UNDANG-

UNDANG
PENTADBIRAN
JENAYAH
SYARIAH
(SBSU3073)
Pensyarah:
Pn. Zanariah bt. Dimon
Jabatan Undang-undang,
FSU
SEJARAH
PERKEMBANGAN
UNDANG-
UNDANG
JENAYAH ISLAM
DI MALAYSIA

KULIAH 1/SBSU 3073

Sub Topik
 Sejarah Awal Perundangan Jenayah
Islam di Tanah Melayu

 Dari Jenayah Islam kepada Enakmen

Kesalahan Jenayah Syariah

 Zaman penjajahan Inggeris

 Zaman selepas kemerdekaan
Hasil Pembelajaran
 Menyenaraikan peruntukan undang-
undang jenayah Islam pada zaman
Kesultanan Melayu
 Mengenalpasti undang-undang bertulis
berkaitan kesalahan agama Islam.
 Menganalisis kesan penjajahan Inggeris
terhadap perlaksanaan undang-undang
jenayah Islam di Malaysia
Sumber rujukan
 Siti Zubaidah Ismail, Undang-undang Kesalahan
Jenayah Syariah. M.s 19-24

 Mahmood Zuhdi Abd Majid. Pengantar Undang-

undang Islam di Malaysia . m.s 134-150

 Zaini Nasohah. Pentadbiran Undang-undang Islam

di Malaysia Sebelum dan Menjelang
Kemerdekaan. M.s 1-34
Sejarah Awal
Perundangan
Jenayah Islam
di Tanah
Melayu
 Zaman Penjajahan
Inggeris • Enakmen Kesalahan
• Pengislaman kerajaan jenayah syariah
Melayu • Kesalahan • Pemakaian negeri dan
• Undang2 Islam agama Islam orang Islam sahaja
bertulis • Muhammadan
Zaman Kesultanan Offences Zaman
Melayu Kemerdekaan
Penggubalan Undang-undang Bertulis -
Syarak
Senarai undang-undang zaman
Kesultanan Melayu:
HUKUM HUKUM UNDANG-
KANUN KANUN UNDANG
MELAKA PAHANG KEDAH

UNDANG- UNDANG-
UNDANG2 99
UNDANG UNDANG
PERAK
JOHOR TERENGGANU

UNDANG-
UNDANG
KELANTAN
Penggubalan Undang-undang
Bertulis – Jenayah Islam
 HUKUM KANUN MELAKA
 Zaman Sultan Muzaffar Shah (1446M-1456M)
 Rujukan – Mazhab Syafii – cedukan dari Manual
Abu Shuja’ al-Tariq – Fath al-Qarib (Ibn al-Qasim
al-Ghazzi)
 44 fasal – 18 fasal/40.9% berasaskan undang-
undang Islam – keluarga & muamalat
(pengaruh Islam) – jenayah (adat & Islam)
 Peruntukan jenayah merangkumi hudud, qisas,
diat dan takzir
 Peruntukan Jenayah Islam dalam
HKM

 HUDUD  QISAS
 Zina (40:1)  Membunuh (8:3, 17:1)
 Qadhf (12:3)  Mencederakan (8:4)
 Mencuri (7:2)
 Murtad (36:1)
 Minum arak (42)
 Merompak (43:6)
 Menderhakai
pemerintah (5:42)
 Samb…
 DIYAT  TAKZIR
 Pembunuhan tidak  Kesalahan yang
sengaja (16:3) digugurkan hukuman
 Kerosakan harta hudud;
benda dan binatang  Bercumbuan (40:2)
 Memfitnah orang (41)
Samb…
 UNDANG-UNDANG PAHANG 1596
 Sultan Abdul Ghafur Muhyud-Din Syah (1592-
1616)
 93 bab – 10 (jenayah), 20 (komersil), 4
(keterangan), 3 (ibadat)
 Penekanan undang-undang Islam dalam aspek
jenayah dan komersil
 Qisas (47)
 Hudud – zina (49), liwat (50), minum arak (52),
menyamun (54), meninggalkan sembahyang
(60)
 Takzir (51)
Samb…
 UNDANG-UNDANG KEDAH 1893M
 4 fasal jenayah Islam
 Membunuh (5)
 Murtad (7)
 Mencuri (8)
 Melarikan tunangan orang (12)

