LAMINARNO I TURBULENTNO

STRUJANJE
Da bi se riješio kompleksni problem strujanja fluida kroz
cjevovode ili različite druge profile, koriste se kriteriji
sličnosti, ili bezdimenzionalne veličine. Jedna od tih
veličina je Reynoldsov broj Re.

gdje su:
v – brzina strujanja fluida [m/s];
– kinematska viskoznost [m2/s] i
d – unutrašnji prečnik cjevovoda [m].
Kada je vrijednost Rejnoldsovog broja manja od 2300
strujanje je laminarno.

Za vrijednost Rejnoldsovog broja većeg od 2300 pa sve

do vrijednosti 3000 ÷ 4000 strujanje je prelazno.
Prelazno strujanje može da bude ili laminarno ili
turbulentno.

Daljim povećanjem vrijednosti Rejnoldsovog broja

strujanje postaje turbulentno.
Zakon o očuvanju energije –
Bernulijeva jednačina
 Svaki fluid koji se nalazi u pokretu sadrži tri vida
energije, a to su:

 Potencijalna energija (Ep);

 Kinetička energija (Ek) i
 Energija pritiska (Er).

 Ukupna mehanička energija (Eu) nekog fluida

data je izrazom:

Eu = Ep + Ek + Er
Ep  m  g  h N  m  J  Energija položaja

mw 2
Ek  N m  J  Energija brzine
2
Er  p V N m  J  Energija pritiska

 Energija pritiska se mjeri radom koji je potreban

da se neki fluid ili neko telo zapremine “V” utisne u
posmatrani fluid koji se nalazi pod pritiskom “p”.
Umjesto ukupne energije koju ima neki fluid,
mnogo je značajnije energija jedinice količine
fluida u jednom presjeku cjevovoda.

Ona se dobija djeljenjem izraza sa G = m · g.

m g h m  g  h
Ep   h  m
G m  g

mw  w
2
m 2
2
w
Ek  2  2   m
G m  g 2g
 p 
m
p V p V  p
Er      m
G m g m g g
Ukupna mehanička energija fluida koji se kreće, može da
se izrazi jednačinom:

2
w p
Eu  h    m
2g   g
Energetska jednačina je poznata kao
Bernulijeva jednačina.
 wA wB
ρ
pA pB

A B

Ako pretpostavimo da je strujanje fluida u cevnom

vodu idealno, to jest fluid struji od preseka A do
preseka B bez gubitka energije, onda energetska
jednačina dobija oblik:
2 2
w pA w pB
hA  A
 hB   B
 m
2g   g 2g   g
 Strujanje u praksi nije idealno, jer postoje
gubici usled trenja.
Trenje predstavlja otpor koji treba savladati,
to jest na savlađivanje otpora troši se deo
energije. Ova energija se izgubi (Eg).

A
ρ crpka
U preseku A fluid ima različitu energiju
nego u preseku B.
Da bi došao do preseka B, treba da primi
dodatnu energiju od crpke (Ed). Ova
energija se troši na savlađivanje otpora i
na povećanje visine položaja.
Energetska jednačina za navedeni slučaj,
može da se napiše:

EA + Ed + Eg = EB , odnosno
 2 2
w pA w pB
hA  A
  Ed  Eg  hB  B
 m
2g   g 2g   g

 Iz jednačine se vidi da je energija koju sadrži

neki sistem ( na primer fluid), potpuno je određena
samo ako se uzmu u obzir svi njeni vidovi, kao i
gubici i dobici.
Strujanje kroz cjevovode
Pad tlaka u ravnoj cijevi uslijed trenja određuje
se Darcy-evom jednačinom: