskini dan menambah kapasiti minima.
 Sistem Paip Air Dalaman
Bekalan ke Bangunan berbilang tingkat
Vent pipe
(Air Bleeding
Storage Storage
Tank 1 Tank 2 Pipe)

Paip agihan

Paip penghantaran
WB SH KT
WC

Tangki
Miter air sedutan Miter
pukal individu
Pam

legend:
MULTI-STOREY WC water closet
Paip awam WB wash basin
Injap sekat hala SH shower
KT kitchen tap
 Sistem Paip Air Dalaman
Bekalan ke Bangunan berbilang tingkat
Biasanya tekanan dalam paip awam tidak mencukupi untuk
sampai ke tangki simpanan. Oleh itu sistem pam diperlukan.

Pemasangan Meter pukal (bulk meter)

Bagi unit rumah kediaman, meter individu di setiap tingkat

Melebihi 10 tingkat (30m) tangki pecah tekanan atau injap

mengurangkan tekanan ( PRV )perlu dipasang
 Sistem Paip Air Dalaman
Sistem pam:
Tempoh masa mengepam bagi bangunan pejabat tidak
lebih dari 8 jam.

Tempoh masa mengepam bagi rumah kediaman tidak lebih

12 jam.

Pam tunggu sedia dengan jumlah yang sama. (2 set pam

disediakan dengan 100% 'standby')

Pam dikawal secara automatik (penggunaan sistem elektrod

untuk mengesan paras air dalam tangki apabila rendah dan
menggerakkan pam)
 Sistem Paip Air Dalaman
Sistem pam:
Tangki sedutan diperlukan
(1/3 saiz tangki simpanan)

Rumah/bilik pam diperlukan

Bekalan elektrik ke pam

Positive suction head adalah sentiasa disyorkan daripada

Negatif suction head oleh kerana masalah kerosakan
footvalve dan priming apabila pam hendak dihidupkan.
 Sistem Paip Air Dalaman
Susunatur Sistem pam
Paip penghantaran

pam Aras air Paip penghantaran

Aras air
tertinggi tertinggi

Injap Injap sekat pam

suis hala

Foot valve
Injap suis Injap sekat
hala

Negative suction head Positive suction head

 Sistem Paip Air Dalaman
Bangunan melebihi 10 tingkat
Vent pipe
Storage Storage (Air Bleeding
Tank 1 Tank 2 Pipe)
Tangki pecah tekanan atau injap
Downpipe
mengurangkan tekanan diperlukan
bagi mengelakkan pepasangan
mengalami kerosakkan akibat tekanan
tinggi.
Meter individu di setiap tingkat.
PBA hanya baca meter pukal (bulk
meter) dan selenggaraan sehingga ke
meter pukal sahaja.
Meter
Paip penghantaran individu

Tangki sedutan
Meter
air pukal Pam

Paip awam
Injap sekat hala
 Sistem Paip Air Dalaman
Bagi tekanan yang boleh
mencapai ke aras tinggi
bangunan tanpa sistem TANGKI SIMPANAN
(1 HARI)
pam, miter individu boleh SELENGGARAAN SELENGGARAAN
diletakkan di luar. OLEH JBA/PBA OLEH PEMILIK

MITER
INDIVIDU
PAIP JBA/PBA

Semua meter individu diletakkan di tingkat bawah.

Semua unit perlu mempunyai tangki individu untuk penggunaan sehari.
Sesuai untuk sistem graviti sahaja. (Kebiasaannya bangunan yang
4-tingkat ke bawah, seperti rumah kedai.)
 Tangki penyuap
(feeder tank) untuk
flush valve
Tangki Paip cuci &
simpanan paip limpah

Paip agihan ke
Paip agihan
injap simbah (flush
valve)
Paip masuk Tingkat 10

Tingkat 9
Tangki pecah
tekanan Tingkat 8

Tingkat 7

Tingkat 6

Tingkat 5

Tingkat 4

Tangki
sedutan Tingkat 3

Sistem pam
Tingkat 2

Tingkat 1
Miter pukal

Paip utama Contoh sistem paip air dalaman yang mempunyai feeder tank ke flush valve
TQ
 SISTEM PAIP SANITARI/
SISTEM PEMBUANGAN
KUMBAHAN
Sistem Paip Sanitari

Tingkat atas bilik

air
Besen basuh
tangan

Tingkat bawah
bilik
air
dapur
 Sistem Paip Sanitari

Fungsi Sistem Paip Sanitari :

Mengalir dan mengeluarkan air kotor

daripada bangunan.
 Sistem Paip Sanitari
Tingkat atas

Besen basuh
tangan Bilik air

Tingkat bawah

Sinki
dapur
Bilik air
 Sistem Paip Sanitari

Pemasangan tertakluk kepada syarat-syarat dalam

Drainage, sanitation and sanitary plumbing by-law.

