Professional Documents
Culture Documents
Bazat e Telekomunikacionit X
Bazat e Telekomunikacionit X
Bazat e telekomunikacionit
KL X1,2_2015/16
Ne mbajmë në mend….
kanali
Burimi i informacionit
Koederi i Koderi Linja e dekode Dekoederi Shfrtytëzuesi i
informacionit
burimit i lidhjes ri i i burimit
kanalit kanalit
Burimi
zhurmës
trasmetuesi Pengesa
Transmetimi ne telegrafi
me rryme te vazhduar (1,
2) dhe me rryme alternative
(3, 4, 5)
Transmiteri Telegrafik
(Titanic 1912)
Alfabeti i Morse-it
Telegrafia
Cable
Terrestrial
– DVB-C
– DVB-T
– DVB-C2
– DVB-T2
Microwave
Satellite
– DVB-MT
– DVB-S
– DVB-MC
– DVB-S2
– DVB-M
– DVB-SH
Fig. High-level arhitektura DVB-x rrjeti
Televizioni digjital
TV Digjital = Transmetim
Digital i programeve
televiziv
Televizioni dixhital
paraqet mënyrë të
ndryshme të transmetimit
të programit televiziv në
krahasim për atë që është
ekzistuar nga fillimi i tij
Televizioni digjital
Hapi i parë është konvertimi i imazheve dhe
toneve në bit të informacionit me çka TV paraqitet
në të njëjtën mënyrë si të dhënave tjera
pastaj kryhet Kompresimi
pason dërgimi një sinjal të tillë nga TV
transmetuesë në Televizor
sinjali televiziv merret nëpërmjet një Antene të
zakonshme televizive për kanalet VHF / UHF
Marrësi televiziv digjital është ose një pajisje
veçantë që përshtat sinjalin në një televizor të
përbashkët ose i integruar në televizor
Emitimi i sinjalit digjital TV
Televizioni digjital tokësor ndryshon funksionalisht
situatën ekzistuese në fushën e radio difuzionit . Kjo
mënyrë e re e shpërndarjes së përmbajtjes ofrohet
një numër përparësish krahasuar me sistemin
analog:
mundëson transmetimin shumë përmbajtjeve të
programeve një kanal të radiofrekuencës (një total
prej disa qindra kanalesh),
ofron një sistem për përdorim më të mirë të
spektrit frekuencor të kufizuar (shërbimet jo
televizive në pjesën më të mirë të spektrit RF),
mundëson cilësi më të mirë të pranimit të
programeve dhe fotografive dhe toneve (për sa
është realizu pranimi e videos dhe audioja perfekte +
HDTV + 5.1),
ofron mundësinë e futjes të shërbimeve
komercialeve shtesë dhe shërbime jo komerciale
Shërbime të reja: interaktive, programe sipas
kërkesës, elektronikë udhëzues, shpërndarje të të
dhënave, e-mail, e-qeverisjes, video games
Mjedisi rrjetor për televizionin digjital
Distrubuimi a është transmetimi i sinjaleve televizive nga
qendra kryesore e prodhimit në objektet e emisionit -
transmetues
Rrjeti bashkëkohore i transmetimeve
sinjalet televizive (DVB-T / IP)
Trendi kryesor – medium
dixhital i integruar
Konvergjenca e TV dixhitale, komunikimit ueb dhe
celular
Sfida kryesore është të realizohen pajisje të
integruara, të pavarura nga mediat për transmetim, që
mund të përpunojë, ruan dhe të qaset në informacionin.
Që nga fillimi i tij deri në mesin e viteve nëntëdhjetë,
televizioni shumë pak ka ndryshuar
Gjatë dhjetë viteve të fundit trendi ishte digjitalizimi i
prodhimit dhe transmetimit të programeve
Digitalizimi ka sjellë përzimjen e teknologjisë
kompjuterike në botën e televizionit
Rrjeti e internetit përdoret për transmetim televiziv
dhe televiziv pët të dhëna
Mobilitetit i aplikacioneve është kërkesa ultimative e
kohës së sotme
Teknologjitë premtuese, DVB-H, WiMAX, LTE, ...