 Kenyataan Gibson (Penasihat Undang-undang

Kedah): “Bahawa undang-undang jenayah yang
diamalkan di mahkamah-mahkamah di Kedah,
pada teorinya adalah undang-undang Islam.
Dalam amalannya, undang-undang ini meliputi
undang-undang jenayah Islam telah diubahsuai
mengikiut budibicara hakim magistret”
Pengaruh Adat dalam Undang-
undang Jenayah Islam

 Kelonggaran kepada hakim/kadi

menjatuhkan hukuman mengikut hukum
syarak @ adat
 Pengaruh tempatan dan tradisi
masyarakat tidak dapat dihapuskan
 mempengaruhi penggubalan undang-
undang
 Bersesuaian dengan zaman awal
kedatangan Islam
 Cthperuntukan dalam HKM:
 Hukuman zina
- adat (kahwin @ denda)
- syarak: muhsan (direjam), ghair
muhsan (disebat)
 Menuduh orang melarikan isterinya –
adat (bunuh) – syarak (bertaubat)
Undang-
undang
Jenayah
Islam pada
Zaman
Penjajahan
Inggeris
 Enakmen
Jenayah
Kesalahan
Syariah
Agama Islam
ZAMAN PENJAJAHAN INGGERIS

KESALAHAN PERSONAL
KESAN
AGAMA LAW

ORANG HUKUMAN
ISLAM TERHAD
 Penggubalan undang-undang Inggeris
bagi hal ehwal orang-orang Islam
 Istilah – Undang-undang Kesalahan
Orang-orang Islam (Muhammedan
Offences)
 Skop- menguatkuasakan hukuman bagi
kesalahan-kesalahan yang dilakukan oleh
orang Islam berkaitan kerohanian dan
keagamaan
Undang-undang Jenayah Zaman
Inggeris
 Adultery by Muhammadan 1894 – Perak
 Undang-undang Mencegah Berzina 1894
– Selangor – lelaki berzina dengan
perempuan bersuami – dihukum 2 tahun
penjara (lelaki), 1 tahun penjara
(perempuan) + denda
 The Muhammadan Laws Enactment
1904/1935
 The Enactment Muhammadan (Offences)
1938 – Pahang/Selangor, 1938 (N9)
 The Muhammadan (Offences) Enactment
1919-Perak
Samb…
 The Notice of Muhammmadans:
Prohibition of Intoxicating Liquor and Rules
of Fasting 1915 –Kelantan
 The Notice of the Prohibition of Teaching
of Muhammadan Religion of Delivering
Fatwa by Unauthorised Persons and
Required of Ask the Majlis Approval 1917-
Kelantan
 The Offences by Muhammadan
Enactment 1919- Johor
 Hukum Kerana Tidak Menunaikan
Sembahyang Jumaat 1922- Terengganu
Samb…
 Penggubalan Kanun Keseksaan yang
terpakai di NNMB 1935
 Menggantikan rujukan terhadap
undang-undang jenayah Islam dalam
teks perundangan Islam
 KK diperluaskan pemakaiannya di
Tanah Melayu 1948
 Undang-undang kesalahan agama
Islam terhad pemakaiannya di negeri
Peruntukan kesalahan
 Kegagalan menghadiri sembahyang
jumaat di masjid
 Kegagalan menghantar anak ke kelas
pengajian al-Quran
 Melarikan wanita dari penjaga
 Zina dan khalwat
 Sumbang mahram
 Zina antara dua orang yang bercerai
Samb…
 Pengajaran agama tanpa tauliah
 Menjual makanan pada bulan Ramadan
 Penerbitan berkaitan dengan ajaran
Islam tanpa permit
 Tidak berpuasa di bulan Ramadan
Peruntukan hukuman
 Penjara
 Maksimum penjara – 5 tahun

