[izofrenija, {izotipni i

naludni~avi rastrojstva
MKB 10( F-20 F-29)

Prof.d-r Viktorija Vujovi}

 [izofrenija
• [izofrenoto rastrojstvo se karakterizira so
temelni iskrivuvawa na misleweto i
percepciite,a afektite se nesoodvetni i
otapeni.
• Obi~no jasnata svest i intelektualnite
sposobnosti se zapazeni.
 F20.0
Paranoidna {izofrenija
• Vo slikata na paranoidnata {izofrenija
dominiraat relativno stabilni ,paranoidni
naludni~avosti,obi~no pridru`eni so
halucinacii,osobeno od audidiven tip i
rastrojstva na percepciite.
• F 20.1
Hebefrena {izofrenija
• Naludni~avostite i halucinaciite se preodni i
fragmentirani.
• Nesoodvetno raspolo`enie
• Dezorganizirano mislewe
• Tendencii za izdvojuvawe od sredinata.
• Brzo razvivawe na negativni simptomi
• Lo{a prognoza,rano javuvawe
 F20.2
Katatona {izofrenija
• Dominiraat psihomotorni naru{uvawa..me”u dva
ekstremi kako {to se hiperkinezija i stupor,ili pak
avtomatska poslu{nost i negativizam.
Katatoni fenomeni:
• Stupor,vozbuda,zazemawe i odr`uvawe na nezgodni
i bizarni telesni polo`bi,
negativizam,rigidnost,voso~na
sovitlivost,avtomatska poslu{nost.
 F 20.3
Nediferencirana {izofrenija
• Odgovara na op{tite diagnosti~ki kriteriumi
na {izofrenija,bez jasno predominirawe na
bilo koja da bilo grupa dijagnosti~ki
kriteriumi.Atipi~na {izofrenija.
 F 20.4
Post-{izofrena depresija
• Depresivna epizoda {to mo`e da trae podolgo, a
se javuva vo post{izofreniot period.Pozitivnata
i negativnata simptomatologija ne dominira
aktuelno vo klini~kata slika.Postoi zgolemen
rizik od samoubistvo.
• Simptomatologijata moze da bide i
farmakolo{ki uslovena.
 F 20.5
Rezidualna {izofrenija
• Hroni~en stadium vo razvoj na {izofrenoto
zaboluvawe,se karakterizira so dolgotrajni
negativni simptomi,od tipot na
psihomotorna zabavenost,namalena
aktivnost, otapuvawe na afektot,pasivnost i
nedostig na inicijativa,osiroma{enost na
kvalitetot i sodr`inata na govorot,siroma{na
neverbalna komunikacija,lo{o ostvaruvawe
na socijalnite obvrski.
 F20.6
Ednostavna {izofrenija
• Rastrojstvo kaj koe postoi podmolen
progresiven razvoj na ~udno
odnesuvawe.Prisutni negativni belezi na
rezidualna {izofrenija(otapuvawe na
afektot, gubitok na voqata)se razvivaat bez
da im predhodat kakvi da bilo jasni
psihoti~ni simptomi.
 F 20.8
• Drugi {izofrenii

F20.9
• [izofrenija, neozna~eno
 [izofrenija
• Grupa na mentalni rastrojstva ~ii osobenosti
se:
• Klini~ki polimorfizam
• Raznoobrazna struktura na {izofrenite
simptomi
• Razli~na evolucija i prognoza
 Kaplan:
• Toa e rastrojstvo predizvikano od nepoznati
~initeli,koe se karakterizira so psihoti~ni
simptomi koi zna~itelno go o{tetuvaat
funkcioniraweto na li~nosta i koi gi
popre~uvaat ~uvstvata, misleweto i
odnesuvaweto.
 Istoriski razvoj na konceptot za
{izofrenija
• 18 vek -ludilo
• 19 vek-demencio prekoks
• 1911 Eugen Blojler-grupa bolesti
[izofrenii..rascep na du{ata,na umot-
osnovnata fenomenologija I ishod na bolesta
 Epidemiologija
• Ednakvo e zastapena I kaj dvata pola,site sredini i site
rasi.
• Se javuva na vozrast megu 15 I 35 godini(50 % pod 25
godini)