Waste and vent fittings:

BS 4514 & BS 5255 1983 (uPVC soil and ventilating pipe,
fittings and accessories)

Installation:
BS 5572: 1994 Code or Practice for Sanitary
Pipework
 Sistem Paip Sanitari
Single stack system
Stack (paip buangan)

Wash basin
sink bath

WC
 Sistem Paip Sanitari
Modified single stack system
Ventilation pipe
Stack (paip buangan)
(paip pengudaraan)

Wash basin bath

sink

branch pipe
WC
 Sistem Paip Sanitari
Ventilated system
Ventilation pipe
Stack (paip buangan)
(paip pengudaraan)

bath
Wash basin
sink

branch pipe
WC
 Sistem Paip Sanitari
Ventilated stack system
Ventilation pipe
Stack (paip buangan)
(paip pengudaraan)

Wash basin bath

sink

branch pipe
WC
 Sistem Paip Sanitari

Kriteria rekabentuk sistem paip:

Bagi mengelak perubahan tekanan yang besar dalam
paip:
Pengaliran paip buangan (stack) direkabentuk
penuh (maxima)
Pengaliran branch pipe direkabentuk penuh
(maxima)
 Sistem Paip Sanitari

Panduan Pemasangan (Am):

Alat sanitari, paip, pepasangan atau komponen
mestilah mematuhi keperluan yang berkenaan dan
disahkan oleh SIRIM

Rekabentuk, pemasangan & penyelenggaraan

mestilah tidak merbahaya kepada struktur bangunan,
sistem bekalan air dan peralatan lain
 Sistem Paip Sanitari

Panduan Pemasangan (Am):

Tidak mengancam keselamatan & kesihatan
penghuni, (kebocoran, pelepasan bau &
pencemaran bekalan air)

Rekabentuk sistem mestilah dapat

mengelakkan daripada berlakunya limpahan
air/banjir di dalam bangunan
 Sistem Paip Sanitari
Panduan Pemasangan (Am):
Elakkan memasang paip dan pepasangan di ruang
makan, ruang duduk dsb.
Paip dan pepasangan yang terpaksa melalui ruang
duduk, kawasan awam, tandas, dsb. hendaklah
disembunyikan (concealed) dalam saluran atau
kekotak dan sebagainya.
Elakkan paip uPVC terdedah kepada panas cahaya
matahari kerana boleh menjejaskan kualiti.
 Sistem Paip Sanitari
Panduan Pemasangan (Susunatur):
Setiap punca bekalan air harus ada saliran keluar
Saiz paip tidak boleh mengecil pada arah aliran
Sudut cerun (gradient) aliran minima mestilah 1%
Paip pengudaraan mesti dipasang untuk mengawal
tekanan di dalam sistem
Air hujan dari atap tidak boleh disalirkan ke dalam
paip sanitari
 Sistem Paip Sanitari
Panduan Pemasangan (Susunatur):
Sambungan tandas ke paip buangan mestilah
menggunakan saiz 100mm minima
Saiz paip buangan (stack) juga bergantung kepada saiz
terbesar perangkap dan 100mm minima
Perangkap hendaklah dipasang pada setiap alat
sanitari untuk mengelakkan pelepasan bau ke dalam
bangunan
Kedalaman perangkap air mestilah tidak kurang
daripada 50mm.
 Sistem Paip Sanitari
Kedalaman Perangkap Air

Water seal
H > 50mm

Bottle trap Tubular trap

(S atau P)

Water seal

WC trap
 Sistem Paip Sanitari
Panduan Pemasangan (Susunatur):

Kehilangan perangkap air boleh terjadi apabila:

Berlaku sejatan air; alat sanitari tidak digunakan
dalam jangka masa yang panjang

Berlaku self-syphonage
 Sistem Paip Sanitari
Panduan Pemasangan (Susunatur):

Self siphonage dipengaruhi oleh:

Panjang, saiz dan gradien paip
Bentuk alat sanitari
Susun atur kerja paip, terutamanya liku
Susun atur pengudaraan
 Sistem Paip Sanitari
Panduan Pemasangan (Susunatur):

Bahagian atas paip buangan yang terbuka kepada

atmosfera mesti ditutup dengan vent cowl yang tidak
menyekat masuk/keluar udara

Vent cowl dibuat dari bahan yang tahan cuaca

Ketinggian hendaklah tidak menyebabkan pelepasan bau

yang boleh menjejaskan kesihatan dan keselesaan

Paip pengudaraan boleh disambung semula kepada paip

buangan
 Sistem Paip Sanitari
Panduan Pemasangan (Susunatur):
Vent cowl

> = 900mm
 Sistem Paip Sanitari
Panduan Pemasangan (Susunatur):
Paip mestilah disokong untuk mengelakkan daripada
melentur.

Penyokong paip mestilah daripada bahan-bahan yang tidak

boleh merosakkan paip.

Pergerakan paip yang disebabkan oleh perubahan suhu,

sokongan mestilah tidak menghalang pergelinciran antara
permukaan paip dan penyokong.

Paip mesti disokong pada setiap sambungan yang fleksibel.

 Sistem Paip Sanitari

Ujian
Ujian air (water test)
Ujian udara (air test)
Ujian asap (smoke test)
 Sistem Paip Sanitari

TD TD tandas duduk
PL

PL perangkap lantai

Kedudukan pili cuci

Kedudukan pili cuci berdasarkan Garis

Panduan Reka Bentuk Bilik Air (GPRBBA)
 Sistem Paip Sanitari

PL

BASAH
Tempat sabun

Kedudukan pancur
mandi
KERING

Kedudukan pancur mandi berdasarkan Garis

Panduan Reka Bentuk Bilik Air (GPRBBA)
Terima kasih