Professional Documents
Culture Documents
كربناتيت ها
كربناتيت ها
فرهاد احياء
تعريف كربناتيت
• كربناتيت ها سنگهاي آذرين مافيك نفوذي يا خروجي هستند
كه اساساً (بيش از 50درصد) از كانيهاي كربناتي (
عمدتاً كلسيت ،آنكريت ،دولوميت يا سيدريت ) و يكي از
كانيهاي كلينوپيروكسن ،آمفيبول آلكالن ،بيوتيت ،آپاتيت،
مگنتيت و ...با منشأ كاملً آذرين تشكيل شده اند.
شكل و ساختمان
• بسياري از كربناتيت ها استوانه اي ،لوله مانند ()Pipelike
و غالباً داراي منطقه بندي متحدالمركز هستند ،مانند
پاالبورا (آفريقاي جنوبي).
• تعداد اندكي به صورت توده هاي داراي شكل نامنظم و
فاقد منطقه بندي مي باشند ،مانند مانتين پس (كاليفرنيا) كه
احتماالً بزرگترين نهشتة خاكهاي كمياب (النتانيد) در جهان
مي باشد .تعدادي نيز به صورت دايك يا صفحات ضخيم
هستند.
سنگهاي همراه
• سنگهاي همراه كربناتيت ها شامل ايژوليت،
ملتيجيت ،پيروكسنيت و نفلين سينيت مي باشد .كربناتيت
ها همراه با سنگهاي آذرين تحت اشباع كه بيشتر
مياسكيتي ( تقريباً پرآلكالن) هستند تا اگپائيتي (پرآلكالن)
يافت مي شوند .هر نوع سنگ ،اغلب شامل گرانيت و
ديگر سنگهاي نفوذي ،گنيس و ديگر سنگهاي دگرگوني،
ممكن است ميزبان كمپلكس هاي آذرين قليايي باشند.
• سنگهاي ميزبان اغلب بوسيلة سياالت غني از قليايي ها
كه از كمپلكس هاي كربناتيتي مشتق مي شوند ،فنيتي شده
اند.
مشخصات كانيايي
هم نشيني هاي عنصري و كانيايي شامل:
• فسفات – آهن (فلوئوروآپاتيت ،كربنات – فلوئوروآپاتيت،
مگنتيت)
• نيوبيوم (پيروكلر ،پروفسكيت ،نيوكاليت)
• عنصر نادر خاكي – باريم (باستناسيت ،مونازيت،
پاريسيت ،باريت)
كاني هاي رايج اصلي و جزئي كربناتيت ها در جدول زير
آورده شده است.
برخي از كانيها و اسامي كربناتيت ها
Table 19-3. Carbonatite Nomenclature Table 19-4. Some Minerals in Carbonatites.
Carbonates Sulfides
Alternative Calcite Pyrrhotite
Name
Coarse Med.-Fine Dolomite Pyrite
Calcite-carbonatite sövite alvikite Ankerite Galena
Siderite Sphalerite
Dolomite-carbonatite rauhaugite* beforsite Strontanite Oxides-Hydroxides
Ferrocarbonatite Bastnäsite (Ce,La)FCO3) Magnetite
Natrocarbonatite * Nyerereite ((Na,K)2Ca(CO3)2) Pyrochlore
* Rarely used, beforsite may be applied to any grain size. * Gregoryite ((Na,K)2CO3) Perovskite
Silicates Hematite
Pyroxene Ilmenite
فروكربناتيت از نوع آهن دار كلسيتي تا • Aegirine-augite Rutile