ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ

ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ…
• Κλωνοποίηση είναι η διαδικασία δημιουργίας ενός ή
περισσοτέρων ακριβών αντιγράφων από ένα πρότυπο. Στο
χώρο της Βιολογίας αυτό το πρότυπο μπορεί να
αντιπροσωπεύει ένα μόριο (π.χ. DNA ή RNA) ή
ένα γονίδιο,ένα κύτταρο (π.χ. βακτήριο, λεμφοκύτταρο), ή
ακόμη και ένα πολυκύτταρο οργανισμό.
Η κλωνοποίηση είναι η παραγωγή 1 ή
περισσοτέρων μεμονωμένων φυτών ή ζώων
(εν όλω ή εν μέρει) που είναι γενετικά
ταυτόσημα με ένα αρχικό φυτό ή ζώο.
δύο τύποι:
(1) Η αναπαραγωγική κλωνοποίηση (γνωστή
και ως κλωνοποίηση ενήλικα DNA)
(2) Θεραπευτική κλωνοποίηση (γνωστή και ως
βιοϊατρική κλωνοποίηση)
 Αναπαραγωγική κλωνοποίηση

Δημιουργεί ένα αντίγραφο ενός υπάρχοντος

ζώου
Ντόλυ
Το DNA από ένα ωάριο απομακρύνθηκε και
αντικαταστάθηκε με το DNA από ένα κύτταρο
που αφαιρέθηκε από ένα ενήλικο ζώο
Το γονιμοποιημένο ωάριο (που ονομάζεται
προ-έμβρυο) εμφυτεύεται στη μήτρα και
αφήνεται να εξελιχθεί σε νέο ζώο
Πολύ αμφιλεγόμενο: απαγορευμένο σε
πολλές χώρες
Η «αποτελεσματικότητα» της μεθόδου
κυμαίνεται από 0,5 έως 3% λόγω του υψηλού
ποσοστού θνησιμότητας των εμβρύων

Οι λόγοι της αποτυχίας είναι είτε 1) γενετικοί,

αφού η διαδικασία γήρανσης έχει
ενδεχομένως συσσωρευθεί στο DNA του
πυρήνα του κυττάρου του δότη που
χρησιμοποιήθηκε είτε 2) επιγενετικοί, δηλαδή
στην αδυναμία επαναπρογραμματισμού του
γονιδιώματος, που φυσιολογικά συμβαίνει
κατά την ανάπτυξη του εμβρύου που
προέρχεται από δύο γαμέτες (ωάριο και
σπερματοζωάριο).
 Τα ηθικά και νομικά προβλήματα που
δημιουργούνται

1. Οι κλώνοι δεν είναι αποτέλεσμα φυσιολογικής αναπαραγωγικής διαδικασίας, αλλά

χρησιμοποιούνται ως μέσον ικανοποίησης της προσωπικής φιλοδοξίας του
«κλωνοποιημένου» ατόμου που θίγει την αξιοπρέπεια του νέου όντος και «συνιστά
κατάχρηση της Βιολογίας και της Ιατρικής».
2. Δεν επιτυγχάνεται συνδυασμός του DNA δύο επί μέρους ατόμων, συνδυασμός που
είναι σημαντικός παράγοντας για την εξέλιξη και τη γενετική ποικιλομορφία του
ανθρώπινου γένους.
3. Περιορίζεται η ατομικότητα, αφού ο «κλώνος» είναι ένα απλό αντίγραφο.
4. Ως μέθοδος «επιλογής» αποτελεί αθέμιτη μέθοδο ευγονικής.
5. Προκαλεί οικογενειακή σύγχυση αφού ο κλώνος μπορεί να είναι ταυτοχρόνως
γονέας και παιδί.
6. Οταν ο δότης του σωματικού κυττάρου (πυρήνα) είναι και δότης του απύρηνου
ωαρίου και είναι το ίδιο άτομο, τότε ο κλώνος και ο δότης έχουν όχι μόνο το ίδιο DNA
στον πυρήνα, αλλά και το ίδιο μιτοχονδριακό DΝΑ.
πηγή: Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής. Εκθεση για την Αναπαραγωγική Κλωνοποίηση στον
Ανθρωπο. Στο: Θέσεις για Σύγχρονα Προβλήματα. 2η έκδοση. Εθνικό Τυπογραφείο,
2008, σελ. 123-138.
Ι) Επιχειρήµατα υπέρ
α) απόλυτα συµβατός µε το δικαίωµα στην αναπαραγωγή. Αφού η διαµόρφωση της
προσωπικότητας εξαρτάται κυρίως από περιβαλλοντικούς παράγοντες, ο «κλώνος» θα
αναπτύξει ούτως ή άλλως τη δική του αυτόνοµη προσωπικότητα, εποµένως δεν θίγεται η
ανθρώπινη αξία του. H επιθυµία κάποιου να αποκτήσει ένα παιδί είναι έλλογη, υπό την
έννοια ότι δεν αφήνει την αναπαραγωγή «στην τύχη». β) O µόνος τρόπος να αποκτήσει
φυσικούς απογόνους ένας µη γόνιµος άνδρας γ) Η αναπαραγωγική κλωνοποίηση, ως
«σχεδιασµένη τεκνοποιία» αποδεικνύει τον υπέρτατο βαθµό αγάπης του γονέα προς το
παιδί. Κατ’ αναλογία προς την «κατ’ εικόνα και καθ’ οµοίωσιν» δηµιουργία του ανθρώπου,
εκφράζει κατ’ εξοχήν ιδίως τη χριστιανική προσέγγιση. δ) Η κλωνοποίηση δεν µπορεί να
αποκλεισθεί ως µέθοδος αναπαραγωγής, αφού, θεωρητικά, ενδέχεται να αποµείνει ως ο
µόνος τρόπος για να επιβιώσει το ανθρώπινο είδος από µια ολοκληρωτική καταστροφή. Αν,
π.χ., υποτεθεί ότι τότε θα απέµεναν µόνον ελάχιστες γυναίκες από το σύνολο του
παγκόσµιου πληθυσµού, µόνο µε την εφαρµογή της µεθόδου θα υπήρχαν ελπίδες να µην
αφανισθεί το είδος. Μπροστά σε ένα τέτοιο ακραίο ενδεχόµενο, κάθε άλλο επιχείρηµα
«αρχής» υποχωρεί.

