Çrregullimet e gjumit:

Një çrregullim I gjumit ose somnipati është një

çrregullim mendor te kafshët ose njerëzit.
Disa nga semundjet e gjumit jan aq të dëmshme
sa që mund të interferohen me aktivitetet fizike,
mendore, emocionale dhe sociale.
Çrregullimet e gjumit mund të ndodhin shkas I
shumë arsyejeve. Kur një person vuan nga mos
dëshira ose mungesa e epshit për gjum dhe e ka
problem të qendrojë në gjumë pa ndonjë shkas
specifik atëherë ky person vuan nga INSOMNIA.
Si ndahen çrregullimet e gjumit
Çrregullimet e gjumit ndahen në:
1.) Disomnia
2.) Parasomnia
3.) çrregullim I ritmit të gjumit
- Të gjitha këto e përfshijnë kohën të cilën ne
vendosim të flejmë por ka edhe çrregullime
mendore si “Trripanosomia Afrikane” ose “
Sëmundje e gjumit” e cila shkaktoheht nga një
parazit I cili ndodhet në kafshë dhe njerëz.
 Sëmundje tjera të gjumit janë:

• Apnea e gjumit (Ndalja e frymëmarrjes gjatë

kohës që ne po flemë)
• Narcolepsia dhe Hipersomnia (Gjum në vende
dhe kohë të pa caktuar)
• Disa çrregullime tjera të gjumit janë ecja gjatë
natës, terrore gjatë natës dhe lagja e shtratit
gjatë natës.
 Melatonina:

• Melatonina është hormoni I gjumit I cili

prodhohet nga gjendra pineale. Kjo është një
gjëndërr që gjindet në trrunin tonë.
Melatonina ndihmon në kontrollimin e ciklit të
gjumit. Sasi shumë të vogla të Melatoninës
gjinden në ushqime si: Mishi, fruta, perime
dhe grun. Gjithashtu Melatonina mund të
blihet si suplement e cila nuk ka efekte
anësore.
 Lidhja mes ushqimit dhe gjumit:
• Disa ushqime si specat e djegëst, erëzat e
djegësta dhe qumështi mund të mos jenë të
trretshme nga trrupi jonë. Kjo mund të jetë
shkas I mos dëshirës për të fjetur dhe një
gjumë më pak kualitativ gjatë natës duke u
zgjuar I pa ngopur.
 Kafeina dhe gjumi
• Një studim ka konstatuar se konsumimi I
kafeinës 6 orë para fjetjes shkakton një
reduktim në kohen totale që ne kemi fjetur
duke e shkurtuar gjumin tonë për një orë.
Këto efekte mund të jenë të ndrryshme te disa
persona që janë më të vjetër për arsye se
trrupi I tyre kërkon më shume kohë per tu
trretur dhe kjo mund të shkaktojë çrregullime
të gjumit te personat që e konsumojnë atë në
mënyre të zakonshme.
 A egziston overdoza në kafein?
• Thuhet se egziston një dozë e rekomandur për persona të
ndrryshëm e cila është përafërsisht 150mg/kg të trrupit tonë ku
nësë një person peshon 70kg atëherë atij do të iu duheshin afro
14.000mg kafeinë që ata të kalojne në mbidozë. Një filxhan me
kafe ka përafërsisht rreth 150mg kafeine që do të thotë se nëse
ti peshon 70kg, atëherë përafërsisht 60 filxhana ma kafe do të të
mbytshin. Por ti duhesh ti pish këta filxhana me kafe një pas një
për arsye se pas një kohe të caktuar trrupi yt do të hudh
kafeinen. Fizikisht për ne të pijmë 60 filxhana me kafe një pas
një është e pamundur për arsye se stomaku I jonë nuk mund të
mbaje aq shum ujë. Nëse pijmë 1 filxhan me afro 150mg kafeinë,
pas 6 orësh ne do të kemi vetëm 75mg dhe pas 6 orësh tjera ne
do të kemi 37.5 ku me kalimin e kohës ne do ta humbim atë.
 Si ndikon kafeina në gjumë?
• Trrupi ynë energjin që të punojë gjatë ditës e
merr nga ATP ose Adenosine-Triphosphate.
Pas një kohe të caktuar kjo ATP ndahet në ADP
ose Adenosine-Diphosphate ku me kalimin e
kohës ajo do të humb dhe trrupi ynë do të
duhet të rigjenerohet nga energjia e humbur.
Rigjenerimi me ATP mundësohet nga gjumi.
 Si ndikon kafeina në gjumë?
• Kafeina ka një rol të njejtë si ATP. Ajo bën të
mundur që receptorët marrës të ATP të
zëvendësohen me kafein duke e mundësuar
njeriun të qëndrojë më gjatë zgjuar.
 Si ndikon kafeina në gjumë?
• Teprica e kafeinës ose mbidoza me kafeina nuk është e
mundur. Por, konsumimi I tepërt nuk është I
rekomanduar për arsyeje se me pirjen e tepërt atëherë
trruri ynë do të prodhojë më shumë receptor për ATP
duke shkaktuar probleme për arsyeje që ne duhet të
lodhemi më teper që të biejm në gjume.