 Denda
 Minimum denda – lima ringgit – kesalahan
tidak menghadiri sembahyang Jumaat
Perlaksanaan
Undang-undang
Jenayah Islam
Selepas
Kemerdekaan
 • Satu bahagian
EPAI dalam EPAI

Enakmen • Enakmen khusus

kesalahan • Setiap negeri
1950-an – 1980-an
 Penggubalan Enakmen Pentadbiran
Agama Islam negeri-negeri
 Penggabungan semua bidang kuasa
undang-undang Islam dalam satu
enakmen pentadbiran
 Penggubalan EPAI
 Selangor 1952  Perak 1965
 Terengganu 1955  Kelantan 1966
 Pahang 1956  Sabah 1977
 Melaka 1959  Sarawak
 Pulau Pinang 1959  Johor 1978
 Negeri Sembilan 1960  Wilayah Persekutuan
 Kedah 1962 1974
 Perlis 1964
Tujuan EPAI
 Menyelaraskan pentadbiran undang-
undang Islam di negeri supaya kemas dan
sistematik
 Memberi tumpuan kepada
penguatkuasaan undang-undang
substantif Islam- kekeluargaan, pewarisan
dan kesalahan takzir
 Berbeza dengan undang-undang Inggeris
bagi hal ehwal diri orang-orang Islam yang
lebih menekankan aspek pentadbiran
Peruntukan Jenayah Islam
 Kesalahan jenayah dimasukkan dalam
bahagian “kesalahan-kesalahan”
 Peruntukan kesalahan terhad dan
terbatas
 kewajipan agama
 akhlak Islam
 Hukuman berdasarkan Akta Mahkamah
Syariah (Bidang Kuasa Jenayah) 1965 –
 penjara 6 bulan atau
 denda 1000
 Tiada hukuman sebatan
 Bidangkuasa Mahkamah Syariah
1981 – 2000-an
 Pindaan dan penyelarasan dibuat
terhadap peruntukan kesalahan dalam
EPAI
 Kelantan dan Kedah mengasingkan
peruntukan kesalahan dalam EPAI
kepada enakmen jenayah yang tersendiri
 Diikuti negeri-negeri yang lain pada tahun
1990-an
 Penggubalan EKJS
 Kelantan (1985)  Selangor (1995)
 Kedah (1988)  Pulau Pinang (1996)
 Perlis (1993)  Wilayah Persekutuan
 Melaka (1991) (1997)
 Negeri Sembilan (1992)  Johor (1997)

 Perak (1992)  Terengganu (2001)

 Saba (1995)  Pahang (2002)

Tujuan EKJS negeri-negeri

Kemaskini Maksima Penubuhan

pentadbiran hukuman UPP
Peruntukan EKJS
 Bahagian Permulaan
 Kesalahan Akidah
 Kesalahan Kesucian Agama Islam
 Pelbagai Kesalahan
 Kecualian Am
 Persubahatan dan Percubaan
 Perkara-perkara Am
Peruntukan Kesalahan
 Skop
kesalahan lebih luas
merangkumi:

 Akidah dan pentafsiran hukum

 Akhlak, kesusilaan dan adab-adab syarak
 Kesucian agama Islam dan institusinya
 Pentadbiran hal ehwal agama Islam
 Ketenteraman dan kesejahteraan
RUMUSAN
SOALAN TUTORIAL
 Terangkan bukti-bukti sejarah perlaksanaan undang-undang
jenayah Islam di Tanah Melayu.

 2. Senaraikan undang-undang kesalahan untuk orang Islam

pada zaman penjajahan Inggeris.

 3. Jelaskan kesan penjajahan Inggeris terhadap

perlaksanaan undang-undang jenayah Islam di Malaysia.