http://photodentro.edu.gr/photodentro/Klwnopoiisi_kai_Vioithiki_pidx0033798/indexd_01_cloning.pdf
ΙΙ) Επιχειρήµατα κατά
α) Η κλωνοποίηση ξεπερνά τα όρια του δικαιώµατος στην αναπαραγωγή, στοχεύοντας στην
«παραγωγή αντιγράφων» εκείνου που το ασκεί, µε σκοπό είτε την ικανοποίηση δικών του
ναρκισσιστικών τάσεων είτε τον απόλυτο έλεγχο της ζωής των «κλώνων»: υποβαθµίζεται η
ανθρώπινη αξιοπρέπεια, αφού ο «κλώνος» χρησιµοποιείται ως απλό «µέσον» για την επιδίωξη
άλλων σκοπών β) Η κλωνοποίηση ως ασεξουαλικός τρόπος αναπαραγωγής (όπου δεν
ανασυνδυάζεται το DNA) περιορίζει τη γενετική ποικιλότητα του ανθρώπινου είδους. Έτσι, εφ’
όσον διαδοθεί, είναι πιθανόν ο άνθρωπος να στερηθεί την ικανότητα προσαρµογής στη
διαδικασία της εξέλιξης, µε συνέπεια το σταδιακό βιολογικό του εκφυλισµό γ) Η κλωνοποίηση,
ως επιλογή φύλου και άλλων χαρακτηριστικών, αποτελεί µέθοδο ευγονικής, δ) Η γνώση του
προκαθορισµού των χαρακτηριστικών επιβαρύνει καίρια και διαρκώς την προσωπικότητα του
«κλώνου». Αυτός είναι µεν ισότιµο υποκείµενο της ανθρώπινης αξίας – εποµένως «φύσει»
αυτόνοµος – φέρει όµως το βάρος να αποδεικνύει σε όλη του τη ζωή τη διαφορετικότητά του
από το «πρωτότυπο». Η µέθοδος θίγει έτσι τη «µοναδικότητα» κάθε ανθρώπου, ως αναγκαία
προϋπόθεση της πρακτικής απόλαυσης της αυτονοµίας του ε) Αν αποδεχθούµε τη µέθοδο,
τότε θα υπάρξει κίνδυνος αναστάτωσης στο σύστηµα της συγγένειας και στις οικογενειακές
σχέσεις. Ο κλώνος, π.χ. µπορεί να είναι ταυτόχρονα «παιδί» αλλά και «γονέας» ή «αδελφός»
του γεννήτορα, στην περίπτωση που το σωµατικό κύτταρο από το οποίο δηµιουργήθηκε ανήκει
σε κάποιον από τους τελευταίους, αφού η γενετική ταυτότητα θα είναι κοινή.
Το ελληνικό δίκαιο αφήνει ελεύθερο το πεδίο
της έρευνας στη θεραπευτική κλωνοποίηση,
την κλωνοποίηση μη ανθρώπινων οργανισμών
και την κλωνοποίηση
εμβρύων για θεραπευτικούς σκοπούς. Σε κάθε
περίπτωση, προκειμένου να θεμελιωθεί η
απαγόρευση της αναπαραγωγικής
κλωνοποίησης, αναδύεται επιτακτική η
ανάγκη καθιέρωσης μίας διεθνούς
δεσμευτικής σύμβασης που θα αποκλείει την
αναπαραγωγική κλωνοποίηση και θα
επιτρέπει τις υπόλοιπες μορφές εφόσον
εξασφαλίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα,
όπως αυτά κατοχυρώνονται στο εσωτερικό
δίκαιο του κάθε κράτους.