Professional Documents
Culture Documents
Phuong Phap Pho Cong Huong Tu Hat Nhan Pho NMR
Phuong Phap Pho Cong Huong Tu Hat Nhan Pho NMR
M u
1
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
1946: Edward Mills Purcell (Harvard) v Felix Bloch (Stanford) (Nobel 1952): Pht trin
phng php o chnh xc t ht nhn v cc ng dng ca chng.
2
K. Wthrich (Nobel 2002): xc nh cu trc 3 chiu ca i phn t
3
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
P.C. Lauterbur v P. Mansfield (Nobel 2003): Khm ph lin quan n hinh anh cng
hng t (MRI) nh o m co hinh anh cc b phn bn trong c th sng
4
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
5
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
6
7
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
8
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
9
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
-momen t c gi tr tuyt i l .
P -momen ng lng (momen spin) hay spin ht nhn c gi tr tuyt i l p.
-hng s t l gyromagnetic (hng s t l t hi chuyn)
10
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Ho
11
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
12
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Hin tng ny khng khc g dng cng hng, do o c khi nim cng hng t ht
nhn (NMR).
13
14
15
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Khi ht nhn quay quanh trc c momen ng lng ht nhn (momen spin) P
C ln:
h
P I ( I 1)
2 h-hng s planck
Gi tr tuyt i ca momen t I-s lng t spin ht nhn
h
P I ( I 1)
2
16
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Vi m-s lng t t nhn cc gi tr I, I-1, I-2,.0, n -I, ngha l c (2I+1) kha nng
nh hng khc nhau
E H0 E H 0 cos
Do o nu t ht nhn t I = 1/2 vo t
trng H0 th nng lng ca n s hoc
1
tng hoc giam mt i lng H 0
3
ph thuc vo s nh hng c php
ca spin hay ht nhn t 2
E h H 0
1 3
E 2 H 0
Do: 3
h h 3 H 0
P I ( I 1) nn Vy
2 4 2
18
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
(H ) H 0
= 4,00195. 108 Hz hay khoang 400 MHz
H 0 2
Do
2 (C ) H 0
= 1,00685. 108 Hz hay khoang 100 MHz
2 19
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
20
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
21
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
22
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
23
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
a) Vect t tnh M0
Vect t tnh Mo c nh ngha bng tng cc
vect t ca cc ht nhn trong mt n v th tch
24
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Hi phc doc: S quay tr li gia tr t tnh cn bng M 0theo trc z. Thi gian tng
ng gi l T1 va c gi l hi phc spin mng li. S hi phc ny lin quan ti s
trao i nng lng (entanpi trao i) do mt s ht nhn t chuyn trng thi (t thp
n cao hoc ngc li)
25
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Ti thi im cn bng, vc t t tnh theo trc z trng vi hng ca t trng ngoi Bo,
thnh phn t tnh theo phng xOy bng 0
26
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
27
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Hi phc ngang: Sau khi mt trng thi CB, cc thnh phn t theo phng ngang s
tng, tng n cc i va sau o giam dn v trit tiu tng ng vi khoang thi gian
T2. iu ny l do tng tc gia cc spin ht nhn dn n mt s gn kt gia cc
momen t do co s thay i tc ng t trng ngoi. Hin tng ny con gi l hi
phc spin-spin. Qu trinh ny khng lm thay i NL, hi phc spin-spin n thun
ch l qu trinh entropi (Khng xay ra qu trnh chuyn trng thi ca cc ht nhn t)
28
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Uncorrelated
Correlated
29
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
30
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
rng na pic
Vy = 1/T2
31
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
4 e2
2
r. p(r )dr
3mc
33
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
34
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
VD:
Nhom th X m in ca X (CH3)
F 4,0 4,22
Cl 3,5 3,01
Br 3,2 2,65
I 3,0 2,15
35
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Phn pha trong, t trng phu ngc hng vi t trng ngoi nn t trng hiu
dng He < H0. pha bn ngoi, t trng phu cung hng vi H0 nn He > H0. Do o
cc proton nm khoang khng gian bn ngoi s co hng s chn nho hn. Hin tng
ny gi l hiu ng thun t
36
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Hiu ng anisotrop th hin mnh benzen va cc hp cht thm khc. Proton trong
nhom ch andehit cung hon ton tng t. Trong cc trng hp ny, hng s chn nho
nn co chuyn dch hoa hc ln.