Ende Nuk ka teknologji që bashkon me sukses
komunikimete të gjitha formave të sinjaleve
Pengesat për integrimin e plotë: hulumtuesit e
telekomunikacioni, dhe televizionit dhe kompjuterëve
nuk punojnë plotësisht së bashku dhe për përmbajtje
të reja
Rrjetet Digjitale
Transmetimi Digjital u ka mundësuar rrjeteve për
të mbështetur shumë shërbime
TV E-mail
Telefoni
Transmetimi i të dhënave
Me termin bartje të të dhenave (Data Transmision) nënkuptohet
transmetim i të dhenave, si dhe menyra klasike e bartjes se tekstit
te shkruar ne telegrafi. Të dhenat transmetohen si varg i numrave,
gjegjesisht digjitale. Nëse në transmetimin digjital te sinjalit
ekzistojne vetëm dy numra (zero dhe njeshi), gjegjësisht ka
tension (njeshi) ose nuk ka tension (zero), atehere sistemin e
quajme binar. Shifrat mund të paraqiten në sisteme të ndryshme
numerike. Me i afërt me të kuptuarit tonë të përditshem është
sistemit decimal. Baza e sistemit decimal eshte 10 dhe dhjetë
numrat: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 dhe 9, të cilet janë të nevojshëm
për të paraqitur cilindo numër. Që te shkruhet numri më i madh se
9 u jepet peshë vendeve te ndryshme të shifrave në vargun që e
paraqet numrin. Për shembull, numri 5 932, 87 ka kuptimin:
Sipas kësaj, vendi i shifreë në vargun që perben numrin ka kuptimin
e faktorit të peshës. Sistemi binar ne shfaqjen e numrave per baze e
ka numrin 2. Që të tregohet cilido numër janë të nevojshme vetëm
dy shifra, 0 dhe 1. Sipas kësaj, numri decimal 2110 (indeksi 10
tregon se numri eshte shkruar në sistemin decimal) ne sistemin binar
shkruhet si 101012 (indeksi 2 do të thotë që numri është shkruar në
sistemin binar).
Ekzistojne algoritme te perpunuar per konvertimin e numrave decimal ne
numra binar. Shifra binare 0 ose 1 quhet bit- binary digit. Keshtu, numri
1010 paraqet numer me 4 bita, kurse 101 eshte numer me 3 bita. Numri i
bitave i cili ka kuptim te caktuar quhet kod. Biti i pare ne kod ka faktor te
peshes me te madhe, kurse biti i fundit ka faktor te peshes me te vogel.
Ekzistojne kode te ndryshme per te paraqitur shifrat decimale. Me
popullor eshte kodi-BCD (Binary Coded Decimal). Ne te, cdo shifer e
sistemit decimal paraqitet me ndihmen e 4 bitave. Me i njohur eshte kodi
standard amerikan per shkembim te informacionit ASCII (American
Standard Code for Information Interchange), gjegjesisht kodi per kodim
te tekstit. Ai perdor 7 ose 8 bita per kodim te shenjave, shenjave te
pikesimit, shenjave te kontrollit dhe shenjave grafike. Ky kod sherben per
te shkruar tekst ne kompjuter.
Gjate transmetimit te
ketij numri, psh, nga PC i
ndonje banke te te
dhenave ne PC e ndonje
shfrytezuesi, ai
konvertohet ne vargje te
impulseve te rrymes te
paraqitur ne Fig.
Sinjalet:
(a) te vazhduar ne
amplitude dhe kohe
(b) te vazhduar ne
amplitude, por
diskret ne kohe;
(c) diskret ne
amplitude, por te
vazhduar ne kohe;
dhe
(d) diskret ne
amplitude dhe
kohe.
Sinjalet e vazhduara dhe diskrete
Sinjalet:
(a) te vazhduar ne
amplitude dhe kohe
(b) te vazhduar ne
amplitude, por
diskret ne kohe; (c)
diskret ne amplitude,
por te vazhduar ne
kohe; dhe(c) diskret
ne amplitude dhe
kohe.
Sinjalet analoge dhe digjitale
Ne telekomunikacionet moderne, ne varesi te llojit te sinjaleve qe perdoren,
ekzistojne sinjale analoge dhe digjitale.
