LENDA:HISTORI

 Kalaja e Bardhes
 Kalaja e Bashtoves
 Kalaja e Beratit
 Kalaja e Borshit
 Kalaja e Drishtit
 Kalaja e Durresit
 Kalaja e Elbasanit
 Kalaja e Gjirokastres
 Kalaja e Kanines
 Kalaja e Krujes
 Kalaja e Lezhes
 Kalaja e Libohoves
 Kalaja e Peqinit
 Kalaja e Petreles
 Kalaja e Shkodres
 Kalaja e Skraparit
 Kalaja e Tepelenes
 Kalaja e Tiranes etj
KALAJA E BERATIT
Eshte e ngritur ne nje koder 187m ne te
majte te grykes se lumit Osum.
Fillimisht ka qene vendbanim I
protourban. Ne shekVII-V p.e.s ka qene
pike strategjike me pas u shnderrua ne
qytet-keshtjelle
Ka qene objekt e sulmeve te ndryshme
Spikat arkitektura e saj trekendore me
mure me perimeter 1400m,nga ana
lindore 620m,dhe dy te tjerat 410m
eshte e pajisur me dy kulla,4porta
komunikimi . Brenda saj ndodhem disa
kisha dhe rrenoja prej 2 xhamish
Siguria e keshtjelles gjithmone ka qene
maksimale duke qene se ana jugore bie
ne Osum,ana lindore e perendimore ka
pjeresi te madhe dhe ana veriore bie
mbi qafen e Biftes
KALAJA E DURRESIT
Kalaja e Durresit eshte ndertuar ne
shek V dhe u ndertua nga Perandori I
Bizantit Anastasi I
Kalaja u perforcua me disa kulla roje
nga Republika Venedikase por me
vone edhe nga Perandoria Osmane
Me 7 prill 1939 shqiptaret luftuan ne
muret e kesaj kalaje kunder ushtrise
fashiste
Muret e saj kane nje lartesi prej 4.6m
e pajisur me 3 hyrje. Eshte nje nder
kalate me te rendesishme dhe me te
vizituara ne gjithe Shqiperine duke u
bere keshtu nje nder objektet me
terheqese turiste ne Durresi
KALAJA E ELBASANIT
Se bashku me muret rrethuese tregon
per rendesine ushtarake te qytetit te
Elbasanit
Ashtu si Elbasani edhe kalaja eshte nje
nder monumentet kulturore nga me te
rralla qe mund te kete Shqiperia e
Mesme
Eshte nje ndertim romak ngritur ne
fillim te shekullit III te eres sone si nje
keshtjelle ushtarake per strehim e nje
legjioni dhe per te siguruar kontrollin e
rruges Egnatia
Lufterat barbare gjate shekullit IV-V
sollen shkaterrimin e kalase dhe
rindertimin nga Perandoria Bizantine
Sot ruhet vetem porta jugore e kalase
KALAJA E SHKODRES
Eshte ngritur mbi nje koder
shkembore ne hyrje te Shkodres,mbi
siperfaqet e pjerreta te kodres
ngrihen muret rrethuese qe zene 9ha
Kjo kala permendet per here te pare
gjate sundimit te mbretit Gent dhe
ne periudhen e mesjetes doli me
emrin “Rozafa” gjate se ciles ne kete
periudhe u pushtua nga sllavet dhe
me pas nga Bizantinet
Siperfaqja e saj ndahet ne 3 oborre
Brenda keshtjelles ka disa ambiente
qe lidhen me nje kulle rrethore,nje
depo dhe nje gadine trekateshe
Kalaja e Shkodres me muret dhe
kullat arriti te perballoj 2 rrethime
dhe bombardime ne vitin 1474 dhe
1478-79
Eshte kthyer sot ne nje simbol te
qytetit
Kalaja e Lezhës ngrihet në majë të një kodre me lartësi 186 metra, në lindje të
qytetit. Kalaja ka origjinë ilire.
Në vitin 1440 ajo iu nënshtrua një rindërtimi nga venedikasit, ndërsa në vitin
1522 pas pushtimit osman u rindërtua edhe nga ana e tyre.
Objektet më interesante për tu vizituar janë rrënojat e ndërtesave osmane
brenda kalasë, xhamia, kulla në murin juglindor me një hark romak dhe kulla
ilire në murin jugor.
Kalaja e Lezhës është monument kulture
Prej saj shihet një pamje mjaft e bukur e fushës së Lezhës dhe e detit Adriatik.
Qyteti i ndërtuar në kodër ka një pozicion strategjik që kontrollon luginën e
Drinit deri në Gjirin e Shën Gjinit në detin Adriatik
Me pushtimin romak Lezha do të administrohet nën provincën e Prevelitanit.
Në shek. VI e.s. (viti 592) Lezha ishte një qendër episkopale me peshkop
Gjonin, Në vitin 1107 ajo ishte nën pronarin Aleks Komneni.
Në 1153 në krye të perandorisë ishte perandor Nonali.
Më 1393 ra nën sovranitetin e republikës së Venedikut e cila vuri përsëri nën
zotërimin e saj pas vdekjes së Skënderbeut më 1468.
Kalaja e qytetit antik të Lezhës rrethohet nga mure të periudhave të ndryshme
që vijojnë nga antikiteti shek.IV p.k me emrin qyteti I lashtë I Lisit.
Këto janë mure të fuqishme me blloqe të mëdha guri. Rindërtimi I parë I
kalasë datohet në shek. I p.k.
Në vitin 1979 kalaja ka pasur disa dëmtime serioze
Kjo kala me trajtë eliptike dhe me perimetër 804 m, zë një sipërfaqe prej
2.5 ha tokë dhe është ngritur në një kodër shkëmbore. Gërmimet
arkeologjike të vitit 1978dëshmojnë se kodra ka qenë e banuar që në shek
e III p.e.r. ndërsa kalaja është ngritur në shek. V-VI e.r. Pranë saj është
zbuluar një varrezë e madhe e kulturës arbërore. Përmendet me emrin e
sotëm në shek e IX bashkë me qytetin e Krujes si qendër peshkopale. Në
shek XIII-XIV ishte qendra e shtetit të Arbrit. Gjatë periudhës
së Skenderbeut u bë kryfortesa e qëndresës së shqiptarëve kundër
pushtimit osman.Edhe ne ditet e sotme njihet nje nder vendet me te
njohura dhe me te vizituar nga turistet.
Hamami i kalasë ndodhet në skajin jugperëndimor të kalasë, afër teqesë
së Dollmës. Ky objekt përbëhet nga katër ambiente. Ambienti i zhveshjes
sot ruhet i zbuluar pa çati. Me shkallë prej këndej zbritet në ambientin
ndërmjetës i cili djathtas ka gjurmë të një vaske. Më në thellësi janë dy
ambientet e veçantë të larjes, të cilët kanë pasur nga një vaskë. Ambienti i
djathtë komunikon me dritare me sterën e ujit. Stera furnizohet me ujë
me anën e një dritareje të vogël në qoshen pranë pusit të sheshit. Në mes
të sterës është vendi i kazanit të ujit, ndërsa në njërin skaj një
kapërderdhës veçon ujin e ftohtë.
Përballe muzeut kombëtar Gjergj Kastrioti Skënderbeu ndodhen rrënojat
e nje ish kishe që gjatë pushtimit osman u kthye ne xhami.
Ne cepin me lindor të kështjellës ekziston ende një kulle këmbanore e
kështjellës.Kjo kulle është gjetur në vitin 1988.