H ca nhn thm: 7-8 ppm H H
H H
H ca andehit: 9-10 ppm
H H H
H H
Hiu ng anisotrop cung th hin rt ro i vi H H
H H H
h vong ln co tnh thm nh 18-annulen. H vong
H H
ny cho hai tn hiu khc nhau ca proton: cc H H
proton ngoi vong co H = 9,17 ppm, con cc Annulen
proton trong vong co H = - 2,96 ppm
37
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
38
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
39
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
40
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
41
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
chuyn dch ha hc ngoi thang hay dng, ngi ta cn dng thang vi cht
chun TMS c chuyn dch ha hc quy c = 10 ppm 10 ppm
Lp vo electron cng ln thi hng s chn cng ln va ngc li. Khi lp vo electron tng
thi in t trng hiu dng giam do o chuyn dch hoa hc cng nho nh minh ha
theo hinh sau:
43
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Ngoi ra, dch chuyn hoa hc con phu thuc vo tnh bt ng hng ca s nhy
t ca phn t do electron trong vong nh:
Proton lin kt trc tip vi nhn thm (khng b chn)
Proton trong nhom andehyt (khng b chn)
Proton trong nhom axyle (b chn)
44
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
45
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
46
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
47
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
48
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
49
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Mt thit b cho phep o din tch ca cc pic. Din tch ny ty l thun vi s proton
tng ng trong cc pic. Tuy nhin vic tnh ton din tch thng kho khn do xut
hin a vch trn mi pic. khc phc ngi ta s dng ky thut tch phn tn hiu
ve mt ng cong bc thang trn ph gi l ng cong tch phn. Chiu cao ca cc
bc khng cho bit chnh xc s proton nhng cho bit ty l s proton ca cc nhom
tng ng
ng cong tch phn (integration) co y ngha quan trng trong phn tch NMR
Xc nh ty l s proton trong mi pic trn ph
Phn tch nh lng cc hp cht trong hn hp vi chiu cao ca bc thang ty
l vi nng cc cht trong hn hp: ty l nng , hiu sut phan ng,
chuyn hoa
50
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
51
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
52
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Xet tng tc gia hai proton A-X. Trong s cng hng t ca proton A, do anh hng
ca tng tc t ht nhn t X tuy thi im m co th lm tng hoc lm giam t
trng hiu dng i vi t trng bn ngoi do o tn hiu ca proton A b tch thnh 2
pic. Khoang cch gia hai pic gi l hng s tng tac (constante de couplage) c
biu thi bng Hz (Hertz)
Tng tc gia hai ht nhn c c trng bng hng s tng tc J no ch phu thuc
vo ban cht ca cc ht nhn m khng phu thuc vo mnh, yu ca t trng bn
ngoi Ho
JAX = JXA
53
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
54
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
55
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
3.4.1.1. Ph bc 1
Nu hai ht nhn A va X co tng tc spin vi nhau va A-X > 6 JAX thi ph NMR
gi l ph bc 1. Khi o ngi ta biu din h ht nhn bng cc ch ci cch xa nhau
nh AX, AMX, A2X
J AX J AX
> J H AX
A B
56
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Mi proton cho mt tn hiu trn ph, tuy nhin cc ht nhn tng ng nhau xut
hin cung mt v tr vi chng co cung dch chuyn hoa hc.