Sinjali analog eshte nje sinjal klasik i vazhduar i cili i ka te gjitha vlerat,
kurse vlera momentale e tij mund te jete cilado vlere ne nje brez te
caktuar.
Sinjalet digjitale (digit do te thote numer ose shifer) jane sinjale klasike
diskrete. Ata ekzistojne vetem ne intervale te caktuara kohore, kurse
vlerat e tyre momentale mund te kene vetem disa nga vlerat e nje grupi
tevlerave te fundme. Sinjale me te rendesishme digjitale jane sinjalet
digjitale binare, madhesia e te cilit mund te kete vetem njeren nga dy
vlerat. Sinjalet binare fitohen ne dy menyra: me kodim te sinjaleve
diskrete (Fig. 2-3-c),ose me perpunimin e sinjaleve analoge. Perpunimi i
sinjaleve analoge eshte i njohur si konvertim analogo-digjital A-D.
Sinjalet e rastit
XMM1
Sinjalet deterministike
Rezultatet e e matjes të tensioni 1.sin/2.katerkndsh /3.trekandsh me osciloskop
Nr rendor i matjes 1 2 3 4 5 6
Kx[s/ndarje] 0.1 2m 1
Pozicioni i selektorit 10 10 10
TIME/DIV X[Ndarje]
Leximi në ekran sipas 1 20m 10
boshtit x (ndarje) T[s]
Perioda e sinjalit f [Hz] 1 50 0.1
frekuenca e sinjalit 10 100 100
Ky[V/ndarje]
Pozicioni i selektorit 1 3.1 3.1
VOLT/D Y[ndarje]
Leximi në ekran sipas 20 619 619
boshtit y (ndarje)
Upp[V]
Tensioni pikë-pikë 10 310 310
Um[V]
Amplituda e sinjalit 7.071 219.2 219
Udal[V]
Tensioni i matur me 7.07 219 219
voltmeter Ueff[V]
Tensioni efektiv
4.Llojet e telekomunikimeve
Gjatësia valore e treguar në fig. tregon distancën e
përhapjes gjatë një cikli ose periode të radiovalës.
Ajo është e ndërlidhur me frekuencën dhe me
shpejtësinë e dritës ose të valës elektromagnetike me
shprehjen λ = c/f. Me λ është shënuar gjatësia valore
në metra; me c shpejtësia e përhapjes së dritës ose
radiovalës në hapësirë të lirë(përafërsisht 300,000
km/sek 3X108m/s); dhe me f frekuenca në Hz =
1/sek.
Frekuencat për komunikim
Perçuesi Kablloja koaksiale Transmetimi optik
i Çiftuar
1 Mm 10 km 100 m 1m 10 mm 100 m 1 m
300 Hz 30 kHz 3 MHz 300 MHz 30 GHz 3 THz 300 THz
Nga këto përçues në linjat ajrore induktohet tension me frekuencë 50Hz, i cili varësisht prej afërsisë së
linjës dhe mënyrës së gërshetimit mund të jetë i konsiderueshëm, që shkakton dëmtimin e pajisjes
telekomunikuese, ndërsa në kushte ekstreme edhe rrezik për jetë të njerëzve
Për këtë vendosen kufizues tensioni
Linjat ajrore në ditë e sotme praktikish nuk aplikohen
Zgjidhje e përkohshme
Linjat ekzistuse ajrore zëvendësohen me tipe të tjera të linjav
Kabllot e telekomunikacionit
Fig përcjellësi
Fig. . Llojet te Çifteve te bakrit: (a) Çift i-UTP, (b) Çift i-STP, (c)
Çift i-S/FTP
Cift i (telat) i bakrit. Mediumet te drejtuara me te perdorura per transmetim
jane dy tela te izoluar te bakrit te nderthurura ne spirale, te quajtura cift e bakri. Me
thurjen e tyre ne spirale zvogelohen interferencat ne medium. Gjithashtu, ata jane
edhe mediume me te lira per transmetim. Diametri i telit eshte 0,4-0,9 mm. Çift et
e bakrit te cilet jane nje Çift i telave te bakrit krijojne nje lidhje komunikuese
Per realizimin e lidhjeve ne distanca te medha grupohen me shume cift e te bakrit
dhe krijojne kabllo te cilat ndonjehere ne konstruksion kane edhe nga disa qindra
cift e. Ne Fig. jane treguar lloje te ndryshme te Çift eve te bakrit.
