BMMB3113

PERKAMUSAN, PERISTILAHAN DAN PENTERJEMAHAN

BAHASA MELAYU

Muhammad Al Afzan bin Ali Hussin

PISMP Bahasa Melayu (SK) Ambilan Jun 2015
Institut Pendidikan Guru Kampus Tawau
Konsep Penterjemahan
 Konsep Penterjemahan
• Terdapat banyak kaedah yang digunakan untuk menterjemah dan
menganalisis terjemahan.
• Terdapat dua kaedah penterjemahan iaitu kaedah lama dan
kaedah baharu.
• Mengikut kaedah lama penterjemahan ditumpukan pada
persamaan bentuk teks terjemahan dengan teks asal.
• Aspek seperti format, rima rentak, bunga bahasa dan ciri-ciri
kebahasaan dalam teks asal cuba dikekalkan supaya terjemahan
yang dihasilkan menyamai bentuk teks asal.
• Kaedah ini dinamakan Kaedah Terjemahan Formal (formal equivalence).
• Kaedah baru pula mengutamakan reaksi pembaca dan kesan terhadap
pembaca.
• Kaedah baru ini menitikberatkan persamaan dinamik (dynamic equivalence)
dan disebut sebagai terjemahan kaedah dinamik.
Kaedah Penterjemahan
 Kaedah Modulasi
• Kaedah modulasi digunakan untuk tujuan yang sama seperti
tranposisi iaitu untuk menyampaikan maklumat dengan gaya
bahasa yang paling bersahaja dan mudah difahami.
• Modulasi boleh digunakan apabila terjemahan yang terhasil tidak
menepati hukum tatabahasa, janggal atau menyimpang
maknanya walaupun terjemahan secara literal atau tranposisi
telah digunakan.
Teks Sumber Teks Sasaran

right bank tebing kiri

 Kaedah Persamaan
• Kaedah persamaan iaitu persamaan yang perlu dilakukan oleh
seseorang penterjemah ialah persamaan yang paling hampir dan
persamaan yang paling lazim.
• Kaedah persamaan ini dilakukan pada pelbagai tahap seperti
peringkat leksikal, sintaktikal dan persamaan wancana.
• Persamaan leksikal bukanlah mudah.
• Contohnya kos hangus tidak sama dengan burnt.
 Kaedah Penyesuaian
• Kaedah penyesuaian merupakan penggantian terhadap
perbezaaan budaya yang terdapat dalam dua bahasa.
• Kaedah ini dianggap sebagai kaedah terjemahan yang paling
bebas.
• Ianya digunakan secara meluas untuk menterjemah lakonan
(komedi) dan puisi.
• Biasanya dalam keadaan ini makna dan mesej yg cuba
disampaikan dengan cara lain, dan pembaca akan memahaminya
setelah membaca keseluruhan teks.
• Persamaan terdekat bergantung sepenuhnya kepada
konteks dan nilai budaya seperti dalam ungkapan
idiomatik daripada peribahasa.
• Tidak ada dua perkataan yang benar-benar sama makna
dlm dua bahasa yang berlainan.
• Oleh itu, kita tidak menterjemah dgn menggunakan
persamaan yang tepat, sebaliknya menggunakan
persamaan yang paling dekat maknanya.
 Persamaan Terdekat Persamaan Bersahaja

nasional, negara,
national big and small kecil besar
kebangsaan

bahasa saya dan sahabat

national language my friend and I
kebangsaan saya
• Persamaan yang paling baik ialah persamaan yang
terdekat dan sejadi sekali gus.
• Penterjemah yang menggunakan hanya bentuk
persamaan sejadi akan menghasilkan terjemahan
bersahaja.
• Terjemahan tersebut seolah-olah ditulis terus ke dalam
bahasa penerima dan tidak kelihatan seperti terjemahan.
Teks Sumber He kissed his daughter on the mouth

Teks Sasaran Dia memeluk anak perempuannya dengan penuh kasih sayang
 Kaedah Padanan Fungsian
• Merupakan kaedah yang menterjemah fungsi warta supaya dapat
memberi reaksi yang sama kepada pembaca terjemahan seperti
reaksi yang diterima oleh pembaca teks sumber.

Bahasa Inggeris go to hell

Bahasa Melayu pergi jahanam, pergi mampus

• Kaedah penyamaan ini boleh juga digunakan dalam
simpulan bahasa dan peribahasa dalam bahasa sumber.

Bahasa Sumber Bahasa Sasaran

as like as tow peas bagai pinang dibelah dua

too many cooks spoil the broth dua nakhoda satu kapal
 Kaedah Pengembangan
• Merupakan kaedah yang menghuraikan dan memperjelaskan
warta dengan panjang lebar bagi pemahaman pembaca
terjemahan.
• Kaedah ini digunakan dengan memasukkan maklumat-maklumat
tambahan dan baru yang biasanya melibatkan konsep saintifik
atau istilah yang tidak terdapat dalam budaya bahasa sasaran.
• Pengembangan boleh dilakukan dua cara iaitu sisipan dan nota
kaki.
 Sisipan (Parenthetic)

Teks Sumber Pekan Kajang masyur dengan sate

Teks Sasaran Kajang town is well know for satey

 Nota Kaki

After agreeing with the labourers for a denarious¹ a day, he sent them
into his vineyard.
¹The Denarious was worth about seventeen pence
 Kaedah Generalisasi
• Merupakan kaedah yang paling mudah dan ringkas.
• Kaedah ini merupakan kaedah yang menjadikan makna
terjemahan lebih umum atau tidak khusus.
• Namun kaedah ini hanya boleh digunakan
seandainya pengabungan makna terjemahan tersebut tidak
mengubah mesej teks asal
Teks Sumber Mereka akan dijamu dengan durian, langsat, rambutan dan manggis.

Teks Sasaran Some local fruits will be serve to them

Kesimpulan
 Kesimpulan
• Kesimpulannya,pemilihan kaedah yang sesuai bagi
penterjemahan banyak bergantung kepada berbagai-
bagai faktor iaitu ringkas atau kompleks sesuatu teks,
jenis atau fungsi teks, bidang teks dan peringkat teks.
• Justeru, seorang penterjemah haruslah berhati-hati dan
peka dalam memilih kaedah yang sesuai. Adakalanya
kaedah-kaedah tersebut boleh digabungkan dan
adakalanya terpisah.
Sesi Soal Jawab