VD
57
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
58
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
59
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
60
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
61
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Chu y
Cc proton bn cnh trung tm bt i khng tng ng nhau (protons diastereotopics)
62
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
OH
Br
CH3
6 5 4 3 2 1 0
PPM
63
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
64
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
65
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
66
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
67
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
68
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
a) Dang AMX
69
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
70
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
b) Dang AX2
71
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
c) Dang AX3
72
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
singlet (s) 1
doublet (d) 1 1
triplet (t) 1 2 1
quartet (q) 1 3 3 1
quintet (quin) 1 4 6 4 1
sixtet (six) 1 5 10 10 5 1
73
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
74
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
3.4.4.4. Cc dang tng tc spin-spin trong ph 1H-NMR
a) Tng tac geminal
o l tng tc gia hai proton khng tng ng lin kt vi cung 1 nguyn t cc
bon. Hng s tng tc l m con ln ca no chu anh hng mnh bi goc lin kt
gia chng
75
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Dng tng tc geminal cung thng gp trong trng hp trong phn t co nhom -
CH2- bn cnh mt trung tm bt i
Ha Hb
R1
R
R3 R 2
76
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
77
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
78
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
79
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
ng cong Karplus
Hng s tng tc 3JHH gia hai proton vicinal phu thuc vo goc nhi din gia cc lin
kt C-H
3J
HH = 0,3 0,5cos + 9,2cos2
80
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
() 180 60 60
3J 11,8 3,9 3,9
81
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
82
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
83
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
84
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
85
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
86
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
87
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Sec-butylic
88
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
89
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
90
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
91
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
92
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
93
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
94
95
96
97
98
C4H8O2
99
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
3.4.4.6. Hin tng trao i proton
Cc proton lin kt trc tip vi cc nguyn t co m in ln nh O, N (ru, amin,
axt) co th nhanh chong trao i vi cc proton (hoc deuteron) trong dung dch nn cc
proton ny co th khng to tng tc vi cc proton bn cnh
100
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Trong trng hp co ln nc, qu trinh trao i proton din ra do o khng con tng
tc spin gia H trong nhom OH vi cc proton bn cnh
101
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
102
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
103
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
3.4.1.2. Ph bc cao
105
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
106
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
107
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
108
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
i vi ph bc cao hoc l cc cht co cu trc phc tp thi vic phn tch ph gp nhiu
kho khn. giam bt cc kho khn ny thi ngi ta s dng mt s ky thut ring trong
qu trinh o. Sau y l mt s phng php thng dng:
Thay i dung mi
chuyn dch hoa hc ca mi proton phu thuc mnh vo dung mi khi ghi ph trong
khi hng s tng tc J khng thay i vi th khi chn c dung mi thch hp s gip
cho vic phn tch ph thun li va d dng hn
109
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
110
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
111
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
112
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
113
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
b) Spin-tickling
Khi tc dng mt t trng phu H2 co tn s phu hp vi tn s bc chuyn nng lng
no o ca h spin va u gy nhiu cho mc NL trn thi cc tn hiu ng vi cc bc
chuyn NL ca h hoc b phn tch ra hoc l thay i cng .
114
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
115
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
i vi cc cht phc tp, nhiu khi cc tn hiu ph chp vo nhau khng phn giai
c. phn tch chng ngi ta s dng phng php to phc. Thm mt t mui ca
nguyn t t him vo trong mu o, no s to phc vi cht dn n tch c tn hiu
trn ph. Trong nhiu trng hp phng php ny co th phn bit c cc i i
quang (enantiomer). Cc cht ny c gi l tc nhn chuyn dch
VD: Cc cht to phc, cc mui phc cht ca Europi (Eu) lm chuyn dch tn hiu
cng hng v pha trng thp. No s to phc vi cc trung tm giu electron nh OH,
NH, CO, CN
116
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
2,2,2-trifluoro,1(9-anthranyl)-ethanol (TFAE)
117
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
A B
Tin hiu cua nhom C-CH3 trong ph cua mexilentine vi s co mt cua cht tao phc B
(TFAE) va khng co cht tao phc (A)
118
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
119
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
VD: Xd CT
120
121
122
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
C8H7BrO
123
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
124
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
125
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
126
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
127
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
3 CH3
4
C
1
(CH 3) 3C-OH 3 2
1
4 N C O
3 2
128
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
dich chuyn hoa hoc cua cac nhom chc trong ph 13C 129
C8H7BrO
130
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Trong phng php ny, tn hiu ca nhom -CH, -CH3 nm pha trn, tn hiu ca nhom
CH2 quay xung pha di. Nguyn t C bc 4 khng cho tn hiu trn ph
131
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
132
133
134
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
3.7. Phng phap ph 2D
135
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
136
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Ph cng hng t nhn 2 chiu l mt trong nhng phng php ng dng rt tt trong
phn tch cu trc nhm xc nh ro v tr cc pc tng ng ca cc ht nhn t. Phng
php ny co c im nh sau:
Biu din tn hiu ph trn ca hai chiu trong h ta vung goc
Th hin cc tng tc spin gia cc tn hiu
137
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
138
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
139
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
Ethyl benzen
140
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
141
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
142
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
143
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
144
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
145
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
146
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
147
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
148
149
CHNG 3: PHNG PHP PH CNG HNG T HT NHN (PH NMR)
150