Aplikimi i çifteve të përdredhura në LAN
1995- EIA 5680A
Kategoria 3 (Category3 0Cat3) – deri 16 Mhz, përmbush kërkesat minimale
për transmetim të të dhënave në rrjetat Ethernet; i përgjigjet kualitetit të
çifteve të përdredhur telefonik në ndërtesa
Cat 5 ë shtë çift me ndërthurje të fort, e shtrenjtë por jep performansa të mira
Sistemet me përçues fizik
d) Çifti koaksiale (tub) - Janë të vendosur dy përçues të
vendosur në mënyrë koaksiale në njëra-tjetrën (figura
2.6). përgjimi(diafonia) midis çifteve të tilla është
minimale, gjë që është veçanërisht e rëndësishme në
transmetimin e rrymave alternative të frekuencës së lartë.
Kur përçuesit e çift koaksial janë prej bakri përgjimi ndërmjet këtij
çifti është më i vogël nëse plotësohet kushti:
D / d = 3.6
ku: D = diametri i përçuesit të jashtëm në mm;
d = diametri i përçuesit t të brendshëm në mm.
Sistemet me përçues fizik
d) Çifti koaksiale (tub)
Tabela 4.3 jep një përmbledhje të llojeve të çifteve koaksiale që përdoren më së shpeshti
në praktikë.
Shembull : λ1 = 1450 nm
λ1 +∆λ =1650 nm:
Dobësimi i fijeve optike
Në lakoren e dobësimit në funksion me gjatësinë e valës
ekzistojnë tre pika minimumi
Në tre gjatësi të valëve të ndryshme të emituara drite - të
ashtuquajturat dritare
Gjatësitë e valës në të cilat lakorja e dobësimit e arrin
vlerën minimale rëndom quhen dritare.
Karakteristika te fijeve të
ndryshme optike
Komunikimet optike
Fibrat optike per transmetim e perdorin refl ektimin e brendshem
total te drites.
Rrezja e dritës thyhet nga sipërfaqet ndërmjet këtyre materialeve
duke u përhapur nëpër bërthamën e fibrës optike prej një pike në
pikën tjetër fundore
Strukturën konstruktive të fijeve optike
Fibra optike është mediumi më bashkëkohor transmetues, i
cili shfrytëzohet për transmetim në largësi.
Një fibër optike ka pjesën qendrore, me diametër rreth 8 ose
60 μm, nga qelqi shumë i pastër, me indeks të thyerjes pak
më ta madh se shtresa e jashtme e qelqit me të cilën është e
veshur, e cila ka diametër prej 125 μm.
Të dhënat të cilat transmetohen janë në formë të sinjalit
u1, siç është treguar në këndin e majtë poshtë vargu i
impulseve të cilin e krijon gjeneratori G, ( p.sh, vargu i
impulseve në portin serike të kompjuterit). Nëpër
rezistencën R1 dhe diodën L1 rrjedhë rryma impulsive e
formës së njëjtë siç është edhe tensioni u 1, dhe dioda
krijon impulse të tilla drite. Dritën të cilën e krijon
dioda, përmes thjerrëzave optike fokusohet dhe
rrugëtohet në brendësi të fijes optike. Kështu që drita
vazhdon të lëvizë (përhapet) nëpër fije duke u reflektuar
në muret e saj, si dhe pasqyra e ndërtuat prej argjendi .
Parimi i transmetimit përmes
fijës (kabllos) optike
VEM del nga radio dhënësi me fuqin Pdal, kjo fuqi mund të jepet në W por
shpesh paraqitet në dBm [dBm fuqia dalëse në raport me pikën referente
prej 1mW, respektivisht Pdal f(Bm)=10log Pdal(mW)/1(mW)]. Që të vie deri
te anatena VEM kalon nëpër elementet RF siç janë cirkularët (të cilët ndajnë
drejtimet e dhënjejs dhe marrjes dhe filtrat( të cilët eliminojnë harmoniket
parazit të cilët shkaktohen si produkt i modulime RF).