Etiopatogeneza
• Nevrorazvojno-gre{ka vo normalniot razvoj na mozokot
• Nevrodegenerativno-patolo{ki faktori koi go alteriraat do
toga{ zdraviot mozok.
 Biolo{ki korelati na
[izofrenijata
• Genetska uslovenost:
• -studii na semejstva
• -studii na bliznaci
• -studii na adoptirani deca
• -“linkage-studii
 Morfolo{ki promeni na
mozokot
• -Pro{iruvawe na komorniot sistem
• -Anormalii na limbi~niot sistem
• -Prefrontalen korteks
• -Striatum
• -Nevronalni mre`i
 Nevrohemiski Hipotezi
• -Dopaminska hipoteza
• -Serotoninska hipoteza
• -Noradrenergi~na hipoteza
• -Gabaergi~na hipoteza
• -Nevropeptidna hipoteza
 Nevroimunovirusni hipotezi
• Integrativen psihobiolo{ki model na {izofrenijata
• -Geni
• -Razvoj na subjektot
• -Stres
• Nevrorazvojna hipoteza ( Mirski,Dankan)
 Psihosocijalni korelati na {izofrenijata
Psiholo{ki faktori
• -deficit na psihi~ki funkcii
• -Psihodinamski koncepcii
• -Deficit na doverba I sigurnost
• -Koncepcii za semejna uslovenost
Sociolo{ki faktori
• -Semejni Faktori
• -Ekolo{ki Faktori
• -Socijalna struktura
• -Antropolo{ko-kulturni faktori
 Klini~ka slika:
• Mislovna svera
• O{etuvawe na sposobnnosta za apstrakcija i
generalizacija
• Disociranost
• Paspad na zborovi
• Misloven blok
• Eho na misli
• neologizmi
 Emocionalno -afektivna svera

• Atimija
• Anhedonija
• Emocionalna ambivalentnost
• Paratimija
• paramimija
 Volevo-nagonski dinamizmi
Hipo i abulija
Stereotipii
Negativizam
Impulsivnost
Ambitendentnost
Katatona simptomatologija
Zgolemena sugestibilnost
Oslabuvawe na nagonite
 Rascep na EGO

Promenet odnos kon realnosta i sopstvenite

do`ivuvawa

Rastrojstvo na percepcii
halucinatorni do`ivuvawa(naj~esto slu{ni)
 MKB-10
Prva grupa simptomi:
• 1.eho na misli I halucinacii

• 2.naludni~ava kontrola vrz odnesuvaweto

• 3.slu{ni halucinacii
 Pozitivni (produktivni) simptomi
Psihomotorna agitiranost
Perceptivni rastrojstva
Deluzivni idei
Bizarno odnesuvawe
 Negativni(reduktivni,deficitarni)
simptomi
Hipodopminergija
-atimija
-anhedonija
-anhormija
-abulija
-autizam
 Dijagnosti~ki kriteriumi na Krepelin
• 1.Rastrojstva vo vnimani i razbirawe
• 2.Halucinacii
• 3.Osvu~uvawe na mislite
• 4.Iskustvo od nametnuvwe tu|i misli
• 5.Kognitivno o{tetuvawe
• 6.Nivelirawe
• 7.Rastroeno odnesuvawe
 Blojler
Bazi~ni simptomi
• Asocijacii
• Afekt
• Ambivaletnost
• Autizam
Dopolnitelni simtomi
 [najder
Simtomi od prv red
• Ozvu~uvawe na mislite
• Glasovi koi se karaat
• Glasovi koi komentiraat
• Deluzivni percepcii
• Emitirawe na misli
Simptomi od vtor red
• Nenadejni deluzivni idei
• Depresivno i eufori~no raspolo`enie
• ~uvstvo na emocionalno osiroma{uvawe
 Evolucija i prognoza na {izofrenijata
• 1.periodi~no fazen tek
• 2.Periodi~no-progredienten tek
• 3.Procesualen tek
 Povolni prognosti~ki faktori
• 1.Akuten po~etok
• 2.Podocne`na vozrast
• 3.Provokativni psihotraumi
• 4.Pikni~ka konstitucija
• 5.Povolna semejna situacija
• 6.Nepostoewe na hereditet
• 7.Dolgorajnot na prvata remisija
 Nepovolni prognosti~ki faktori
• 1.Hereditarna optovarenost
• 2.Lo{a premorbidna struktura
• 3.Podmolen po~etok na bolesta
• 4.Ran po~etok
• 5.Leptosomna konstitucija
• 6.Nenavremena dijagnostika i lekuvawe
 Dijagnostika:
• 1.KTM
• 2.PET
• 3.Mozo~en protok na krvta
• 4.EEG
• 5.Evocirani poencijali
• 6.Imunolo{ki ispituvawa
• 7. Endokrinolo{ki ispituvawa
• 8.Nevropsiholo{ki testirawa
 Diferencijalna dijagnoza:
• 1.Organski mentalni rastrojstva(so LSD,
amfetamin...)
• 2.Afektivni psihozi
• 3.[izomorfni psihozi(tranzitorni)
• 4.[izoidno rastrojsto na li~nosta
• 5.Grani~no rastrojstvo na li~nosta
• 6.Adolescentni krizi
• 7.Hipohondrijaza
• 8.Simulacii
 Psihofarmakolo{ko lekuvawe:
• 1952 prvo voveduvawe na antipsihoti~na
terapija
• Delej i Deniker
• Hlorpromazin
 Psihoterapija:
• -Bihevioralna
• -Grupna
• -Semejna
• -Suportivna
Socioterapija
Rabotna sposobnost
Sudsko-medicinsko zna~ewe