Modelet e përhapjes
Radiovalët në breza të ndryshëm frekuencor
përhapen në formë të:
Valës tokësore(): Radiovala përcjellë ground
wavelakimin natyror të sipërfaqes së tokës.
Valës jonosferike (Skywave): Radiovala e
transmetuar reflektohet nga jonosfera përsëri në
sipërfaqen e tokës.
Valës së drejtpërdrejtë Line of sight(LOS):
Radiovala përhapet përgjatë vijës së drejtë nga
transmetuesi në marrës.
Valës tokësore
Ground or surface wave 30-kHz to 3-MHz
Satellite communication
Ground communication
Shembull: AM radio
Për shkak të refrakcionit (thyerjes ) së valës elektromagnetike
VEM distanca i kësaj vala është më e madhe nga distanca e
pamjes optike
Përparësitë e sistemeve pa tela
Sistemet e komunikimit pa tel r shpejt dhe lehtë instalohen pamatur
nevojë për të punë të gjera ndërtimore dhe prishjen infrastrukturës.
ekzistuese .
Instalimi i radio- sistemeve me mikrovalë shpesh është shumë më i
lirë se optike, veçanërisht për sistemet e kapaciteteve më të vogla.
Sistemet pa tela mund të zgjidhin problemin e të ashtuquajturave.
"Milja e fundit"
(last mile). Në mënyrë të veçantë, përdoruesit e skajshëm të internetit
kanë nevojë
dhënien dhe marrjen e informacionit me shpejtësi të lartë, që çifte
bakri të sotme në masë të mjaftueshëm nuk mundësojnë
Përveç kësaj, sistemet me valë herë pas here instalohen si një
alternativë optike, sepse ato janë më rezistente ndaj fatkeqësive
natyrore si tërmetet ose përmbytjeve
Arsyet e joefikasitetit
Arsyet e joefikasitetit të rrjetit mikrovalor janë:
ndërprerja e shpeshtë e rrjetit.
kapaciteti i kufizuar.
mirëmbajtja e vështirë e rrjetit, ku përfshihen:
nevojat për furnizim të vazhdueshëm me energji elektrike të
antenave.
humbja e vijës së shikimit ndërmjet antenave.
faktori kohë.
dëmtimi i antenave, sidomos gjatë stinës së dimrit etj.
Sistemet e komunikimit
satelitor
Sistemet e komunikimit satelitor përdoren për transmetimin e
zërit , përmbajtje video dhe të dhënave. Kjo mënyrë e i
transmetimit të sinjalit është e mundësuar falë aftësisë së
mikrovalëve për të kaluar nëpër jonosferën.
Sistemet satelitore mundësojnë komunikimin në distanca shumë
të madhe, praktikisht midis cilave do dy pikave në planet.
Në mesin e sistemeve satelitore, një vend veçanërisht i
rëndësishëm është i zënë sistemet e radio-difuzionit satelitor,
sistemet e pozicionimit global – GPS sistemet, sistemet satelitore
e të dhënave, etj.
Fig ()Ilustrimi i sistemit të komunikimit satelitor.
Orbitat e satelitëve
Satelitët mund të ndahen sipas shumë kriteriumeve të ndryshme,
por rëndomtë ndahen sipas largësisë së orbitave të tyre nga
sipërfaqja e tokës. Sipas këtij kriteriumi ekzistojnë :
1. LEO - orbita të ultë
2. MEO - orbita të mesme
3. GEO - orbita të larta
satelitë komunikues
Fig() konfigurimi te
Në të parën, sateliti përdoret për të siguruar një lidhje pikë-
pikë midis dy antenave të ndryshme tokësore. Te rasti i dytë,
sateliti siguron komunikim midis një transmetuesi në tokë
dhe një numri më të madh Marrësish tokësorë
Konfigurimi i rrjeteve satelitore/1
Një variant i konfigurimit të dytë të përdorur për komunikim të
dyanshëm ndërmjet dy stacionetve e Tokësor janë paraqitur
në fig()
Figura 1
Mardhënia dalje hyrje e sistemit mund të shkruhet në formën:
y(t0)=f[x(t);-∞<t<+∞], -∞<t0<+∞
Në bazë të këtij barazimi sistemet ndahen në: Lineare dhe
jolineare
Transmetimi i sinjaleve nëpër
sistemet lineare dhe jolineare
Një sistem thuhet se është linear nëse:
y1(t)=f[x1(t)] dhe y2(t)=f[x2(t)]
atëhër për sistemin linear do të vlejë
f[a1x1(t)+a2x2(t)]= a1y1(t)+a2y2(t)
Kjo do të thotë se sistemet lineare nuk gjenerojnë
komponente të reja të cilat nuk kanë ekzistuar më
parë.
Sistemet për të cilat nuk vlen ky barazim quhen
sisteme jolineare/
-Në përgjithësi gjatë transmetimit të sinjaleve nëpër sistemin komunikues, sinjali në
dalje ndryshon prej atij në hyrje, përkatësisht deformohet.
-Ndikimi i deformimit ne kualitetin e sinjalit të transmetimit varet prej llojit të sinjalit,
përkatësisht informacionin që e bartë sinjali.
-Transmetimi i pa-deformuar, gjegjësisht transmetimi ideal i sinjalit, konsiderohet
transmetimi te i cili sinjali në dalje ka të njëjtën formë sikurse sinjali në hyrje të
sistemit.
Kjo nënkupton që sinjali në dalje y(t) duhet të jet identik sikurse sinjali në hyrje x(t):
y(t)=x(t) ........................1 Ose
y(t)=Ax(t-t0) ........................2
-Në rastin e dytë sinjali në dalje e ka të njëjtën formë sikurse sinjali në hyrje të
sistemit, por është i shumëzuar për konstanten A dhe i zhvendosur për kohën t0
(t>t0).
-Kushti i parë në domenin e frekuencës reflektohet në këtë mënyrë:
Y(f)=X(f)
-Ndërsa kushti i dytë e ka këtë formë: Y(f)=AX(f)e-j2πft
-Meqenëse sinjalet që transmetohen e kanë spektrin e kufizuar, kushtin për
transmetimin ideal funksioni transmetues i sistemit duhet ta plotësoj vetëm
për gjerësinë e spektrit të sinjalit.
-Nëse sinjali që transmetohet e ka spektrin e kufizuar me frekuencën f m
atëher kushti për transmetim ideal duhet të plotësohet për
|f|≥fm=B
B është brezi i transmetimit (bandwith)
-Kjo do me thënë se sistemi transmetues duhet të jetë edhe filtër.
-Varësisht prej frekuencave të cilat i lëshon sistemi transmetues kemi filtër: të
brezit të ulët, të brezit të lartë dhe lëshues të brezit.
-Nëse sistemi është projektuar që të lëshoj pa deformime frekuencat prej f u
deri në fl ai paraqet filtër lëshues të brezit f u≤|f|≤fl .
-Funksioni transmetues dhe karakteristikat fazore të filtrit ideal lëshues të
brezit janë paraqitur në figurë
Karakteristika amplitudore dhe e vonesës së fazës
Sistemi si lëshues i
brezit frekuencor
Sistemi si lëshues i
frekuencave të ulta
V3 4kΩ
7 12V U1
5
1
OUT
A
6 V
Uhyr1
2 3554AM
0.1Vpk V2
1kHz R1
0°
2kΩ
12V
Legjenda:
AM (Amplitude Modulation) – modulim amplitude
FM (Frequency Modulation) – modulim i frekuencës
PM (Phase Modulation) – modulimi fazor
ASK (Amplitude Shift Keying) – modulim binar i
amplitudes
FSK (Frequency Shift Keying) – binar i frekuencës ose
modulim me zhvendosje
frekuencave
PSK (Phase Shift Keying) – modulim binar i fazës ose
zhvendosje fazore
6.4 Modulimet analoge dhe digjitale
Modulim në amplitudë
Parimi i modulimit në amplitudë është i mundshëm
të shpjegohet me ndihmën e modelit më të thjesht të
modulatorit në amplitudë (fig 7.2)
Ekzistojnë dy sinjale :
-modulues, sinjali i frekuencave të ulta FU u ɷ uω (t) = Uω
sinωt dhe
- sinjali i frekuencave të larta FL uΩ (t) = UΩ sinΩt
Këta dy sinjale janë të lidhur në qarkun me elementin
jolinear D( diod gjysmë përquese) dhe ngarkesën punuese
R
Nëpër qark rrjedhë rryma, e cila për shkak të ekzistimit të
elementit jo_linear, nuk është e mundshëm llogaritja
përmes ligjit të Omit, por se kjo mund të shprehet me
polinomin
Ku është:
Nëqoftëse relacioni i fundit
zëvendësohet në polinom, kështu
të gjitha produktet e fituar
dekompozohen në shumë dhe
ndryshim të frekuencave rrethore
ω dhe Ω, përfitohet i gjithë spektri
i komponentëve, i cili shkurt quhet
spektri i sinjalit të moduluar.
Ky në rastin e përgjithshëm, mund
të paraqitet si:
mΩ±nω
Fig 6.3 skema parimore e
modulatorit në amplitudë
ku janë : m dhe n numra të plotë dhe 0.
Spektri i sinjalit të moduluar në amplitudë është treguar në fig
6.4. Me vëzhgim të thjeshtë të këtij sinjali mund të vërehet se në
vargu pakufi i komponentëve spektrale ndodhet edhe sinjali
modelues (ω) në formë të dy komponentëve anësore të larguara
simetrikisht nga sinjali i bartësit.
Me fjalë të tjera, sinjali modelues është zhvendosur në zonën
frekuencave të larta gjë që me modulim është dëshiruar të
arrihet.
Në rastinreal në vend të sinjalit të thjesht periodik i cili përbëhet prej vetëm në frekuence, sinjali bartës modulohet
me sinjal të përbër periodik i cili paraqet brez frekuencor ( në telefoni sinjali telefonik i rastit).
P.sh. brezi frekuencor i definuar i bisedës është në kufijtë dhe
Në fig 6.7 është treguar KAM në të cilin sinjali FU është ekuivalent
elektrik i bisedës para mikrofonit të telefonit
telefonike te KAM
anësor i bisedës
dhe i poshtëm
Në fig 6.9 vërehet edhe në karakteristikë e modulimit në
amplitudë. D.m.th me procedurën e modulimit në amplitudë
mbahet gjerësia natyrore e brezit frekuencor të sinjalit
modelues, që ka rëndësi të posaçme për rrugët transmetuese me
hapësirë frekuencore të kufizuar që duhet sa më ekonomikisht
të shfrytëzohen
Paraqitja e brezit telefonik(kanalit) dhe brezeve anësore mde
trekandshe kënd drejt ka edhe një përparësi, d.m.th vrehet qart
se brezi i sipërm anësor mban; kahjen e natyrshme të rritjes së
frekuencave, d.m.th. ky është pozitën normale frekuencore,
ndërsa brezi i poshtëm anësor i kundërt(i invertituar)
6.2.1 Modulimi në amplitudë NI Multisim
Ext Trig
+
_
D1 A B
+ _ + _
UFU1 1N914
3Vpk
5kHz
0° R1
820Ω
UFL1
15Vpk
150kHz
0°
Ku është Δφ-amplituda e ndryshimit të fazës e futur me modulim dhe quhet devijimi fazor.
Në rastin FM frekuenca sinjalit të bartësit FL ndryshon propecionalisht me vlerën e çastit
të sinjalit modelues.
Sinjali bartës FM në këtë rastë përcaktohet me shprehjen:
XSC1
R4
G
10kΩ T
A B C D
XFG1 V2
12V
COM
U1
4
R5
2
10kΩ
R2 R1 6
XFG2 3
10kΩ
10kΩ 741
7
5
1
COM
R3 Q2
BC547B V1
1kΩ 12V
Mundësit të cilat i ofron PM binar për rritjen e
shpejtësisë së bartjes
sin 2 f c t
cos 2 f c t
0101 0000 0001 0100